Endüstri İlişkileri Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplu hak uyuşmazlığına bir örnektir?
İşverenin toplu iş sözleşmesinde yer alan ücret zammını sendikalı işçilere tam olarak uygulamaması nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlık |
Yıllık ücretli izin sürelerinin arttırılması |
Ücretlere zam yapılması |
Çalışma sürelerinin azaltılması |
Toplu pazarlık sürecinde ortaya çıkan uyuşmazlık |
İşverenin toplu iş sözleşmesinde yer alan ücret zammını sendikalı işçilere tam olarak uygulamaması nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlık, toplu hak uyuşmazlığına örnek olarak verilebilir.
2.Soru
İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinin dayanağını oluşturan mevzuat, toplu iş sözleşmesi ve hizmet akdi hükümleri ile sağlanan hakların sendika, işveren veya işveren sendikası tarafından ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkan uyuşmazlığa ne ad verilir?
İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinin dayanağını oluşturan mevzuat, toplu iş sözleşmesi ve hizmet akdi hükümleri ile sağlanan hakların sendika, işveren veya işveren sendikası tarafından ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkan uyuşmazlığa ne ad verilir?
Toplu hak uyuşmazlığı |
Toplu iş uyuşmazlığı |
Toplu çıkar uyuşmazlığı |
Bireysel iş uyuşmazlığı |
Bireysel menfaat uyuşmazlığı |
Toplu hak uyuşmazlığı, işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinin dayanağını oluşturan mevzuat, toplu iş sözleşmesi ve hizmet akdi hükümleri ile sağlanan hakların sendika, işveren veya işveren sendikası tarafından ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkmaktadır.
3.Soru
Hangisi esnek firma modelinin ana bileşenlerinden değildir?
Kendi adına çalışanlar |
Geçici iş bulma büroları |
Çekirdek grup |
Taşeronlar |
Stajyerler |
Esnek firma modelinin ana bileşenleri kendi adına çalışanlar, geçici iş bulma büroları, çekirdek grup ve taşeronlardır. Stajyerler, çekirdek grubun bir alt ögesidir.
4.Soru
Endüstri ilişkileri, insan kaynakları yönetiminden çok daha geniş bir açılım ortaya koymaktadır. Özellikle bu geniş açılım, günümüzün küreselleşme ve yoğunlaşan rekabet sürecinde gündeme gelen bazı temel ekonomik ve sosyal sorunlar açısından büyük önem taşımaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu temel ekonomik ve sosyal sorunlar arasında yer almaz?
Yolsuzluk |
Dışlanma |
İşsizlik |
Eşitsizlik |
Gelir güvencesizliği |
Endüstri ilişkileri öncelikle kolektif ilişkiler odaklıdır. Kuşkusuz bu boyutu ile endüstri ilişkileri, insan kaynakları yönetiminden çok daha geniş bir açılım ortaya koymaktadır. Özellikle bu geniş açılım, günümüzün küreselleşme ve yoğunlaşan rekabet sürecinde gündeme gelen dışlanma, yoksulluk, işsizlik, eşitsizlik, gelir güvencesizliği ve sosyal hakların zayıflaması gibi temel ekonomik ve sosyal sorunlar açısından büyük önem taşımaktadır. Yolsuzluk ise bu grup içerisinde yer almaz. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.
5.Soru
Toplu iş uyuşmazlıkları sonrasındaki çözüm süreci olumsuz sonuçlandığında, taraflara bir karar sunmaksızın, sadece tarafların görüşlerini ve anlaşmazlık noktalarını içeren bir raporun ilgili merciilere sunulduğu çözüm yolu aşağıdakilerden hangisidir?
Toplu iş uyuşmazlıkları sonrasındaki çözüm süreci olumsuz sonuçlandığında, taraflara bir karar sunmaksızın, sadece tarafların görüşlerini ve anlaşmazlık noktalarını içeren bir raporun ilgili merciilere sunulduğu çözüm yolu aşağıdakilerden hangisidir?
Uzlaştırma |
Arabuluculuk |
Gönüllü tahkim |
Zorunlu tahkim |
Hakem kararı |
Arabuluculuk süreci içinde arabulucu, tara ara önerilerde bulunmakta ve anlaşma sağlanamayınca sürecin sonunda düzenleyeceği rapora gerekli gördüğü tavsiyeleri eklemekteyse de bu, tarafların kabulüne sunulmuş bir karar niteliğinde olmamaktadır. Bir başka deyişle arabuluculukta, arabulucunun bir karar alması ve bu kararı kabul edip etmediklerini taraflara sorması söz konusu değildir.
6.Soru
"Kapitalist toplum içinde endüstri ilişkilerinin analizine yönelik uygulamaları da içeren, toplumun ve sosyal değişimin genel bir kuramıdır."
Yukarıda açıklanan kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Klasik teori |
Çoğulcu teori |
Marksizm |
Tekilci teori |
Sosyolojik teori |
Marksizm: Kapitalist toplum
içinde endüstri ilişkilerinin
analizine yönelik uygulamaları
da içeren, toplumun ve sosyal
değişimin genel bir kuramıdır. Marksist Kurama göre,
toplumsal değişimin kaynağı
olan sınıf çatışmasının ve
eşitsizliğin temelini sermaye
sahibi ve emek sahibi
olanlar arasındaki farklılık
oluşturmaktadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi esnek firma özelliği taşıyan bir firmanın yapısı için söylenebilir?
Çekirdek işgücünü büyütür |
İhtiyacı çevre işgücünden temin eder |
Personel hareketliliğini sağlar |
Firma içinde düzenli rotasyon organize eder |
Çalışma saatlerinde esneklik yaratır |
Esnek firma; firma içindeki (çekirdek) işgücünü küçültürken doğan ihtiyacı çevre işgücünden çeşitli dışsal esneklik mekanizmaları aracılığı ile temin eden bir yapı olarak tanımlanır.
8.Soru
Aracı durumundaki üçüncü kişinin veya kurulun öneriler sunarak tarafları birbirine yakınlaştırmaya çalışması, tarafların anlaşamamaları hâlinde görevine devam ederek uzlaşma formülü içeren bir karara varması ve bunu taraflara tavsiye etmesine ne ad verilir?
Gönüllü tahkim |
Hakem |
Arabuluculuk |
Tahkim |
Uzlaştırma |
Uzlaştırma: Aracı durumundaki üçüncü kişinin veya kurulun öneriler sunarak tarafları birbirine yakınlaştırmaya çalışması, tarafların anlaşamamaları hâlinde görevine devam ederek uzlaşma formülü içeren bir karara varması ve bunu taraflara tavsiye etmesidir.
9.Soru
Tam gün süreli bir işin iki veya daha fazla kısmi süreli çalışan tarafından paylaşılarak yapılması esnek çalışma biçimlerinden hangisini ifade eder?
Kısmi Süreli Çalışma |
Evde Çalışma |
İş Paylaşımı |
Tele-Çalışma |
Sıkıştırılmış Çalışma Haftası |
İş Paylaşımı: İş paylaşımı gönülsüz işsizliğin azaltılması ya da artmasının önlenmesi için işlerin çalışanlar arasında paylaşılması olarak tanımlanabilir. Bir başka ifade ile iş paylaşımı, tam gün süreli bir işin iki veya daha fazla kısmi süreli çalışan tarafından paylaşılarak yapılmasıdır. Soruda iş paylaşımının tanımı yapılmıştır. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.
10.Soru
İşletmenin ekonomik ve üretimle ilgili çıkarlarına hizmet eden kararlar veren ve eylemde bulunan yönetim için aşağıdakilerden hangisi ifade edilebilir?
Maddi çıkarları ön plana çıkaran yönetim stratejisi benimsenmektedir |
Manevi değerleri ön plana çıkaran yönetim stratejisi benimsenmektedir |
Teknokrat değerleri ön plana çıkaran yönetim stratejisi benimsenmektedir |
Maddi çıkarları ve manevi değerleri ön plana çıkaran yönetim stratejisi benimsenmektedir |
Hem manevi hem de teknokrat değerleri ön plana çıkaran yönetim stratejisi benimsenmektedir |
Maddi çıkarları ön plana çıkaran stratejiyi benimseyen yönetimler, işletmenin ekonomik ve üretimle ilgili çıkarlarına hizmet eden kararlar vermekte ve eylemde bulunmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplu pazarlığın işçiler açısından olumlu etkilerinden biri değildir?
İşçiler arasında kendilerine olan saygıyı ve sorumluluk duygusunu geliştirir. |
İşverenlerin tek taraflı kararlar alma özgürlüğünü kısıtlar. |
İşçiler işverenle daha kolay iletişim kurabilir. |
İşçi devir hızından kaynaklanan maliyetler azalır. |
İşçilerin verimliliğini arttırır. |
Toplu pazarlığın işçiler açısından olumlu etkileri şu şekilde sıralanabilir:
• İşçiler arasında kendilerine olan saygıyı ve sorumluluk duygusunu geliştirir.
• İşçilerin gücünü ve toplu pazarlık kapasitesini arttırır.
• İşçilerin moralini ve verimliliğini arttırır.
• İşverenlerin işçilere karşı haksız uygulamalarını önler ve tek taraflı kararlar alma özgürlüğünü kısıtlar.
• Etkili bir toplu pazarlık mekanizması sendikal hareketi güçlendirir.
• İşçiler daha iyi koşullarda çalıştığı için daha fazla motive olur ve işverenle daha kolay iletişim kurabilir.
İşçi devir hızından kaynaklanan maliyetlerin azalması toplu pazarlığın işveren açısından yararları arasındadır.
Doğru cevap D seçeneğidir.
12.Soru
Devletin endüstri ilişkilerindeki hangi rolü tarafların oyunun kurallarına göre hareket etmelerini sağlar?
İşveren rolü |
Hakemlik rolü |
Kanun koyucu rolü |
Arabuluculuk rolü |
Emek piyasası düzenleyicisi rolü |
Devlet işverenler, sendikalar ve çalışanların istihdam ve endüstri ilişkileri ile ilgili hak ve yükümlülüklerini düzenleyen bireysel ve toplu çalışma kanunlarını hazırlar. Devlet, toplu pazarlık sürecinde çalışanlar ve işverenler arasındaki görüşmelerde yasal zemini oluşturacak kuralları düzenler. Tarafların yasal konumlarını, haklarını ve sorumluluklarını belirleyerek bir bakıma tarafların “oyunun kuralına göre” hareket etmelerini sağlar.
Doğru cevap C seçeneğidir.
13.Soru
I. Genişlemeci sendikalar arası rekabet
II. Bireysel çıkarlara yönelik sendikalar arası rekabet
III. Pazar payına yönelik sendikalar arası rekabet
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri sendikalar arası rekabet türlerinden biridir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I – II |
I – III |
I – II – III |
Sendikalar arası rekabet, rekabetin gerçekleştiği üye piyasasına göre, pazar payına yönelik (pasif) sendikalar arası rekabet ve genişlemeci (aktif) sendikalar arası rekabet olmak üzere iki şekilde görülmektedir.
Doğru cevap D’dir.
14.Soru
1980'lerden sonra devletin endüstri ilişkileri içerisindeki rolünün değişmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Uluslararası rekabet |
Artan grevler |
Ekonomik kriz |
Yapısal dönüşümler |
Yeni yönetim anlayışları |
1980 sonrasında değişen koşullara bağlı olarak “çalışma hayatında daha az kural, daha az mevzuat buna karşılık daha çok esneklik ve serbestlik anlayışı” içine girilmiştir. Devlet böylece kuralları tek başına belirleyen ve en büyük işveren konumundan uluslararası rekabetin de etkisiyle işverenlerin endüstri ilişkileri alanındaki taleplerini meşruiyeti çerçevesinde dengeleyebilecek yeni mekanizmaları oluşturmaya çalışmıştır.
Doğru cevap A seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi günümüz enformasyon teknolojilerinden birisidir?
Karbon lifler |
Mikroelektronik |
Polimerler |
Üstün iletkenler |
Kompozitler |
• Enformasyon teknolojisi (mikroelektronik, bilgisayar, iletişim teknolojilerinin bileşimi olarak),
• İleri malzeme teknolojileri (polimerler, üstün iletkenler, optik lifler, teknik
seramik malzemeler, kompozitler, karbon lifler, biyomedikal malzemeler ve
membranlarla ilgili teknolojiler vb.),
• Biyoteknoloji ve gen mühendisliği,
• Uzay ve havacılık teknolojileri,
• Enerji teknolojileri.
16.Soru
Greve katılan ve iş ilişkisi grev süresince askıda kalan işçilerin gelir kayıplarını karşılamak amacıyla sendikaların üyelik ve dayanışma aidatı vb. aidatların bir bölümünden oluşturdukları fona ne ad verilir?
Tahkim fonu |
Uzlaştırma fonu |
Sigorta fonu |
Grev fonu |
Garanti fonu |
Greve katılan ve iş ilişkisi grev süresince askıda kalan işçilerin gelir kayıplarını karşılamak amacıyla sendikaların üyelik ve dayanışma aidatı vb. aidatların bir bölümünden oluşturdukları fona grev fonu adı verilir.
17.Soru
I. Asgari ücret
II. Sağlık
III. Çalışma saatleri
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri devletin saptadığı asgari koşullardan biridir?
Yalnız I |
I – II |
I – III |
II – III |
I – II – III |
Devlet kanun koyucu fonksiyonu ile aynı zamanda asgari çalışma koşullarını da saptamaktadır. Devlet asgari ücret, sağlık ve güvenlik, çalışma saatleri, çalışanlar arasında ayrımcılığı önleme, işten çıkarmaya karşı koruma ve izinler gibi birçok konuda asgari standartlar oluşturmaktadır.
18.Soru
İşyeri, iş kolu ve ulusal düzeyde yaratılan ekonomik değerin toplu pazarlık vasıtasıyla adalet ve eşitlik içinde paylaşılması işçi sendikalarının hangi temel fonksiyonunu ifade etmektedir?
Grev hakkı |
Sosyal fonksiyon |
Demokratik temsil fonksiyonu |
Ekonomik fonksiyon |
Toplu iş sözleşmesi hakkı |
Sanayileşme ile birlikte toplumsal yapı içerisinde güçlü bir sosyal taraf olarak kendini kabul ettiren işçi sendikalarının tarihsel olarak üç temel fonksiyonu bulunmaktadır (Selamoğlu, 2003, ss.64-65): Ekonomik fonksiyon, demokratik temsil fonksiyonu ve sosyal fonksiyon. Ekonomik fonksiyon işyeri, iş kolu ve ulusal düzeyde yaratılan ekonomik değerin toplu pazarlık vasıtasıyla adalet ve eşitlik içinde paylaşılmasını ifade etmektedir.
19.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
Özel sektörü kurumları kamu sektörü muadillerine göre kamuoyunun gözetimine daha fazla tabidir. |
Kamu sektörü kurumlarının amaçları özel sektördekilere kıyasla daha az ve belirlidir. |
Özel sektördeki yöneticiler daha az özerkliğe sahiptir. |
Kamu sektörü kurumları dışsal politik ve hükümet kuruluşlarının çok daha fazla etkisi altında olsalar da bunlar için piyasa bilgisi, sinyalleri ve teşvikleri yoktur. |
Özel sektör kurumlarının göreceli olarak daha ayrıntılı ve resmi kuralları, raporlama yükümlülükleri ve daha katı hiyerarşik düzenleri vardır. |
- Kamu sektörü kurumları özel sektör muadillerine göre kamuoyunun gözetimine daha fazla tabidir.
- Kamu sektörü kurumlarının amaçları özel sektördekilere kıyasla daha fazla, daha belirsiz ve daha çelişkilidir.
- Devlet memurluğu içerisinde bulunduğu kurallardan kaynaklanan kısıtlamalar nedeniyle sektöründeki yöneticiler daha az özerkliğe sahiptir.
- Kamu sektörü kurumları dışsal politik ve hükümet kuruluşlarının çok daha fazla etkisi altında olsalar da bunlar için piyasa bilgisi, sinyalleri ve teşvikleri yoktur.
- Kamu sektörü kurumlarının göreceli olarak daha ayrıntılı ve resmi kuralları, raporlama yükümlülükleri ve daha katı hiyerarşik düzenleri vardır.
Doğru cevap D seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İKY anlayışının dillendirdiği ve kurguladığı çalışma ortamına dair genel özellikler arasında yer almaz?
Tüm çalışanlar için koşul ve şartların düzenlenmesi |
Tamamlayıcı biçimlerdeki iletişimin organizasyonu |
Bireysel çıkara vurgu |
Kalite çemberleri ve gelişim grupları gibi çalışanları dahil edici tekniklerin kullanılması |
Bağlılığa sevk-çalışanların kendilerini örgüt ile özdeşleştirmesi |
İKY anlayışının dillendirdiği ve kurguladığı çalışma ortamına dair genel özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz (Armstrong, 2008, s.195-196):
• Bağlılığa sevk-çalışanların kendilerini örgüt ile özdeşleştirmesi, şirket adına hareket etmeleri ve örgüt ile kalmaları için çalışanların ‘kalplerini ve fikirlerini’ kazanmak, eğitim ve gelişimlerini garanti etmek; • Ortak çıkara vurgu-‘Bu işte beraberiz’ ve yönetim ve çalışanların çıkarlarının çakıştığı mesajını vermek (tekçi yaklaşım); • Tamamlayıcı biçimlerdeki iletişimin organizasyonu, toplu pazarlığın yanı sıra ekibe yönelik brifingler, temsilci aracılığından ziyade çalışanlara doğrudan bireyler veya gruplar olarak yaklaşmak; • Toplu pazarlıktan bireysel sözleşmelere geçiş; • Kalite çemberleri ve gelişim grupları gibi çalışanları dahil edici tekniklerin kullanılması; • Kalite-toplam kalite üzerine sürekli vurgu; • Çalışma düzenlemelerinde artan esneklik; • Takım çalışmasına vurgu; • Tüm çalışanlar için koşul ve şartların düzenlenmesi.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ