Endüstri Sosyolojisi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangisi Taylorist yönetim anlayışına giren bir durumdur?
Üretim teknolojisi ağırlıklı olarak basit tezgâhlarla yapılmaktadır
|
Patron ile çalışan işçiler arasında yüz yüze ilişkiler egemendir
|
Sendikalaşma henüz gelişmemiştir
|
Kadın ve çocuk emeği yoğun bir şekilde kullanılmaktadır |
İşletme sahipleri, üretim sürecinin ve işçilerin denetim ve kontrol işlerini profesyonel yöneticilere devretmiştir |
Bu dönemde artan iş yoğunluğu nedeniyle işlere yetişmekte zorlanan işletme sahipleri işçileri denetimini profesyonel yöneticilere devretmiştir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi istihdamda en yüksek paya sahip meslek gruplarından biri değildir?
Su ürünleri çalışanları
|
Hayvancılık
|
Satış danışmanı
|
Nitelikli tarım
|
Avcılık
|
3.Soru
2009 yılı sayımlarına göre ülkemizde çalışma çağındaki nüfusun (15-65) toplam nüfusa oranı nedir?
1/3
|
2/3
|
1/4
|
2/4
|
1/5
|
4.Soru
Yükselen yeni toplumu tanımlamak için “Bilgi toplumu” kavramını kullanan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
D. Bell
|
A. Toffler
|
P. F. Drucker
|
A. Etzioni
|
R. Dahrendorf
|
5.Soru
I- Üretim teknolojisi ağırlıklı olarak basit tezgâhlarla yapılmaktadır.
II- Üretim miktarlarının artışı tezgâh sayısının ve istihdam edilen iş gücünün artırılmasına bağlıdır.
III- Sendikalaşma henüz gelişmemiştir.
Yukarıdaki yönetim anlayışı özelliklerinden hangisi veya hangileri erken dönem yönetim anlayışına aittir?
Yalnız I
|
Yalnız II
|
I ve III
|
II ve III |
I-II-III |
Erken dönem yönetim anlayışı endüstrileşme ile birlikte ortaya çıkmış ve etkisini 1920’li yıllara kadar sürdürmüştür. Bu yönetim anlayışı 1920’lerde ortaya çıkan otomasyon ile birlikte etkisini yitirmeye başlamıştır. Bu dönemin en temel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:Çözüm: Erken dönem yönetim anlayışı endüstrileşme ile birlikte ortaya çıkmış ve etkisini 1920’li yıllara kadar sürdürmüştür. Bu yönetim anlayışı 1920’lerde ortaya çıkan otomasyon ile birlikte etkisini yitirmeye başlamıştır. Bu dönemin en temel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
-Üretim teknolojisi ağırlıklı olarak basit tezgâhlarla yapılmaktadır.
-Üretim sürecinin önemli bölümlerinde çoğunlukla kol emeği kullanıldığı için “emek yoğun üretimin” yaygın olduğu bir dönemdir.
-Üretim miktarlarının artışı tezgâh sayısının ve istihdam edilen iş gücünün artırılmasına bağlıdır.
-Patron ile çalışan işçiler arasında yüz yüze ilişkiler egemendir.
-İşletmelerin sahibi hem iş yerlerinin sahibi ve hem de yöneticileri konumundadırlar.
-Kalifiye iş gücünün yetiştirilmesinde formel eğitim kurumlarının rolü sınırlıdır.
-İş gücü becerisi ağırlıklı olarak üretim sürecinde usta, kalfa ve çırak ilişkilerinden elde edilmektedir.
-Üretim sürecinin belli bölümlerinde ve ürünlerin kalite kontrolünde sınırlı da olsa ustaların belli bir yetkisi ve gücü vardır.
-Sendikalaşma henüz gelişmemiştir ve işçi-işveren ilişkileri kurumsallaşmamıştır.
-İşletmelerin büyük bir çoğunluğunu aile işletmeleri oluşturmaktadır.
-İşletmelerde karar alma süreci yukarıdan aşağıya doğrudur ve hiyerarşiktir.
-Kadın ve çocuk emeği yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.
-Çalışma koşulları çok kötüdür.
6.Soru
Aşağıdaki ülkelerden hangisinde özellikle 90’lı yıllardan sonra üye kaybına uğradığı ve sendikalaşma oranları
konusunda farklı eğilimlerin de olduğu dikkat çekmeye başlamıştır?
Fransa |
Avustralya |
Almanya |
Japonya |
Danimarka |
Bütün Batılı ülkeler için genelleme yapmak mümkün değilse de sendikaların özellikle 90’lı yıllardan sonra üye kaybına uğradığı ve sendikalaşma oranları konusunda farklı eğilimlerin de olduğu dikkat çekmeye başlamıştır. Örneğin İngiltere, Fransa, Portekiz, ABD’de sendikalarda üye sayılarında keskin bir düşüş kaydedilirken Avustralya, Almanya, Japonya, Danimarka ve İspanya gibi pek çok gelişmiş ülkede bu oranların kendini koruduğu; diğer taraftan Kanada, Finlandiya, Norveç ve İsveç gibi ülkelerde oranların arttığı görülmüştür.
7.Soru
Türkiye’deki eğitim gruplarına göre işsizlik verilerine göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Okuma yazma bilmeyen işsiz oranı 1988-2009 aralığında azalmıştır.
|
Yüksek öğrenim görmüş işsiz oranı sürekli ve büyük bir artış gösermiştir.
|
Yüksek örenim görmüş kadın işsiz oranı erkek işsiz oranından daha az oranda artmıştır.
|
Kadınlarda işsizlik oranı en yüksek 2009 yılında görülmektedir. |
Erkeklerde en yüksek işsizlik oranı lise ve altı eğirimlilerde görülmektedir. |
Eğitim durumlarına göre işsizler tablosu ile sorunun çözümü gerçekleştirilebilir. Bu tablo;
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de kayıt dışı istihdamın özelliklerinden biri değildir?
Türkiye’de 2009 yılında istihdam edilen her 100 çalışanın 44’ü kayıt dışıdır.
|
Ülkemizde 2009 yılında kayıt dışı çalışanların %45,8’i kentlerde, %54,2’si kırsal kesimdedir. |
Tarım dışı sektörde istihdam edilenlerin kayıt dışılığı 2000 yılından itibaren azalmaya başlamıştır |
2003-2009 döneminde kayıt dışı çalışanlar arasında “ücretli, maaşlı veya yevmiyeliler” ile “işverenlerin” sayısı artarken “kendi hesabına çalışanlar” ile “ücretsiz aile işçilerinin” sayısı azalmıştır. |
2009 yılında tarım sektöründeki toplam kayıt dışı istihdamın %50,7’sini “ücretsiz aile işçileri” oluşturmaktadır. |
Özet olarak Türkiye’de kayıt dışı istihdamın özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
-Türkiye’de 2009 yılında istihdam edilen her 100 çalışanın 44’ü kayıt dışıdır.
-2009 yılında ülkemizde kayıt dışı istihdam edilenlerin %48,3’ü tarım, %51,7’si tarım dışı sektördedir.
-Ülkemizde 2009 yılında kayıt dışı çalışanların %45,8’i kentlerde, %54,2’si kırsal kesimdedir.
-Tarım dışı sektörde istihdam edilenlerin kayıt dışılığı 2000 yılından itibaren artmaya başlamıştır.
-2003-2009 döneminde kayıt dışı çalışanlar arasında “ücretli, maaşlı veya yevmiyeliler” ile “işverenlerin” sayısı artarken “kendi hesabına çalışanlar” ile “ücretsiz aile işçilerinin” sayısı azalmıştır.
-2009 yılında tarım sektöründeki toplam kayıt dışı istihdamın %50,7’sini “ücretsiz aile işçileri” oluşturmaktadır.
-2009 yılında tarım dışı sektördeki toplam kayıt dışı istihdamın %61,1’i “ücretli, maaşlı veya yevmiyeliler”den meydan gelmektedir.
9.Soru
Yeni yönetim metot ve tekniklerinden hangisi İmai Maasaki tarafından geliştirilen “değişim” ve “daha iyi” anlamına gelen sonuçlar yerine sürece odaklanılan ve sürekli bir iyileştirme söz konusu olan tekniktir?
Kaizen
|
Kalite Çemberleri
|
Tam Zamanında Üretim
|
Yalın Yönetim |
Altı Sigma |
Kaizen, Japonca kökenli bir kelimedir ve “değişim” ve “daha iyi” anlamına gelmektedir. Kaizen kavramı İmai Masaaki tarafından geliştirilmiştir.
10.Soru
Türkiye’de yükselmekte olan yeni toplumu tanımlamak için hangi kavram tercih edilmiştir?
Amittai Etzioni’nin “modernlik sonrası çağ” kavramı.
|
George Lichtheim’in “burjuva sonrası toplum” kavramı.
|
Murray Bookchin’in “kıtlık sonrası toplum” kavramı.
|
Drucker’in “bilgi toplumu” kavramı. |
Daniel Bell’in “post-endüstriyel toplum” kavramı. |
Türkiye’de post-endüstriyel dönüşüme (enformasyon/bilgi toplumuna) ilişkin yapılan çalışmalar oldukça sınırlı sayıdadır ve bu çalışmalar yaşanan değişimin nitelik farkından kaynaklandığı varsayılmaktadır. Ayrıca gelmekte olan yeni toplumu tanımlamak için de Drucker’in “bilgi toplumu” kavramı tercih edilmektedir.
11.Soru
Tam zamanında üretimle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
İlk defa Japonya’da uygulanmıştır.
|
Stoksuz üretim olarak da bilinir.
|
Gereksiz yere ham madde stoklamayarak maliyetleri düşürmeyi amaçlar.
|
Müşteri talepleri dışında üretilmiş ürünlerin de stoklanmamasını gerektirir.
|
Edwards Deming tarafından geliştirilmiştir.
|
12.Soru
I-Tarımdaki istihdam azalmıştır
II-Sanayideki istihdam artmıştır
III-Hizmetlerdeki istihdam artmıştır
Yukarıdakilerden hangileri 2000-2010 yılları arasında istihdamın sektörlere göre dağılımını göstermektedir?
Yalnız I
|
Yalnız II
|
I, II
|
II, III |
I, II, III |
Tarımdaki istihdam 7769’dan 5683’a düşmüştür. Sanayideki istihdam 5174’den 5927’ye artmıştır. Hizmetlerde 8637’den 10985’e artmıştır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geleneksel olmayan iş arama yöntemlerinden biri değildir?
Özgeçmiş gönderme
|
Gazetede ilan verme/ilana cevap verme
|
Sendika ilan listeleri
|
Özel istihdam bürolarını kullanma
|
İnternet
|
14.Soru
Enformasyon ve iletişim teknolojileri aşağıdaki toplumlardan hangisinin ortaya çıkmasında büyük rol oynamıştır?
Endüstriyel toplumlar
|
Pre-endüstriyel toplumlar
|
Tarım toplumları
|
Post-endüstriyel toplumlar
|
Göçebe toplumlar
|
15.Soru
Daniel Bell’e göre bilgi hangi toplum tipinin stratejik kaynağıdır?
Tarım Toplumu
|
Göçebe Bahçıvan Toplum
|
Post-Endüstriyel Toplum
|
Pre-Endüstriyel Toplumu |
Endüstriyel Toplum |
Yukarıdaki tabloda D. Bell’göre toplum tipleri ve özelliklerinin karşılaştırmasını içermektedir.
16.Soru
Taylorizm aşağıdaki kitaplardan hangisinde geliştirilen yönetim anlayışına verilen isimdir?
Bilimsel Yönetimin İlkeleri |
Das Kapital |
Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu |
Aylaklığa Övgü |
Devlet ve Devrim |
Taylorizm, Frederick Winslow Taylor’un 1911 yılında yayımlanan Bilimsel Yönetimin İlkeleri adlı kitabında geliştirdiği yönetim anlayışına verilen bir isimdir.
17.Soru
Aşağıdaki kalite sistemi standartlar ve sertifikalarından hangisi Avrupa Sertifikasıdır?
ISO 9000
|
ISO 9001
|
ISO 9004
|
CE |
ISO 18001 |
Küresel piyasalarda rekabetçi olmanın bir diğer yolu ise belli sertifikalara ve belgelere sahip olmaktan geçmektedir. Kalite sistem standartları olarak ISO 9000, ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003, ISO 9004 belgeleri, ISO 8008, ISO 18001, ISO 14001 sertifikaları, CE (“Avrupa Sertifikası” Certificate Europe) ve benzeri akreditasyon belgelerine sahip olmak adeta birer zorunluluk hâline gelmiştir
18.Soru
“1889’da Paris’te ilk otomobil sergisi açılır ve 1894’de ilk uluslararası otomobil yarışı yapılır. 1903’te ise Henry Ford Motor Fabrikası kurulur.”
Yukarıdaki ifade, hangi endüstriyel dönemin özelliklerini anlatmaktadır?
Kimya çağı
|
Ulaştırma dalgası
|
Demir çelik dalgası
|
Benzin motoru çağı |
Elektrik endüstrisi dalgası |
Benzin motoru çağı: 1889’da Paris’te ilk otomobil sergisi açılır ve 1894’de ilk uluslararası otomobil yarışı yapılır. 1903’te ise Henry Ford Motor Fabrikası kurulur. ABD, bu sektörde liderliği ele geçirir. Özellikle seri üretim, bu ülkede gerçekleştirilir. Diğer seçenekler, benzin motorundan önceki dönemleri işaret etmektedir.
19.Soru
I-Yoksulluk sınırının altında gelire sahip olmak
II-Bir iş sahibi olmamak
III-Aile nüfusunun büyük olması
IV-İşgücü piyasasında aktif olmak
Yukarıda sıralananlardan hangileri çalışan yoksullar kavramının kriterleridir?
I-IV
|
Yalnız I
|
II-III-IV
|
III-IV |
I-II-III |
Çalışan yoksullar kavramının iki kriteri vardır. Bunlar işgücü piyasasında aktif olmak ve yoksulluk sınırının altında bir gelire sahip olmaktır.
20.Soru
Hayvanları avlayarak, balık tutarak, yabani meyve ve bitkiler ile bal ve böcekleri toplayarak hayatlarını idame ettiren toplumlar aşağıdakilerden hangisidir?
Göçebe toplumlar
|
Bahçıvan toplumlar
|
Avcı ve toplayıcı toplumlar
|
Tarım toplumları
|
Endüstriyel toplumlar
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ