Enerji yönetim sistemi insan odaklı bir sistemdir.

Enerji yoğunluğu; bir birim gayri safi yurt içi hasıla oluşturabilmek için tüketilen
birincil enerji miktarıdır ve tüm dünyada enerji verimliliğinin takip ve karşılaştırılmasında kullanılan gösterge Enerji Yoğunluğu kavramıdır.

enerji maliyetinin en fazla olduğu imalat dalının taş-toprağa dayalı sanayi dalı olan çimento üretiminde (% 55) olduğu, bunu kimya ve petrol ürünleri sanayinin (% 50) izlediği görülmektedir. Tekstil, gıda ve rafineri sanayinde ise enerji maliyetinin, toplam maliyete oranı diğerlerine göre daha az olmaktadır.

Enerji yönetimi kapsamında, işletme yönetimi adına enerji yönetim ekibi tarafından yerine getirilecek belli başlı görevler şunlardır:
• Enerji yönetimi konusunda hedef ve öncelikleri tanımlayan, işletmenin veya tüzel kişiliğin enerji politikasının taslağını hazırlamak ve yönetimin onayına sunmak,
• Enerji yönetimi faaliyetleri ile ilgili kişileri faaliyetlerden haberdar etmek,
• Tüketim alışkanlıklarının iyileştirilmesine, gereksiz ve bilinçsiz kullanımın önlenmesine yönelik önlemleri ve prosedürleri belirlemek, tanıtımını yapmak ve çalışanların bilgi ve bilinç düzeyini artırıcı eğitim programları düzenlemek,
• Enerji tüketen sistemler, süreçler veya ekipmanlar üzerinde yapılabilecek tadilatları belirlemek ve uygulanmasını sağlamak,
• Etütlerin yapmak veya yaptırmak, verimlilik artırıcı projeler hazırlamak veya hazırlatmak ve uygulanmasını sağlamak,

• Enerji tüketen ekipmanların verimliliklerini izlemek, bakım ve kalibrasyonlarını zamanında yapmak,
• Yönetime sunulmak üzere, enerji ihtiyaçlarının ve verimlilik artırıcı uygulamaların planlarını, bütçe ihtiyaçlarını, fayda ve maliyet
analizlerini hazırlamak,
• Enerji tüketimini ve maliyetlerini izlemek, değerlendirmek ve periyodik raporlar üretmek,
• Enerji tüketimlerini izlemek için ihtiyaç duyulan sayaç ve ölçüm cihazlarını temin etmek, montaj ve kalibrasyonlarını zamanında
yapmak,
• Özgül enerji tüketimini, mal veya hizmet üretimi ile enerji tüketimi ilişkisini, enerji maliyetlerini, işletmenin enerji yoğunluğunu
izlemek ve bunları iyileştirici öneriler hazırlamak,
• Enerji kompozisyonunun değiştirilmesi ve alternatif yakıt kullanımı ile ilgili imkanları araştırmak, çevrenin korunmasına, çevreye
zararlı salımların azaltılmasına ve sınır değerlerin aşılmamasına yönelik önlemleri hazırlayarak bunları uygulamak,
• Enerji ikmal kesintisi durumunda uygulanmak üzere petrol ve doğal gaz kullanımını azaltmaya yönelik alternatif planlar hazırlamak,
• Enerji kullanımına ve enerji yönetimi konusunda yapılan çalışmalara ilişkin, yasalar gereği ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına
verilecek bilgileri hazırlamak ve yönetime sunmak,
• Toplam ve birim ürün veya fayda başına karbondioksit salımlarını ve enerji verimliliği tedbirleri ile azaltılabilecek salım miktarlarını belirlemek.
• Enerji yönetimi sistemlerinin, TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Şartlar Standardına uygun şekilde
oluşturulmasını ve işletilmesini sağlamaktır.

Doğru cevap B'dir.

Nakit akım şeması paranın çeşitli zamanlarda nasıl bir akış gösterdiğini açıklamak üzere çizilmektedir. Nakit akım şemalarında para girişleri pozitif (+), para çıkışları negatif(-) çubuk olarak gösterilmektedir.

Enerji yönetiminin bileşenleri şunlardır: 

Bir bölümün enerji tüketimini etkileyen parametreler aşağıda liste halinde verilmiştir.
• Ortam sıcaklığı
• Çalışma sıcaklığı
• Ürün tipi
• Çalışma saatleri
• Makina hızı
• Üretim miktarı

Doğru cevap C'dir.

Enerji yönetim planının oluşturulması, dışarıdan alınacak hizmetlerin belirlenmesi, gelecekteki enerji ihtiyacını değerlendirme ve finansman kaynaklarını belirleme enerji yönetim ekibi sorumlusunun sorumlulukları arasındadır. Uygulanabilecek olan potansiyel yeni teknolojiyi bilmek ise enerji yönetim ekibinde yer alan üyelerde olması gereken beceriler arasında yer alır. Doğru cevap C'dir.

Birincil enerji tüketiminde ki fosil kaynakların payı; % 26,2 petrol, % 32,5 doğal gaz, % 31,5 kömür şeklinde gerçekleşmiştir. İthal bir enerji kaynağı olan doğal gazın konutsal kullanımda ki payı ülke genelinde hızla artmaktadır. Buna karşılık ülkemizdeki doğal gaz tüketiminin sadece yaklaşık % 2.4’ lük kısmını, kendi kaynaklarımızla karşılayabilmekteyiz. Tüm dünya ülkeleri ile paralel olarak bizde de yaşanan 2009 ekonomik krizi, ülkemizin enerji kullanımının daralmasına neden olmuştur. 2010 ve 2011 de toparlanma sürecine giren ülkemizde enerji tüketimi yaklaşık %5 artış göstermiştir. Petrol ve doğal gaz fiyatlarında dalgalanmaların olduğu son dönemde, ülkemizin enerji ithalatı yıllık 50 milyar doların üzerine çıkmıştır. Ülkemizde sanayide tüketilen elektriğin fiyatı ile Amerika Birleşik Devletlerinde sanayide kullanılan elektriğin fiyatını karşılaştıracak olursak, ülkemizde ABD’den 2 kat daha pahalı elektrik kullandığımız ortaya çıkar. Doğru cevap A’dır.

Başabaş noktası analizi, yatırımların hangi üretim miktarında, ne kadarlık bir gider ile ne kadarlık bir gelir elde edeceklerini ortaya koyar. 

Kaynağından çıktığı gibi tüketilen kömür, doğal gaz, petrol, odun gibi kaynaklar birincil enerji kaynağı olarak tanımlanırlar. İkincil enerji kaynakları ise birincil enerji kaynaklarının dönüşümünden elde edilir. Elektrik ikincil enerji kaynakları arasında yer alır. Doğru cevap D'dir.

Ülkemizde kullanılan enerjinin sektörel dağılımına bakarsak, sanayi sektörünün yaklaşık %40, konut sektörünün %30, ulaştırma sektörünün ise %21, tarım sektörünün ise %5 ’lik paya sahip olduğunu görürüz.

Sıralanan hususlardan her biri enerji politikası kapsamında ele alınmalıdır. Doğru cevap D'dir.

“Ölçmek Bilmek, Bilmek Yönetmektir.” deyiminden hareketle, enerji yönetiminde atılması gerekli ilk adım, öncelikle ne tükettiğimizi bilmek,
bunun için de gerekli ölçüm ve izleme sistemlerini kurmaktır. Doğru cevap B'dir.

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre ülkemizdeki yerli enerji kaynaklarının enerji talebini karşılama oranı 2014 yılında yaklaşık % 25'tir. Doğru cevap C'dir. 

Uzman personel ile ölçüm ve etüt konusunda yeterli bilgi, birikim ve cihaz altyapısına sahip tüzel kişilere, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü ve Makine Mühendisleri Odası tarafından yetki belgesi verilebilmektedir.

Enerji yönetimi kapsamında, işletme yönetimi adına enerji yönetim ekibi tarafından yerine getirilecek belli başlı görevler şunlardır:
• Enerji yönetimi konusunda hedef ve öncelikleri tanımlayan, işletmenin veya tüzel
kişiliğin enerji politikasının taslağını hazırlamak ve yönetimin onayına sunmak,
• Enerji yönetimi faaliyetleri ile ilgili kişileri
faaliyetlerden haberdar etmek,
• Tüketim alışkanlıklarının iyileştirilmesine,
gereksiz ve bilinçsiz kullanımın önlenmesine yönelik önlemleri ve prosedürleri belirlemek, tanıtımını yapmak ve çalışanların
bilgi ve bilinç düzeyini artırıcı eğitim programları düzenlemek,
• Enerji tüketen sistemler, süreçler veya ekipmanlar üzerinde yapılabilecek tadilatları belirlemek ve uygulanmasını sağlamak,
• Etütlerin yapmak veya yaptırmak, verimlilik artırıcı projeler hazırlamak veya hazırlatmak ve uygulanmasını sağlamak,
• Enerji tüketen ekipmanların verimliliklerini izlemek, bakım ve kalibrasyonlarını zamanında yapmak,
• Yönetime sunulmak üzere, enerji ihtiyaçlarının ve verimlilik artırıcı uygulamaların
planlarını, bütçe ihtiyaçlarını, fayda ve maliyet analizlerini hazırlamak,
• Enerji tüketimini ve maliyetlerini izlemek,
değerlendirmek ve periyodik raporlar üretmek,
• Enerji tüketimlerini izlemek için ihtiyaç
duyulan sayaç ve ölçüm cihazlarını temin
etmek, montaj ve kalibrasyonlarını zamanında yapmak,
• Özgül enerji tüketimini, mal veya hizmet
üretimi ile enerji tüketimi ilişkisini, enerji
maliyetlerini, işletmenin enerji yoğunluğunu izlemek ve bunları iyileştirici öneriler
hazırlamak,
• Enerji kompozisyonunun değiştirilmesi ve
alternatif yakıt kullanımı ile ilgili imkanları
araştırmak, çevrenin korunmasına, çevreye zararlı salımların azaltılmasına ve sınır
değerlerin aşılmamasına yönelik önlemleri
hazırlayarak bunları uygulamak,
• Enerji ikmal kesintisi durumunda uygulanmak üzere petrol ve doğal gaz kullanımını
azaltmaya yönelik alternatif planlar hazırlamak,
• Enerji kullanımına ve enerji yönetimi konusunda yapılan çalışmalara ilişkin, yasalar
gereği ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına
verilecek bilgileri hazırlamak ve yönetime
sunmak,
• Toplam ve birim ürün veya fayda başına
karbondioksit salımlarını ve enerji verimliliği tedbirleri ile azaltılabilecek salım miktarlarını belirlemek.
• Enerji yönetimi sistemlerinin, TS EN ISO
50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım
Kılavuzu ve Şartlar Standardına uygun şekilde oluşturulmasını ve işletilmesini sağlamaktır.

Buna göre doğru yanıt C seçeneğidir.

Enerji yönetimi için gereklilikler şunlardır:

• Enerji yönetim planının oluşturulması
• Enerji kayıtlarının oluşturulması
• Dışarıdan alınacak hizmetlerin belirlenmesi
• Gelecekteki enerji ihtiyacını değerlendirme
• Finansman kaynaklarını belirleme
• Tavsiyelerde bulunma
• Tavsiyeleri uygulama
• İlgili birimlerle ve kişilerle irtibat sağlama
• Bilinçlendirme için iletişim stratejileri planlama
• Programın etkinliğini değerlendirme

Başka işletmelerin enerji tüketimini ölçümleme bir işletmenin enerji yönetimi için gerekli değildir. Doğru cevap E'dir.

Bir işletmede üretilen ürün ve hizmet maliyetleri, hammadde, işçilik, işletme ve enerji maliyetlerinin toplamından oluşsa da enerji genellikle ayrı bir kalem olarak dikkate alınmaz. bu nedenle enerji yönetimine gereken önem verilmez. Enerji yönetimi ile aynı miktar enerji ile daha çok mal ve hizmet üretimi sağlanması, bu projelerin çok az bir harcama gerektirmesi, enerji teknolojileri çok hızlı değişmesi ve mevcut enerji fiyatlarının her zaman artma riskinin olması ise işletmeleri enerji yönetimine yönlendirecek nedenler arasında sayılabilir. Doğru cevap A'dır.