Engellilerin yanında, geçici olarak engelli bulunanlar, yaşlılar, hamileler, bebek arabalılar, çocuklar, yük taşıyanlar, iri ve şişman kişiler, çok uzun ve çok kısa boylu kişilerin hepsi engellerle dolu çevrede hareketlerinin kısıtlanmasına maruz kalırlar. Bu gruplarda yer alan kişiler “hareket kısıtlılığına sahip bireyler” olarak tanımlanabilir.. Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.

Rehabilitasyon programının kapsamında eğitim, danışmanlık, bireysel kapasitenin arttırılması, değerlendirme, rehberlik gibi konular yer almaktadır. Ayrıca her engel kümesinde yer alan bireylerin gereksinim duydukları kimi araç gereçler vardır ki bunlar engelliler için son derece önemlidir, yaşamlarının âdeta bir parçası gibidir. Bu bilgilerin ışığında sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

Mesleki Rehabilitasyon: Engellilerin istihdamı ile yükümlü bir kurum olan Türkiye İş Kurumu, özellikle engellilerin

mesleki rehabilitasyonunda önemli görevler üstlenmiştir. Türkiye’de kurumsal rehabilitasyon

hizmetleri ise 2828 sayılı kanuna dayalı kurulan Sosyal Hizmetler ve Çocuk

Esirgeme Kurumu (Mülga SHÇEK) tarafından yürütülmektedir. Bu kanunla bakıma veya

yardıma muhtaç insanlar, engelliler sosyal hizmetler kapsamına alınmaktadır. Sosyal yardım

amaçlı diğer kanunlardan farklı olarak burada, korunmaya muhtaç değişik sosyal

gruplara yönelik kurumsal sosyal hizmetler önem arz etmektedir. Sosyal hizmet kuruluşlarından

sayılan bakım ve rehabilitasyon merkezleri ile huzurevleri de muhtaç engelli ve

yaşlıların bakım ihtiyaçlarını karşılamaktadır.  

Belirli gruplara üye olan dezavantajlı kişilere karşı kurumsallaşmış yapılar, politikalar, uygulamalar ve gelenekler sistematik ayrımcılığı oluşturur. Dezavantajlılara yönelik farklı veya ikinci derece koşullar, eğitim, ulaşım ve diğer hizmetlerde yetersizlikler bu tür ayrımcılığa girmektedir.

Sosyalleşme ve toplumsal katılım konusunda engellilerin yapabileceklerini sınırlayan temel unsur, engellilerin, toplumun onları yok saymasını ve onları sosyal hayattan izole etmelerini bir kader olarak kabul etmeleridir.

Çeşitli derecelerde zihinsel yetersizliği olan kişilere zihinsel engelli kişiler denilmektedir. Down sendromu bu gruba girer.

Engellilere götürülecek rehabilitasyon hizmetlerinin özellikleri şu şekilde belirtilebilir:
• Engelliye, kendine yeterli olması, toplumla kaynaşması, insan haysiyetine yaraşır
hayat şartlarına sahip olması konusunda kendisine imkânlar sağlamak.
• Engellinin kendine karşı olan güvenin sağlanmasına, engeli ile birlikte yaşamasına,
toplumun sosyal ve ekonomik hayatına katılmasına yardımcı olmak.
• Tıbbi yardımlar yapmak, mesleki eğitim ve işe yerleştirme bakımından, engellilerin engelleri sebebiyle uğradıkları eşitsizliği düzeltmek, fırsat eşitliği çerçevesinde
kendilerine uygun çalışma ortamını hazırlamak

not: Sosyal kontrol ise bu bireylerin topluma belli ölçüde zarar vermeleri hâlinde ya da toplumun onlar için sağlıksız olması durumunda gerekli kontrolü sağlayabilmek olayıdır. 

Özel gereksinimli bireylerin özel eğitimine yönelik yasal düzenlemeler konusunda öncü ülkenin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olduğu söylenebilir. Örnek uygulamaları; ABD’de 70’li yıllardan itibaren özel eğitim alanında yasal tedbirler alınmaya başlanmış ve ilk olarak 1975 yılında Tüm Engelli Çocukların Eğitimi Yasası çıkarılmıştır. Bu yasa 1990 yılında revize edilerek Yetersizliği Olan Bireylerin Eğitimi Yasası (IDEA: Individuals with Disabilities Education Act) adını almış ve 2004 yılında son şekli verilmiştir. ABD’de 2001 yılında ise Hiçbir Çocuk Geride Kalmasın Yasası (NCLB: No Child Left Behind) çıkarılmıştır.

En eski model, moral modeldir. Bu modele göre engellilik, doğrudan günahkârlık ve kötülüğe bağlıdır. Engelliliğin nedeni, kötülük yapma ya da kötü şekilde yaşamak değildir; kötü olmaktır. Örnek senaryoda da baba, kromozomal bir durum olan Down sendromunu Tanrı'nın bir cezası olarak değerlendirmektedir. Bu durumda doğru cevap A şıkkıdır.

Engelli bireyler, sahip oldukları yetersizliklerden ve içerisinde yaşadıkları çevresel koşulların eksikliğinden ötürü toplum içerisinde en dezavantajlı gruplardan sayılmakta veya en dezavantajlı azınlık olarak nitelendirilmektedirler. Bununla birlikte, “engelli kadın ve kızlar” ile “engelli çocuklar” âdeta azınlık için azınlık olan toplumun en dip ve koşullar ve kendilerine yapılan muamelelerden dolayı en korumasız ve zayıf grubu olarak gösterilebilir. Bu durumda "zihin engelli bir kız çocuk" en korumasız ve zayıf grup içinde değerlendirilmektedir.

Bu bölümde Engelliliğe kavramsal bakış, engelliliğin nedenleri, engellilik türleri ve engelliliğe ilişkin modeller konuları ele alınmaktadır.

Kas ve iskelet sisteminde yetersizlik, eksiklik ve fonksiyon kaybı olan kişi ortopedik engellidir.

Bu sorunun çözümü için ilgili kitabın 17. Sayfasında yer alan tablo 1.4’ü inceleyiniz.

“Kişisel Yapılanma Modeli” ailelerin geçmiş yaşantılarında edindikleri deneyimleri çevreye ve çocuklarına yönelik tepkilerini belirlemektedir. Doğru cevap D'dir.

Verilen şıklardan anormal doğum sancıları doğum anı nedenlerindendir.

Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'de, erişebilirliğin sağlanmasında “ürünlerin, çevrenin, programların ve hizmetlerin özel bir ek tasarıma veya düzenlemeye gerek duyulmaksızın, mümkün olduğunca herkes tarafından kullanılabilecek şekilde tasarlanması (madde 2)” olarak tanımlanan kavram, “evrensel tasarım”dır. 

Sayfa 8-9'da engelin doğum öncesi ve sonrası nedenleri betimlenmiştir. Bölüm okunduğunda E seçeneğinde yer alan "düşük doğum kilosu" şıkkının doğum öncesi nedenler arasında olduğu görülebilir.

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 2010 yılı dünya ölçeğindeki toplam popülasyona göre
engelli bireylerin oranına ilişkin tahmini baz alındığında, tüm yetersizlik türleri ve süreğen hastalıkları da kapsayacak şekilde, neredeyse bir milyarın üzerinde bireyin engelliliğin herhangi bir formuna sahip olduğu veya yaklaşık olarak dünya nüfusunun %15’inin engelli bireylerden oluştuğu tahmin edilmektedir (DSÖ, 2011). Doğru cevap E'dir.