Tabletlerin adı Sümerce’de Dub, Akkadca’da Tuppa, Hititçede
ise Tuppi- idi

Karanlık Çağ

MÖ 1200 yıllarından sonra Anadolu ve Doğu Akdeniz çevresinde kentlerin bü­yük oranda terk edildiği, merkezi güçlerin zayıfladığı/ yıkıldığı görülür. Bu dönemde Anadolu’da yazı, anıtsal heykel ve kabart­ma yapımı kesintiye uğramıştır. Halk bü­yük oranda kırsal alanlarda tarım ve hay­vancılık yaparak yaşamaya devam etmiştir. Karanlık Çağ denmesinin nedeni bu sü­reci aydınlatacak yazılı ve arkeolojik kay­nakların yetersizliğidir.

Geç Hitit sanatını en iyi şekilde anlamamızı sağlayan buluntulardan bir grubu Kargamış'ta ortaya çıkarılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Frig toplumunu ve bu toplumun yarattığı uygarlığı anlamamıza Homeros, Herodotos, Strabon, Plinius gibi Eskiçağ yazarlarının vermiş olduğu bilgiler ve arkeolojik kazılarla gün ışığına çıkan buluntular yardımcı olur. Homeros’a göre Frigler “savaşa girmek için yanıp tutuşan” bir ulustur.  Doğru cevap A seçeneğidir.

Kadeş Antlaşması, Mısır ile Hitit ülkeleri arasında yapılan tarihteki ilk uluslararası barış antlaşmasıdır. Kadeş Savaşı’ndan sonraki gerginliği bitiren “ebedî barışın ve ebedî kardeşliğin” antlaşması ile Mısır ilişkilerini düzeltmiştir (MÖ 1270). Cevap A’dır.

c şıkkıdır

Nekropol eski Yunanca sözcük, ölüler şehri demektir. Bu sözcükle ölülerin defnedildikleri mezarlıklar anlatılmaktadır.

Hitit ekonomisinin temelinde toprağa bağlı üretim, yani tarım ve hayvancılık vardır. Hitit devletinde toprak üçe ayrılır: en büyük grubu, saraya ait olanlar oluşturmaktadır. Bu topraklara, devlet için bazı görevleri yerine getirerek sahip olunması mümkündü. İkinci toprak grubu tapınağa ait olanlar oluşturmaktadır. Üçüncü grup ise, şahsa ait topraklardır. Bu toprakların oldukça az olduğu, yine yazılı kaynaklardan bilinmektedir. Görüldüğü gibi, devlet, kamu arazisine hâkimdi, onu düzenleyebilir ve satabilirdi. Halkın büyük bir kısmı çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşırdı. Çiftçiler, aslında tam anlamıyla bağımsız hareket edememekte ve devlet için bazı angaryaları yerine getirmektedir. Bir bağımsız çiftçi dört gün kendisi için, dört gün kendi tarlasına yakın olan bir tımar arazisi için çalışırdı. Bu bağımsız çiftçilerin yanı sıra bir de tapınak ve saray arazisinde sürekli çalışan işçiler vardı. Hayvancılık sayesinde et, süt, deri ve yün üretiminin gerçekleşmesi sağlanıyordu. Ülkedeki hayvan varlığının çokluğu, bir zenginlik kaynağı sayılıyordu. Bu bakımdan kralların yaptığı başarılı askeri seferler sonunda elde edilen ganimet içinde sığır ve koyunların sayısı da bildiriliyordu. Hititler bundan başka özellikle askeri alanda kullanmak üzere at yetiştiriyorlardı.

Boğazköy arşivlerinin bulunmasıyla Hititlerin kendilerini “Hitit”, dillerini ise “Hititçe” olarak adlandırmadıkları ortaya çıkmıştır. Kendilerini Neşalı ve dillerini ise Neşaca olarak isimlendirdikleri yazılı belgelerde geçen naşili, neşili ve neşaumnili (Neşa tarzında) kelimelerinden anlaşılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Frig yazıtları ve sanat eserleri, birbirini onaylar şekilde Friglerce “Matar” (Ana) olarak tanımlanan tanrıçanın, Ana Tanrıça olduğunu ortaya koymuş- tur. Bu tanrıçaya Hitit-Luviler “Kubaba”, Yunanlı- lar “Meter Megale” ya da “Kybele”, Romalılar ise “Magna Mater” (Büyük Ana) derlerdi. Paleo - Frig- çe yazıtlarda “Matar Areyastin” veya “Matar kubileya/ kubeleya” olarak da geçen bu tanrıça, Frig sanatında betimlenen tek tanrıçadır. Tohumun toprakla hayat bulmasını kadının doğurganlığı ile bağdaştıran Ana Tanrıça inancı, Anadolu topraklarında köklenen ve MÖ yedinci binyıldan itibaren çağlar boyunca adeta genetik bir inanç olarak nesilden nesile, toplumdan topluma geçen güçlü bir inançtır. Frigler de bu ortak paydadan kendine düşeni almış, adeta tek tanrı gibi taptıkları Ana Tanrıça Matar’a güçlü duygularla bağlanmışlardır. 

Doğru cevap C seçeneğidir.

Gordion’da Hitit yerleşmesi üzerinde bulunan ve Erken Demir Çağı’na (MÖ 1200 - 950 yılları) tarihlenen kalıntılar, ilk Frig göçmenlerinin MÖ 11. yüzyıla doğru Polatlı yakınlarında daha sonra başkentleri olacak olan Yassıhöyük’e (Gordion) ulaştıklarını gösterir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Günümüzde de kullanılan elli dört km uzunluğundaki Şamram Kanalı, Minua tarafın­dan yaptırılmış ve Edremit civarında bağlar bahçeler oluşturulmuştur. Doğru cevap B'dir.

Gyges, ülkesinin batısında ve kuzeyinde elde ettiği başarıyı doğusunda tekrarlayamadı. Zira MÖ 644 yılında Lygdamis komutasındaki Kimmerlerle savaşan Gyges yenildi ve öldürüldü. Doğru cevap C'dir.

Lidya Krallığı MÖ 547/46 yılında yıkılmıştır.

Hitit Devleti’nin idare biçimi teokratik monarşi olarak tarif edilebilir.