Hititlerin başkenti, Çorum sınırları içinde kalan ve eski adı Hattuşa olan Boğazköy’dür.Doğru cevap E'dir.

Bu kazı çalışmaları sonucunda, çoğu yüzeyde olmak üzere sayısız arkeolojik eser ele geçmiştir. Eserlerin çoğu Geç Hitit Dönemi’ne aittir. Ele geçen eserler, Kargamış krallarının ve yöneticilerinin hiyeroglif yazıtlı steller, çeşitli binaların duvarlarını süsleyen, üzerlerinde dini sahnelerin alçak kabartma tekniğiyle tasvir edildiği ortostat adı verilen işlenmiş taş bloklardır. Ayrıca, şehrin savunma sistemine ve kapılarına dair mimari kalıntılar da elde edilmiştir. Bu kısa arkeolojik çalışma sezonu sonucunda, Kargamış’ta elde edilen eserler, bugün Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin en önemli salonlarından birinde sergilenmektedir.

Buna karşın yaklaşık MÖ 1950 yıllarında Anadolu’da yayılan Assur Ticaret Kolonileri sayesinde Anadolu ilk defa yazı ile tanışmıştır. Farklı şekilde söyleyecek olursak, Assurlular kullanmış oldukları yazıyı Anadolu’da da kullanmışlar ve Anadolu insanı yazıyı bu şekilde tanımıştır.

MÖ ikinci binyılda kullanılan ve dolayısıyla ihtiyaç duyulan metallerin çoğu, Anadolu’nun değişik yerlerinde bulunmaktaydı. Özellikle gümüş ve bakır yatakları Anadolu’da çok sayıda mevcuttu.

 Kadeş kenti­ yakınlarında karşılaşan Hitit ve Mısır orduları arasındaki­ mücadelede (MÖ 1285), Ramses’i­n bir taktik hatası nedeniyle Mısır’lılar başarı kazanamadılar. Kadeş Savaşı’ndan sonraki­ gerginliği­ bitiren “ebedî barısın ve ebedî kardeşliğin” antlaşması i­le Mısır ilişkilerini­ düzeltmiştir (MÖ 1270).

MÖ 1250 ve 1220 tarihleri IV. Tuthaliya’nın iktidarda olduğu tarihlerdir. MÖ 1215 ise, Kurunta’nın ölüm tarihidir. IV. Tuthali­ya’nın ölümü üzerine Hatti­ ülkesi yeni­ bir taht kavgasına sahne olmuş, III. Hattuşi­l­i’ni­n Tarhuntaşşa kralı yaptığı Ulmi­-Tesup=Kurunta, H­it­it Krallığı üzeri­ndek­i, aslında yasal olan i­dd­iasını gerçekleştirmek üzere, i­syan etmiş ve Hattuşa’da i­dareyi­ ele almıştı.

 Güneydoğu Anadolu’da ve kısmen Kuzey Suriye’de kurulmuş Geç Hitit Krallıkları/Beylikle- ri: Kargamış; Antakya ve Amuk Ovası dolaylarında Pattina (Unqi); Gaziantep ve güneyinde Sam’al; Kahramanmaraş ve dolaylarında Gurgum; Malatya ve çevresinde Melid; Adıyaman dolaylarında Kummuhu; Çukurova ve kuzeyinde Que ve Hilakku; Kayseri ve dolayları Tabal’dır.

MÖ ikinci binyılın ilk yarısında Kültepe’de başlayan ve daha sonra Kızılırmak Havzası’ndaki başkentleri Hattuşa kurulan Hitit Devleti, sınırlarını özellikle güneydoğu yönünde genişleterek bir imparatorluğa dönüşmüştü. Yaklaşık beş asır kadar devam eden bu imparatorluk, MÖ 1200 yıllarında ayrıntıları bilinmeyen nedenlerden ötürü son bulmuştur.

Fenike alfabesinden alınmış, Eski Yunan, Lidya ve Likya alfabesine benzeyen Frig alfabesi 19 harften oluşmaktaydı. Doğru cevap D seçeneğidir.

İskitler, ölen kralları için Gerrhos adını verdikleri bir bölgede nekropol alanı oluşturmuşlar ve kralı defnetmeden önce bir takım dinsel törenler düzenlemişlerdir.Bu eski Yunanca sözcük, ölüler şehri demektir. Bu sözcükle ölülerin defnedildikleri mezarlıklar anlatılmaktadır. Doğru Cevap C'dir.

Medlerin giderek güçlenmesi, Assur’un da güç kaybetmesi üzerine İskitler, taraf değiştirerek Medlerin müttefiki olmuşlardır. Yeni müttefik Medler ve İskitler, Babil Devleti ile birlikte Assur’u hedef almışlardır: İttifak güçleri MÖ 612 yılında Ninive kentini tahrip ederek Assur Devleti’ne son vermişlerdir.

Geç Hitit sanatını en iyi şekilde anlamamızı sağlayan buluntulardan bir grubu Kargamış’ta ortaya çıkarılmıştır. Bugün Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen ve Kargamış’ın Uzun Duvar, Kral Burcu, Kahramanlar Duvarı ve Su Kapısı olarak adlandırılan kabartmaları orijinal durumlarına uygun olarak yerleştirilmiştir.

Kimmerler, Antikçağ’ın Yunan kaynaklarında Kimmerioi; Assur kaynaklarında Gimirrai; Tevratta Gomer olarak anılmışlardır. İskitler ise; Yunan kaynaklarında Skythioi; Pers kaynaklarında Sakalar; Assur kaynaklarında Aşguzailer ve Urartu kaynaklarında ise İşkigulu olarak geçmektedir.

D şıkkı

Sonuçta vaktiyle Kimmerler tehlikesini bir şekilde batıya doğru savuşturmasını bilen Urartular, İskitlerin sürekli saldırılarına dayanamayarak MÖ yedinci yüzyılın sonlarında yıkılmışlardır. Bu yıkım öylesine sert olmuştur ki, çoğu Urartu yerleşim birimleri bir daha kullanılmamak üzere terk edilmişlerdir.

Büyük bir olasılıkla Kimmer toplumunun da yaşayış tarzları İskitlerinkine yakındı. Ancak hemen belirtelim ki, Avrasya’nın göçebe savaşçı halkları olarak görülen iki halktan Kimmerler, yerleşik hayata daha yatkın ve deniz kıyısında oturmaya daha erken çağlardan itibaren alışıktırlar. Nitekim Herodotos, Kimmer­lerin Karadeniz’in güneyinde kale yerleşimleri bu­lunduğunu yazmaktadır. Ayrıca Kimmerler denize aşinalıklarından olsa gerek, Anadolu’dayken, Si­nop civarına ve Edremit Körfezi’ne yerleşmişlerdir. 

e şıkkı

Urartularda iki tür tapınak bulunmaktaydı (A). Bunlardan ilki kentlerin sitadellerinde inşa edilen standart boyutlarda, kare planlı, kule tipi tapınaklardı. İkincisi geleneksel ibadet anlayışının devamı olduğu anlaşılan kapı biçiminde yontulmuş kutsal nişlerdir. Van/ Toprakkale yakınındaki Meher Kapı açık hava anıtındaki yazıta göre, Urartuların inandığı, kutsadığı ve adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği 79 tanrı, tanrıça ve tanrısal özellik bulunmaktadır (B). Bunlardan ilk üç sırayı Haldi, Teişeba ve Şivini paylaşır. Haldi, Urartuların baştanrısı idi. En büyük tapınağı Van Gölü havzasının güneyinde, Assur ile Urartu arasındaki bölgede bulunan Muşaşir’de idi (C). Teişeba (Fırtına tanrısı) Hurri kökenlidir, Hititçede adı Teşup’tur. Şivini de (Güneş tanrısı) Hurri kökenlidir. Hititlerdeki Şimegi’nin karşılığıdır. Yılın belli günlerinde tanrılara koyun, keçi, sığır (boğa), tanrıçalara bunların dişileri kurban edilirdi (E).

Tapınakların yerleşim yerlerinin dışında yapıldığına dair bir bilgi aktarılmamaktadır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

“Eski Anadolu Tarihi” Kitabının “Hitit İmparatorluğu’nun Sonu: Geç Hititler” başlıklı 4. Bölümünde bu soru ile ilgili şu bilgiye yer verilmektedir.

Gurgum, bugünkü Kahramanmaraş ve çevresi olarak lokalize edilebilir. Gurgum’un tarihi de Geç Hitit Krallılarının pek çoğu gibi Assur kaynaklarına dayanır. Gurgum Devleti’nin adı, Assur kaynaklarında ilk kez II. Aşurnasirpal (MÖ 883-859) döneminde geçer.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Friglerin başkenti Gordion'dur.