Eski Türk Edebiyatına Giriş: Biçim ve Ölçü Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 13 Soru1.Soru
müfte’ilün fâ’ilün müfte’ilün fâ’ilün vezni için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
|
Münserih Bahri |
|
Hezec Bahri |
|
Recez Bahri |
|
Remel Bahri |
|
Serî Bahri |
Bir mısrada iki tane (müfte’ilün fâ’ilün) yan yana gelmesiyle “Müserih Bahri” meydana gelir.
Münserih bahri
müfte’ilün fâ’ilün müfte’ilün fâ’ilün
Gözde gezer çizginüp katre-i eşküm müdâm
Katre-i eşküm kimi çerhde seyyâre yoh
Fuzulî
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aruz ile ilgili bir terimdir?
|
Takti |
|
Müselles |
|
Terkib-i Bend |
|
Bend |
|
Kalem |
Takti; Aruzda bir mısraı yazılmış olduğu veznin cüzlerine ayırmak aklamına gelmektedir. Doğrudan aruz ile ilgili bir terimdir.
3.Soru
Yukarıdaki aruz kalıbının ses değerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
|
. - . - / . . - - / . - . - / . . – |
|
- - . - / - - . - / - - . - / - - . - |
|
. - - - / . - - - / . - - - / . - - - |
|
- . - - / - . - - / - . - - / - . - |
|
. . - - / . . - - / . . - - / . . - |
- . - - / - . - - / - . - - / - . -
4.Soru
Ne irfandır veren ahlaka yükseklik ne vicdandır / Fazilet hissi insanlarda Allah korkusundandır. M. Âkif'in yukarıdaki beyitte kullandığı vezin kalıbı aşağıdakilerden hangisidir?
|
müstef’ilün müstef’ilün müstef’ilün müstef’ilün |
|
müstef’ilâtün müstef’ilâtün |
|
mefâ’îlün mefâ’îlün fe’ûlün |
|
mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün |
|
fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün |
Bu beytin kalıbı ilk tefileden de anlaşıldığı gibi (ne irfandır: . - - - mefâ'îlün) mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün'dür. Doğru cevap D şıkkıdır.
5.Soru
Kelime anlamı "güzel kesme, güzel durma" olan ve mef’ûlü mefâ’ilün fe’ûlün ( _ _ . / . _ . _ / . _ _ ) vezninin mef’ûlün fâ’ilün fe’ûlün ( _ _ _ / _ . _ / . _ _ ) şekline dönüşmesine ne ad verilir?
|
Medd |
|
Tahfif |
|
İmâle |
|
Sekt-i melîh |
|
Taktî |
Sekt-i melîh
6.Soru
Aruza göre kaç çeşit hece vardır?
|
1 |
|
2 |
|
3 |
|
4 |
|
5 |
Aruza göre üç çeşit hece vardır: 1. Açık (=kısa) hece, 2. Uzun (=kapalı) hece, 3. Medli hece (=bir buçuk hece). Doğru cevap C şıkkıdır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir kafiye kusurudur?
|
Kafiyede kısa ünlülerin farklı olması |
|
Revinin farklı olmaması |
|
Reviden önceki uzun ünlülerin farklı olmaması |
|
Kısa ünlülerin farklı olmaması |
|
Kafiyede ridfin farklı olmaması |
Kafiye kusurları; kafiyede ridfin, yani reviden önceki uzun ünlülerin farklı olması, kafiyede kısa ünlünün farklı olması, revinin farklı olmasıdır.
8.Soru
Ölçü gereği Arapça ve Farsça hecelerdeki uzun ünlüleri kısa ünlü; medli heceleri de bir kapalı hece değerine düşürmeye ne ad verilir?
|
Vasl |
|
İmâle |
|
Medd |
|
Zihaf |
|
Tahfif |
Zihaf
9.Soru
Dönülmez akşamın ufkundayız. Vakit çok geç; Dönülmez akşamın ufkundayız. Vakit çok geç; Bu son fasıldır ey ömrüm, nasıl geçersen geç Yahya Kemal Yukarıdaki beytin vezin grubu aşağıdakilerden hangisidir?
|
Bütün cüzlerin tekrarlandığı vezinler |
|
Sonuncusu dışındaki cüzlerin tekrarlandığı vezinler |
|
Cüzleri farklı vezinler |
|
Cüzleri ikişer ikişer tekrarlanan vezinler |
|
Cüzleri aynı olan vezinler |
Cüzleri farklı vezinler grubundadır.
10.Soru
"İki kısm eylemiş küfr ile îman yeddi iklîmi / Anun hükmindedür ba’zı vü ba’zı kâfiristandur". Aşağıdakilerden hangisi Fuzulî'ye ait bu beyte vezin gereği yapılmış bir aruz işlemidir?
|
Tahfif |
|
Med |
|
Zihaf |
|
İmale |
|
Teşdid |
Bu beyitteki “yedi” sözcüğü vezin gereği teşdîd edilerek “yeddi” hâline getirilmiş ve kelimenin iki açık hece olan ses değeri bir kapalı bir açık hece olmuştur. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.
11.Soru
Kafiyeyi meydana getiren asıl harftir. Divan şiirinde bir manzumenin kafiyeli (=mukaffa^) kabul edilebilmesi için ............nin manzumenin nazım şeklinin belirlediği sıklıkta mısra sonlarında tekrarlanmış olması gerekir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisinin gelmesi gerekmektedir?
Kafiyeyi meydana getiren asıl harftir. Divan şiirinde bir manzumenin kafiyeli (=mukaffa^) kabul edilebilmesi için ............nin manzumenin nazım şeklinin belirlediği sıklıkta mısra sonlarında tekrarlanmış olması gerekir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisinin gelmesi gerekmektedir?
|
Revi^ |
|
Te’si^s |
|
Dahi^l |
|
Ridf |
|
Kayd |
Revi^: Kafiyeyi meydana getiren asıl harftir. Divan şiirinde bir manzumenin kafiyeli (=mukaffa^) kabul edilebilmesi için revi^nin manzumenin nazım şeklinin belirlediği sıklıkta mısra sonlarında tekrarlanmış olması gerekir: “...şöhret” ve “...su^ret” ile “...istiğna^” ve “...ba^la^”da olduğu gibi. Bu sözcükler kafiye olarak kullanıldıklarında “t”ler ile “a^”lar revi^ olur.
12.Soru
“Zâhid” ve “şâhid” sözcükleri bir beyitte kafiye olarak kullanılmıştır. Bu beyitteki kafiyenin türü aşağıdakilerden hangisidir?
|
Kafiye-i mücerrede
|
|
Kafiye-i ma’mûle
|
|
Kafiye-i mü’essese
|
|
Kafiye-i mürdefe
|
|
Kafiye-i gayr-i ma’mûle
|
13.Soru
Aşağıdaki beyitlerden hangisinde aruz uygulamalarından biri olan vasıl bulunmaktadır?
|
İşidilir ki uğrılar giricek bir eve dünle |
|
Yâr hâl-i dilümi zâr bilüpdür bilürem |
|
Kıl tefâhur kim senün hem var men tek âşıkun |
|
Gitdün ammâ ki kodun hasret ile cânı bile |
|
Gam mektebinde kaddini yâd eylesem n’ola |
Vasıl; aruzda sonu ünsüzle biten bir kelimeyi, açık hece elde etmek ya da bir kapalı bir açık (bir buçuk hece) hece değerinden tek kapalı hece değerine düşürmek için ünlüyle başlayan bir sonraki kelimeye bağlamaktır. Gitdü nammâ – hasre tile – sensü zolan