Eski Türk Edebiyatına Giriş: Söz Sanatları Ara 1. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

“Kaldırımlar çilekeş yalnızların annesi;
Kaldırımlar içimde yaşamış bir insandır.
Kaldırımlar, durulur ses kesilince sesi;
Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.
”Yukarıdaki Necip Fazıl Kısakürek dizelerinde hangi söz sanatına ağırlık verilmiştir?


Mezheb-i Kelami-Mukabele

Tevriye-Rücu

Tekrir-Teşbih

Hüsn-i Ta’lil-Tezad

Mübalağa-Hüsn-i Ta’lil


2.Soru

Bu ifade biçiminde önce ispatı yapılmamış, tartışılabilir nitelikte bir düşünce ileri sürülür, sonra da bu düşünceyi desteklemek ya da önermenin doğruluğunu ispat amacıyla kanıt niteliğinde bir örnek verilir. Burada bahsedilen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidr? 


Te’kîdü’l-medh bimâ yüşbihü’zzemm

Te’kîdü’z-zemm bimâ yüşbihü’lmedh

Mezheb-i kelâmî

Tekrîr

Müşâkele


3.Soru

“Gökten bir inci

Seçemeyen gemici

Yol bulamadı gemisine”

Arif Nihat Asya tarafından kaleme alınan yukarıdaki dizelerde hangi söz sanatı vardır?


Mecaz-ı mürsel

Teşbih

Açık istiare

Kapalı istiare

Ta’rîz


4.Soru

“Seni gelür işidüb bâğa yâsemen cânâ

Çıkup o şevk ile dîvâra reh-güzâra bakar”

Şeyhülislâm Yahyâ yukarıdaki beyitte nasıl bir Hüsn-i Ta’lîl yapmıştır?


Yasemin’in duvarın üstüne çıktığını söylemiştir. 

Yaseminin sevgilinin geldiğini işittiğini söylemiştir

Yaseminin sevgili geldiği için duvara çıkıp baktığını söylemiştir.

Yaseminin sevgilinin geldiğini işiterek şevkle duvara çıkıp baktığını söylemiştir.

Hiçbiri


5.Soru

Manzum ya da mensur bir metinde bir şahsı ya da nesneyi art arda sıralanan sıfatlar ile nitelemeye ne isim verilir?


Mukabele

Cem’

Tefrîk

Taksîm

Tensîkü’s-sıfât


6.Soru

Değirmeni döndürmek zor

Tek başına

Behçet Necatigil’in bu dizelerinde hangi söz sanatı kullanılmıştır?


Kinaye

İntak

Teşhis

İcaz

Haşiv


7.Soru

Bir ibarede iki ya da daha fazla sözcüğü veya hükmü zikrettikten sonra bunlarla ilişkili sözcük ya da hükümleri sıralamak yoluyla meydana getirilen ifade biçimi aşağıdakilerden hangisidir?


Tenâsüb

Îhâm-ı Tenâsüb

Leff ü Neşr

Tezâd

Îhâm-ı Tezâd


8.Soru

“Zihnin gösteren/işaret eden ile gösterilen/işaret edilen arasındaki psikolojik, fizyolojik bir ilişki aracılığıyla bir bilgiye ulaşmasıdır.”

Yukarıda yer alan tanım aşağıdakilerden hangisine aittir?


Lafzı delalet

Gayr-ı lafzı delalet

Akli delalet

Vaz’ı delalet

Tabî’î delâlet


9.Soru

“Uçtukça hayâl-i yâr gözden” cümlesinde istiare türlerinden hangisi kullanılmıştır?


Temsilî istiare

Müfred isti’âre

İstiâre-i musarraha

İstiâre-i mekniyye

Mürekkeb istiare


10.Soru

Bir ibarede iki ya da daha fazla sözcüğü veya hükmü zikrettikten sonra bunlarla ilişkili sözcük ya da hükümleri sıralamak yoluyla meydana getirilen ifade biçimi aşağıdakilerden hangisidir?


Tenâsüb

Îhâm-ı Tenâsüb

Leff ü Neşr

Tezâd

Îhâm-ı Tezâd


11.Soru

”Dalgalanan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl” Dizelerinde aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi vardır?


Haşiv
Kinaye
Mecaz-ı Mürsel
Hakikat
İtnâb

12.Soru

“Bir sözü temel (=gerçek, hakiki) anlamının da kas- tedilmiş olması mümkün olmakla birlikte temel anlamı dışında kullanmak” olarak tanımlanan anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?


meca^z
meca^z-ı mürsel
teşbi^h-i mü’ekked
isti’a^re
kina^ye

13.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Teşbih’ te bulunması gereken unsurlardan biridir?


Müşebbeh (=benzeyen)

Müşebbehün bih (=kendisine benzetilen)

Vech-i şebeh (=benzetme yönü)

Edât-ı teşbîh (=benzetme edatı)

Hepsi


14.Soru

Aşağıdaki verilen özellikler hangi anlatım sanatına ait özelliklerdir?

I. Sözlük anlamı “bir şeyi diğer şeyin içine sıkıştırmaktır. Bir belâgat terimi olarak belli bir maksadı dile getiren söze bir başka anlam daha ilâve etmektir.

II. İlâve edilen anlam, ilk anlam ile olumlu ya da olumsuz, aynı yönde olur. Bununla birlikte bu anlamlardan biri asıl maksattır.

III. Sözde, bir anlamı diğer bir anlam ile ilişkilendirmektir. Birinin cömertliğini överken laf arasında onun cesur olduğunu da söylemek buna bir örnek olabilir

IV. Bazı “haşv-i melîh” ve “haşv-i mütevassıt” örnekleri de bu anlatım grubuna dahildir.


Mübâlağa

İdmâc

Tecâhül-i Ârif

Hüsn-i Ta’lîl

Mezheb-i Kelâmî


15.Soru

İki ya da ikiden fazla anlamı bir hüküm altında toplamak anlamına gelen terim aşağıdakilerden hangisidr


Mukabele

Cem’

Tefrîk

Taksîm

Tensîkü’s-sıfât


16.Soru

“Bu ifade biçiminde önce ispatı yapılmamış, tartışılabilir nitelikte bir düşünce ileri sürülür, sonra da bu düşünceyi desteklemek ya da önermenin doğruluğunu ispat amacıyla kanıt niteliğinde bir örnek verilir.”

Yukarıda hangi anlam sanatı ile ilgili bilgi verilmiştir?


Te’kîdü’l-medh bimâ yüşbihü’zzemm

Te’kîdü’z-zemm bimâ yüşbihü’lmedh

Mezheb-i kelâmî

Tekrîr

Müşâkele


17.Soru

Değirmeni döndürmek zor

Tek başına

        B. Necatigil

 

Yukarıdaki dizelerde hangi anlatım biçimi kullanılmıştır?

 


Mecaz

Kinaye

Ta’ riz

Teşhis

İstiare


18.Soru

Aralarında anlam bakımından tezad (=karşıtlık) dışında bir ilişki bulunan iki ya da daha fazla sözcüğü bir ibarede toplamaya dayanan sanat aşağıdakilerden hangisidir?


Tenâsüb

Leff ü Neşr

Mürettep

Gayr-i mürettep

Tezâd


19.Soru

Aşağıdakilerden hangisi “eksiltmeyle yapılan icaz” anlamına gelmektredir?


Îcâz-ı muhillÎcâz-ı muhill

İhtisâr-ı muhill

Îcâz-ı hazif

Îcâz-ı kısar

İtnâb 


20.Soru

“Sanma kim bâd-ı hevâdan saçılur hâk üzre âb1. “Sanma kim bâd-ı hevâdan saçılur hâk üzre âbNâr-ı âhumdan arak-rîz olur ey meh-rû sehâb”Emrî tarafından kaleme alınan bu beyitte hangi anlam sanatına rastlanır?


Tenâsüb

Leff ü Neşr

Mürettep

Gayr-i mürettep

Tezâd