Eski Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şair Tezkireleri Ara 4. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Herat tezkireleri tasniflerini tabaka üzerine kurarken bizde bu yöntemi aşağıdaki tezkirecilerden hangisi çok pratik bir şekle dönüştürmüş ve şairleri alfabetik olarak sıralamaya başlamıştır?


Latifi

Adli

Aşık Çelebi

Nevayi

Sadıki


2.Soru

16. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar devam eden tezkire türü, geniş zaman dilimi içinde farklı biçimsel görünümlerle karşımıza çıkar. Bu tezkireler aşağıdaki ekollerden hangisini kendilerine örnek almışlardır?


Belh

Merv

Herat

Kaşgar

Semerkant


3.Soru

Aşağıdakilerden hangisi tezkirenin sonuç bölümünü ifade eder?


Mukaddime
Hatime
Biyografi
Tertip
Hamdele

4.Soru

Aşık Çelebi'nin en önemli eseri olan ve 1568 yılında tamamlanarak padişah II. Selim'e takdim edilen tezkirenin adı nedir?


Meşairü’ş-şuara

Zeyl-i Şakâyık

Tezkiretü’ş-Şuara

Tezkire-i Şuara

Künhü’l-ahbar


5.Soru

Aşağıdakilerden hangisi  bir mısranın iki cüzunü metatez ile başka bir mısra oluşturma ve bu şekilde bir beyit teşkil etmedir?


Herat

Poetika

Tetimme

Ravza

Tard u aks


6.Soru

Aşık Çelebi'nin Hazret-i Hüseyin’in Kerbela’da şehit edilmesini konu alan eseri aşağıdakilerden hangisidir?


Divan

Mecmu’a-i Sukuk

Mi’râcu’l-ayâle vü Minhâcül-adale

Şerh-i Hadis-i Erbain

Ravzatü’ş-şühedâ


7.Soru

Tezkirelerde “cevher” kelimesinin kullanımının önemi aşağıdakilerden hangisidir?


Dili sadelikten kurtarmak için kullanılmıştır.

Kulağa hoş geldiği için kullanılmıştır.

Şairin kabiliyetini vurgulamak açısından kullanılmıştır.

Zenginliği göstermek için kullanılmıştır.

İlgi çektiği için kullanılmıştır.


8.Soru

Aşağıdakilerden hangisi "tezkire" için söylenemez?


16. yüzyıl tezkirelerinin bir özelliği, ele aldıkları şairlerin büyük bölümünün
kendi dönemlerinden önce yaşamış olmalarıdır.

13. yüzyıldan 15. yüzyıl başlarına kadar devam eden tezkire türü, geniş zaman
dilimi içinde farklı şeklî görünümlerle karşımıza çıkar.

Tezkirecilik biyografik künye yazıcılığını esas aldığı için yazarı ortaya koyduğu
eserden daha önde tutup sanatın kaynağındaki insan unsuruna yönelir.

Türk tezkirecilik geleneği de Herat’ta başlar.

Türkçe yazılmış ilk şairler tezkiresi Ali Şir Nevayî ’nin Mecalisü’n-nefais adlı eseridir


9.Soru

Aşık Çelebi ile ilgli olarak söylenen hangi ifade doğrudur?


En önemli eseri Divan'dır

Edebiyat tarihinde nazım yazarlığı ile tanınır

Şiirlerinin ana konusu kahramanlıktır

Tezkiresinin en olumlu yanı ebced sistemine göre tasnif edilmesidir

Kanuni'nin Sigetvar seferini anlatan bir mesnevisi vardır


10.Soru

Aşağıdaki kaynaklardan hangisi hem şairlerin biyografilerini hem de şiirlerinden örnekleri içerir?


bibliyografyalar

sözlükler

belagat kitapları

tezkireler

seyahatnameler


11.Soru

Ali Şir Nevayî’nin ünlü eseri ‘’ Mecalisü’n-nefais’’ için söylenmesi yanlış olur?


Eser sekiz bölümden meydana gelmiş olup bölümler meclis olarak adlandırılmıştır.

Sekizinci tabaka, meclis dışında her tabaka için Türkçe açıklama ve tabakanın sonunda tetimme adı verilen eksikleri tamamlamak için katılanlar bulunmaktadır.

Herat, Horasan ve Azerbaycan’da yaşamış olan toplam 459 şair yer almaktadır.

Sanatçı, tezkiresini hazırlarken şairler hakkında uzun uzadıya bilgi vermekten kaçınmıştır. Bu bakımdan bilgiler kendi ifadesiyle özetlenmiş biçimdedir.

Eserde, Türkçe yazılmakla birlikte devrin padişahı Sultan Hüseyin Baykara’nın da isteğiyle Farsça ve Arapça şiir örnekleri de yer almaktadır.


12.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Beyani'nin tezkiresinde kullandığı üslup içinde yer almaz?


Dili sade ve açıktır.
Sözü uzatmaktan kaçınmıştır.
Bir biyografide olması gereken bilgileri vermeye çalışmıştır.
Sıkça tamlamalara yer verir.
Süs ve özentiden uzak durmuştur.

13.Soru

I. Yazarı Ali Şir Nevayî’dir.

II. Şairler alfabetik olarak sıralanmıştır.

III. Türk edebiyatında tezkire türüne ilk örnektir.

Yukarıdaki ifadelerden hangi eser ile ilgilidir?


Yusuf u Züleyha

Atabetü’l Hakayık

Kutadgu Bilig

Mecalisü’n-nefais

Süheyl ü Nevbahar


14.Soru

Tezkire türünün kökeni aşağıdakilerden hangisine dayandırılır?


Kur'an-ı Kerim
Tabakat
Hadisler
Şiir Kitapları
Seyahatnameler

15.Soru

.......  bugün Afganistan’ın kuzeybatısında yer alan, İran ve Türkmenistan’a sınırı olan şehirdir. 

Yukarıdaki cümleyi aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?


Poetika

Tetimme

Ravza

Herat

Tabakat


16.Soru

Aşağıdakilerden hangisi tezkirelerinde ele aldığı şairleri alfabetik olarak sıralamıştır?


Sehi Bey
Aşık Çelebi
Latifi
Lamii Çelebi
Ahdi

17.Soru

Anadolu sahasında tezkire türünün ilk örneği aşağıdakilerden hangidir?


Ali Şir Nevayî - Mecalisü’n-nefais

Camî - Baharistan 

Emir Devletşah - Tezkiretü’ş-şuara

Kaşgarlı Mahmud - Divanü Lugati't-Türk

Sehî Bey - Heşt Behişt


18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi "tevliyet" kelimesinin anlamıdır?


Bahçe, cennet bahçesi. 

Eskiden taşrada memur olan vezir veya amirlerin mektupçuluk vazifesini gören memur

Vakıf işlerine bakma görevi.

Mecalisü’nnefais’te, ön sözden sonraki bölümlere verilen ad.

Bir sanat dalı üzerine üretilen düşünce ve teoriler bütünü.


19.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Eski Türk edebiyatında biyografi kaynaklarından biridir?


Şair Tezkireleri

Divanlar

İnşalar

Seyahatnameler

Mesneviler


20.Soru

Aşağıdakilerin hangisi Sehi Bey'in yazı üslübu özellikleri arasında yer almaz?


Şairlerin şiir özelliklerini yüzeysel bir şekilde anlatır.
Kullandığı dil süsten ve özentiden uzaktır.
Bazı cümleleri yarım ve eksik bırakır.
Sade ve açık bir dil kullanmayı tercih eder.
Şairlerin sanat değerlerini ifade etmede zengin bir kelime dağarcığına sahiptir.