Eski Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şair Tezkireleri Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Diyarbakır'da doğdu. Mardin'de bazı müderrislerden dersler aldı. 1875'te telgrafçı oldu. Vakıflar nezaretine uzun vicdannameler yazdı.
Yukarıda kısaca özellikleri belirtilen yazar hangisidir?
Ali Emiri |
Mehmet Siraceddin |
Nail Tuman |
Faik Reşat |
İbnülemin Mahmut Kemal İnal |
Bahsedilen kişi A şıkkında yer alan Ali Emiri'dir.
2.Soru
Fâizî’nin eserine zeyl olup antoloji türünde kaleme alınan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Zeyl-i Zübdetül-eşar |
Vekayî-i Fudala |
Kava’id-i Farisiyye |
Düsturu’l-amel |
Mecmau’l-havas |
Âsım’ın Zeyl-i Zübdetül-eflar adını taşıyan eseri, Fâizî’nin eserine zeyl olup antoloji türünde kaleme alınmıştır.
3.Soru
Türk dilinin mevcut üç edebi şivesi ile şiir söyleyen İran ve Türk asıllı şairleri kapsayan Sadıki'nin en önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Sakiname
|
Mecmau'l-havas
|
Düsturu'l-amel
|
Zübdetü'l-eşar
|
Teşrifatü'ş- şuara
|
4.Soru
Aşağıdaki kişilerden hangisi 20. yüzyılda modern biyografiye geçişin en güçlü örneklerinden birini kaleme almıştır?
Ali Emiri |
Faik Reşat |
Mehmet Siraceddin |
İbnülemin Mahmud Kemal İnal |
Ali S¸ir Nevayi^ |
Bu yüzyılda modern biyografiye geçişin son ve en güçlü örnekleri, İbnülemin Mahmud Kemal İnal’ın Son Asır Türk S¸airleri ile Nail Tuman’ın Tuhfe-i Naili^ adlı eseridir. İbnülemin kendinden önce gelenlerden farklı olarak, zaman zaman kaynaklara başvurur, onlardan alıntılar yapar, belgelere işaret eder. Bu tavrı ile modern tarihçilere yaklaştığı söylenebilir. Bu objektif olma gayretlerine rağmen İbnülemin’in tam anlamı ile neslinin son temsilcisi olduğuna, ele aldığı şahıslar hakkındaki değerlendirmeleri tanıktır. Doğru cevap D’dir.
5.Soru
Esat Efendi’ye ait aşağıdaki eserlerin hangisinin ele aldığı konu yanlış verilmiştir?
Üss-i Zafer – Yeniçeri ocağının kaldırılması |
Delailü Nübüvveti Nebiyyina – Tevrat ve İncil’de Hz. Muhammed’e dair işaretler |
Pendname – İman ve amel ilişkisinin ele alınması |
Teşrifat-ı Kadime – Osmanlı Devletinin resmi protokolü |
Şahid-i Müverrihîn – Dilimizdeki imlâ, tarih düşürme kuralları |
Pendname, çocuklar için yazılmış manzum bir öğüt kitabıdır.
6.Soru
Aşağıdaki kişilerden hangisi Kaşgarlı Mahmut’un o zamana kadar ele geçmeyen meşhur Divanu Lügati’t-Türk adlı eserini bulup, bilim a^leminin hizmetine sunmuştur?
Faik Reşat |
Mehmet Siraceddin |
İbnülemin Mahmut Kemal |
Ali Emiri^ |
Nail Tuman |
Kaleme aldığı eserler, yaptığı görevler,kendi kurduğu Millet Kütüphanesi’ne bağışladığı eserlerin yanında; Ali Emiri^’nin önemli hizmetlerinden biri Kaşgarlı Mahmut’un o zamana kadar ele geçmeyen meşhur Divanu Lügati’t-Türk adlı eserini bulması ve bilim a^leminin hizmetine sunmasıdır. Doğru cevap D’dir.
7.Soru
Mehmet Tevfîk'in tamamlanamamış eseri Kâfile-i Şuara kalan müsveddeleri de kaybolmasından sonra "Meşahir-i şuara-yı Osmaniyye’nin teracim-i ahvaliyle ba‘zı asar-ı şi‘riyyelerini cami’dir" alt başlığıyla hangi yıl yayımlanmıştır?
1843 |
1853 |
1863 |
1873 |
1883 |
Kâfile-i Şuara, tanınmış tezkireler gibi herhangi bir devir şairlerini tanıtan bir tezkire değildir. Verdiği bilgiler önceki tezkirelerden alınmıştır. Ancak eseri tamamlanamamış ve D harfi ortalarına kadar olan kısmı basılabilmiştir. Kalan müsveddeleri de kaybolup gitmiştir Kafile-i Şuara İstanbul’da 1873 yılında Meşahir-i şuara-yı Osmaniyye’nin teracim-i ahvaliyle ba‘zı asar-ı şi‘riyyelerini cami’dir alt başlığıyla yayımlanmıştır. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Fatîn’in en önemli eseridir. 672 şairin hayatından söz eden tezkire, bu hâliyle Türk edebiyatının en hacimli şair tezkirelerindendir. Eser, Salim Tezkiresi’nin bıraktığı 1721’den 1853’e kadar Osmanlı ülkesinde yetişen şairler hakkında bilgi içerir.
Yukarıda bahsi geçen tezkirenin adı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Fatin Tezkiresi |
Salim Tezkiresi |
Mecmuatü’t-teracim |
Hatimetü’l-eşar |
Letaif-i İnşa |
Hatimetü’l-eşar: Fatîn’in en önemli eseridir. 672 şairin hayatından söz eden
tezkire, bu hâliyle Türk edebiyatının en hacimli şair tezkirelerindendir. Eser, Salim Tezkiresi’nin bıraktığı 1721’den 1853’e kadar Osmanlı ülkesinde yetişen şairler
hakkında bilgi içerir.
9.Soru
Şekilde meydana gelen değişiklikler muhtevaya da yansımış ve17. yüzyıldan itibaren tezkirecilik tarihimizde adına antoloji tipi tezkireler diyebileceğimiz farklı yapıda eserler verilmeye başlanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu tezkirecilerden biridir?
Aşık Çelebi |
Sadıki |
Latifi |
Hasan Çelebi |
Beyani |
Şekilde meydana gelen bu değişiklikler muhtevaya da yansımış ve 17. yüzyıldan itibaren tezkirecilik tarihimizde adına antoloji tipi tezkireler diyebileceğimiz farklı yapıda eserler verilmeye başlanmıştır. Sadıki bunlardan biridir.
10.Soru
I. Seyyit Mehmet Şerif Efendi’nin oğludur.
II. Vakıflar Nezareti’ne uzun vicdannameler yazmıştır.
III. 1924'te vefat etmiştir.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Ali Emirî için doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Ali Emirî, Seyyit Mehmet Şerif Efendi’nin oğludur. Vakıflar Nezareti’ne uzun vicdannameler yazmıştır. 1924'te vefat etmiştir.
11.Soru
Esat Efendi’nin en tanımış eserlerinden biridir. Esat Efendi Tezkiresi diye de tanınan bu eserin adı ebcedle yazılış tarihi olan 1835 yılını verir. Salim Tezkiresi’ne zeyl olarak yazılmıştır. Eserde 1722-1835 yılları arasında yaşayan 209 şair hakkında bilgi verilmiştir. Esat Efendi şairler hakkında söylediklerini üst üste karalayıp düzeltmiştir. Kitapta yeni şairler ve şiirler için yerler ayrılmıştır. Verilen bilgilerin de bir kısmı eksik ve yanlıştır. Bu görünümüyle Esat Efendi Tezkiresi’nin tamamlanmadığı ve yazarının el yazısı ile karalama halinde kaldığı anlaşılmaktadır. Örnekler de büyük ölçüde Salim ve Fatin tezkirelerinden alınmıştır.
Yukarıda bahsi geçen tezkirenin adı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Mesh-i Ricl ve Mesh-i Huf |
Nasrun Aziz |
Bâğçe-i Safa-enduz |
Pendname |
Teşrifat-ı Kadime |
Bâğçe-i Safa-enduz: Esat Efendi’nin en tanımış eserlerinden biridir. Esat Efendi
Tezkiresi diye de tanınan bu eserin adı ebcedle yazılış tarihi olan 1835 yılını verir.
Salim Tezkiresi’ne zeyl olarak yazılmıştır. Eserde 1722-1835 yılları arasında yaşayan 209 şair hakkında bilgi verilmiştir. Esat Efendi şairler hakkında söylediklerini
üst üste karalayıp düzeltmiştir. Kitapta yeni şairler ve şiirler için yerler ayrılmıştır. Verilen bilgilerin de bir kısmı eksik ve yanlıştır. Bu görünümüyle Esat Efendi
Tezkiresi’nin tamamlanmadığı ve yazarının el yazısı ile karalama halinde kaldığı anlaşılmaktadır. Örnekler de büyük ölçüde Salim ve Fatin tezkirelerinden alınmıştır.
12.Soru
Esad Efendi'nin eselerinden hangisi Tevrat ve İncilde Hz. Peygamber (SAV)'e dair işaretlerin üzerinde durduğu bir eseridir ?
Şahid-i Müverrihin |
Delail-ü Nübüvvet-i Nebiyyina |
Mehasin-i Mecdiye |
Ayatü'l hayr |
Beyanü-s Sıfati's Sübütiyetillahi |
Delailü Nübüvveti Nebiyyina: Tevrat ve İncil’de Hz. Peygambere dair işaretler
üzerinde durmaktadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Esat Efendi'ye ait olmayan bir tezkiredir?
Ahvâli Tunus |
Âyâtü'l-hayr |
Siyer-i Nevebî |
Mehasın-i Mecidiyye |
Pendname |
"Siyer-i Nevebî" adlı tezkire Esat Efendi'ye ait değildir. Bu tezkireyi yazan kişi Şefkat'tır. Doğru yanıt: C'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Salim'in "Tezkire-i Şuara"tezkiresinin özelliklerinden biri değildir?
Tezkire uzun bir girişle başlar. |
Dönemin sultanı, sadrazamı ve şeyhülislamı için güzel sözler vardır. |
Toplam dört yüz yirmi sekiz şaire yer verilmiştir. |
Dili açık ve sadedir. |
Şeyhi'nin eserlerinden yararlanılmıştır. |
Salim'in "Tezkire-i Şuara" adlı tezkiresinde kullandığı dil açık ve sade değildir, tam tersi süslü ve ağır bir dil kullanmıştır.
15.Soru
Çaylak Tevfîk ya da Çopur Tevfîk diye de anılan Mehmet Tevfîk hangi yıllar arasında yaşamıştır?
1820-1852 |
1833-1892 |
1833-1872 |
1843-1892 |
1843-1872 |
Çaylak Tevfîk ya da Çopur Tevfîk diye de anılan Mehmet Tevfîk (1843-1892), İstanbul’da doğmuştur. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Altı hâl tercümesinden ibaret olan Teracim-i Ahval-i Meşahir ______ şeklinde yayınlanmıştır.
kıraat |
kitabete |
mektup |
röportaj |
tefrika |
Altı hâl tercümesinden ibaret olan Teracim-i Ahval-i Meşahir tefrika şeklinde yayınlanmıştır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şefkat Seyyid Abdulfettah'ın eserlerinden biridir?
Ahvâl-i Tunus |
Divançe |
Âyâtü’l-hayr |
El-Ahkâmü’l-meriyye |
Mecmuatü’t-teracim |
Divançe:Şefkat Seyyid Abdulfettah'ın şiirlerini topladığı eseridir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Türk edebiyatının nazımla kaleme alınmış ilk tezkiresi olup mesnevi nazım şekliyle yazılan 2400 beyitten oluşan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Mecmau’l-havas |
Teşrifatü’ş-şuara |
Riyazü’ş-şuara |
Zeyl-i Zübdetül-eşar |
Tezkire-i Şuara |
Teşrifatü’ş-şuara Türk edebiyatının nazımla kaleme alınmış ilk tezkiresi olup mesnevi nazım şekliyle yazılan 2400 beyitten oluşan bir eserdir. Fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün kalıbıyla yazılmıştır.
19.Soru
Mecmau’l-havas’ın ne zaman yazıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Mecmau’l-havas, bir ön söz, sekiz tabaka ve bir hatimeden oluşmaktadır. Sadıkî, eserinin her tabakasına mecma ismini vermiştir. Üçüncü (Üçümci) Mecmada aşağıdaki konulardan hangisinden sözedilir?
Zamanın padişah şairleri. |
Sadıkî’nin muasırı İranlı olan şairler. |
İran saltanat büyüğü olan şairler. |
Türk saltanat büyüğü olan şairler. |
Şehzade şairler. |
Mecmau’l-havas’ın Üçüncü (Üçümci) Mecma’da Türk saltanat büyüğü olan şairler. 10 kişiden oluş- maktadırlar. Tabakanın birinci şairi Müseyyeb Han, sonuncu şairi Rüstem Big’dir.
20.Soru
Eserine IV. Murat'ın biyografisiyle başlayan, dili süs ve özentiden uzak, sade ve açık olan, diğer tezkirelerden farklı olarak övgüye ve yergiye fazla yer vermeyen, daha önce yazılan tezkirelerde bulunmayan 11 şairi anlatan yazar hangisidir?
Mucib |
Safayi |
Salim |
Beliğ |
Ramiz |
Bahsedilen özellikler Mucib'e aittir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ