Eski Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şair Tezkireleri Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Antoloji tipi tezkirelerin ilk örneğini aşağıdaki şairlerden hangisi vermiştir ?
Mehmet Tevfik |
Kafzade Faizi |
Hasan Aynî Efendi |
Arif Hikmet |
Fatîn |
Antoloji tipi tezkirelerin ilk örneğini aynı zamanda şair olan Kafzade Faizî vermiştir. Faizî, eserine aldığı şiir örneklerini büyük bir incelik ve titizlikle seçerken 19. yüzyılda bu
geleneği sürdüren tezkire yazarları, örnek seçiminde Faizî kadar özenli davranmazlar.
2.Soru
Çok ünlü olan "Gidelim serv-i revânım yürü Sâdâbâd'e mısrası aşağıdaki şairlerden hangisidir?
Beliğ |
Ramiz |
Silahdarzade Mehmet Emin |
Nedim |
Mustafa Mucib |
"Gidelim serv-i revânım yürü Sâdâbâd'e mısrası "Nedim"e aittir. Doğru yanıt: D'dir.
3.Soru
Fatîn’in en önemli eseri olan ve 672 şairin hayatından söz eden eser aşağıdakilerden hangisidir?
Mecmuatü’t-teracim |
El-Ahkâmü’l-meriyye |
Hatimetü’l-eşar |
Tezkiretü’ş-şuara |
Nasrun Aziz |
Hatimetü’l-eşar: Fatîn’in en önemli eseridir. 672 şairin hayatından söz eden tezkire, bu hâliyle Türk edebiyatının en hacimli şair tezkirelerindendir. Doğru cevap C'dir.
4.Soru
Mecmau’l-havas adlı tezkiresiyle tanınan tezkireci kimdir?
Sadıkî |
Rıza |
Faizî |
Rızaî |
Zübdetü’l-eflar |
Mecmau’l-havas adlı tezkirenin yazarı Sadıkî’dır.
5.Soru
Aşağıdaki yüzyıllardan hangisinden itibaren tezkirecilik tarihimizde adına antoloji tipi tezkireler diyebileceğimiz farklı yapıda eserler verilmeye başlanmıştır?
20.Yüzyıldan itibaren |
16.Yüzyıldan itibaren |
19.Yüzyıdan itibaren |
18.Yüzyıldan itibaren |
17.Yüzyıldan İtibaren |
17. yüzyıldan itibaren tezkirecilik tarihimizde adına antoloji tipi tezkireler diyebileceğimiz farklı yapıda eserler verilmeye başlanmıştır.
6.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Salim'in Tezkire-i Şuara adlı eseri için kullanılabilir?
Yabancı kelimeler, zincirleme tamlamalar ve secili, uzun cümlelerle sanatlı bir inşa örneği verilmiştir. |
Dili, süs ve özentiden uzak, sade ve açıktır. |
Eser yalnızca Enderun şairlerini kapsamaktadır. |
Eserde, bazı hâl tercümeleri daha sonra tamamlanmak üzere boş bırakılmıştır. |
Tezkire dört bölüme ayrılmıştır. |
Yabancı kelimeler, zincirleme tamlamalar ve secili, uzun cümlelerle sanatlı bir inşa örneği verilmiştir. Diğer seçenekler başka tezkirelerin özelliğidir. Doğru yanıt A'dır.
7.Soru
Diğer tezkirelerden farklı olarak şairin biyografisinden önce şiirinin örnek verilmesi aşağıdaki eserlerden hangisinde görülmektedir?
Mecmuatü’t-teracim |
Kafile-i Şuara |
Tezkiretü’ş-şuara |
Hatimetü’l-eşar |
Bağçe-i Safa-enduz |
Fatin’in en önemli eseri olan ve 672 şairin hayatından söz eden Türk edebiyatının en hacimli şair tezkiresi olan Hatimetü’l-eşar’ da, şairin şiir örneğiyle başlanır.
8.Soru
I. 18. yüzyılda yazılan tezkirelerde 17. yüzyıla karşı gelişen bir tepki vardır.
II. 18. yüzyıl tezkireleri bu türün çok önemli ve güzel tezkirelerinin yazıldığı 16. yüzyıl eserlerine özenen, onları taklit eden eserlerdir..
III. 18. yüzyıl tezkirelerinin 16. yüzyıl tezkirelerini taklit etmesinin nedeni, 16. yüzyıl tezkirelerinin kısa biyografilere ve uzun şiir örneklerine yer vermesidir.
IV. 18. yüzyılda daha önceki tezkirelerde görülmeyen zümre tezkireleri yazılmaya başlamıştır.
18. yüzyıl şair tezkireleriyle ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I ve III |
II ve IV |
I, II ve IV |
II, III ve IV |
Hepsi |
Kitabımızın 83. sayfasında 18. yüzyıl şair tezkireleri ile ilgili verilen bilgiler dikkatle okunduğunda, I, II ve IV numaralı seçeneklerin doğru olduğu görülecektir. III numaralı ifadede verilen bilgiler doğru değildir. Çünkü 16. yüzyıl tezkirelerinin uzun biyografilere ve kısa şiir örneklerine yer vermiş olduğu ve bu nedenle 18. yüzyıl tezkirelerinde örnek alındığı görülmektedir.
9.Soru
Şiirlerinde Nefi, Nâbi ve Nedim'in etkileri görülen eski şiirin son temsilcisidir. El-Ahkâmü'l-meriyye, Hulâsatü'l-makâlât eserlerinden bazılarıdır.
Yukarıda sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Arif Hikmet |
Şefkat |
Esat Efendi |
Arif Hikmet |
Fatin |
Şiirlerinde Nefi, Nâbi ve Nedim'in etkileri görülen eski şiirin son temsilcisidir. El-Ahkâmü'l-meriyye, Hulâsatü'l-makâlât gibi eserlerin yazarı "Arif Hikmet"tir. Doğru yanıt: A'dır.
10.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi şairliğinden çok tezkireciğili ile tanınmıştır?
Seyrekzade Mehmet Âsım |
Sadıkî |
Rıza |
Faizî |
Riyazî |
Adı 17. yüzyıl kaynaklarında şair olarak sık sık anılan Rıza’nın mürettep bir divanıyla, Kava’id-i Farisiyye adlı bir eseri olduğu söylenmişse de bunlar şimdiye kadar ele geçmemiştir. Bu devre ait şiir mecmualarında şiirlerine rastlanır. Ancak, şairliğinden çok tezkireciliği ile tanınmıştır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Faik Reşat'ın Ali Nazima ile birlikte yazdığı eserdir?
Talim-i Kitabet Rehber-i Esma-yı Türkiyye |
Letaif-i İnşa |
Muhtasar Osmanlı Tarihi ve Resimli Lügat |
Netice-i Sefalet ve Sergüzeşt-i Hulusi^ |
Gencine-i Leta^if |
Faik Reşat divan şiiriyle yeni şairlerden seçme metinlere de yer yer verir. Talim-i Kitabet Rehber-i Esma-yı Türkiyye (Ali Nazima^ ile birlikte). Talim-i Kitabet, İmla ve Galatat (Rehber-i İmla) adıyla eserleri de vardır. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Türk edebiyatında Ali Şir Nevayî tarafından Çağatay Türkçesi’yle yazılmış olan ilk tezkire örneği aşağıdakilerden hangisidir?
Tezkire-i Şuara |
Teşrifatü’ş-şuara |
Mecalisü’n-nefais |
Hatimetü’l-eş’âr |
Meşairü’-şuara |
Ali Şir Nevayî’nin Devrin sultanı Hüseyin Baykara’ya ithaf ettiği ve şairlerin sanatlarını, hayatlarını anlattığı Mecalisü’n-nefais, edebiyatımızın ilk tezkire örneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Ramiz"in eserlerinden biri değildir?
Devhatül-meşayh Zeyli |
Genci Şaygon |
Hadikatü'l-vüzera Zeyli |
Hamiletü'l-kübra Zeyli |
Zahirü'l-hukkam |
"Genci Şaygon" adlı eser Ramiz'in değil, Beliğ'in bir eseridir. Doğru yanıt: B'dir.
14.Soru
Şairlerin hayatlarına dair doğrudan bilgi vermemekle beraber onları hicvederken yaradılışlarını, psikolojilerini vermesi ve diğer tezkirelerde olmayan 25 şair hakkında bilgi içermesi açısından önem taşıyan ve dili oldukça ağır olan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Zeyl-i Zübdetül-eşar |
Riyazü’ş-şuara |
Teşrifatü’ş-şuara |
Yümnî tezkiresi |
Mecmau’l-havas |
Şairlerin hayatlarına dair doğrudan bilgi vermemekle beraber onları hicvederken yaradılışlarını, psikolojilerini vermesi ve diğer tezkirelerde olmayan 25 şair hakkında bilgi içermesi açısından önem taşıyan ve dili oldukça ağır olan eser Teşrifatü’ş-şuar’dır.
15.Soru
“Tezkirelerde biyografisi yazılan şairler …………. ile değil, …………. ile bu kaynaklara girerler. Ahmet Paşa gibi az sayıda şair istisnadır.” Boş bırakılan yerlere getirilecek en uygun cevap aşağıdakilerden hangisidir?
hayatlarındaki önemli değişiklikler – eserlerinden örnekler |
memleketleri – defnedildikleri yer |
eğitim bilgileri – ölüm tarihleri |
meslekleri – başlıca hocaları |
asıl isimleri - mahlasları |
Tezkirelerde biyografisi yazılan şairler asıl isimleri ile değil, mahlaslarıyla bu kaynaklara girerler. Ahmet Paşa gibi az sayıda şair şiirde kendi adını kullanmıştır.
16.Soru
Sadıkî’nin Mecmâu’l-havas’ındaki her tabaka kaç kategori altında toplanmaktadır?
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
Her tabaka 8 kategori altında toplanmaktadır: 1. Evvelki (Evvelgi) Mecma, 2. İkinci (İkimci) Mecma, 3. Üçüncü (Üçümci) Mecma, 4. Dördüncü (Tördümci) Mecma, 5. Beşinci (Bişimci) Mecma, 6. Altıncı (Altımcı) Mecma, 7. Yedinci (Yidümci) Mecma, 7. Sekizinci (Sikkizimci) Mecma.
17.Soru
Latifî kendisine haklı bir ün kazandıran tezkiresini hangi Osmanlı padişahına sunmuştur?
II.Murat |
Yıldırım Beyazıt |
Kanuni Sultan Süleyman |
Fatih Sultan Mehmet |
Yavuz Sultan Selim |
Latifî, kendisine haklı bir şöhret kazandıran
tezkiresini 1546’da tamamladı ve devrin padişahı Kanunî Sultan Süleyman’a sundu. Bu eserine karşılık padişah, Latifî’yi, Taşlıcalı Yahya Bey’in mütevellisi bulunduğu
Ebu Eyyub-i Ensarî Vakfı’na kâtip tayin etti.
18.Soru
Almancasını ilerletmek için Hammer’in “Cami-i Mehasin fi-Terâacim-i Şuara-yı Devlet-i Âl-i Osman” adlı eserini incelemiş ve tercüme etmiş olan aşağıdakilerden hangisidir?
Ali Emiri |
Faik Reşat |
İbnülemin M. Kemal İnal |
Mehmet Siraceddin |
Nail Tuman |
Mehmet Siraceddin Almancasını ilerletmek için Hammer’in “Cami-i Mehasin fi-Terâacim-i Şuara-yı Devlet-i Âl-i Osman” adlı eserini incelemiş ve tercüme etmiştir.
19.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi mürettep bir Divan sahibidir?
Ramiz |
Mucib |
Silahdarzade Mehmet Emin |
Safayî |
Esrar Dede |
Safayî mürettep bir Divan sahibidir. Doğru yanıt D'dir.
20.Soru
Esrar Dede’nin kaleme aldığı Tezkire-i Şuara-yı Mevleviyye eseri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Birinci bölümde devrin padişahı Sultan Ahmet ve Sultan Mustafa’dan söz etmiştir. |
İlmiyye mesleğinden ve hattat olduğu için kendi mesleğinden olan şairlere daha çok yer ayırmıştır. |
Yalnızca divan sahibi ve üstat olan şairleri içerir. |
Daha önceki tezkirelerde bulunmayan 11 şaire ilk defa yer verilmiştir. |
Eser hamdele ve salveleyle başlar. |
Esrar Dede’nin kaleme aldığı Tezkire-i Şuara-yı Mevleviyye, yalnızca divan sahibi ve üstat olan şairleri içerir. Diğer seçenekler dönemin diğer tezkirelerine ait bilgileri içermektedir. Doğru yanıt C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ