Estetik ve Sanat Felsefesi Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
Çağdaş özerkçilerden Richard Posner, “Against Ethical Criticism” (Etik Eleştiriye Karşı) adlı makalesinde hangi yazara gönderme yaparak hiçbir kitabın “ahlaka
uygun ya da aykırı” olamayacağını, bir kitabın sadece “iyi ya da kötü yazılmış” olabileceğini söylemiştir?
George Orwell |
Fyodor Dostoyevski |
Leo Tolstoy |
Ivan Turgenyev |
Oscar Wilde |
Çağdaş özerkçilerden Richard Posner, “Against Ethical Criticism” (Etik Eleştiriye Karşı) adlı makalesinde Oscar Wilde’a da gönderme yaparak hiçbir kitabın “ahlaka uygun ya da aykırı” olamayacağını, bir kitabın sadece “iyi ya da kötü yazılmış” olabileceğini söylemiştir.
2.Soru
'Güzel' kavramını çıkarsızlık ilkesi gereği 'hoş'tan ayıran filozofların başında aşağıdakilerden hangisi gelmektedir?
Aristoteles |
Kant |
Hutcheson |
Platon |
Croce |
Kant
3.Soru
Hangi görüş, sanat yapıtının ontolojik statüsünü, herhangi bir doğa varlığıyla eş görür?
Fiziksel nesne görüşü |
Tekil varlık kuramı |
Hayali varlık görüşü |
Soyut varlıklar görüşü |
Tip-örnek kuramı |
Kitabımıza göre, "Bir sanat yapıtının ontolojik statüsünün doğadaki herhangi bir varlıktan farksız olduğunu savunan görüş", "a" seçeneğinde yer alan "fiziksel nesne görüşü"'dür.
4.Soru
Düşünürlerin, sanat alanında, aklın önemini vurgulamak yerine akla ek olarak ya da aklın üstünde sezgi, hayal gücü ve duygulara önem verdikleri dönem hangisidir?
Helenistik Dönem |
Aydınlanma Dönemi |
Romantik Dönem |
İzlenimci Dönem |
Gerçeküstücü Dünem |
Kitabımızda belirtildiği üzere, "Düşünürlerin aklın önemini vurgulamak yerine akla ek olarak ya da aklın üstünde sezgi, hayal gücü ve duygulara önem verdikleri" dönem "c" seçeneğinde yer alan "romantik dönem"'dir.
5.Soru
Kişinin bilinçli yaşamını harekete geçiren "düşünceler, duygular, algılar ve arzular" gibi etkinlikler sanatı bir bilgi kaynağı olarak ele almanın birkaç yolundan birini tanımlamaktadır. Bu tanımın adı aşağıdakilerden hangisidir?
Deneyimsel bilgi |
Bilgi ve kaynak |
Bilişsel uyarım |
Bilişsel ayrım |
Deneyimsel gerekçelendirme |
Bilişsel Uyarım; Kişinin bilinçli yaşamını harekete geçiren "düşünceler, duygular, algılar ve arzular" gibi etkinliklerdir. Doğru cevap C'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanat epistemolojisinin en temel sorusudur?
Sanat bize bir şeyler öğretebilir mi? |
Sanat yapıtları ideal türler midir? |
Sanat yapıtları hayali varlıklar mıdır? |
Sanat yapıtlarının soyut olan görsel, işitsel yapılarla ya da dilsel yapılarla nasıl bir ilişkisi vardır? |
Sanat eserlerinin maliyeti ne olmalıdır? |
"Sanat bize bir şeyler öğretebilir mi?" sanat epistemolojisinin en temel sorusudur.
7.Soru
I. Biçimi "A, B'den daha iyidir" olan karşılaştırmalı yargılar
II. Biçimi "A, B'dir" olan mutlak yargılar
III. Biçimi "A, B ile benzerdir " olan benzer yargılar
IV. Estetik duygunun kendine yönelik olan estetik deneyim yargıları
Yukarıdakilerden hangileri Townsend'in sözünü ettiği üç tür estetik değer yargısını oluşturmaktadır?
I, II, III |
I,II ve IV |
I,III ve IV |
II, III ve IV |
I, III ve IV |
Townsend'in sözünü ettiği üç tür estetik değer yargısı;
I. Biçimi "A, B'den daha iyidir" olan karşılaştırmalı yargılar
II. Biçimi "A, B'dir" olan mutlak yargılar
III. Estetik duygunun kendine yönelik olan estetik deneyim yargıları
Biçimi "A, B ile benzerdir " olan benzer yargılar diye bir yargıda bulunmamıştır.
8.Soru
İnsanın kendisini karşısındakinin yerine koyarak, onun duygu ve düşüncelerini anlamak ve hissetmesi anlamına gelen kavram hangisidir?
Antipati |
Empati |
Sempati |
Telepati |
Merhamet |
Empati; insanın kendisini karşısndakinin yerine koyarak, onun duygu ve düşüncelerini anlaması ve hissetmesidir.
9.Soru
I) Deneyimleme II) Değerlendirme III) Eleştirme Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri sanat yapıtı ile izleyici arasındaki ilişkiyi tanımlar?
I |
II |
II - III |
I - III |
I - II - III |
Sanat Yapıtı ile izleyici Arasındaki ilişki: Deneyimleme, Değerlendirme, Eleştirme'dir. Doğru cevap E şıkkıdır.
10.Soru
Aşırı ahlakçılığın en tipik savunucusu on dokuzuncu yüzyıl Rus yazarları kimdir?
Aleksandr Puşkin |
Anton Çehov |
Fyodor Dostoyevski |
Leo Tolstoy |
Maksim Gorki |
“Aşırı ahlakçılık bir sanat eserinin estetik değerinin ahlaki değeriyle belirlendiği görüşüdür.” Bu görüşün en uç savunulan şekli bütün estetik değerleri ahlaki değerlere indirger. Aşırı ahlakçılığın en tipik savunucusu on dokuzuncu yüzyıl Rus yazarlarından Leo Tolstoy’dur. Sanatın toplum içerisindeki ahlaki öneminin estetik değeri için zorunlu olduğuna vurgu yapan Tolstoy sanatın insan yaşamındaki hizmet ettiği amaca göre tanımlanması gerektiğini de iddia etmiştir.
11.Soru
Sanatı bir bilgi kaynağı olarak ele almanın kaç yolu bulunmaktadır ?
4 |
2 |
5 |
6 |
2 |
Sanatı bir bilgi kaynağı olarak ele almanın 4 yolu bulunmaktadır.
1-) Sanatı bilişsel uyarım kaynağı olarak görmek
2-) Sanatın deneyimsel bilgi sağladığını ileri sürmek
3-) Sanatın ahlaki bilgi sağadığını öne sürmek
4-) Sanatın bilgi kategorilerini şekillendirmede rolünün olduğunu öne sürmek.
Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi felsefi düşüncede sanat kuramlarından birisi değildir?
Öykünmecilik |
Biçimcilik |
Duyguculuk |
Sezgicilik |
Doğalcılık |
Doğalcılık sanat kuramlarından birisi değildir.
13.Soru
On yedinci on sekizinci yüzyıl deneyimcilerinin deneye dayalı bilgi anlayışını estetikte göstermeye çalışarak sanatın temeline içsel duyuyu koyan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Frank Sibley |
Alexander Nehamas |
Guy Sircello |
Francis Hutcheson |
Charles Baudelaire |
Francis Hutcheson, örneğin, on yedinci on sekizinci yüzyıl deneyimcilerinin deneye dayalı bilgi anlayışını estetikte göstermeye çalışarak sanatın temeline içsel duyuyu koymuştur. Güzellik ona göre adına güzel duyusu da diyebileceğimiz içsel bir duyudur ve bir nesnedeki belirli özelliklerin kişiler tarafından tasarlanmasıdır. Bu anlayışa göre güzellik nesnel bir özellik değildir ancak kişilerin nesnelerdeki belirli unsurları belirleyebilme yetisidir. Bir kimse örneğin sarı bir toptan edindiği izlenimi tasarlayarak ona “sarı” diyebiliyorsa benzer şekilde bir nesnedeki belirli özelliklerle karşılaştığında bu özellikleri tasarlayarak nesneyi “güzel” olarak değerlendirebilir. Buna göre Hutcheson bir nesnede “tekdüzelik ve çeşitliliğin bileşik oran›” olduğunda kişide güzel düşüncesinin doğduğunu iddia etmiştir.
14.Soru
Sanatçılar, herhangi bir şeyin taklidini o şey hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadan yapabilen kişiler olduğu; sanatsal etkinliklerin de insanların dengesiz bir ruha ve dolayısıyla kötü bir karaktere sahip olmalarına yol açmasından ötürü zararlı şeyler olduğunu savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Platon |
Aristo |
Hegel |
Marks |
Schopenhauer |
Platon, sanatçıların, herhangi bir şeyin taklidini o şey hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadan yapabilen kişiler olduğuna inanır; anatsal etkinliklerin de insanların dengesiz bir ruha ve dolayısıyla kötü bir karaktere sahip olmalarına yol açmasından ötürü zararlı şeyler olduğunu savunur.
15.Soru
"......... adlı eserinde özellikle tragedyalar üzerine eğilen Aristoteles izleyiciler açısından katharsis adını verdiği bir görüş geliştirmiştir." ifadesinde yer alan boşluğa aşağıdakilerden hangisi uygundur?
Retorik |
Şölen |
Poetika |
Mekanik |
Politeia |
Poetika adlı eserinde özellikle tragedyalar üzerine eğilen Aristoteles izleyiciler açısından katharsis adını verdiği bir görüş geliştirmiştir.
16.Soru
Hangi felsefi düşünmede sanat kuramı diğerleri gibi sanatı basit bir şekilde tanımlamaz ?
Duyguculuk |
İradecilik/İstenççilik |
Biçimcilik |
Sezgicilik |
Öykünmecilik/Taklitçilik |
İradecilik/İstenççilik kuramı diğer kuramlarda biraz farklıdır. Farkı şudur: Diğerleri gibi sanatı basit bir şekilde tanımlamaz. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.