Estetik ve Sanat Felsefesi Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
18 ve 19. Yüzyıl Alman filozofları estetik duyumun veya yargının aşağıda verilen hangi özelliklerini kendilerine sorun edinmemişledir.
Rasyonellik |
Evrensellik, |
Nesnellik |
Mutlaklık |
Duyumculuk |
Baumgarten ile başlayarak estetik duyumun veya yargının rasyonelliği, evrenselliği, genelliği, nesnelliği, mutlaklığı bu düşünürlerin ele aldığı bir diğer temel sorun olmuştur.
2.Soru
- “Estetik özellikler” listesi ile “dengeli”, “sakin”, “güçlü”, “narin”, “duygusal”, “zarif” ve “gösterişli” terimlerini araştırmış düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Frank Sibley |
Charles Lalo |
Alexander G. Baumgarten |
Immanuel Kant |
Herder |
Estetik yalnızca güzeli değil pek çok başka kavramı, değeri de araştırmaktadır. Örneğin günümüze yakın bir örnek olarak Frank Sibley’in (1959) “estetik özellikler” listesini verebiliriz. Bu listede “dengeli”, “sakin”, “güçlü”, “narin”, “duygusal”, “zarif” ve “gösterişli” gibi özellikler bulunmaktadır. Bu terimler genellikle farklı bağlamlarda da kullanılabilen terimlerdir. Buradan da anlaşılacağı üzere gündelik yaşamımızda kullana geldiğimiz pek çok terimin, en azından Sibley gibi kimi düşünürlere göre, estetik bir boyutu vardır. Bundan dolayı sorunun doğru cevabı “Frank Sibley” seçeneğidir.
3.Soru
Aristoteles'in Poetika'daki sanatlar sınıflandırmasında en üst sanat aşağıdakilerden hangisidir?
dithrambos şiiri |
flüt |
komedi |
tragedya |
destan |
tragedya
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kant'ın estetik yargıda genel geçer ve apriori ilkelerinin olup olmadığını araştırdığı çalışmasıdır?
Salt Aklın Eleştirisi |
Estetik Eğitimi Üzerine Mektuplar |
Estetik |
Pratik Aklın Eleştirisi |
Yargı Gücünün Eleştirisi |
Kant Yargı Gücünün Eleştirisi kitabında estetik yargıda genel geçer ve apriori ilkelerinin olup olmadığını araştırmıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.
5.Soru
Sokrates'ten önce felsefenin ana konusu aşağıdakilerden hangisidir?
Kozmos |
Birey |
Değişim |
Tanrı |
gündelik hayat |
Kozmos
6.Soru
Alman romantizminin önde gelen isimlerinden olan Schiller, aşağıda verilen alanlardan hangisiyle ilgili çalışma yapmamıştır?
Edebiyat |
Sanat |
Şiir |
Oyun yazarlığı |
Estetik |
Alman romantizminin önde gelen temsilcilerinden olan Friedrich Schiller (1759- 1805) edebiyat, şiir, oyun yazarlığı ve estetik alanındaki çalışmalarıyla bilinir. Onun, estetik ve estetik eğitim konusundaki görüşlerinin yer aldığı İnsanın Estetik Eğitimi Üzerine Mektuplar adlı eseri güzelin felsefi çözümlemesini; sanat ve kültür ile ilişkisini ve bu ilişkinin insanın estetik eğitimi üzerine etkisini araştırır.
7.Soru
- Platon’un Büyük Hippias diyalogunda, Hippias’ın güzeli yararlı ve kullanışlı olarak tanımlamasına Sokrates’in karşı çıkma nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Güzelin iyiye götüren şey sayılması |
Yararlı ve kullanışlının kötüye götürme olasılığı |
Güzelin yararlının bir sonucu sayılması |
Güzelin faydalının bir nedeni sayılmaması |
İyi ve güzel ideasının en tepe noktada görülmesi |
…Hippias diyalogun devam eden bölümünde güzeli yararlı ve kullanışlı olan olarak tanımlar (295e). Sokrates, kötülüğe götüren şeylerin de yararlı ve faydalı olabileceğini belirterek yine karşı çıkar. Oysa, güzel kötüye değil de iyiye götüren şey olmalıdır. Dahası, bu durumda iyi veya güzel yararlı ve faydalının nedeni değil sonucu olur. Böyle bir sonuç İyi ve Güzel ideasını en tepe noktada gören Platon’un metafiziğiyle çeliştiği için bu temellendirmeye de karşı çıkılır. Bunlardan dolayı sorunun doğru cevabı “yararlı ve kullanışlının kötüye götürme olasılığı” seçeneğidir.
8.Soru
Estetik nesnelerle ilgili bir ifade kullandığımızda yani bir doğa nesnesi ya da bir sanat yapıtına estetik bir yüklem yüklediğimizde nasıl bir yargıda bulunmuş oluruz?
Bilişsel Yargı |
Değer Yargısı |
Güzellik Yargısı |
Öznel Yargı |
Subjektif Yargı |
Bu bölümde estetik araştırma alanının kullandığı dili anlamaya çalışacağız. Estetik nesnelerle ilgili bir ifade kullandığımızda yani bir doğa nesnesi ya da bir sanat yapıtına estetik bir yüklem yüklediğimizde bir yargıda bulunmuş oluruz. Bu yargı bir değer yargısıdır. Başka bir deyişle estetik fenomen dile geldiğinde özneye ait bir
değer yargısı oluşur.
9.Soru
Düşünce tarihinde ilk kez güzel nedir sorusunu irdeleyen yapıt ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir
Aristotales- Poetika |
Platon – Hippias |
Porphyry -Dokuzluklar |
Augustinus – İtiraflar |
Farabi- İdeal Devlet |
'Büyük Hippias' diyalogundaki güzel kavramı irdelemesi de böyledir. Ancak, bu diyalog estetik tarihi açısından önemlidir çünkü bu eser düşünce tarihinde ilk defa “Güzel nedir?” sorusunu felsefi olarak irdeler.
10.Soru
Güzellik ilahi olanın yeryüzündeki tezahürü/görünümüdür düşüncesi kime aittir?
Augustinus |
Plotinos |
Hutcheson |
Thomasius |
Tertullianus |
Üçüncü yüzyılda yaşamış olan filozof Plotinos’a göre güzellik ilahi olanın yeryüzündeki tezahürü/görünümüdür.
11.Soru
- Aşağıdakilerden hangisi Aquinas’ın güzel ile sanat arasında yaptığı ayrışım bağlamında güzelin bir özelliğini ortaya koymuştur?
Bir eylem içermemesi |
Pratik edim oluşu |
Belirli bir düzen içinde yapılması gereken bir iş sayılması |
Sayıya göre yaratılmış güzelin birlik, oran ve düzenden kaynaklanması |
Güzelin dıştan gelen bir şey sayılmaması |
Aquinas’ın (1225-1274) estetik görüşü onun güzel ile sanat arasında yaptığı ayrımla ilişkilidir. Ona göre, sanat belli bir pratik düzen içerisinde yapılması geren iş, pratik edim veya yapma biçimidir. Buna karşın güzellik bir eylem içermez; salt bilmedeki doyma, derin düşüncedir. Güzel, biliş yetisinde var olur ve edilgendir. Güzel, estetik nesneyle onu izleyen estetik özne arasındaki karşılıklı etkileşim içerisinde görüşe zevk veren şeydir. Sorunun doğru cevabı “bir eylem içermemesi” seçeneğidir.
12.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Augustinus’un güzellik anlayışını yansıtmaz?
Güzel, birlik, oran ve düzene dayanır. |
Gerçeklikten uzak yalanlar içeren sanat, insanı kandırmayı hedefler. |
Güzel, sayısal olarak temellendirilebilir. |
Güzele ilahi aydınlanma yoluyla ulaşılır. |
Güzel, onu görenin bilişsel yapısı tarafından belirlenir. |
Gerçeklikten uzak yalanlar içeren sanat, insanı kandırmayı hedefler ifadesi, Augustinus’un güzellik anlayışını yansıtmaz.
13.Soru
Hutcheson'un estetik ile ilgili düşüncelerinden hangisi yanlıştır?
Hutcheson, estetik hazzın insandaki “iç duyu” aracılığıyla ortaya çıktığını savunan düşünürlerden biridir. |
Estetik nesneye baktığımızda bu haz kendiliğinden ortaya çıkmaz, ancak irade ile ortaya çıkarılır. |
Güzellik hazzı, bu iç duyu yardımıyla bilginin, aklın ve deneyimin herhangi bir katkısı olmadan; kişisel ilgiden ve yarardan uzak; doğrudan ve zorunlu olarak elde edilir. |
Hutcheson, bu hazzın nesnelerin hangi niteliğinden kaynaklandığını incelerken Locke’un birincil ve ikincil derece nitelikler ayrımından hareket eder. |
Hutcheson, matematik şekiller üzerinden açıklamaya çalıştığı ‘çeşitlilik içinde birlik’ ilkesinin tüm sanat eserleri için aynı şekilde geçerli olduğunu belirtir. |
Gözümüz açık olduğu sürece estetik nesneye baktığımızda istesek de istemesek de bu haz kendili¤inden ortaya çıkar. Bu hazzın doğrudan veya dolayımsız olması uzun akıl yürütmeler sonucunda veya kişinin kendi ilgisinden kaynaklanan bir ilişkiden veya yarardan ortaya çıkmamasını ifade eder.
14.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi, Baumgarten’ın estetik ile ilgili görüşünü en iyi şekilde yansıtır?
Baumgarten’ın estetiği sadece mantıktan oluşmaktadır. |
Baumgarten’a göre estetik sadece sanat kuramını içerir. |
Baumgarten’a göre bütün algılarımız açık ve seçiktir. |
Baumgarten’a göre estetik doğruluk kesin değildir. |
Baumgarten’a göre, sanat eseri insani güzellikleri temsil eder. |
Baumgarten’a göre estetik doğruluk hem kesin değildir, hem de doğruluğu tam olarak kavranamaz. Ancak, estetik doğruluğun mantıksal doğruluktan önemli bir farkı vardır. Mantıksal doğruluk zengin duyumsal içeriği feda ederek algıyı renksiz ve cansız bir duruma sokarken, estetik doğruluk zenginliği, kaosu ve maddeyi çağırır.
15.Soru
“Felsefenin tek ve ebedi aracı sanattır” sözü hangi düşünüre aittir?
Kant |
Fichte |
Schelling |
Schophenhauer |
Hutcheson |
Romantik felsefe genel olarak sanatı felsefi incelemenin tamamlayıcısı olarak görmüştür. Ancak, hiçbir romantik düşünür sanatın felsefedeki yeri konusunda Schelling kadar açık ve kesin bir ifadede bulunmamıştır. Schelling, Transendantal İdealizm Sistemi adlı eserinde şöyle der: “Felsefenin tek ve ebedi aracı sanattır”. Peki, Schelling’in sanata böylesi merkezi bir değer vermesinin nedeni nedir? Bu sorunun yanıtı Kant’la birlikte Alman idealist filozofların çözmeye çalıştıkları felsefi sorunda yatar.
16.Soru
A-Gerçek yücelik yalnızca yargılayanın anlağında aranmalıdır, ...doğa nesnesinde değil. B- Bir kişi beğeni yargısı verirken “Herkes benim yargımla anlaşacaktır demez; onunla anlaşması gerekir. C- Bir nesneyi güzel olarak nitelendirdiğimizde, nesnenin tasarımıyla nesneye yönelik hissettiğimiz haz arasında zorunlu bir bağlantı vardır. D- Sanatsal Güzel Tin’den doğmuş bir güzelliktir.E-Zevkler ve renkler tartışılmaz
Yukarıdaki görüşlerden hangisi Kant’a ait değildir?
a |
b |
c |
d |
e |
Hegel’e göre sanatsal güzellik her zaman doğal güzellikten üstündür. Çünkü, sanatsal güzel tinden doğmuş bir güzelliktir.
17.Soru
Estetik hazzın insandaki “iç duyu” aracılığıyla ortaya çıktığını savunan İngiliz düşünür kimdir?
Francis Hutcheson |
David Hume |
Edmund Burke |
John Locke |
George Berkeley |
Hutcheson, estetik hazzın insandaki “iç duyu” aracılığıyla ortaya çıktığını savunan düşünürlerden biridir. Güzellik hazzı, bu iç duyu yardımıyla bilginin, aklın ve deneyimin herhangi bir katkısı olmadan; kişisel ilgiden ve yarardan uzak; doğrudan ve zorunlu olarak elde edilir.
18.Soru
“Estetik” sözcüğünü ilk kullanan felsefeci kimdir?
Arthur Schophenhauer |
Friedrich Nietzsche |
G. W. F. Hegel |
Alexander Gottlieb Baumgarten |
Friedrich Schiller |
Estetik ve sanat felsefesi açısından Alexander Gottlieb Baumgarten (1714-1762) ile ilgili söylenecek ilk şey onun “Estetik” sözcüğünü ilk kullanan felsefeci olmasıdır. 1735 yılında bitirdiği doktora çalışmasında estetik sözcüğünü özel bir bilim alanını adlandırmak için kullanmış, 1750-1758 yılları arasında yazdığı Aesthetica (Estetik) adlı çalışmasında da bu kavramın felsefenin bir dalı olarak özerkliğini, sınırlarını ve içeriğini ortaya koymaya çalışmıştır.
19.Soru
Doğrudan sanatla ilişkili olan şiir üzerine açıklamalarının yer aldığı Poetika adlı eser kime aittir?
Thales |
Sokrates |
Platon |
Aristoteles |
Plotinus |
Aristoteles’in (M.Ö. 384-322) estetik ve sanat felsefesi üzerine görüşleri onun çeşitli eserlerinde yer almaktadır. Bunlardan doğrudan sanatla ilişkili olanı şiir üzerine açıklamalarının yer aldığı Poetika adlı eseridir.
20.Soru
Platon’a göre, özel olarak ressamlar genel olarak da tüm sanatçılar bir şeyin aslında gerçeklikten......uzağını yaparlar. Aşağıdakilerden hangisinde verilen boşluğun yerine gelecek seçenek doğru olarak cümleyi tamamlar?
bir derece |
iki derece |
üç derece |
dört derece |
beş derece |
Platon’a göre, özel olarak ressamlar genel olarak da tüm sanatçılar bir şeyin aslında gerçeklikten''üç derece'' uzağını Yaparlar. Onların yarattığı “gölgenin gölgesidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ