Estetik ve Sanat Felsefesi Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İki temel dürtü olan, hayal gücünün (Apolloncu) ve kendinden geçmenin veya sarhoşluğun (Dionysosçu) dürtüleri sanatsal güçler olarak tanımlayan ve onlara bakarak gerçek sanatın doğasının anlaşılabileceğini söyleyen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
David Hume |
Friedrich Nietzsche |
İmmanuel Kant |
Arthur Schophenhauer |
Friedrich Schiller |
Nietzsche, Apolloncu ve Dionysosçu dürtüleri sanatsal güçler olarak tanımlar ve onlara bakarak gerçek sanatın doğasının anlaşılabileceğini söyler
2.Soru
Aşağıdakilerden hangileri İngiliz deneyimci felsefenin önde gelen filozoflarından Hume’ un görüşlerindendir? I. Estetik hazzın kaynağı insandaki içsel duygu olmasına karşın estetik yargı kişiden kişiye değişen öznel bir yargı değildir. II. Bir insan yeterli duyarlılığa, pratiğe, karşılaştırma yapma deneyimine sahipse ve önyargılardan arınmışsa doğal olarak bir sanat eserinden haz duyar. III. Güzelliğin nesneye değil, insan yapısına bağ- lı olarak belli durumda ortaya çıkan bir haz olduğunu düşünür. IV. Güzellik şeylerin kendilerinde değildir; sadece onları düşünen zihinde vardır ve her bir zihin farklı bir güzellik algılar görüşünü savunur.
I, II, III, IV |
I, II, III |
II, III, IV |
I, II, IV |
I, III, IV |
David Hume (1711-1776) güzelliğin nesneye değil, insan yapısına bağlı olarak belli durumda ortaya çıkan bir haz olduğu konusunda hemfikirdir. Hutcheson’un ‘iç duyu’ kavramına karşılık Hume ‘içsel duygululuk veya duygu’ kavramını kullanır. “Beğeni Ölçütü Üzerine” adlı çalışmasının ana konusu budur. Hume, bu çalışmada amacını şöyle ifade eder: “Bir Beğeni Ölçütü; insanların farklı hissiyatlarının bağdaştırılabileceği bir kural; en azından bir hissi onaylayabileceğimiz, bir başkasını da uygun bulmayacağımız bir hüküm aramamız doğaldır” (Hume, 1987: 229).
3.Soru
Aşağıda verilen düşünür ve eseri eşleşmelerinden hangisi yanlıştır?
Nietzsche- Tragedyanın Doğuşu |
Schelling- Estetik Eğitimi Üzerine Mektuplar |
Hegel- Tinin Görüngü Bilimi |
Kant- Salt Aklın Eleştirisi |
Baumgarten- Pratik Aklın Eleştirisi |
Baumgarten- Pratik Aklın Eleştirisi
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisine göre güzelin ne olduğunu anlamak için öncelikle estetik yargının veya beğeni yargısının çözümlemesini yapmalıyız?
Baumgarten |
Kant |
Fichte |
Hegel |
Hume |
Kant, Yargı Gücünün Eleştirisi’ne “Güzelin Analitiği” başlığıyla başlar. Ona göre, güzelin ne olduğunu anlamak için öncelikle estetik yargının veya beğeni yargısının çözümlemesini yapmalıyız.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Schiller'in sanat ve estetik görüşlerinden biridir?
Sanat ve estetik insan özgürlüğünün ve artistik dehanın bir ürünüdür. |
Güzellik kavramı sadece estetik bir kavram değil, aynı zamanda ontolojik, varoluşsal ve psikolojik bir kavram olarak insan yaşamında merkezi bir |
Güzelin ne olduğunu anlamak için öncelikle estetik yargının veya beğeni yargısının çözümlemesinin yapılması gerekir. |
Nitelik bakımından beğeni yargısı ne bir bilgi, ne de bir mantıksal |
Bir şeyi iyi olarak nitelendirebilmek için onun ne tür bir şey olduğunu bilmemiz, yani onun kavramına sahip olmamız gerekir. |
Schiller’e göre güzel kavramı sadece estetik bir kavram değil, aynı zamanda ontolojik, varoluflsal ve psikolojik bir kavram olarak insan yaşamında merkezi bir
öneme sahiptir. Ona göre güzel, “insan varlığının zorunlu koşuludur”. Bu da B seçeneğinde verilmiştir. Diğer seçenekler Kant'ın görüşleridir. Doğru yanıt B'dir.
6.Soru
Estetiğin temel konularından biri olan “beğeni” kavramı ana teması olan “Beğeni Ölçütü Üzerine” adlı çalışma kime aittir?
Francis Hutcheson |
David Hume |
Edmund Burke |
John Locke |
George Berkeley |
Estetiğin temel konularından biri olan “beğeni” kavramı bu dönemde konuyla ilgili eserlerin ana teması olmuştur. Örneğin, Francis Hutcheson’un “Güzellik, Düzen, Uyum ve Dizayn”; David Hume’un “Beğeni Ölçütü Üzerine” ve Edmund Burke’un “Güzel ve Yüce idealarının Kaynağı Üzerine Felsefi Bir İnceleme”
adlı çalışmaları beğeni yargısını ele alır.
7.Soru
"Nietzsche’ye göre ........... sanat bireyselliğin sınırlarını koruyarak taklitçi ve benzetmeci bir sanat üretir. ............. sanat ise bireyin mistik bir duyguyla kendini ortadan kaldırarak nesnel sanatı yaratır." cümlesindeki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?
Sokratesçi ve Dionysosçu |
Tinsel ve Bedensel |
Dışavurumcu ve Doğacı |
Apolloncu ve Kantçı |
Apolloncu ve Dionysosçu |
Doğru cevap Apolloncu ve Dionysosçu olmalıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Baumgarten’ın estetiği için söylenebilir?
- Baumgarten’ın estetiği bir bilgi kuramı olmasının yanı sıra aynı zamanda bir çeşit mantıktır.
- Baumgarten’ın gözünde estetik, duyusal bilginin mantığıdır. Hem estetik hem de mantık yetkin bilgiye ve doğruluğa ulaşmayı hedefler.
- Baumgarten’a göre estetik öyle bir alandır ki hem bir bilgi ve mantık kuramını hem de bir sanat kuramını içerir.
- Baumgarten’a göre estetik, duyumsal bilmenin bilimi olduğuna göre açık ve seçik olarak bilinenin değil, muğlak ve bulanık olarak bilinenin bilimidir.
I, III, IV |
I, II, IV |
II, III, IV |
I, II, III |
I, II, III, IV |
Baumgarten’ın estetiği bir bilgi kuramı olmasının yanı sıra aynı zamanda bir çeşit mantıktır. Onun gözünde estetik, duyusal bilginin mantığıdır. Hem estetik hem de mantık yetkin bilgiye ve doğruluğa ulaşmayı hedefler. Estetik, duyumsal alanın bilgisinin yetkinliği ve doğruluğuyla ilgilenirken, mantık akılsal bilginin yetkinliği ve doğruluğuyla ilgilenir... Baumgarten, düşünsel olanla duyumsal olanı rasyonalite açısından ilişkilendirerek bu eksikliği gidermeye çalışır... Baumgarten’a göre estetik öyle bir alandır ki hem bir bilgi ve mantık kuramını hem de bir sanat kuramını içerir... Baumgarten’a göre, sanatın doğrusu mantıksal doğruya geçiş için gereklidir çünkü duyumsal biliş veya estetik kavram aracılığıyla bilinçsiz ve bulanık bilinçten açık ve seçik bilişe geçmek mümkün olur. Bu açıdan estetik, aklın yetkinleşmesinde bir hazırlayıcı ara basamaktır... Baumgarten’a göre, bazı algılarımız açık ve seçik iken bazıları da bulanıktır. Bilme yetisi de açık seçik ya da bulanık olanın bilinmesine göre çeşitlenir. Salt akıl veya akıl yürütmeyle ilişkili olan üst bilme yetisi açık ve seçik algı sağlar. Duyumsal olanla ilişkili olan alt bilme veya aşağı bilme yetisi ise muğlâk, açık ve seçik olmayan algı kazandırır. Buna göre I., II.,III. ve IV. maddelerdekiler söylenebilir. Doğru cevap E'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ İslam estetiğinin özelliklerinden biri değildir?
Metafizik, dini ve ahlaki özellikler taşır. |
Sanat yapıtının değeri hakikate uygun düşmesi, iyi ve mükemmel olmasına bağlıdır. |
Güzel kavramı mantıksal olarak belirlenebilir. |
Güzelin aynı zamanda psikolojik ve duyumsal boyutu da vardır. |
Güzel kavramı duyularla algılanamayan yaratıcıyla ilişkili bir kavramdır. |
Güzel kavramı mantıksal olarak belirlenebilir ifadesi, Orta Çağ İslam estetiğinin özelliklerinden biri değildir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Schiller'in estetik değer olarak gördüğü değerlerden biri değildir?
Hoş |
Çekici |
Soylu |
Çocuksu |
Çekingen |
Schiller, “hoş”, “çekici”, “soylu”, “duyusal” ve “çocuksu”yu estetik değer olarak görür.
11.Soru
Marleau- Ponty ile ilgili hangi ifade yanlıştır?
Sanat yapıtının bedensel olduğu iddiasıyla Merleau-Ponty aslında Descartes’in ikiciliğini kırmaya çalışır. |
Merleau-Ponty’ye göre, bir sanat yapıtının kendisi bir çeşit ifadesel bedendir. |
Merleau-Ponty’ye göre, beden yönelimselliğin çerçevesidir. |
Marleau-Ponty'nin önemli yapıtı Algı Fenomenolojisi’nin en temel iddiası bilincin yanı sıra deneyimin de yönelimsel olmamasıdır. |
Merleau-Ponty’e göre, algı fenomenolojisi dünyayı görmeyi yeniden öğrenmenin, şeylerin kendilerine, özlerine varmanın yöntemidir. |
AlgI Fenomenolojisi’nin en temel iddiasI bilincin yanI sIra deneyimin de yönelimsel olmasıdır.
12.Soru
Yukarıda, nesnelerde görülen güzelliklerin Tanrı'nın belli bir zaman için onlara verdiği bir nitelik olduğnu aktaran paragraf, hangi İslam düşünürü tarafından kaleme alınmıştır?
Thales |
Sokrates |
İbn-i Rüşd |
El Kindi |
Mevlana |
Bu düşünce Mevlana (1206-1274) tarafından dile getirilmiştir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Alman İdealizmi’nin önde gelen düşünürlerinden olan Fichte, Shelling ve Hegel’in bir ortak noktasını ortaya koymuştur?
“Güzellik, bizde ortaya çıkan ideadır” görüşü |
Ahlakın temelinde duygunun yer aldığı görüşü |
Genel geçer bir beğeni ölçütünün olup olmadığının anlaşılması |
Özgürlük-zorunluluk probleminin felsefi çalışmaların merkezinde oluşu |
Beğeni yargısının kaynağının içsel olduğunun savunulması |
Fichte, Shelling ve Hegel, Alman idealizminin önde gelen üç düşünürüdür. Bu düşünürlerin ortak noktası Kant’tan miras kalan özgürlük-zorunluluk problemini felsefi çalışmalarının merkezine koymuş olmalarıdır. Sorunun doğru cevabı “özgürlük-zorunluluk probleminin felsefi çalışmaların merkezinde oluşu” seçeneğidir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ liberal sanatlar sınıflandırılmasında yer alır?
Şiir |
Fizik |
Edebiyat |
Felsefe |
Geometri |
Retorik, mantık, aritmetik, gramer ve geometrinin liberal sanatlar sınıflandırılmasının içinde yer alırken, şiir bir beceri ve zanaat türü olarak görülür.
15.Soru
Hegel felsefesinde Tin, genel anlamda aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
Objektif beğeni |
Güzelliği algılama |
Varlıklar için Zihin |
İnsan ruhu |
İnsan zihnini ve onun ürettikleri |
Almanca Geist sözcüğünün karşılığı olan Tin, kimi metinlerde Zihin (Mind), kimi metinlerde de Ruh (Spirit) olarak karşılanmaktadır. Hegel felsefesinde Tin, genel anlamda insan zihnini ve onun ürettiklerini ifade eder. Bu anlamda Tin, doğanın karşıtıdır.
16.Soru
Eserlerinde, estetik yargıyı ele alırken sıklıkla "oyun dürtüsü" kavramına başvuran kuramcı kimdir?
Hume |
Schopenhauer |
Schiller |
Hegel |
Freud |
Schiller
17.Soru
Güzelin özsel veya metafiziksel olarak belirlenmesi Platon’un olgunluk döneminde yazdığı Şölen adlı eserinde yer alır. Şölen M.Ö. 416 yılında Agathon’un evinde gerçekleşen ünlü bir toplantının hikâyesidir. Bu hikayenin ana konusu nedir?
Sevgi ve sevginin ne olduğu |
Aşk ve aşkın ne olduğu |
Ruh ve ruhun ne olduğu |
Felsefe ve felsefenin ne olduğu |
Bedensel güzellik ve bedensel güzelliğin ne olduğu |
Güzelin özsel veya metaşziksel olarak belirlenmesi Platon’un olgunluk döneminde yazdığı şölen adlı eserinde yer alır. Şölen M.Ö. 416 yılında Agathon’un evinde gerçekleşen ünlü bir toplantının hikâyesidir. Bu hikayenin ana konusu sevgi(eros) olan bu toplantının baş konuşmacısı sokrates'tir. Katılımcılar ''Sevgi nedir?'' sorusunu yanıtlamaya çalışırlar.
18.Soru
Augustinus'a göre tüm gerçekliğin ve her türlü güzelliğin başlıca biçimi nedir?
madde |
ruh |
enerji |
birlik |
duyular |
birlik
19.Soru
Hegel, sanatın tarihsel olarak kaç farklı gelişim aşamasına sahip olduğunu belirtir ?
5 |
6 |
3 |
4 |
2 |
Hegel, sanatın tarihsel olarak sembolik, klasik ve romantik olmak üzere üç
farklı gelişim aşamasına sahip olduğunu belirtir. Dolayısıyla cevap C şıkkdır.
20.Soru
Platon’un genel felsefi gelişimi kaç farklı dönemi kapsar ?
5 |
7 |
6 |
3 |
4 |
Platon’un genel felsefi gelişimi üç farklı dönemi kapsar. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ