Estetik ve Sanat Felsefesi Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Baumgarten’a göre estetik, _______ alanın bilgisinin yetkinliği ve doğruluğuyla ilgilenirken, mantık _______ bilginin yetkinliği ve doğruluğuyla ilgilenir.
Yukarıda verilen cümlede _______ (boşluk) yerine aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
duyuşsal - akılsal |
mantıksal - duyuşsal |
çevresel - kişisel |
çevresel - akılsal |
estetik - yapısal |
Baumgarten’ın gözünde estetik, duyusal bilginin mantığıdır. Hem estetik hem de mantık yetkin bilgiye ve doğruluğa ulaşmayı hedefler. Estetik, duyuşsal alanın bilgisinin yetkinliği ve doğruluğuyla ilgilenirken, mantık akılsal bilginin yetkinliği ve doğruluğuyla ilgilenir.
2.Soru
204 yılında Mısır'da doğan, yaşamının büyük bir bölümünü kendi okulunu kurmuş oluğu Roma'da geçiren ve yazıları öğrencisi Porphyry tarafından Dokuzluklar adlı eserde toplanan ve günümüze kadar ulaşabilen filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Aristoteles |
Herakles |
Plotinus |
Platon |
Sokrates |
204 yılında Mısır'da doğan, yaşamının büyük bir bölümünü kendi okulunu kurmuş oluğu Roma'da geçiren ve yazıları öğrencisi Porphyry tarafından Dokuzluklar adlı eserde toplanan ve günümüze kadar ulaşabilen filozof Plotinus'tur.
3.Soru
- Taklit
- Birlik
- Sayı
- Eşitlik
Augustinus’un "güzel" kuramı yukarıda verilen kavramlardan hangileri üzerine kuruludur?
I ve II |
III ve IV |
I ve III |
II, III ve IV |
I, II ve III |
Augustinus’un güzel kuramının birlik, sayı, eşitlik, oran ve düzen kavramları üzerine kuruludur.
4.Soru
Tarihsel materyalizm görüşüyle sanat ve estetik görüşü paralel olan anlayış hangisidir?
Marksist Estetik |
Hegelci EStetik |
İdealist Estetik |
fenomenolojik Estetik |
Varoluşçu Estetik |
Marks’›n sanat ve estetik konusundaki görüflleri onun tarihsel materyalizm görüflüyle do¤rudan iliflkilidir. Ço¤u Marksist estetikçi de sanat ve estetik konusunu bu görüfl etraf›nda ele alm›flt›r.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Edward Bullough'un ilgisizlik kavramı üzerine düşüncelerini açıklamaktadır?
İlgisizlik kavramına şüpheyle yaklaşmıştır |
İlgisizlik kavramını reddetmiştir |
İlgisizlik kavramına duygusal ayrılmayı eklemiştir |
Her nesne estetik değerlendirmeye davet etmez |
Nesnenin varoluşuyla ilgilenir |
Edward Bullough, ilgisizlik kavramına duygusal ayrılmayı eklemiştir
6.Soru
1770 yılında Almanya’nın Stuttgart kentinde dünyaya gelen, 1831 yılında Berlin’de hayata veda eden, başlıca eserleri arasında Tinin Görüngübilimi, Hukuk Felsefesi ve Felsefe Bilimleri Ansiklopedisi'nin yer aldığı düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Friedrich Schiller |
Schelling |
G. W. F. Hegel |
Arthur Schophenhauer |
Friedrich Nietzsche |
1770 yılında Almanya’nın Stuttgart kentinde dünyaya gelen, 1831 yılında Berlin’de hayata veda eden, başlıca eserleri arasında Tinin Görüngübilimi, Hukuk Felsefesi ve Felsefe Bilimleri Ansiklopedisi'nin yer aldığı düşünür G.W.F. Hegel'dir.
7.Soru
“Güzellik hazzının kaynağı iç duyumdur” görüşünü savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Schopenhauer |
Nietzsche |
Kant |
Hume |
Hutcheson |
Francis Hutcheson (1694-1746/7), etik ve estetik yargıların duyguya bağlı olduğunu savunan ilk düşünürlerden biridir. Hutcheson’un güzellik görüşünün ana ilkesi onun “güzellik, bizde ortaya çıkan ideadır” ifadesinde yatar. Estetik haz ‘iç duyu’ aracılığıyla elde edilir. Bu duyu, beş duyu aracılığıyla elde ettiğimiz uyarıcılara dayansa da onlardan tamamen farklıdır. Çünkü estetik duyunun nesnesi insanın yapısında var olan belli dış objelerden hoşlanmayla ortaya çıkan hazdır. Bu nedenle, güzellik nesnelerdeki bir nitelik değil, nesneleri algılayanın belli duyumlarla elde ettiği hazza karşılık gelir.
8.Soru
Salt Aklın Eleştirisi ( 1781), Pratik Aklın Eleştirisi (1788) ve Yargı Gücünün Eleştirisi (1790) başyapıtları hangi düşünüre aittir?
Kant |
Baumgarten |
Schopenhauer |
Nietzsche |
Hume |
Immanuel Kant’ın (1724-1804) başyapıtlarından olan Salt Aklın Eleştirisi ( 1781), Pratik Aklın Eleştirisi (1788) ve Yargı Gücünün Eleştirisi (1790) üç farklı ana problemin çözümüne odaklanır. Bunlardan birincisi, nesnel ve evrensel olarak geçerli deneysel yargılarda bulunmanın apriori koşullarını sorgular. Bu sorgulamada Kant, zaman ve mekânı duyumun yani nesnelerin, olgu ve olayların bizi nasıl etkilediğinin apriori koşulları olarak görür. Aklın kategorileri olan nitelik, nicelik, ilişki ve modalite de yargıda bulunmanın apriori koşullarıdır. Yani, biz nesneleri zaman ve mekân içerisinde algılar, onlara ilişkin yargılarımızı da bu kategoriler aracılığıyla ortaya koyarız. Kant, Pratik Aklın Eleştirisi’nde ise evrensel ahlaki yargılarda bulunmanın apriori koşullarını sorgular. Yaşlılık dönemi eserlerinden olan Yargı Gücünün Eleştirisi ise estetik konusuyla ilgilidir. Kant, bu eserinde hazza dayanan yargılarımızın apriori koşullarının olup olmadığı sorusunu araştırır. Yargı Gücünün Eleştirisi bugünkü anlamda felsefi estetiğin temel eseri olarak kabul edilir.
9.Soru
"Estetik" sözcüğünü ilk kez kullanan düşünürün adı nedir?
Baumgarten |
Hutcheson |
Hume |
Kant |
Hegel |
On sekizinci yüzyıl aynı zamanda “estetik” sözcü¤ünün ortaya çıktığı dönemdir. Baumgarten, estetik sözcüğünü ilk kullanan düşünür olarak Estetik adlı çalışmasında bu kavramın felsefenin bir dal› olarak özerkliğini, sınırlarını ve içeriğini ortaya koymaya çalışmıştır.
10.Soru
Felsefe tarihinde ilk kez sistematik bir şekilde “Güzel nedir?” sorusunu bazı kavramsal çözümlemelerle yanıtlamaya çalışmış filozof kimdir?
Hume |
Aristoteles |
Platon |
Plotinus |
Sokrates |
Platon
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Francis Hutcheson’un güzellik görüşünün ana ilkesini ortaya koymuştur?
Her bir zihnin farklı bir güzellik algıladığı anlayışı |
Güzelliğin sadece onları düşünen zihinde var olduğu kabulü |
Güzelliğin bizde ortaya çıkan idea sayılması |
Sanat eserinin dünyanın amaçsal birliğini ve güzelliğini temsil ettiği görüşü |
Nesnel ve evrensel olarak geçerli deneysel yargılarda bulunmanın apriori koşullarının sorgulanması |
Francis Hutcheson (1694-1746/7), etik ve estetik yargıların duyguya bağlı olduğunu savunan ilk düşünürlerden biridir. Hutcheson’un güzellik görüşünün ana ilkesi onun “güzellik, bizde ortaya çıkan ideadır” ifadesinde yatar. Estetik haz ‘iç duyu’ aracılığıyla elde edilir. Bu duyu, beş duyu aracılığıyla elde ettiğimiz uyarıcılara dayansa da onlardan tamamen farklıdır. Çünkü estetik duyunun nesnesi insanın yapısında var olan belli dış objelerden hoşlanmayla ortaya çıkan hazdır. Bu nedenle, güzellik nesnelerdeki bir nitelik değil, nesneleri algılayanın belli duyumlarla elde ettiği hazza karşılık gelir. Sorunun doğru cevabı “güzelliğin bizde ortaya çıkan idea sayılması” seçeneğidir.
12.Soru
Aristoteles, tragedyanın ödevinin uyandırdığı acıma ve korku duygularıyla ruhu tutkulardan temizlemesi olduğunu dile getirerek hangi kavramı tanımlamaya çalışmıştır?
etik |
katharsis |
yaratım |
sanat |
mimesis |
katharsis
13.Soru
"Estetik" sözcüğü ilk kez hangi düşünür tarafından kullanılmıştır?
Hegel |
Baumgarten |
Kant |
Schelling |
Schiller |
Doğru cevap Baumgarten olmalıdır.
14.Soru
Beğeni yargısını ele alan “Güzel ve Yüce idealarının Kaynağı Üzerine Felsefi Bir inceleme” adlı eser hangi kuramcıya aittir?
Hutcheson |
Hume |
Burke |
Kant |
Hegel |
Burke
15.Soru
Estetik yargıda genel geçer ve apriori ilkelerin olup olmadığını araştıran, felsefi estetiğin temel eserlerinden biri olan "Yargı Gücünün Eleştirisi" hangi düşünüre aittir?
İmmanuel Kant |
Friedrich Schiller |
G. W. F. Hegel |
Friedrich Schelling |
Arthur Schophenhauer |
Kant, felsefi estetiğin temel eserlerinden biri olan Yargı Gücünün Eleştirisi’nde
estetik yargıda genel geçer ve apriori ilkelerin olup olmadığını araştırır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 354-430 yılları arasında yaşamış Orta Çağ Hıristiyan felsefesinin önde gelen filozoflarındandır?
Thales |
St. Augustinus |
Anaksimenes |
Herakleitos |
Anaksimandros |
St. Augustinus, 354-430 yılları arasında yaşamış Orta Çağ Hıristiyan felsefesinin önde gelen filozoflarındandır.
17.Soru
- Aşağıdakilerden hangisi Weitz ile Ziff’in sanat tanımı hakkındaki “yeni sanat anlayışı” olarak da adlandırılan ortak görüşünü açıklamıştır?
Sanat kavramının açık kavram olarak ele alınması |
Sanatın değişken ve öngörülemez bir içeriğe sahip olduğu anlayışı |
Sanat yapıtı sınıfına giren üyelerin hiç bir ortak özelliği bulunmadığı görüşü |
Sanatın değişmeyen bir özü olduğu kabulü |
Sanatın kapalı bir kavram olamayacağı görüşü |
Sanatın zorunlu ve yeterli koşullardan yola çıkarak tanımlanamaz olduğunu savunan ve Weitz’ın görüşüne benzer bir görüşü savunan felsefecilerden biri Amerikalı sanatçı ve estetikçi Paul Ziff (1920-2003) dir. Weitz ile Ziff’in ortak görüşü “yeni sanat anlayışı” olarak adlandırılabilir. Bu görüşe göre “insan yapımı olma” (insan eliyle yapılmış olma) özelliği de dâhil olmak üzere sanat yapıtı sınıfına giren üyelerin hiç bir ortak özelliği bulunmamaktadır (Dickie 2005: 47). Sorunun doğru cevabı “Sanat yapıtı sınıfına giren üyelerin hiç bir ortak özelliği bulunmadığı görüşü” seçeneğidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Carroll'ün ılımlı ahlakçı duruşunu desteklemek için sıklıkla örnek olarak kullandığı eser örneklerdendir?
İradenin Zaferi |
Guernica |
Dorian Gray'in Portresi |
Savaş ve Barış |
Anna Karenina |
Carroll’un ılımlı ahlakçı duruşunu desteklemek için kullandığı pek çok roman ve film örnekleri arasında en önemlisi belki de başka düşünürlerin de sıklıkla örnek olarak kullandığı Leni Riefenstahl’ın yapımcı ve yönetmenliğini üstlendiği "İradenin Zaferi" adlı 1935 yılı Nazi propagandası yapan belgesel filmdir.
19.Soru
Picasso’nun Avingonlu Kızlar veya Duchamp’ın ‘Merdivenden İnen Çıplak’ isimli resimleri genel varlık kategorileri içerisinde ne tür bir varlık olduğu söylenebilir?
Soyut varlık |
Tümel varlık |
Tekil varlık |
Zihinsel varlık |
Çoklu varlık |
Farklı sanat türlerini dikkate alarak sanat yapıtlarına baktığımızda, resim ve (döküm olmayan) heykelleri tekil varlıklar olarak görürüz .
20.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Friedrich Nietzsche’nin, Schopenhauer’ın etkisinde kalarak yazdığı ilk eseridir?
Transendantal İdealizm |
Tragedyanın Doğuşu |
Estetik Eğitimi Üzerine Mektuplar |
Salt Aklın Eleştirisi |
Yargı Gücünün Eleştirisi |
Friedrich Nietzsche’nin (1844-1900) eserlerinin hemen hemen tümünde yer yer sanat ve estetik konusunda açıklama ve değerlendirmelere rastlamak mümkündür. Schopenhauer’ın etkisinde kalarak yazdığı ilk eseri Tragedyanın Doğuşu ise doğrudan sanat ve estetik konusuna ayrılmış bir çalışmadır. Nietzsche bu eserinde insanın asıl metafizik uğraşısının sanat olduğunu ve “dünyanın varoluşunun yalnızca estetik fenomen olarak” temellendirilebileceğini savunarak, sanata yaşamın gözüyle bakmaya çalışır (Nietzsche, 2005:13). Sorunun doğru cevabı “Tragedyanın Doğuşu” seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ