Estetik ve Sanat Felsefesi Final 20. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sanatı, "yapılacak şeylere ilişkin yapma ve düşünme ilkesi" olarak tanımlayan filozof hangisidir?
Aquinas |
Aristoteles |
Plotinus |
Augustinus |
Platon |
Aquinas
2.Soru
- Aşağıdaki ifadelerden hangisi Stephen Davies’e göre Morris Weitz’in sanat tanımındaki bir problemi ortaya koymuştur?
Benzerlikleri temel alan bir görüşün sanat kavramının birliğini, bütünlüğünü açıklayamayacağı anlayışı |
Sanatın belirli bir amaca hizmet etmesi gerekliliği |
Bir şeyin ancak estetik deneyim yaşatabilme niyetiyle yapılmışsa sanat eseri sayılması |
Sanatın duygu ya da düşünceyi duyusal bir araçla ortaya koyması |
Mimari eserlerin ifade sayılması |
Stephen Davies’e göre Weitz’ın görüşünde şöyle bir problem vardır. Sanat yapıtlarının birbirleriyle olan benzerlikleri bulunurken aslında her şey her şeye benzeyebilir ya da benzetilebilir. Dolayısıyla benzerlikleri temel alan bir görüş sanat kavramının birliğini, bütünlüğünü açıklayamaz. Sorunun doğru cevabı "Benzerlikleri temel alan bir görüşün sanat kavramının birliğini, bütünlüğünü açıklayamayacağı anlayışı” seçeneğidir.
3.Soru
Aşağıdaki sorulardan hangisi sanatın ontolojisini açıklayan sorulardan birisi değildir?
Bir sanat yapıtı ne tür bir varlıktır? |
Sanat yapıtları fiziksel nesneler midir? |
Sanat yapıtları ideal türler midir? |
Sanat yapıtları hayali varlıklar mıdır? |
Sanat bilginin kaynağı olabilir mi? |
Sanat bilginin kaynağı olabilir mi? Sorusu sanatın ontolojisi değil, epistemolojisi ile ilgili bir sorudur?
4.Soru
Hangi felsefeci estetik özelliklerle ilgili bir tanım vermek yerine ‘estetik’ teriminin kapsamını belirleyen dengeli, sakin, güçlü, narin ve zarif gibi terimlerin bulunduğu bir liste verir ?
Sircello |
Sibley |
Kant |
Platon |
Herder |
Frank Sibley estetik özelliklerle ilgili bir tan›m vermek yerine ‘estetik’ teriminin
kapsamını belirleyen bir liste verir. Bu listede dengeli, sakin, güçlü, narin ve zarif
gibi terimler bulunmaktadır. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanatı bir bilgi kaynağı olarak ele almanın yollarından değildir?
Sanatın önermesel bilgi olduğunu ortaya koymaktır. |
Sanatın deneyimsel bilgi sağladığını ileri sürmektir. |
Sanatın ahlaki bilgi sağladığını öne sürmektir. |
Sanatın bilgi kategorilerini şekillendirmede rolünün olduğunu öne sürmektir. |
Sanatı bilişsel uyarım kaynağı olarak görmektir. |
Sanatın deneyimsel bilgi sağladığını ileri sürmektir. Sanatın deneyimsel bilgi sağladığını ileri sürmektir. Sanatın bilgi kategorilerini şekillendirmede rolünün olduğunu öne sürmektir. Sanatı bilişsel uyarım kaynağı olarak görmektir.
6.Soru
“Sanat yapıtı hem toplumdan bağımsızdır, hem de topluma bağlıdır.” söyleyen Frankfurt Okulu’nun önde gelen düşünürlerinden Alman felsefeci ve müzikolog kimdir?
Theodor Adorno |
Georg Lukacs |
Tolstoy |
Engels |
Krylov |
Adorno’ya göre kapitalist toplumlarda sanat özerklik ve toplumsal karakter yönleriyle bir çatışma yaşar. Sanat yapıtı hem toplumdan bağımsızdır, hem de topluma bağlıdır.
7.Soru
“Weitz’a göre, sanat kavramı hem ………………… hem de ……………………. anlamda kullanılmaktadır.” Cümlesinde boş bırakılan kısımlara aşağıdaki kelimelerden hangisi gelmelidir?
Betimleyici – Değerlendirmesel |
Şekilsel – Soyutsal |
Sezgisel – Kamulsa |
Çizgisel – Renksel |
Ses – Yapısal |
Weitz’a göre, “sanat” kavramı hem betimleyici hem de değerlendirmesel anlamda kullanılmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.
8.Soru
"Bir kavramın nasıl uygulanabileceğiyle ilgili olarak zorunlu ve yeterli koşulları belirleyebilirsek bu kavram ........... bir kavramdır." ifadesindeki boşluğa aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?
kapalı |
açık |
güzel |
nötr |
yüzeyler |
Bir kavramın nasıl uygulanabileceğiyle ilgili olarak zorunlu ve yeterli koşulları belirleyebilirsek bu kavram kapalı bir kavramdır.
9.Soru
Aşağıdaki düşünürlerin hangisi güzeli metafiziksel bir temel üzerine kurmaz?
Platon |
Aristoteles |
Plotinus |
Augustinus |
Mevlana |
Augustinus’a göre, güzel dıştan gelen bir şey değildir çünkü güzele esas olan
birlik varlığa da esastır ve tek tek cisimler ve canlılar tam da bu yüzden gerçekte
oldukları derecede güzeldirler. Güzel yargısı aynı zamanda düzenin kavranmasını
da içerir.
10.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Aristoteles’in estetik ve sanat felsefesi üzerine görüşlerinden biri olamaz?
Sanat, insan psikolojisi çerçevesinde temellendirilir. |
Sanat, taklide dayanan bir etkinliktir. |
Estetik edim ve deneyim özerktir. |
Tragedya, sanat sınıflandırmasında en üstte yer alır. |
Sanatta eylemin taklidi sadece estetik veya ahlaki değer taşımalıdır. |
Aristoteles, hocası Platon’un sanatın taklide dayanan bir etkinlik olduğu görüşünü paylaşmakla birlikte estetik edimin ve deneyimin özerk olduğunu savunur. Bu görüş farklılığı, Aristoteles’in sanatı insan psikolojisi çerçevesinde temellendirmesinde yatar. Aristoteles sanatta eylemin taklidinden bahsederken bununla sadece estetik veya ahlaki değeri olan bir eylemi değil, aynı zamanda genel doğruluğu olan bir eylemi kast eder.
11.Soru
Aşağıdaki sanat eserlerinden hangisi tekil bir varlıktır?
Guernica |
Dorian Grey'ın Portresi |
Gnossienne No:1 |
Babalar ve Oğullar |
Hamlet |
Resim ve (döküm olmayan) heykelleri tekil varlıklar olarak görürüz ve bu tür tekil eserlerin alınıp satılabileceğini ve sahibiyle birlikte yer değiştirebileceği düşünülür. Guernica da tekil varlıklara örnek olabilecek resim kategorisinde bir sanat eseridir. Doğru cevap A şıkkıdır.
12.Soru
Nesnelerde görülen güzellikler Tanrı’nın belli bir zaman için onlara verdiği bir niteliktir. Bu güzellik geri alınınca, nesnede veya insanda var olan güzellik de kaybolur: düşüncesini dile getiren kimdir?
Farabi |
İbn Rüşd |
El Kindi |
Mevlana |
İbn Sina |
Mevlana'ya göre, nesnelerde görülen güzellikler Tanrı’nın belli bir zaman için onlara verdiği bir niteliktir. Bu güzellik geri alınınca, nesnede veya insanda var olan güzellik de kaybolur.
13.Soru
Etik ve estetik yargıların duyguya bağlı olduğunu savunan ilk düşünürlerden Hutcheson’un güzellik görüşünün ana ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
Güzel doğruluktur |
Güzel ölçüttür |
Güzellik beğeniye göre değişmemelidir |
Güzellik bizde ortaya çıkan ideadır |
Güzellik kişiyi yüceltmektir |
Francis Hutcheson, etik ve estetik yargıların duyguya bağlı olduğunu savunan ilk düşünürlerden biridir. Hutcheson’un güzellik görüşünün ana ilkesi onun “güzellik, bizde ortaya çıkan ideadır” ifadesinde yatar. Estetik haz "iç duyu" aracılığıyla elde edilir.
14.Soru
Çalışmalarında mistik öğeler hâkim olan ve Platon’un en sıkı takipçilerinden olup Yeni-Platonculuğun kurucusu kimdir?
Sokrates |
Platon |
Aristoteles |
Plotinus |
St. Augustinus |
Çalışmalarında mistik öğeler hâkim olan Plotinus, Platon’un en sıkı takipçilerinden olup Yeni-Platonculuğun kurucusudur.
15.Soru
Nietzsche, Tragedyanın Doğuşu adlı eserinde hangi düşünürden etkilenmiştir?
Schophenhauer |
Kant |
Schelling |
Aristoteles |
Hegel |
Friedrich Nietzsche’nin (1844-1900) eserlerinin hemen hemen tümünde yer yer sanat ve estetik konusunda açıklama ve değerlendirmelere rastlamak mümkündür. Schopenhauer’ın etkisinde kalarak yazdığı ilk eseri Tragedyanın Doğuşu ise doğrudan sanat ve estetik konusuna ayrılmış bir çalışmadır. Nietzsche bu eserinde insanı n asıl metafizik uğraşısının sanat olduğunu ve “dünyanın varoluşunun yalnızca estetik fenomen olarak” temellendirilebileceğini savunarak, sanata yaşamın gözüyle bakmaya çalışır.
16.Soru
- Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’daki güzel anlayışına uygun olabilir?
Güzelin özsel veya metafiziksel olarak belirlenmesi |
Güzelin ontolojik yapısının açıklanması |
Güzelin sevginin nesnesi kabul edilmesi |
Sevgi yoluyla güzele ulaşılması |
Güzelin teolojik bağlamda düşünülmesi |
Orta Çağ’da felsefenin metafizik, mantık, etik gibi alanlarının bağımsız alanlar olarak gelişmiş olduklarını görüyoruz. Aynı şeyi estetik için söyleyebilir miyiz? Yani bir Orta Çağ estetiği yaklaşımından söz etmek mümkün müdür? Bu konuda birbirinden farklı iki görüş vardır. Birinci görüşe göre çağdaş anlamda düşünüldüğünde Orta Çağ’da estetik olmasa da bu dönemde üretilen güzel kuramlarından ve tek tek sanatlar üstüne yapılan teknik çalışmalardan bir Orta Çağ estetiğinin olduğunu söyleyebiliriz.
İkinci yaklaşıma göre ise, Orta Çağ’da güzel, sanat çerçevesinde değil, büyük ölçüde teolojik bağlamda düşünülüyor ve Tanrı’nın yaratısı olarak görülüyordu. Bu yaklaşıma göre, Orta Çağ’da güzelin aşkınsal olarak ele alınması da tartışılır çünkü güzel, birlik, doğru ve iyi gibi tüm var olanın bağımsız niteliği veya sıfatı gibi değil de sadece iyiliğin bir yönü olarak alınmıştır. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “güzelin teolojik bağlamda düşünülmesi” seçeneğidir.
17.Soru
"Hegel'in estetik görüşünü genel metafiziği içinde daha iyi anlamak için sistemini oluşturan temel kavramlardan biri olan ........ kavramını açıklamak gerekir. Almanca Geist sözcüğünün karşılığı olan........, kimi metinlerde Zihin (Mind), kimi metinlerde de Ruh (Spirit) olarak karşılanmaktadır. Hegel felsefesinde........, genel anlamda insan zihnini ve onun ürettiklerini ifade eder."
Tin |
Estetik |
Yüce |
Dışavurum |
Sanat |
Boşluk bırakılan yere Tin kavramı gelmelidir.
18.Soru
Hutcheson, güzelliğin kaynağı olarak aşağıdakilerden hangisini görür.
Kişisel yarar |
Akıl yürütmeler |
Kişisel ilgi |
İç duyum |
Kültürel alışkanlıklar |
Francis Hutcheson (1694-1746/7), etik ve estetik yargıların duyguya bağlı olduğunu savunan ilk düşünürlerden biridir.
19.Soru
Aşağıda güzellik ile ilgili görüşleri verilen düşünürlerin hangisi doğru eşleştirilmiştir?
Platon- En güzel şey uyumdur |
Pythagoras - Güzellik şeytani bir şeydir. |
Aristotales- Güzel ideası |
Plotinos – Güzellik ilahi olanın yeryüzündeki görünümüdür. |
Tertullianus- Güzellik belli bir büyüklük ile ilgilidir |
Platon- Güzel ideası ;Pythagoras - Ona göre en güzel şey uyumdur; Aristotales- Güzellik belli bir büyüklük ile ilgilidir; Plotinos – Güzellik ilahi olanın yeryüzündeki görünümüdür; Tertullianus- Güzellik şeytani bir şeydir
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aklın kategorileridir?
Nitelik - Nicelik |
Nitelik - Nicelik - İlişki |
Nitelik - Nicelik - Modalite |
Nitelik - Nicelik - İlişki - Modalite |
Nitelik - Nicelik - İlişki - Modalite - Sonuç |
Aklın kategorileri; nitelik, nicelik, ilişki ve modalitedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ