Estetik ve Sanat Felsefesi Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Marksizmin temel savlarından biridir?
Sezgici |
Duygusallık |
İradeci |
Tarihsel materyalizm |
Yansıtmacı |
Marks’ın sanat ve estetik konusundaki görüşleri onun tarihsel materyalizm görüşüyle doğrudan ilişkilidir.
2.Soru
Orta Çağ İslam sanat ve estetik anlayışına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Antik Yunan felsefesinin etkileri hissedilir. |
Yalnızca dinî ve ahlâkî izler taşır. |
Hristiyan Orta Çağ sanat ve estetik anlayışından çok farklıdır. |
Güzel kavramı, Tanrı ile ilişkilendirilmez. |
Haz, hoşlanma ve hayret kavramları hoş karşılanmaz. |
Orta Çağ İslam sanat ve estetik anlayışının genel özelliği tıpkı Hristiyan Orta Çağ’ında olduğu gibi, ontolojik, metafizik, dinî ve ahlâkî özellikler taşımasıdır. Hem metafizik hem de psikolojik temellendirme açısından Antik Yunan felsefesinin Farabi (870-950), İbn Sina (980-1037) ve İbn Rüşd’ün (1126-1198) estetik anlayışları üzerine açık bir etkisi vardır. İslam Felsefesinde güzelin metafiziksel ya da duyularla algılanamayan güzellik olarak ele alınması güzel kavramını Tanrı ile ilişkili olarak ele almayı gerektirmektedir. İslam filozofları güzelin metafiziksel temelinin yanı sıra psikolojik veya duyumsal açıdan da incelemişlerdir. Bu incelemede haz, hoşlanma ve hayret kavramları önemli bir yer tutar.
3.Soru
Sanatın dünya hakkındaki algımızı değiştirebileceği, dünyayı anlamlandırmamıza etkisinin olabileceği, bir farkındalık yaratacağı iddialarını desteklemiş ilk filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Platon |
Aristoteles |
Tolstoy |
Baumgarten |
Kant |
Aristoteles hocası Platon’un sanatın kişinin ahlaki karakterinin gelişimini etkilemesi görüşüne katılmıştır. Ne var ki Aristoteles kişinin karakteri üzerindeki bu etkilenmenin olumsuz değil olumlu olduğunu iddia etmiştir. Poetika adlı eserinde özellikle tragedyalar üzerine eğilen Aristoteles izleyiciler açısından katharsis adını verdiği bir görüş geliştirmiştir. “Tragedyanın ödevi, uyandırdığı acıma ve korku duygularıyla ruhu tutkulardan temizlemektir.” Buna göre izleyici oyunu seyrederken kahramanla özdeşleşir ve onun içine düştüğü ruhsal çatışmaları bizzat yaşar. Bu temizlenme, arınma sayesinde kişi gündelik yaşamında daha rasyonel olma şansını yakalar. Böylelikle sanatın (özellikle tragedyaların) kişileri olumlu anlamda değiştirme, dönüştürme etkisi vardır. Anlaşıldığı üzere Aristoteles sanatın dünya hakkındaki algımızı değiştirebileceği, dünyayı anlamlandırmamıza etkisinin olabileceği, bir farkındalık yaratacağı iddialarını desteklemiş ilk filozoftur.
4.Soru
Duyusal bilginin mantığını araştıran alana ne ad verilir?
Ontoloji |
Epistemoloji |
Etik |
Estetik |
Metafizik |
Duyusal bilginin mantığını araştıran alan estetiktir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Sartre’ın varoluşçu fenomonolojik estetiğini temellendirdiği kavramlar doğru biçimde verilmiştir?
Özerklik-nesnellik-yönelimsellik-özgürlük |
Yönelimsellik-özgürlük-öznellik-bireylik |
Bilinç-yönelimsellik-nesnellik-genellik |
Bilinç-imge-özgürlük- sorumluluk-hiç |
Bilinç-imge-özerklik-nesnellik |
Sartre’ın varoluşçu fenomonolojik estetiğini kendi metafiziğinin temel kavramları olan ‘bilinç’, ‘yönelimsellik’, ‘hiç’, ‘özgürlük’, ‘sorumluluk’, ‘kötü inanç’ ve ‘imge’ kavramlarıyla temellendirmekte, ‘nesnellik’ kavramını ise varoluşçu estetiğin temel kavramları arasında görmemektedir.
6.Soru
- Bir şeyin belli özelliklerinin taşıyıcısı olması
- Duyu algılarının çokluğunun birliği olması
- Madde ve biçimin sentezi olması
Heidegger'e göre, nesne kavramına yönelik yukarıdaki yaklaşımlardan hangisi ya da hangileri geniş, genel ve soyuttur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I, II ve III |
Heidegger'e göre, nesneyi (1) bir şeyin belli özelliklerinin taşıyıcısı; (2) duyu algılarının çokluğunun birliği ve (3) madde ve biçimin sentezi olarak gören üç farklı yaklaşım oldukça geniş, genel ve soyuttur.
7.Soru
Alman idealizmi hakkında verilen hangi bilgi yanlıştır?
Kant’tan miras kalan özgürlük-zorunluluk problemini felsefi çalışmalarının merkezine koymuşlardır. |
Baumgarten, Kant, Schiller, Hegel, Schelling, Schophenhauer ve Nietzsche bu düşünürlerdendir. |
Baumgarten’la başlayarak estetik duyumun veya yargının rasyonelliği, evrenselliği, genelliği, nesnelliği, mutlaklığı bu düşünürlerin ele aldığı bir diğer temel sorun olmuştur. |
Baumgarten "estetik" sözcüğünü kullanan ilk düşünürdür. |
Nietzsche "estetik" sözcüğünü kullanan ilk düşünürdür. |
Baumgarten "estetik" sözcüğünü kullanan ilk düşünürdür.
8.Soru
"Güzellik şeylerin kendilerinde değildir; sadece onları düşünen zihinde vardır ve her bir zihin farklı bir güzellik algılar" ifadesi aşağıdaki düşünürlerden hangisinin bakış açısını yansıtır ?
Hume |
Hegel |
Kant |
Schiller |
Fichte |
"Güzellik şeylerin kendilerinde değildir; sadece onları düşünen zihinde vardır ve her bir zihin farklı bir güzellik algılar." düşüncesi Hume'a aittir. Doğru cevap A şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi sanatı insanın içine fırlatılmış olduğu dünyada bir ‘umut’ veya ‘ışık’ olarak görür?
Croce |
Adorno |
Heidegger |
Marcuse |
Sartre |
Heidegger’e göre insan varlığının sorgulanması varlık sorgulamasıdır. Sürekli bir oluş içinde olan insan ‘dünyaya fırlatılmıştır’ yani dünyada vardır, oradadır ve geçmiş ve geleceğe doğru belirsizdir. İnsan için tek belirli olan ölümlü olduğunu bilmesidir ve bu yüzden de insan ‘kaygı’, ‘iç sıkıntısı’, ‘merak’ ve ‘kuşku’ içindedir... Heidegger’e göre, insan için fırlatılmış olduğu dünyada sanat bir ‘umut’ veya ‘ışık’ olarak durur. 1939-40 eğitim-öğretim döneminde sanat ve teknoloji üzerine verdiği derslerde ‘oluş’ veya ‘oluveriş’ olarak sanatın teknoloji tarafından bozulmuş ve yabancılaşmış bir dünyada nasıl bir umut ışığı olduğunu vurgular. Doğru cevap C'dir.
10.Soru
Hangi düşünür "objektif doğa ile subjektif zihin arasındaki çelişki ancak sanat alanında çözülebildiği için sanat felsefenin yegâne aracı veya aletidir" görüşünü savunur?
Friedrich Nietzsche |
İmmanuel Kant |
G. W. F. Hegel |
Schelling |
Friedrich Schiller |
Schelling'e göre objektif doğa ile subjektif zihin arasındaki çelişki ancak sanat alanında çözülebildiği için sanat felsefenin yegâne aracı veya aletidir.
11.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangi ikisi güzele yönelmeyi insan doğasında var olan bir eğilim olarak görür?
Platon-Aristoteles |
Plotinus-Aquinas |
Aristoteteles-İbn Sina |
Plotinus-St. Augustinus |
Farabi-Mevlana |
Aristoteteles-İbn Sina güzele yönelmeyi insan doğasında var olan bir eğilim olarak görür.
12.Soru
‘Hiç bir özellik kendi başına, genel olarak güzel değildir. Belirli bir nesneye uygulandığında ancak güzel olabilir. O¨rneğin, tek başına “berraklık” da “tenin berraklığı” da genel olarak güzel kabul edilemez. Güzel olan belirli bir kişinin (örneğin Ayşe’nin) teninin berraklığıdır. Dolayısıyla berraklığın güzel bir özellik olduğunu söylemek, berraklığın kimi örneklemelerinde güzel olabileceğini söylemektir. Berraklık tek başına güzel değildir.’ Paragrafta dile getirilen güzellik ile ilgili görüşler aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir.
Frank Sibley |
Friedrich Hegel |
Friedrich Nietzsche |
İmmanuel Kant |
Guy Sircello |
Sircello’ya göre‘Hiç bir özellik kendi başına, genel olarak güzel değildir. Belirli bir nesneye uygulandığında ancak güzel olabilir. O¨rneğin, tek başına “berraklık” da “tenin berraklığı” da genel olarak güzel kabul edilemez.
13.Soru
Aşağıdakilerden düşünürlerden hangisi, varlığın özünü ve doğayı araştıran Sokrates öncesi düşünürlerden değildir?
Thales |
Anaksimenes |
Anaksimandros |
Aristotales |
Herakleitos |
Sokrates öncesi felsefenin konusu kozmos idi. Thales, Anaksimenes, Anaksimandros, Herakleitos ve Demokritos gibi düşünürler varlığı, varlığın özünü ve doğayı araştırmaya çalışmışlardır.
14.Soru
“Sanat yapıtı hem toplumdan bağımsızdır, hem de topluma bağlıdır.” görüşünü savunan, Frankfurt Okulu’nun önde gelen düşünürlerinden Alman felsefeci ve müzikolog kimdir?
Tolstoy |
Engels |
Krylov |
Lukacs |
Adorno |
Adorno’ya göre kapitalist toplumlarda sanat özerklik ve toplumsal karakter yönleriyle bir çatışma yaşar. Sanat yapıtı hem toplumdan bağımsızdır, hem de topluma bağlıdır.
15.Soru
Aşağıda estetik ve sanat anlayışları verilen filozofların görüşlerinden hangisi doğrudur?
Platon’a göre mimetik bir etkinlik olan sanat doğrunun bilgisini verir. |
Aristoteles’e göre, mimetik etkinliğe dayanan sanat genel doğruluğun bilgisini vermez. |
Plotinus’a göre sanatçı Bir’in, Güzel’in, Doğ-ru’nun ve İyi’nin özünden bir şey yansıtır. |
Aquinas’a göre güzel ve iyilik arasında doğrudan bir ilişki yoktur. |
Orta Çağ İslam filozoflarına göre güzel, yalnızca iyi olduğu için güzel sayılamaz. |
- Platon’a göre mimetik bir etkinlik olan sanat doğrunun bilgisini vermez.
- Aristoteles’e göre, mimetik etkinliğe dayanan sanat genel doğruluğun bilgisini verir.
- Plotinus’a göre sanatçı Bir’in, Güzel’in, Doğru’nun ve İyi’nin özünden bir şey yansıtır.
- Aquinas’a göre güzel ve iyilik arasında doğrudan bir ilişki vardır.
- Orta Çağ İslam filozoflarına göre güzel, yalnızca iyi olduğu için güzel sayılabilir.
16.Soru
Tarihte, “estetik” sözcüğünü ilk kullanan felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?
Francis Hutcheson |
İmmanuel Kant |
David Hume |
Alexander Gottlieb Baumgarten |
Wilhelm Friedrich Hegel |
Estetik ve sanat felsefesi açısından Alexander Gottlieb Baumgarten (1714-1762) ile ilgili söylenecek ilk şley onun “Estetik” sözcüğünü ilk kullanan felsefeci olmasıdır.
17.Soru
"güzellik hazzı doğrudan nesnelerin birincil niteliklerinden değil, onların birlik veya uyumluluk niteliklerinin bir unsuru, ‘çeşitlilik içinde birlik’ niteliğinden kaynaklanır" düşüncesi hangi düşünüre aiittir?
Friedrich Schiller |
Francis Hutcheson |
David Hume |
Alexander Baumgarten |
İmmanuel Kant |
Hutcheson, bu hazzın nesnelerin hangi niteliğinden kaynaklandığını incelerken
Locke’ın birincil ve ikincil derece nitelikler ayrımından hareket eder. Ona göre, güzellik hazzı doğrudan nesnelerin birincil niteliklerinden değil, onların birlik veya
uyumluluk niteliklerinin bir unsuru, ‘çeşitlilik içinde birlik’ niteliğinden kaynaklanır.
18.Soru
Yapıtlardan bir şey öğrenilmediğini, öğrenilse bile bu öğrenilenlerin herkesin bildiği gerçekler olduğunu öne süren görüşü takip eden gurup hangisidir?
Ahlakçılar |
Gerçekçiler |
Özerkçiler |
Soyutlamacılar |
Ilımlı ahlakçılar |
Yapıtlardan bir şey öğrenilmediğini, öğrenilse bile bu öğrenilenlerin herkesin bildiği gerçekler olduğunu öne süren görüşü savunanlar, kitabımızda bahsi geçtiği kadarıyla, "c" seçeneğinde yer alan "özerkçiler"'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanat ontolojisi alanı altında araştırılan sorulardan biri değildir?
Bir sanat yapıtı nasıl bir varlıktır? |
Sanat yapıtları fiziksel nesneler midir? |
Sanat bize bir şeyler öğretebilir mi? |
Sanat yapıtları ideal türler midir? |
Sanat yapıtları hayali varlıklar mıdır? |
Sanatın bize bir şeyler öğretebilirliği, sanat epistemolojisi altında sorulan sorulardandır.
Sanat ontolojisinin en temel sorusu olan “Bir sanat yapıtı ne tür bir varlıktır?” sorusu etrafında ayrıntılı olarak sorulabilecek sorular şunlardır: “Sanat yapıtları fiziksel nesneler midir?”; “Sanat yapıtları ideal türler midir?”; “Sanat yapıtları hayali varlıklar mıdır?”; “Sanat yapıtları sanatçının ya da izleyicinin zihinsel hâlleriyle nasıl bir ilişki içerisindedir?”. Doğru cevap C şıkkıdır.
20.Soru
“Estetik” sözcüğünü ilk kullanan felsefeci kimdir?
Baumgarten |
Schiller |
Hegel, |
Schelling |
Schophenhauer |
Baumgarten
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ