Estetik ve Sanat Felsefesi Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- İslam filozoflarının güzeli metafiziksel temelinin yanı sıra psikolojik ve duyumsal açıdan da incelemiş olmaları bağlamında düşünüldüğünde aşağıdaki kavramlardan hangisi bu anlayışta önemli bir yere sahip olabilir?
İyilik |
Hayret |
Sayı |
Eşitlik |
Yetkinlik |
İslam filozofları güzeli metafiziksel temelinin yanı sıra psikolojik veya duyumsal açıdan da incelemişlerdir. Bu incelemede haz, hoşlanma ve hayret kavramları önemli bir yer tutar. Örneğin İbn Sina, şiir üzerine yazdığı eserinde şiirin estetik değerinin ortaya çıkardığı hazza, memnuniyet ve mutluluğa; taklide dayanmasına ve insanların doğal olarak vezin ve melodilere sevgi duymalarına bağlar. Ona göre, sanatın temelinde var olan taklit çocukluktan itibaren insan doğasında olan bir eğilimdir. Güzeli metafizik temelden ziyade psikolojik açıdan ele alan Farabi bu kavramı birlik, düzen ve uygunluk açısından açıklar. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “hayret” seçeneğidir.
2.Soru
Schiller'in güzel anlayışı aşağıdakilerden hangi kavram üzerine kuruludur?
Haz |
Ahlak |
Dürtü |
Kültür |
Duygu |
Dürtüler Schiller'in güzel anlayışının temelini oluşturmaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Tek Boyutlu İnsan" adlı eserinde, Sovyetler Birliği de dahil, gelişmiş sanayi toplumlarında sanatın yüceltilmiş ve aracılık doğasının bozulduğunu savunur?
Herbert Marcuse |
Martin Heidegger |
Benedetto Groce |
Georg Lukacs |
Lev Tolstoy |
Marcuse, "Tek Boyutlu İnsan" adlı eserinde, Sovyetler Birliği de dahil, gelişmiş sanayi toplumlarında sanatın yüceltilmiş ve aracılık doğasının bozulduğunu savunur.
4.Soru
Objektif doğa ile subjektif zihin arasındaki çelişki ancak sanat alanında çözülebildiği için sanat felsefenin yegâne aracı veya aletidir ifadesi hangi düşünüre aittir?
Friedrich Schiller |
Friedrich Schelling |
İmmanuel kant |
G. W. F. Hegel |
Arthur Schophenhauer |
Schelling’e göre objektif doğa ile subjektif zihin arasındaki çelişki ancak sanat alanında çözülebildiği için sanat felsefenin yegâne aracı veya aletidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Sartre’ın varoluşçu fenomonolojik estetiğini temellendirdiği kavramlar doğru biçimde verilmiştir?
Bilinç-imge-özgürlük- sorumluluk-hiç |
Bilinç-imge-özerklik-nesnellik |
Özerklik-nesnellik-yönelimsellik-özgürlük |
Yönelimsellik-özgürlük-öznellik-bireylik |
Bilinç-yönelimsellik-nesnellik-genellik |
Sartre’ın varoluşçu fenomonolojik estetiğini temellendirdiği kavramlar, Bilinç-imge-özgürlük- sorumluluk-hiç
6.Soru
Aristoteles’in sanatla ilişkili olan, şiir üzerine açıklamalarının yer aldığı eseri hangisidir?
Poetika |
Etika |
Devlet |
Poitika |
Şölen |
Aristoteles’in (M.Ö. 384-322) estetik ve sanat felsefesi üzerine görüşleri onun çeşitli eserlerinde yer almaktadır. Bunlardan doğrudan sanatla ilişkili olanı şiir üzerine açıklamalarının yer aldığı Poetika adlı eseridir.
7.Soru
Temel sorusu, doğa ile akıl, duygu ile akıl arasındaki bölünme ve çatışmayla fakirleşen insanın birey durumunun nasıl geliştirilip zenginleştirileceğini araştırmak olan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Kant |
Hume |
Schiller |
Baumgarten |
Schophenhauer |
Schiller’in temel sorusu, doğa ile akıl, duygu ile akıl arasındaki bölünme ve çatışmayla fakirleşen insanın birey durumunun nasıl geliştirilip zenginleştirileceğini araştırmaktır.
8.Soru
Sanat kavramını Mimesis ve Katharsis kavramlarıyla anlamaya ve anlaşılır kılmaya çalışan filozof kimdir?
Focuault |
Platon |
Sokrates |
Aristoteles |
Gazali |
Aristoteles
9.Soru
Ana teması beğeni kavramı olan Güzellik, Düzen, Uyum ve Dizayn kitabını kaleme alan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Hutcheson |
Kant |
Hegel |
Nietzsche |
Hume |
Estetiğin temel konularından biri olan “beğeni” kavramı bu dönemde konuyla ilgili eserlerin ana teması olmuştur. Francis Hutcheson (1694-1746/7), etik ve estetik yargıların duyguya bağlı olduğunu savunan ilk düşünürlerden biridir. Hutcheson’un güzellik görüşünün ana ilkesi onun “güzellik, bizde ortaya çıkan ideadir” ifadesinde yatar. Estetik haz ‘iç duyu’ aracılığıyla elde edilir.
10.Soru
Platon'un Şölen diyaloğunda güzellik konusunda aşağıdaki konulardan hangisi işlenmemiştir?
öz güzelliği |
sevgi |
yaratma |
güzel içinde doğurma |
matematiksel güzellik |
matematiksel güzellik
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, sanat hangi ölçüde topluma bağlıdır veya toplumun ürünüdür ya da hangi ölçüde toplumdan bağımsız, kendi başına özerk bir etkinlik alanıdır, sorusuna Adorno'nun verdiği yanıtlardan değildir?
Burjuva toplumunda sanat diğer kurumlardan bağımsız hâle gelmiştir. |
Özerk sanat, ait olduğu toplumu hem onar, hem de eleştirir. |
Dışsal baskı ve sanatın kendi içindeki gelişmelerden dolayı sanatın özerkliği gelişmiş kapitalist toplumlarda gittikçe sorun olmaktadır. |
Sanatın özerkliği genel olarak burjuva toplumuna görelidir. |
Dışsal baskı ve sanatın kendi içindeki gelişmelerden dolayı sanatın özerkliği gelişmiş kapitalist toplumlarda sorun olmamaktadır. |
Dışsal baskı ve sanatın kendi içindeki gelişmelerden dolayı sanatın özerkliği gelişmiş kapitalist toplumlarda sorun olmaktadır.
12.Soru
Hegel'in estetik görüşünü açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Doğa |
İdea |
Tin |
Nesne |
Özne |
Hegel idealist bir düşünür olarak “hakiki olan şey idea’dır” görüşünü benimser
(Hegel, 1994: 110). O, aynı zamanda bir sistem filozofudur; sistemli bir bilgiye dayanmayan bir felsefenin bir bilim meydana getirmediğini, sadece içerik olarak bireysel bir duyuş biçimi veya tarzı ortaya koyduğunu belirtir (Hegel: 1976:29). Bu nedenle, onun estetik görüşünü genel metafiziği içinde daha iyi anlamak için sistemini oluşturan temel kavramlardan biri olan Tin kavramını açıklamak gerekir. Doğru yanıt C'dir.
13.Soru
Estetik görüşü onun güzel ile sanat arasında yaptığı ayrımla ilişkili olan Orta Çağ düşünürü kimdir?
Platon |
Aristoteles |
Plotinus |
St. Augustinus |
Aquinas |
Aquinas’in (1225-1274) estetik görüşü onun güzel ile sanat arasında yaptığı ayrımla ilişkilidir. Ona göre, sanat belli bir pratik düzen içerisinde yapılması geren iş, pratik edim veya yapma biçimidir. Buna karşın güzellik bir eylem içermez; salt bilmedeki doyma, derin düşüncedir. Güzel, biliş yetisinde var olur ve edilgendir. Güzel, estetik nesneyle onu izleyen estetik özne arasındaki karşılıklı etkileşim içerisinde görüşe zevk veren şeydir.
14.Soru
Sokrates’le birlikte felsefenin konusu kozmostan neye dönmüştür ?
Tragedya |
Nomos |
Eros |
Hippias |
Mimesis |
Sokrates’le birlikte felsefenin konusu kozmostan nomosa dönmüştür. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.
15.Soru
Morris Weitz ile Paul Ziff'in savundukları ortak görüş hangi ad altında anılabilmektedir?
yeni sanat anlayışı |
dışavurumcu sanat anlayışı |
öykünmeci sanat anlayışı |
sezgici sanat anlayışı |
özerkçi sanat anlayışı |
yeni sanat anlayışı
16.Soru
I. Toplumsal yapıII. Ekonomik ilişkilerIII. Tarihsel kültürMarks’a göre yukarıdakilerden hangisi/hangileri sanat ve estetik konusunda temel belirleyicidir?
II |
I, II |
II, III |
I |
I, III |
Marks’ın sanat ve estetik konusundaki görüşleri onun tarihsel materyalizm görüşüyle doğrudan ilişkilidir. Çoğu Marksist estetikçi de sanat ve estetik konusunu bu görüş etrafında ele almıştır. Marksizmin temel savlarından biri olan tarihsel materyalizme göre toplumsal değişmenin temelinde ekonomik unsur yer alır. Bu ekonomik unsur aynı zamanda insan varlığını, toplumsal konumunu ve bilincini belirler. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
I- Eğer bir kimse sanat yapıtı yapmak istiyorsa bunu ancak bir insan yapımı ürün yaratarak yapabilir.
II- Eğer bir kimse sanat yapıtı yapmak istiyorsa bunu ancak bir sanat dünyasına sunulacak türden bir şey yaratarak gerçekleştirebilir.
III- Zorunlu ve yeterli koşulları öne süremeyiz çünkü sanatın zorunlu ve yeterli koşulları yoktur.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Dickie’ye göre bir şeyin sanat yapıtı olabilmesinin kuralı ya da zorunlu şartıdır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I-II |
I-III |
II-III |
"Zorunlu ve yeterli koşulları öne süremeyiz çünkü sanatın zorunlu ve yeterli koşulları yoktur." yargısı, Weitz, sanatın yanlış anlaşılmasıyla ilgili olarak üç saptamasından biridir. Oysa soruda "Dickie’ye göre bir şeyin sanat yapıtı olabilmesinin kuralı ya da zorunlu şartı"nın ne olduğu sorulmaktadır. Bu nedenle doğru cevap "C" seçeneğidir.
18.Soru
‘Güzelde bir çıkarsızlık vardır. Güzel olan hoşumuza gitse de bu hoşlanma kişisel olmayan, çıkar gütmeyen bir hoşlanmadır. Bir melodiyi çocukluğumuzla ilgili bir anıyı anımsattığı için hoş bulabiliriz. Bu tamamen bizimle ilgili bir durumdur ve dolayısıyla burada tartışacak hiçbir şey yoktur. Aynı melodiyi notaların birbiriyle uyumundan ötürü ise güzel bulabiliriz ve karşımızdakini bu güzelliğe ikna etmek için uğraşabiliriz’ bu ifadeler aşağıdaki düşünürlerden hangisinin güzellikle ilgili görüşlerini yansıtmaktadır?
Friedrich Hegel |
Friedrich Nietzsche |
Aristotales |
İmmanuel Kant |
Platon |
Güzelde bir çıkarsızlık vardır çıkarımı Kant’a aittir.
19.Soru
Bir şeyin gerçek bir sanat yapıtına dönüşmesi için gereken en temel unsur nedir?
Teknik beceri |
Yetenek |
Anlamsal bütünlük |
İzleyicisi |
Maddi değeri |
İlk söylenmesi gereken şey yapıtın mutlaka bir izleyici gerektirdiğidir. Sanatçının
“kimseye göstermeyeceğim” niyetiyle yaratmaya giriflebileceği olası yapıt bile örtük olarak bir izleyiciyi varsayar. Başka bir deyişle, sanat yapıtı ancak izleyicilerin vereceği tepkilerle “sanat yapıtı”na dönüşebilir.
20.Soru
Merleau-Ponty’nin 1945 yılında yayınladığı insan varoluşunu, algısını ve edimini analiz ettiği en önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Algı Fenomenolojisi |
Göz ve Tin |
Aydınların Savunusu |
Edebiyat Nedir? |
İmgelem |
Merleau-Ponty’nin en önemli eseri 1945 yılında yayınladığı insan varoluşunu, algısını ve edimini analiz ettiği Algı Fenomenolojisi’dir. Merleau-Ponty’in algı fenomenolojisinin temelinde "Dünya ile onu tarif eden ve açıklayan tüm bilimsel açıklamalara öncel olarak onun başlangıçtan beri var olduğu biçimiyle, ezeli yoldan nasıl karşılaşırım?" sorusu vardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ