Işığın yönü, anlamın oluşmasında önemli bir özelliktir. Işığın üzerine düştüğü konuya ve nesneye hangi açıyla geldiği konunun ve nesnenin görünümünü etkilediği gibi anlamı da değiştirir. Önden aydınlatma yanlışları bulanıklaştırır, görüntüyü donuklaştırır, yüzü güzelleştirir fakat karakteri uzaklaştırır. Üstten aydınlatılmış bir yüz genç bir insan izlenimi yaratır. Arkadan aydınlatma ise figürün sadece kenar çizgilerini aydınlatır. Aynı zamanda arkadan aydınlatma, nesneyi ya da figürü arka plandan ayırarak görüntüye derinlik ekler.

Oyuncu listeleri hariç diğer şıklarda belirtilenler yapım aşamasında hazırlanacak çalışma programı için gerekli olan bilgiler arasındadır.

Düşük ışık koşulları altında çekim yapılması zorunlu olduğu ve diyafram değişikliğinin istenmediği bir durumda filmin ISO değeri arttırılarak filmin ışığa daha duyarlı hale gelmesi sağlanır.

A, B, D seçeneklerinde belirtilenler de 1. kamera asistanının görevleri arasındadır. E seçeneğindeki görev 1. kamera asistanının değildir. Ancak 1. kamera asistanının en önemli görevi netlik çekmektir.

Film yapmak, ışıkla resim yapmak anlamına gelir; fakat ışık, zihinde hayal yaratan resimlerin soyut bir hammaddesidir.

Gerçekçi ışık tasarımında yönetmen, mevcut aydınlatmayı ve ışık kaynaklarını kullanır. Gerçekçi üslubu benimseyen yönetmenler stüdyolardan sokaklara çıkmış ve doğal aydınlatmayı tercih etmişlerdir. İç mekânlarda ise doğala en yakın aydınlatmayı oluşturmaya çalışmışlardır.

Normal şartlarda saniyede 24 kare çekilen bir filmin her bir karesinin örtücü açısı 180 derece kullanıldığında saniyenin 1/48’zinde pozlanacaktır.

Pozlamayı etkileyen bütün faktörler şöyle sıralanabilir:
Işık kaynağı, sahnenin özellikleri, filtre kullanımı, objektif ve diyafram,saniyede kullanılan kare sayısı ve örtücü açısı, görüntü malzemesinin duyarlılığı.

Storyboard basitçe, yönetmenin aklındaki hikayeyi, kişilerin göreceği, duyacağı ve yapacağı şeylerin kare kare açıklamasıdır.

Kamera ekibi şu şekilde sıralanır:

• Görüntü yönetmeni
• Kamera operatörü
• Kamera yardımcıları
• Işık şefi
• Grip ekibi
• Fotoğrafçı

B seçeneği dışındaki ifadeler çeldirici olarak kullanılmıştır.

Objektifin içinde yer alan lenslerin kalitesi, ışık geçirgenliğiyle belirlenir.

Genellikle günlük hayatta ana ışık kaynaklarının çeşitli yüzeylerden yansımalarını taklit etmek için kullanılan “dolgu ışık” sert değil, yumuşak ve dağınık bir ışıktır. Sert anahtar ışığın yarattığı gölgeleri yumuşatmak için, kamera-nesne ekseninde anahtar ışığın tersi yönünde yerleştirilen bu ışık için “ana ışığın yarısı ya da üçte biri kadar güçte” denilse de bu yaratılmak istenilen kontrastlık derecesine bağlıdır. Dolayısıyla kullanılacak dolgu ışık yoğunluğu için kesin bir kural yoktur. Ancak anahtar ışığı aşmamalıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Neden böyle bir program yapılmak istendiği bilgisi, programın amacını belirttiği için, “Amaç” başlığında yer almalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Işık ölçer ya da pozometre, bir sahnedeki ışık yoğunluğu değerlerini kesin bir şekilde ölçen hesaplayıcı bir alettir. İki tür ışık ölçer vardır: Düşen ışık ölçer ve yansıyan ışık ölçer. Her ikisi de çalışma sistemleri ve hesaplama biçimleri aynı olmasına karşın farklı ışık ölçümleri için kullanılır. Düşen ışık ölçer nesnelerin üzerine düşen ışık miktarını ölçmek için kullanılırken, yansıyan ışık ölçer nesneden yansıyan ışığı ölçmek için kullanılır. Yansıyan ışık ölçerin farklı bir türü olan spotmetre de daha dar alanlardan ölçüm yapmak için kullanılır.

Diğer seçenektekiler de sinamayla ilgili olmasına karşın, doğru yanıt storyboard olmalıdır.

A, B, D seçeneklerinde belirtilenler de 1. kamera asistanının görevleri arasındadır. E seçeneğindeki görev 1. kamera asistanının değildir. Ancak 1. kamera asistanının en önemli görevi netlik çekmektir.

Notan aydınlatma, yüksek anahtar ışığın kullanıldığı bir aydınlatmadır. Özellikle televizyonda haber sunumlarında kullanılan bu aydınlatma tümüyle yorumdan uzaktır. Dolayısıyla gizem ve gerilim ile ilişki kurulmaz, bu ancak düşük anahtar ışıkla yaratılabilir. İzleyici dramatik etkiden tümüyle uzaklaştırılarak tanımsız bir dünyaya sokulur. Gerçek hayatta olmayan bir karşılığı vardır. Nesneler ve figürler sanki yüzüyor gibidir. Etkisi basık ve iki boyutludur. Doku, hatlar ve şekil çok zayışadığı, zaman zaman da ortadan kalktığı için, dikkat tonsal ve renksel ilişkiler üzerinde yoğunlaşır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Bir nesne üzerindeki ışığın meydana getirdiği aydınlık, karanlık ve gölge o nesnenin zihinde oluşmasını sağlar. Nesnenin ya da figürün mekân içerisindeki hacmini, diğer nesne ve figürlerle olan ilişkisini ortaya çıkartan ışık değil, gölgedir. Gölgeyi tanımak ve onu yaratıcı bir biçimde kullanmak tüm görsel sanatlar için önemli olmuştur.

Program öneri formunda yer alan bilgiler şu şekildedir:
Programın Adı: Kısa, akılda kalan, programın içeriğine uygun olmalıdır. Programın adı duyulduğunda hedef kitle, kendisine seslenildiğini anlamalıdır.

• Programın Türü: Eğlence, yarışma, belgesel, haber vs.
• Programın Konusu: Programın hangi konuda olduğu kısaca belirtilmelidir.
• Program Gerekçesi: Gerekçe programı neden yapıyorum sorusuna cevap verecektir. program yapma fikrinin olgunlaşmasını ve yapımcının hangi bakış açısıyla anlatı- mı belirlemesine yardımcı olacaktır.
• Programın Amacı: Neden böyle bir program yapılmak istendiği açıklanmalıdır. Konuyla birlikte oluşur. Kimi kez amaç saptanır ve konu bu amaç çerçevesinde geliştirilebilir.
• Hedef Kitle: Programda toplumun hangi kesimine (cinsiyet, yaş, eğitim, yerleşim, çalışma durumu vs.) seslenilmek istendiği belirtilir. 1. Ünite - Film ve Televizyonda Yapım Aşmaları 11
• Yayın Dönemi: Hangi dönemde (ilkbahar, yaz, sonbahar, kış) yayınlanmasının uygun olduğu yazılmalıdır. Genellikle bir yayın dönemi 13 haftadır.
• Yayın Saati: Günün hangi saatinde yayınlanması gerektiği dikkate alınır.
• Yayın Süresi: Programın bir bölümünün süresinin ne kadar olacağı belirtilir. Program süreleri dakika olarak ifade edilir: 30 dk. (30 dakika), 90dk. (90 dakika).
• Yayın Periyodu: Günlük, haftalık, aylık vs. Programın
• Formatı ve Sunuş Biçimi: Programın iç akışının hangi ana unsurlardan yararlanılarak, hangi sırada ve hangi ortamda (izleyici, konuklu, stüdyo, dış- mekân vs.) gerçekleştirileceği belirtilmelidir. Ayrıca programın biçimsel yapısı genel hatlarıyla açıklanır.
• Yapım Özellikleri: Teknik gereçler ve donanım bilgileri, film ya da kaset bilgileri, sanatsal gereksinimler, varsa telif hakkı ya da resmî izin gerektiren ayrıntılar, yararlanılacak ya da görüşüne başvurulacak kişiler, varsa verilecek ödül ve sponsor olabilecek kuruluşlarla ilgili bilgiler bu bölümde yer alır.
• Konu Dökümü: Program birden fazlaysa, her programda ele alınacak konular açıklanır. Tahmini Bütçe: Harcama kalemleri belirtilerek, yaklaşık olarak maliyetin hesaplanması gerekir.