Soruda televizyonun sinemaya üstünlüğü izler kitleye ulaşma bakımından sorulmuştur. Seçeneklere bakıldığında, “Canlı yayın tekniğiyle çabuk ulaşması” sinemaya karşı bir üstünlük olmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir. Diğer yanıtların “izler kitleye ulaşma bakımından” vurgusuyla ilgisi bulunmamaktadır.

Soruda verilmiş olan unsurlar doğrudan pozlama-ışıklandırma ile ilgili etmenleri oluşturur. Işıklandırma oranı bu unsurlar üzerinden hesaplanır. 

Video kameralarda doğru pozlama zoom objektifini, kamera içi ışık ölçerin, otomatik diyaframın ve manuel diyafram kontrolünün kombinasyonu neticesinde ortaya çıkar.

Tiyatro için oyuncunun, sinema için yönetmenin, televizyon için ise yapımcının aracı denir. Gerçekte bu üç araç da bir ekip çalışmasını gerektirir. Her birinde de ürünün ortaya çıkmasına çok sayıda farklı, beceri ve uzmanlık sahibi insan ortaklaş katkıda bulunur. Ekip elemanlarından her hangi birinin hatası ürüne yansır. Ne var ki, tiyatroda oyuncu, sinemada yönetmen, televizyonda ise yapımcı oyun, film ya da program mesajının izler kitleye ulaşmasını sağlayan özsel rolleri üstlenmişlerdir. Bir televizyon programının yapımında bir çok insan görev alırken, çoğu ekip elemanı programa ancak uzmanlık ve becerilerine gerek duyulduğunda katılırlar, görevlerini yaparlar ve katkıları bittiğinde programı terk ederler. Sadece yapımcı ve yapımcıya yardımcı olan bazı elemanlar programın daha kuluçka döneminden yayınına ve dağıtımına kadar işlerini sürdürürler. Yapımcı programa bir süreklilik ve birlik duygusu verecek olan kişidir; çünkü programın birbirinden farklı tüm parçalarının sonunda birbirleriyle nasıl uyumlandırılacağını düşünen, tasarlayan ve bilen sadece odur. Yönetmenin bir televizyon programındaki görevi yapımcının program kavramını bir televizyon programına dönüştürmektir. Dolayısıyla, televizyon yönetmeninin çalışması film yönetmeninin çalışmasına benzemekle birlikte ikisi arasında önemli bir fark vardır: sinemada yönetmen filmin yaratıcısıdır, sahibidir, bir sanatçıdır; buna karşılık televizyonda yönetmen, sadece yapımcının programdaki hedeflerini, amaçlarını gerçekleş- tiren bir zanaatçıdır.

Tiyatroya oyuncunun, sinemaya yönetmenin, televizyona da yapımcının aracı denmektedir.

12345

“Doğru pozlama” kavramı yaratıcı bir hareketle görüntü yönetmeninin istediği pozlamadır. Yani oluşturulacak görüntünün amaçları doğrultusunda en iyi değerin belirlenmesidir. Bu durumda bir sahne için uygun olan pozlama değeri başka bir sahne için uygun olmayabilir.

Program öneri formunda yer alan bilgiler şu şekildedir:

• Programın Adı: Kısa, akılda kalan, programın içeriğine uygun olmalıdır. Programın adı duyulduğunda hedef kitle, kendisine seslenildiğini anlamalıdır.
• Programın Türü: Eğlence, yarışma, belgesel, haber vs.
  Programın Konusu: Programın hangi konuda olduğu kısaca belirtilmelidir.
• Program Gerekçesi: Gerekçe programı neden yapıyorum sorusuna cevap verecektir. Program yapma fikrinin olgunlaşmasını ve yapımcının hangi bakış açısıyla anlatı- mı belirlemesine yardımcı olacaktır.
• Programın Amacı: Neden böyle bir program yapılmak istendiği açıklanmalıdır. Konuyla birlikte oluşur. Kimi kez amaç saptanır ve konu bu amaç çerçevesinde geliştirilebilir.
• Hedef Kitle: Programda toplumun hangi kesimine (cinsiyet, yaş, eğitim, yerleşim, çalışma durumu vs.) seslenilmek istendiği belirtilir. 1. Ünite - Film ve Televizyonda Yapım Aşmaları 11
• Yayın Dönemi: Hangi dönemde (ilkbahar, yaz, sonbahar, kış) yayınlanmasının uygun olduğu yazılmalıdır. Genellikle bir yayın dönemi 13 haftadır.
• Yayın Saati: Günün hangi saatinde yayınlanması gerektiği dikkate alınır.
• Yayın Süresi: Programın bir bölümünün süresinin ne kadar olacağı belirtilir. Program süreleri dakika olarak işde edilir: 30 dk. (30 dakika), 90dk. (90 dakika).
• Yayın Periyodu: Günlük, hastalık, aylık vs. Programın
• Formatı ve Sunuş Biçimi: Programın iç akışının hangi ana unsurlardan yararlanılarak, hangi sırada ve hangi ortamda (izleyici, konuklu, stüdyo, dış- mekân vs.) gerçekleştirileceği belirtilmelidir. Ayrıca programın biçimsel yapısı genel hatlarıyla açıklanır.
• Yapım Özellikleri: Teknik gereçler ve donanım bilgileri, film ya da kaset bilgileri, sanatsal gereksinimler, varsa telif hakkı ya da resmi izin gerektiren ayrıntılar, yararlanılacak ya da görüşüne başvurulacak kişiler, varsa verilecek ödül ve sponsor olabilecek kuruluşlarla ilgili bilgiler bu bölümde yer alır.
• Konu Dökümü: Program birden şzlaysa, her programda ele alınacak konular açıklanır. Tahmini Bütçe: Harcama kalemleri belirtilerek, yaklaşık olarak maliyetin hesaplanması gerekir.

Çekim Senaryosu senaryo çalışmasının son evresidir. Senaryo yazarı ile yönetmen ya da yalnızca yönetmen çekim senaryosunu oluşturmaya başlar. Filme dönüşecek metnin çekilmesine temel olacak tüm bilgiler bu aşamada, çekim senaryosunda yer alır. Çekim senaryosu, senaryonun film yapım tekniğine göre düzenlenmesidir. Bu metinde ayrımlar (sekans), sahne ve çekimlere bölünerek verilir. Çekim senaryosunda görüntülerin içeriği, oyuncuların hareketleri, konuşmaların ve diğer seslerin yazılmasıdır. Bunlar arasında da kamera devinim ve çekim ölçeklerinin yer alması gerekir.

Görüntü yönetmeni yaratıcı bir kişidir. Teknisyenliği ile sanatçı kişiliğini destekleyerek filmin görsel çatısını kurar. Görüntü yönetmeni, yönetmen ve sanat yönetmeni ile birlikte filmin yaratım sürecinden sorumludur. Senaryo yazarı tarafından bir hayalden kağıda dökülenler bu üç kişi tarafından incelenip, şekillendirilip sonuçta izleyiciye sunulur.

Tüm ışık ölçerler 180 derecelik örtücü açısına göre kalibre edildiği için pozlama süreleri bu örtücüye göre belirlenir. Ancak, örneğin, 90 derecelik bir örtücü kullanılıyorsa pozlama süresi değişecek ve saniyede 24 kare pozlama için süre 1/2 oranında azalacaktır. Pozlama süresi pozlama hesaplamasına başlamadan önce ışık ölçer üzerinde tanımlanması gereken iki değişkenden biridir.

Işıklandırma, film ya da elektronik görüntü için, her şeyden önce sahneyi görünür kılmak ve pozlamak için teknik bir gerekliliktir. Görüntü yönetmeni öncelikle film ya da video için yeterli pozlamayı sağlayacak ışık miktarını belirlemek ve sahne üzerinde dağılımını gerçekleştirmek zorundadır. Bunu sağlamanın yolu da soruda verilmiş olan unsurların çekim sürecine dahil edilmesi ile gerçekleşir.

Doğru yanıt ışık azlığıdır.Nitekim diğer seçeneklerde verilenler pozlama değerinin hesaplanması sırasında pozlamayı doğrudan etkileyen dört değişken arasında yer almaktadır.

Işık ölçer, film hızı (film duyarlılığı) ve örtücü hızı ışık ölçere tanımlandıktan sonra düşen ışığın yoğunluğuna göre doğru pozlama için kullanılması gereken diyafram değerini verir. Böylece görüntü yönetmeni ya da kameramanın çekime başlamadan önce kamera üzerindeki son düzenlemesi ışık ölçerin verdiği diyafram değerini kameraya (objektife) tanımlamaktır.

Kamera formatına karar verdikten sonra yapımın vizyona çıkacağı tarihe kadar izlenecek iş akışı belirlenir. Bunun için mutlaka bir yapım sonrası sorumlusu (post production supervisor) ile çalışmalardır. Bu konumdaki teknik kişi çekimden gelen ham malzemenin (negatif film, hard disk veya kaset gibi) gerekli işlemlerden geçip montajın yapılacağı yere ulaşmasından sorumludur. Görüntü yönetmeni ile olan en önemli ilişkisi ise çekilen sahnelerin teknik anlamda bir hatası olup olmadığına (netlik, çizik veya elektronik bilgi kaybı gibi) onunla birlikte bakmasıdır. Bu kontroller çekimler başlamadan daha test aşamasında başlar ve çekim sonrası renk düzeltme bitip film vizyona girene kadar sürer.