Vergi konularının, verginin hesaplanmasına esas alınan değer ve miktarlarına matrah denilir.

Buna göre, gayrimenkullerin iktisap tarihinden itibaren 5 yıllık süre geçtikten sonra satılması halinde elde edilen kazancın tutarı ne olursa olsun vergilendirilmemektedir. Benzer şekilde, ivazsız olarak (miras ya da hibe şeklinde) edinilen gayrimenkuller için süre şartı aranmaksızın ne zaman satılırsa satılsın elde edilen tutar gelir vergisine tabi tutulmamaktadır. Kurumların gayrimenkul satış kazançlarından elde ettikleri kazançlar kurum kazancı olarak kurumlar vergisine tabi olmaktadır.

KDV’nin özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• KDV, malların üretimi ve dağıtımı ve hizmetlerin ifası ile ilgili tüm ekonomik faaliyetlere uygulanan genel bir vergidir. Harcamalar üzerinden alınan vergilerin diğer türlerinde görülen vergi piramitleşmesine yol açmaz.

• KDV, bir tüketim vergisidir. Çünkü, KDV nihai tüketiciler tarafından yüklenilmektedir. 

• KDV, fiyatın belirli bir yüzdesi olarak tahsil edilir. 

• KDV, katma değer üzerinden alınır. 

• KDV, parça parça toplanır. 

• KDV mükellefleri işletme faaliyetleri ile ilgili olarak satın alımları sırasında diğer mükelleflere ödedikleri vergiyi satışlarından elde ettikleri vergiden indirirler. İndirim hakkı nedeniyle ortaya çıkan çıkar çatışması, bir yandan verginin kendi içerisinde otokontrolü sağlamakta diğer taraftan verginin belge ve kayıtlara dayanması başta bu vergi vergi olmak üzere dolaysız vergilerde hasılatın artmasına neden olmaktadır.

• Cevabımız E seçeneğidir.

Usulsüzlük, vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması olarak tanımlanır (VUK m. 351).

Ölümü veya gaiplik kararı ile terekesi mirasçılara geçen kimseye muris veya miras bırakan denir. Medeni Kanunda her iki kavramın yanında “müteveffa”, “vefat eden kimse”, “vasiyetçi” gibi kavramların da kullanıldığı görülmektedir.

Zirai faaliyete katılmaksızın sadece üründen pay alınması şeklindeki kiralamalarda elde edilen gelir gayrimenkul sermaye iradı olarak kabul edilmektedir. Ancak, zirai faaliyete katılmaksızın üründen pay alınmasına konu olan yerin zirai bir işletmenin aktifinde kayıtlı olan arazi olması durumunda elde edilen gelir gayrimenkul sermaye iradı değil zirai kazanç olacağı unutulmamalıdır.

Elden çıkarma deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ile mal ve haklar üzerindeki tasarruf hakkının herhangi bir şekilde devredilmesini ifade eder. Dikkat edilirse miras ve bağış şeklindeki bir tasarruf elden çıkarma olarak kabul edilmemiştir. Başka bir ifade ile, ivazsız olarak elden çıkarma çıkaran açısından diğer kazanç ve iradı oluşturmamaktadır.

Vergi matrahının ekonomik-parasal bir değer şeklinde ifade edildiği vergilere ise ad valorem (değer esasına dayalı) vergi denir. Burada vergi konularının fiyatları ve bedelleri matrahı oluşturur. Örneğin, doğalgazın m3 fiyatı üzerinden % 2 vergi alınması, sigaranın paket fiyatı üzerinden % 20 vergi alınması şeklinde uygulamalar ad valorem usulün uygulandığını gösterir.

Vergi alacağının, kanunda gösterilen matrah ve oranlar üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağı miktar itibariyle belirleyen idari işleme tarh denir.

İstisna, vergi konusunu sınırlandıran, efektif vergi yükünü mükellef lehine azaltan, devlet açısından vergi harcaması niteliğinde olan uygulamalardır.

193 sayılı GVK’nın 2. maddesinde gelir vergisine konu olan yedi gelir unsuru ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, diğer kazanç ve iratlar olarak sayılmıştır. Bu gelir unsurlarından ilk altısında gözlemlenen ortak nokta (özellikle ticari ve mesleki kazançların) belirli bir ölçüde devamlılık göstermesidir. Oysa gelir, devamlılık özelliği göstermeden de elde edilir. İşte, yedinci gelir unsuru yukarıda belirtilen ilk altı gelir unsurunu içermeyen veya bunlarla ilişkilendirilmeyen nitelikleri GVK’da belirtilen gelirleri kapsamına almaktadır. Altı gelir unsuruna girmeyip dışarıda kalan gelirler diğer kazanç ve iratlar başlığı ile yedinci gelir unsuru olarak yer almıştır.