Yanıt Açıklaması:

Doğal gaz, küçük canlıların milyonlarca yıl süren çürümeleri sonucu oluşmuş, genelde petrol bölgelerinde bulunan fosil yakıt türü olarak tanımlanabilir. Tabiatta bağımsız yataklarda ve petrol yataklarının üzerinde yaklaşık 300 bar basınçta bulunur.

Yanıt Açıklaması:

Tektonik, yer kabuğunun türlü yapıları ile buna neden olan olayları açıklayan bilim koludur. Stratigrafi, tabakalı kayaların formasyonları, bileşimleri ve istiflenmeleri ile ilgili bir jeolojik dalıdır. Permeabilite, bir katman veya kayacın sıvı veya gaz cinsinden geçirgenliğini ifade eder. Porozite, katmanlardaki boşluk hacminin toplam katman hacmine oranıdır. Aktifer, yer kabuğundaki geçirgenliğe sahip su depolarıdır.

Yanıt Açıklaması:

Atmosferik damıtma kolonunun üst kısmından gaz ürünler alınır. Bu bölümde sıcaklık 29°C civarındadır ve ürünler bütan ve hafif ürünlerin karışımıdır. Bu bölümden alınan kısımdan benzin elde edildiğinden, ham benzin olarak da adlandırılır. Orta bölümden ise gaz yağı, jet yakıtı, hafif dizel ve ağır dizel üretilecek kısım elde edilir. Doğru cevap E seçeceğidir.

Yanıt Açıklaması:

Sabit yataklı kömür yakma sistemleri

Yanıt Açıklaması:

Doğal gazın saflaştırılma süreçleri kurutma, H₂S ve CO₂ giderimi ve ağır hidrokarbonların ayrıştırılması basamaklarını içerir.

Yanıt Açıklaması:

Doğal gaz, metan (CH4), etan (C2H6), propan (C3H8) ve bütan (C4H10) gibi hafif hidrokarbonlardan meydana gelen ve içerisinde az miktarda karbondioksit (CO2), helium (He), hidrojen sülfür (H2S) ve azot (N2 ) gibi gazları da bulundurabilen bir karışımdır.

Yanıt Açıklaması:

Küresel Doğal Gaz Rezervleri, 2014 yılına ilişkin veriler çerçevesinde 197 trilyon m³ olarak kaydedilmiştir. Bu rezervlerin %40,3’ü Orta Dogu’da, %31,2’si eski SSCB ülkelerinde, %8,7’si Afrika’da, %7,9’u Orta ve Güney Amerika’da, %7,8’i Asya-Pasifik ülkelerinde, %6’sı Kuzey Amerika’da ve %3,8’i Avrupa’da bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dünyada kullanılan elektrik enerjisinin % 65 i fosil yakıtlardan elde edilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Türkiye’de doğal gaz konut ve ticari amaçlar için 1988’de Ankara’da kullanılmaya başlanmıştır; sırasıyla 1992’de İstanbul ve Bursa, 1996’da İzmir ve Eskişehir’de devam edilmiştir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Damıtma sıvı karışımlarda, karmaşık, değişken birleşimleri oluşturan ögeleri, özellikleri belirli ürünlere ayırmak olarak tanımlanmaktadır. Damıtma sıvı karışımlarından saf sıvıların elde edilmesi amacıyla kullanılan bir süreçtir ve ayırma işlemi sıvıların farklı kaynama noktalarına sahip olması esasına dayanır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Enerji türü ve kaynağı tercih edilirken kaynağın fiyatı,sürdürülebilirliği, başka ülkelere bağımlılık,  elde edilme kolaylığı ve çevre ve sağlık etkileri dikkate alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Doğal gaz konutlarda, ticari kurumlarda (restoranlar, oteller, sağlık merkezleri, iş merkezleri ya da büyük alısveriş merkezleri gibi ve kamu kurumlarında (devlet daireleri, okullar ve sanat kurumları gibi) ısınma, elektrik, sıcak su elde edilmesi ve mutfak işlerinde; elektrik üretim tesislerinde enerji üretiminde; fabrikalarda ısıtma, soğutma ve kojenerasyon gibi işlemlerde enerj kaynağı olarak; amonyak, metan, hidrojen, petrokimyasal ürünler, gübre, mürekkep, yapıstırıcı, sentetik lastik, fotoğraf filmi, deterjan, boya, dinamit, plastik, antifriz ve bazı ilaçların üretiminde ise doğrudan ham madde olarak kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Çalışanlar ve ekipmanlar için gerekli oksijenin sağlanması, tehlikeli gazların ocaktan atılması, toz miktarının belirli bir seviyenin altında tutulması ve derinliği fazla olan ocaklarda sıcaklığın azaltılması işlemleri ocaklrın havalandırılması işleminin  belli başlı önemli amaçlarıdır. Derinliği fazla olan ocaklarda sıcaklığın arttırılması işlemi ise doğru değildir tam tersine sıcaklığın azaltılması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Ülkemizde ilk rafineri Batman’da 1955 yılında kurulmuştur. Daha sonra 1960 yılında kurulan İstanbul Petrol Rafinerisi AŞ (İPRAŞ) tarafından, Marmara bölgesinde İzmit Körfezi’nin Tütün çiftlik bölgesinde İzmit rafinerisi yaptırılmış, İzmir rafinerisi Türkiye’nin giderek artan petrol ürünleri ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla, Ege bölgesinde 1972 yılında kurulmuştur. Kırıkkale rafinerisi 1986 yılında ülkemizin Orta Anadolu bölgesinde işletmeye alınmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Rezerv/Üretim Oranı, petrolün kalan ömrünü tahmin etmek için kullanılan bir göstergedir. Bir diğer ifade ile belirlenmiş rezerv miktarının o yıl içinde gerçeklesen üretim miktarına oranıdır. Petrol rezerv/üretim oranları incelendiğinde Güney ve Orta Amerika’nın diğer bölgelere göre oldukça yüksek rezerv/üretim oranına sahip olduğu görülür, bu oranla 100 yılın çok üzerinde petrol ömrüne sahiptir. Petrol ömrü en kısa bölgeler, Avrupa & Avrasya ile Asya Pasifik olarak görülmektedir. Bu bölgelerde petrolün ömrü, eğer yeni rezervuarlar bulunmaz ise 2014 yılı üretim hızıyla, 30 yıldan azdır.

Yanıt Açıklaması:

 Petrol endüstrisinde, yüksek basınç altındaki gazlar için en sık kullanılan hâl denklemi gerçek gaz yasası olarak isimlendirilmektedir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması:

Ürünler                                                 Özellikleri                                               Verim 

Kuru gaz +H2S                                  H2S giderilmelidir                                         3-5
(C1+C2+C3+H2)
                                                   
LPG                               Petrokimyasal ham madde olarak kullanılabilir.                   8-20
Benzin                          Temel üründür ve oktan sayısı oldukça yüksektir.                35-60
Hafif yağ                    Aromatik bileşiklerce zengindir, kükürt içeriği
                                                           yüksektir.                                                 12-20
Ağır yağ+çamur                Aromatik bileşiklerce oldukça zengindir.                          10-15
Kok                                            Rejeneratörde kullanılır.                                        3-5

Doğru cevap C şıkkıdır. 

Yanıt Açıklaması: Çözüm: (8200 kcal/m3) x (0.94)= 7708 kcal/m3 sağlanan ısı değerini verecektir. 1000 kcal ısının maliyeti ise (1,02)/(7,708) = 0,1323 lira/1000 kcal

Yanıt Açıklaması:

İdeal gaz yasası denklemine göre gazın basıncı, P=((48/6)x0,08x283)/2=67,92.

Yanıt Açıklaması: Kömürleşmeye etki eden parametreler; sıcaklık, zaman, basınç, gömülme derinliği ve jeolojik olaylardır. Parametrelere bağlı olarak kömürleşme sürecinde farklılıklar meydana gelir. Bu farklılıklar kömürleşme derecesi (kömürün olgunluk derecesi) olarak adlandırılır.