Genel Dilbilim 1 Ara 4. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Hangi ünlü artlık bakımından diğerlerinden farklıdır?


/o/

/ɯ/

/u/

/y/

/a/


2.Soru

Takma dişlerini kaybeden nineniz aşağıdaki seslerden hangisini çıkarmakta zorlanır?


/k/

/b/

/ʃ/

/f/

/a/


3.Soru

"En çok menekşeleri severdi" cümlesinde "menekşeleri" sözcüğü hangi duruma örnektir?


tamlayan durumu

belirtme durumu

yönelme durumu

kalma durumu

çıkma durumu


4.Soru

Bürün ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?


Bürünsel özellikler, bir ünlü ya da seslemin diğerlerine göre daha belirgin ve kuvvetli olduğunu belirten vurgu, konuşurken ses perdesinin düzeyini belirten ezgi ve seslerin oluş sürelerini belirten uzunluk gibi parça üstü ses olgularıdır.

Vurgu, konuşma sırasında bir seslemin diğer seslemlere göre daha belirgin, kuvvetli ve yüksek tonla söylenmesidir.

Ton dilleri, aynı sesbirimlerden oluşan sözcükler arasında anlam farkını ezgi farkı ile belirtir.

Sözdizimsel düzeyde vurgu, birden fazla seslemli sözcüklerde bir seslemin diğer(ler)inden daha kuvvetli, belirgin ve yüksek bir tonla söylenmesi ile kendini gösterir.

Bir dilde bir sözcenin söylenişi sırasında sesin yükselme-alçalma örüntüsü o dilin ezgi örüntüsünü oluşturur.


5.Soru

Aşadağıki sözcüklerden hangisi rastlantısal ve uzlaşımsaldır?


kitap

koşmak

gıcırdamak

imdat

Ceyhun


6.Soru

Yazı sistemlerinde kullanılan aynı semboller (harfler) farklı dillerde farklı seslere tekabül edebilir. Örneğin, Türkçedeki j ve İngilizcedeki j harfi farklı sesleri ifade eder. Bu tür tutarsızlıkların üstesinden gelmek için geliştirilen özel alfabenin adı nedir?


Uluslararası Sesbilgisi Alfabesi

Transliterasyon

Transkripsiyon, çeviri yazı

NATO Sesbilgisi Alfabesi

Milli Heceleme Kodu


7.Soru

I.  Bütün dillerin ses yapılarında ünlüler ve ünsüzler vardır.

II. Dillerdeki ünlü sayısı ünsüzlerden fazladır.

III.  Diller ad, eylem gibi sözcük ulamları arasında ayrım yapar

IV. Dillerin sözdizimsel yapıları içinde adöbeği, eylem öbeği gibi öbek yapıları vardır. 

Yukarıdaki özelliklerden hangileri dil evrenselleridir?


I,II ve III

III ve IV

I, II ve IV

I, III ve IV

II, III ve IV


8.Soru

Bir sesin belirli konumlarda soluklu diğer belirli konumlarda soluksuz olması aşağıdakilerden hangisini gösterir?


Sesin serbest dağılım içinde olduğunu

Sesin birincil vurguyu taşıdığını

Sesin bütünleyici dağılım içinde olduğunu

Sesin zayıf vurguyu taşıdığını

Sesin ötümlü olduğunu


9.Soru

Konuşma sırasında bir ses çıkarmak için bir organın hava akımını başlatması gerekir. Bu organa başlatıcı adı verilir. Dillerde başlatıcı görevini üstlenen organlardan biri, aşağıdakilerden hangisidir?


Ağız boşluğu

Diyafram

Gırtlak

Burun boşluğu

Dil


10.Soru

Dilbilimde ses dilin birincil boyutu olarak kabul edilir. Bunu nedeni aşağıdakilerden hangisidir?


Yazıda şaşmaz bir ses-harf eşleşmesi vardır.

Alfabesi olmayan diller de vardır.

Her dilin bir alfabesi vardır.

Okur-yazar olmadan bir dil öğrenilmez.

Konuşmanın yokluğunda da yazı olabilir.


11.Soru

Aşağıdakilerden hangisi sözlükbiçimlere ait bir nitelik değildir?


Dilbilimde tek bir sözlük maddesinin sözlükçede listelenmeyen değişik biçimleri sözcükbiçim olarak tanımlanmaktadır.

Sözcükbiçimler somut oluşumlardır.

Sözlükbirimleri dilde birebir kullanılan sesler ya da harfler biçiminde gerçekleştirip
onları duyulabilir ve/ya görülebilir kılarlar.

Biçimbilim çözümlemelerinde sözcükbiçimler yatık harflerle gösterilir.

Sözlükbiçim, anadili konuşucusunun zihninde listelenmektedir.


12.Soru

Dil ve dil bilmek ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


Dil bilmenin bir boyutu söyleneni anlamlı birimlere ayırabilmektir. 

Dil bir kurallar dizgesidir. 

Dünyada 3000-6000 arasında değiştiği düşünülen dil bulunmaktadır. 

Bir dilin en az bin konuşucusunun olması gerekir. 

Bir konuşucu için dil bilmek dinleyiciler tarafından anlaşılabilen bir ileti oluşturabilmektir. 


13.Soru

I: Ağız açıklığı

II: Dilin konumu

III: Dudak konumu

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri ünlülerin oluşturulmasında etkilidir?


I, II ve III

I ve II

II ve III

Yalnız II

Yalnız III


14.Soru

Bir dilde sözcükler arasında anlam farkına yol açan sesleri tanımlayan terim aşağıdakilerden hangisidir?


Biçimbirim

Boğumlama

Sesbirim

Vokal

Sesdizim


15.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bir dil evrenseli olarak değerlendirilebilir?


Türkçe'de kurallı cümlelerde yüklem sonda bulunur.

İngilizce'de sıfatlar isimlerden önce gelir.

Türkçe sondan eklemeli bir dildir.

Bir dilde yargıyı belirten ifadeye yüklem adı verilir.

İngilizce'de insanlarda eril ve dişil ayrımı vardır.


16.Soru

Aşağıdakilerden hangisi sözcük tanıma işleminde başvurulan ölçütler arasında yer almaz?


Ses

Noktalama

Biçim

Sözdizim

Anlam


17.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'de çoğul ekinin iki farklı söyleyiş biçimi olması ile ilgili yanlış bir bilgidir?


Anadili Türkçe olan kişilerin bilişlerinde bulunan ve içselleştirdikleri bir kurala bağlıdır.

Bireysel seslere değil ses sınıflarına uygulanan kurallara bağlı olarak değişiklik gösterirler.

Çoğullaştırılacak sözcüğün son sesleminde bulunan ünlünün niteliğine göre değişirler.

Geldikleri sözcüğün son sesleminde açık veya kapalı ünlü olmasına göre değişirler.

Bu kurallar çocuklara anne-babalar tarafından ya da bir başka yetişkin tarafından doğrudan öğretilmez; çocuklar, doğdukları andan itibaren sürekli duydukları anadillerinin kurallarını içselleştirirler.


18.Soru

Aşağıdakilerden hangi ses bilgisi ya da ses bilgileri ses dalgalarının frekansı, formantları ve hızı gibi fiziksel özeliklerini inceler?


Akustik ses bilgisi

Dinleyiş ses bilgisi

Akustik ve dinleyiş ses bilgisi

Söyleyiş ses bilgisi

Dinleyiş ve söyleyiş ses bilgisi


19.Soru

Aşağıdakilerden hangisi ünsüz oluşumunda alt oluşturuculara örnektir?


dil

Diş yuvası

damak

küçük dil 

boğaz


20.Soru

Konuşmak için oluşturulan seslerin yazıya dökülebilmesi için kullanılan sembollere ne ad verilir?


Ses

Yazı

Harf

Alfabe

Dil