Genel Dilbilim 1 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 12 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, bir dil evrenseli değildir?
|
Bütün dillerde ünlüler ve ünsüzler vardır. |
|
Bütün dillerde ad, onu betimleyen sıfattan sonra gelir. |
|
Bütün dille ad, eylem, sıfat gibi dilsel ulamlara sahip. |
|
Bütün diller ad öbeği, eylem öbeği gibi sözdizimsel öbek yapılarına sahip. |
|
Bütün dillerde belli kurallar vardır. |
Dil evrenselleri, dünyada var olan bütün diller için geçerli olan kurallardır. B seçeneğinde verilen açıklama bütün diller için geçerli değildir. Örneğin, Fransızcada sıfatlar bazen addan önce, bazen de addan sonra gelir.
2.Soru
Dil edinimiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
|
Çocuklar eğitim görmeden anadillerini içselleştirirler. |
|
Anne ve babalar çocuklarına anadillerini öğretir. |
|
Bütün çocukların geçirdiği bir süreçtir. |
|
Çocuklar dilden bağımsız olarak aynı süreçten geçerler. |
|
Dil edinimi süreci bilinçli değildir. |
Çocuklara anadilleri öğretilmez. Çocuklar doğdukları andan itibaren etraflarında
konuşulan dilin özelliklerini herhangi bir eğitim görmeden içselleştirirler. Dil edinimi,
tüm çocukların geçirdikleri bir süreçtir; tüm çocuklar doğmuş oldukları dil ortamından bağımsız olarak aynı süreçten geçerler. Dil edinimi bu bakımdan daha ileri yaşlarda bilinçli olarak yürütülen dil öğreniminden farklı bir süreçtir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
- Türkçe'yi sesbilim, biçimbilim, sözdizim ve anlambilim açılarından irdeleyen bir kitap.
- Türkçe kullanılırken ortaya çıkan çeşitliliği eleştirerek olması gerekeni öne süren bir kitap.
- Türkçe'yi anadili farklı olan kişilere öğretmek amlaacıy yazılmış bir kitap.
Yukarıda tanımları yapılmış kitaplar sırasıyla hangi tür dilbilgisi kitaplarına örnek oluşturabilir?
|
|
|
|
|
Dilbilimde dilbilgisi terimi bir anadili konuşurunun konuştuğu dilin yapısı hakkında içselleştirmiş olduğu bilgiyi ifade eder. Bu tür bilgiyi içeren dilbilgisine betimlemeli dilbilgisi denir. Betimlemeli dilbilgisi, anadili olarak konuşulan dil hakkında ssbilim, sözdizim, biçimbilim gibi bilgileri içerir.Kuralcı dilbigisi dile kuralcı bir yaklaşım içeren dilbilgisidir. Bir dili başka dil konuşurlarına öğretmek amacı ile öğretici dilbilgisi kitapları yazılır. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Aşağıdakil bileşkelerden hangisi bir dilde bulunan ses birimlerinin niteliği, dağılımı ve birleşimlerini belirleyen kuralları içerir?
|
Sözdizim |
|
Sesbilim |
|
Edimbilim |
|
Biçimbilim |
|
Anlambilim |
Ses bilim bir dilde bulunan ses
birimlerinin niteliği, dağılımı ve birleşimlerini belirleyen
kuralları içerir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi [?] sesinin oluşma noktasıdır?
|
Dişyuvasıl-damaksıl |
|
Çift-dudaksıl |
|
Dudaksıl-dişsil |
|
Damaksıl |
|
Boğazsıl |
[?] sesinin oluşma noktası dişyuvasıl-damaksıldır.
6.Soru
Söyleyiş Sesbilgisi düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
|
Ağızdaki havanın dışarı itilmesi ile oluşturulan seslere püskürtmeli sesler denir. |
|
Ses tellerinin titremesi sonucu oluşan seslere ötümsüz sesler denir. |
|
Ağızdaki havanın içeri itilmesi ile oluşturulan seslere yumuşatmalı sesler denir. |
|
Hava akımı gırtlaktan geçtiği sırada, ses telleri ayrık durumdaysalar sesler ötümlü çıkar. |
|
s ötümlü, z ise ötümsüz sesler arasındadır. |
doğru yanıt A seçeceğidir.
7.Soru
Aşağıda verilen ünlü sesbirimleriyle ilgili yapılan açıklamalardan hangisi doğrudur?
|
/o/ arka açık düz ünlü |
|
/e/ arka kapalı yuvarlak ünlü |
|
/u/ ön yarı-kapalı düz ünlü |
|
/i/ ön kapalı düz ünlü |
|
/e/ ön kapalı yuvarlak ünlü |
/y/ ön kapalı yuvarlak ünlü; /e/ ön yarı-kapalı düz ünlü; /u/ arka kapalı yuvarlak ünlü; /o/ arka yarı-kapalı yuvarlak ünlüdür.
8.Soru
Çocukların anadillerini içselleştirme sürecine ne ad verilir?
|
Dil eğitimi |
|
Dil edinimi |
|
Dil yetisi |
|
Dil öğretimi |
|
Dil birikimi |
Çocukların anadillerini içselleştirme sürecine dil edinimi denir. Dil edinimi, tüm çocukların geçirdikleri bir süreçtir; tüm çocuklar doğmuş oldukları dil ortamından bağımsız olarak aynı süreçten geçerler.
9.Soru
Aşağıdaki sesbirimlerden hangisi ötümlü, çiftdudaksıl ve genizsildir ?
|
/m/ |
|
/p/ |
|
/k/ |
|
/t/ |
|
/b/ |
/m/ ses birimi ötümlü, çiftdudaksıl ve genizsildir. Diğer ses birimlerinin hiçbiri genizsil değildir.
10.Soru
Sözlükçede bilgi olarak listelenen girdileri temsil eden, dilde üretilmemiş, soyut zihin
sözcüklerine ne ad verilmektedir?
|
Söz |
|
Sözlükbirim |
|
Söz birim |
|
Söz edimi |
|
Sözce |
Sözlükçede bilgi olarak listelenen girdileri temsil eden, dilde üretilmemiş, soyut zihin
sözcüklere sözlükbirim adı verilmektedir.
11.Soru
Dildeki anlam birimlerini ayırt etmeyi sağlayan aşağıdakilerden hangisidir?
|
Karşıtsal ilişki |
|
İşlemleme |
|
Sözlükbirim |
|
Anlamsal ölçüt |
|
Sözlükçe |
Anlamsal ölçüt, dildeki anlam birimlerini ayırt etmeyi sağlar. Buna göre, bir anlam bütünlüğü gösteren her ses dizilimi sözcük olarak sınıflandırılabilir. Doğru seçenek D' dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘dışarıda’ ifadesinin Uluslararası Ses Alfabesi ile sesbilimsel göstergesi olabilir?
Aşağıdakilerden hangisi ‘dışarıda’ ifadesinin Uluslararası Ses Alfabesi ile sesbilimsel göstergesi olabilir?
|
/dǝʃarǝda/ |
|
/dɯʃarɯdǝ/ |
|
/dɯjarɯda/ |
|
/dıʃarıda/ |
|
/dɯʃarɯda/ |
Doğru gösterim E seçeneğinde verilmiştir.