Genel Dilbilim 1 Final 18. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Dil bilen birinin o dili oluşturan birimleri ve onların kurallarını da bilmesi gerekmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu dil bileşenlerinden biri olamaz?
Ruhbilim |
Biçimbirim |
Sözdizim |
Sesbilim |
Anlambilim |
Dil bilmek o dilin sesbilimsel, biçimbirimsel, sözdizimsel, anlambilimsel birimlerini ve bunların birleşim kurallarını bilmektir
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir dışmerkezliği bileşik sözcüktür?
Büyükanne |
Kuşpalazı |
Ateşkes |
Yurtsever |
Akciğer |
Dışmerkezli bileşikler başın bir alt türünü göstermeyen bileşiklerdir ve anlamları geçirimsizdir. Kuşpalazı buna örnektir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Hangi ünsüz hışırtılı doğal sınıfına girmez?
[ʃ] |
[θ] |
[ʒ] |
[ʃ] |
[tʃ] |
Hışırtılılar: [ʃ] [ʒ] [ʃ] [ʒ] [tʃ] [dʒ] gibi oluşturulurken ıslığı andıran hışırtılı, yüksek frekanslı bir sesle oluşturulan oluşturulan sesler ünsüzlerin hışırtılı alt ana sınıfını oluşturur.
[θ] dişsil palasıl bir sestir.
Doğru cevap B'dir.
4.Soru
'Sen hiç Amerika'ya gittin mi?' cümlesi ne tür bir tamamlık içerir?
Kılınışlı |
Yakın geçmişli |
Tümel |
Sonuçlu |
Deneysel |
soru kökünde verilen cümle deneysel bir tamamlık içermektedir doğru cevap E'dir
5.Soru
Türkçede "ağaç" sözcüğüyle ifade edilen nesnenin, İngilizcede "tree", Almancada "Baum", Latincede "arbor", Fransızcada "arbre" ve Lazcada "mca" sözcükleriyle gösterilmesi dilin hangi özelliğiyle ilgilidir?
Nedensizlik |
Sözlükçenin kullanılır olması |
Sözcükbiçimlerin varlığı |
Sözlükbirimlerin varlığı |
Kural bağımlılık |
Dilde nedensizliğin en güçlü kanıtı aynı gerçekliğin farklı dillerde başka başka sözcüklerle gösterilmesi durumudur: Türkçede ağaç sözcüğüyle ifade edilen nesne, İngilizcede tree, Almancada Baum, Latincede arbor, Fransızcada arbre ve Lazcada mca sözcükleriyle gösterilmektedir. Doğru cevap 'A' seçeneğidir.
6.Soru
Aynı gerçekliğin farklı dillerde farklı sözcüklerle gösterilmesi hangi ilke ile açıklanmaktadır?
Dil topluluklarının farklı dünya görüşlerine sahip olmaları |
Bazı dillerin daha zengin olmaları |
Bazı dillerin daha eski olmaları |
Sözcüğü oluşturan seslerin ifade ettikleri anlamdan bağımsız olmaları |
Dillerin farklı dil ailelerinden geliyor olmaları |
Dilde ses ve anlam arasındaki bağın rastlantısaldır yani nedensizlik söz konusudur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi türetim eki almış bir sözcüktür?
Simitler |
Kapıya |
Öğretmen |
Yolda |
Uzayın |
Öğret(mek)-men: Öğret köküke -men türetim eki almıştır.
8.Soru
''Sözdizimsel olarak eşdeğer konumda olan kurucuları sıralayan sözcüklere ‘_______’ denilmektedir.’’ Verilen boşluğa gelmesi gereken en uygun ifade aşağıdaki seçeneklerin hangisindedir?
Ad |
Sıfat |
Edat |
Zarf |
Bağlaç |
Sözdizimsel olarak eşdeğer konumda olan kurucuları sıralayan sözcüklere ‘bağlaç’ denir.
9.Soru
Cümleyi doğru tamamlayan sözcükler hangileridir?
"Sözcükleri sınıflandırırken sözcük sınıfları ____, sınıf üyeliği ise____ olarak gözlenmektedir."
geçirgen-dereceli |
dağılımsal-merkezi |
açık küme-kapalı küme |
durum-cins |
kip-uyum |
Sözcük sınıfları geçirgen, sınıf üyeliği de derecelidir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
''Bugün okula gitsin.’’ Tümcesindeki '-gitsin' eylemiyle hangi yükümlülük kipi alt ulamıyla ilişkilendirilebilir?
Zorunluluk |
İzin |
İstek |
Niyet |
Gönüllülük |
Bu tümcede -gitsin eylemi istek kipiyle ilişkilendirilebilir.
11.Soru
Adın eril-dişil-yansız, canlı-cansız, insan-hayvan gibi özellikleri temelinde niteleyicileriyle uyum gerektiren ulama ne ad verilir?
sayı |
cins |
durum |
görünüş |
kip |
Adın eril-dişil-yansız, canlı-cansız, insan-hayvan gibi özellikleri temelinde niteleyicileriyle uyum gerektiren ulama cins denir. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Bütünleyici dağılım ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
Birden fazla yapılanma biçimine izin vererek birden fazla anlam ortaya çıkmasına neden olur |
Aynı biçim, farklı biçimbirimleri gerçekleştirmek için kullanılır |
Bir biçimin olduğu konumda diğer biçimin kullanılmasını yasaklar |
Görülebilir somut bir karşılığı olmayan biçimbirimlerdir |
Biçimbirim karşılığı olmayan birimlerdir |
Bütünleyici dağılım, bir biçimin olduğu konumda diğer biçimin kullanılmasını
yasaklayan dağılımdır. Doğru seçenek C' dir.
13.Soru
Aşağıdaki durum seçeneklerden hangisini örneklendirir?
İngilizce: foot /f?t/ ‘ayak’ --> feet /fit/ ‘ayaklar’
Ünlü değişimi |
Sıfır biçim |
Boş biçim |
Alaşım biçim |
Biçimbirimcik |
Ünlü Değişimi: Dilde bazı anlamlar biçimbirimlerin sıralanmasıyla değil biçimbilimsel süreçler yoluyla ifade edilirler. Ünlü değişimi buna bir örnek olarak gösterilebilir. İngilizcede ayak sözcüğünün çoğulu, ünlünün [+ART, +YUVARLAK] özelliklerinin [-ART, -YUVARLAK] biçimine dönüşerek gerçekleşir: foot /f?t/ ‘ayak’ --> feet /fit/ ‘ayaklar’. Görüldüğü üzere, burada sözcük içi ses değişimi bir biçimbirime karşılık gelmektedir. Doğru cevap A’ dır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi adsıl ulamdır?
Zaman |
Görünüş |
Kip |
Durum |
Çatı |
Sayı, cins, durum, uyum adsıl ulamlar; zaman, görünüş, kip, çatı, uyum ve olumsuzluk ise eylemcil ulamlardır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çekimsel biçimbilimin çıktılarından biridir?
gözüm |
saatçi |
çözüm |
vergi |
evcil |
Aynı sözlükbirimin farklı biçimlerini ortaya çıkaran süreçler çekimsel biçimbilim adı altında incelenir (Matthews, 1991: 38). A şıkkında 'benim' anlamına gelen bir ek eklenmişken diğer şıklarda sözlüksel biçimbilimi ilgilendiren yapım ekleri eklenmiştir. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Türkçede kaç grup türetim eki vardır?
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Altı |
Türkçede addan ad, eylemden ad, addan eylem ve eylemden eylem yapan dört grup türetim eki vardır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi konuşucuların yeni ses dizileri bulup bunları yeni bir anlamla eşleştirme yoluyla yeni sözcükler yaratmalarını ifade eder?
Özgünyapım |
Yeniyapım |
Türemişyapım |
Basityapım |
Oluşturulmuşyapım |
Konuşucuların yeni ses dizileri bulup bunları yeni bir anlamla eşleştirme yoluyla yeni
sözcükler yaratmalarını ifade eden kavram yeniyapımdır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi erişilebilir kanıtlara dayalı çıkarımların gerekliliği ve olasılığından söz eder?
Özne odaklı kip |
Nesne odaklı kip |
Bilgisellik kipi |
Yükümlülük kipi |
Dilek kipi |
Bilgisellik kipi erişilebilir kanıtlara dayalı çıkarımların gerekliliği ve olasılığından söz eder.
19.Soru
Konuşucu ve dinleyicilerin, bir dili kullanırken devamlı olarak o dildeki ses dizilimlerini ayrıştırmaları ve anlamlı dizileri belirlemeleri sürecine dilbilimde ne ad verilmektedir?
İşlemleme |
Eklemleme |
Birleştirme |
Düzenleme |
Çözümleme |
Konuşucu ve dinleyiciler, bir dili kullanırken devamlı olarak o dildeki ses dizilimlerini ayrıştırmakla ve anlamlı dizileri belirlemekle uğraşırlar. Dilbilimde bu sürece işlemleme denir.
20.Soru
Aşağıda verilen dil öbeklerinden hangisini sözdizimin inceleme alanına girmektedir?
Ses |
Biçim |
Tümce |
Anlam |
Metin |
Tümcenin içindeki sözcüklerin öbek ve öbeklerin tümce oluşturmak için hangi kurallar çerçevesinde işlediğini ve bunların dizilimlerini inceleyen dilbilimin alt dalıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ