Uluslararası toplu iş sözleşmesi

Gerçekleşme süresine göre göçler; “Ani Gelişen” ya da “Planlı Göç” olmak üzere iki başlık altında toplanmaktadır. Örneğin köle ticaretinin yoğun olarak yaşandığı 18. yüzyılın ikinci yarısında her yıl yaklaşık olarak 60 bin kölenin Amerika’ya götürülmesi olayı zorunlu ama aynı zamanda planlı olarak gerçekleştirilen uluslararası bir göçtür. Ani gelişen göç olaylarında ise ağırlıklı olarak savaşlar, çatışmalar vb. siyasi nedenler ile afetlerin ön plana çıktığı görülmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Mülteci kamplarındaki eğitim Arapça olarak gerçekleştirilmektedir.

Zorunlu göçler karmaşık, geniş kapsamlı ve yaygın olarak yaşanan bir durum olup ağırlıklı olarak çatışmalar, savaşlar, kalkınma politika ve projeleri ile afetler nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bu karmaşıklığı nedeniyle genel olarak göç çalışmaları gibi zorunlu göç ile ilgili çalışmalar da; çok disiplinli, uluslararası boyutlu, küresel, bölgesel ve yerel perspektifli çalışmalardır. Tüm özellikleri içeren C şıkkı "hepsi" doğru şıktır.

Kesişen Fırsatlar teorisi; Belli bir mesafeye göç edecek insanların sayısının, göç edilecek yerdeki iş imkanlarının çokluğu ile doğru orantılı olduğunu savunur. Böylelikle göç edilen yer ile göç edenlerin ortak çıkarları durumu ortaya çıkmaktadır. Cevap C'dir.

Kitlesel/toplu göç: (mass/collective migration) terimi, yüksek sayılarda ani insan hareketi olarak, akın (influx) terimi ise vatandaş olmayan çok sayıda kişinin bir ülkeye aniden ulaşması” olarak tanımlanmaktadır.

Kitabımız kapsamında göç nedenleri; demografik, ekonomik, siyasal/sosyal ve doğa olaylarından kaynaklanma olmak üzere dört alt başlıkta ele alınmaktadır.

Petersen, bireysel ve sınıfsal farklılıkları da göz önüne alarak oluşturduğu beş göç tipini kısaca şöyle açıklamaktadır:

İlkel göç: Doğal çevrenin itmesi sonucunda oluşan göçlerdir. Bu göç tipi; kuraklık, kötü hava koşulları gibi çevrenin yarattığı zorluklardan kaynaklı göçleri kapsar. Burada ilkel göç, doğal güçlerle başa çıkamama sonucu ortaya çıkmaktadır.

Zorlama göç: Yönetimi elinde tutan otorite tarafından bir topluluğun göçe zorlanması ile oluşan göç tipidir. Bu göç tipinde, topluluğun göç etmekten başka seçeneği yoktur. Nazilerin Yahudileri göçe zorlamak için uyguladığı politikalar bu göç türüne örnek gösterilmektedir.

Yöneltilmiş göç: Potansiyel göçmenlerin, göç edip etmeme konusunda karar verme gücünü ellerinde bulundurabildikleri göç tipidir. Yöneltilmiş göçte sömürgelerde yaşanan kölelik benzeri uygulamalar söz konusu olmaktadır. 

Serbest göç: Göç kararının tamamen göçmenlerde olduğu göç tipidir. Bu göç tipi, kitlesel göçlerden çok, bireysel nedenlerle oluşan kişisel göçleri tanımlamaktadır. Serbest göç yenilik ve daha iyi koşullara kavuşmak için gerçekleştirilen göçtür.

Kitlesel göç: Bu göç tipi, bir ülkeden veya bir bölgeden başka bir yere çok sayıda insanın göç etmesini ifade etmektedir. Dünyadaki ulaşım ağı ve teknolojinin gelişmesi kitlesel göçleri yaratmıştır. İnsanın kentler, bölgeler, ülkeler arasındaki bireysel ve kitlesel hareketi eski devirlerden günümüze kadar devam etmektedir. Doğru cevap C'dir.

Potansiyel göçmenlerin, göç edip etmeme konusunda karar verme gücünü ellerinde bulundurabildikleri göç tipine yöneltilmiş göç denilmektedir. Doğru cevap B’dir.

Söz konusu tanımlar içerisinde yer alan “kitlesel/toplu göç” (mass/collective migration) terimi, “yüksek sayılarda ani insan hareketi” olarak, akın (influx) terimi ise “vatandaş olmayan çok sayıda kişinin bir ülkeye aniden ulaşması” olarak tanımlanmaktadır. Literatürde “zorunlu göç” (forced migration) olarak ifade edilen bu terim ile “doğal, çevresel, kimyasal, nükleer felaketler, kıtlık ya da kalkınma projeleri nedeniyle yaşadıkları yerleri zorunlu olarak terk etmek zorunda kalan kişiler” kastedilmektedir. ATS’de iltica; seeking refuge olarak tanımlanmaktadır.

Yasal durumuna göre göçler; “Düzenli” ve ”Düzensiz” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İkili anlaşmalarla düzenlenen işçi göçü, eğitim amaçlı göçler, aile birleşim hakkından doğan göçler düzenli göç hareketlerine örnek verilebilir.

Eğitim hakkı ilk kez Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen 1948 tarihli İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde yer alarak Birleşmiş Milletler’in sosyal, ekonomik, kültürel ve medeni haklarıyla uyumlu olarak geliştirme yönündeki kapsamlı çabalarının başlangıcını oluşturmuştur. Bildirge’ye göre eğitim herkese sağlanması gereken bir haktır ve en azından ilk ve temel aşamaları parasızdır.

I. Bireylerin bilgi dağarcığı,
II. Akraba ilişkileri,
III. Bireylerin ideolojisi,
IV. Bireylerin yurt dışı deneyimi,

Kitlesel göç ile bir ülkenin sınırına gelen sığınmacıların barınma merkezlerindeki temel asgari ihtiyaçları aşağıda belirtilmiştir:

• Gıda ve beslenme ihtiyacı

• Su ihtiyacı

• Sağlık hizmeti ihtiyacı

• Barınma ihtiyacı

• Güvenlik ihtiyacı

• Çevre temizliği

• Ulaştırma ihtiyacı

• Sosyal ve psikolojik destek ihtiyacı

• Sosyal ve kültürel ihtiyaçlar

• Dinî ibadet mekânları

• Sosyal iletişim kurabilecekleri alanlar

Uyum hizmetleri bu ihtiyaçlardan biri değildir. 

Ravenstein’a göre göç etmenin temel unsuru ekonomik olarak daha iyi koşullara ulaşma isteğidir. Bunun dışındaki diğer unsurlar ikincil derecede önem taşımaktadır. Doğru cevap A'dır. 

Hedef Yerine Göre Göçler

Süresine göre göçler, göçün “gerçekleşme süresi” ve “hedef ülkede ya da bölgede kalış süresine” göre ayrım yapılmaktadır. Gerçekleşme süresine göre ani ve planlı göçler; hedef ülke ve bölgede kalış süresine göre ise kısa ve uzun süreli göçler söz konusu olmaktadır. Düzensiz göç, yasal duruma göre göçler kapsamında yer almaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Ravenstein’ın Göç Teorisine göre; kadınların göç etme eğilimi kısa mesafelerde erkeklerden daha yüksektir. Bununla birlikte, ülkenin kırsal alanlarında yaşayanların göç etme eğilimi kentsel alanlarda yaşayanlardan daha yüksektir. Ayrıca göç edenlerin çoğu yalnızca kısa mesafedeki yerlere göç ederler. Doğru cevap D seçeneğidir.