Günümüz Fıkıh Problemleri Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi namaz vakitlerinin belirlenmesinde esas alınan durumlardan birisi değildir?
Güneşin doğması. |
Gölge uzunluğu. |
Ay’ın görünmesi. |
Şafağın belirmesi ve kaybolması. |
Fecrin doğması. |
Namaz vakitleri güneş ve dünyanın hareketlerine göre belirlenmektedir. Bu belirlemede, dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi ile oluşan güneşin doğması, batması, gölge uzunluğu, şafağın belirmesi ve kaybolması, fecrin doğması gibi özel durumlar esas alınmaktadır. Ancak bu süreler sabit değildir. Mevsimlere ve bölgelere göre değişebilmektedir.
2.Soru
"Bir kadın yanında kızıyla birlikte Allah Resulü’nün yanına geldi. Kızın
elinde altından iki büyük bilezik vardı. Hz. Peygamber kadına, “Bu
bileziklerin zekâtını veriyor musun?” diye sordu. Kadın “Hayır.” deyince,
Allah Resulü “Allah’ın kıyamet günü sana bu iki bilezik yerine, ateşten iki
bilezik takması hoşuna gider mi?" buyurdu (Ebû Dâvûd, “Zekât”, 4; Tirmizî,
“Zekât”, 12). Bu olay hangi malın zekatına işaret etmektedir?
Tarım |
Emlak |
Ziynet eşyası |
Hayvanlar |
Binek araçlar |
Bu olay ziynet eşyalarının zekatına işaret etmektedir.
3.Soru
Hastanın hayatının devamı için zorunlu olan tıbbî tedavinin durdurulması ve böylece ölüme terk edilmesi anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Zorunlu harakiri |
Aktif ötenazi |
Pasif ötenazi |
Aktif kamikaze |
Pasif kamikaze |
Ötenazi uygulanışı bakımından iki temel kısma ayrılmaktadır: 1. Aktif ötenazi: İyileşmesi tıbben mümkün görülmeyen bir hastanın acı ve ıstırabını gidermek amacıyla, hayatına son verecek maddelerin, kendisinin veya kanuni temsilcisinin isteği üzerine bilerek kullanılmasına denir. Örneğin hastanın zehirli iğne ile öldürülmesi gibi. 2. Pasif ötenazi: Hastanın hayatının devamı için zorunlu olan tıbbî tedavinin durdurulması ve böylece ölüme terk edilmesidir.
4.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde haram maddelerle tedavi konusundaki görüşlere göre açıklamalar doğru şekilde sıralanmıştır? 1 Hanbelîler'e ve onlarla aynı görüşü paylaşan bazı bilginler 2 Zahirî bilginleri 3 İçinde Hanefî ve Şâfiîlerin de bulunduğu İslam bilginlerinin çoğunluğu a Haram maddelerle tedaviyi ilke olarak caiz görürler. b Haramla tedaviyi belli şartlarla caiz görürler. c haram maddelerle tedavi caiz değildir derler.
a b c |
a c b |
b c a |
c a b |
c b a |
Hanbelîler'e ve onlarla aynı görüşü paylaşan bazı bilginlere göre haram maddelerle tedavi caiz değildir. Zahirî bilginleri yenilip içilmesi haram maddelerle tedaviyi ilke olarak caiz görürler. içinde Hanefî ve Şâfiîlerin de bulunduğu İslam bilginlerinin çoğunluğu haramla tedaviyi belli şartlarla caiz görürler. Bu sebeple sıralama c a b şeklindedir.
5.Soru
Kurban ibadetinin amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyal yardımlaşma |
Fakirlere yardım |
Emre itaat |
Sadaka |
Paylaşma |
Kurban ibadetinin icra edilişi değil sonuçları fakirleri ilgilendirmektedir. Amaç emre itaat, sonuç fakirlere yardımdır. Dolayısıyla, sadece sosyal dayanışma ve malî yardıma indirgenebilecek bir ibadet olmayan ve içerisinde bir takım hikmetleri barındıran kurban yerine başka bir ibadetin ikame edilmesi, mesela kurbanın parasının dağıtılması, fakirlere gıda yardımı yapılması, namaz kılınıp, oruç tutulması caiz görülmez.
6.Soru
İslam bilginlerine göre hak dinin en geniş ve kapsamlı tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Din akıl sahibi insanları kendi tercihleriyle bizzat hayırlı olan şeylere götüren ilahî bir kanundur. |
Dinin muhatabı akıl ve irade sahibi insanlardır. |
Gerçek din özü itibariyle ilahî kaynaklı olup insanın kendi çabası ile ulaştığı beşeri bir olgu değildir. |
Din kişisel irade ve sorumluluğa dayalı bir tercih konusudur. |
Dinin aşkın ilahî gerçekliklere olan içsel ve bireysel inanç boyutunun yanında insan hayatını bütünüyle kuşatan bir davranış ve aksiyon boyutu da vardır. |
İslam bilginleri hak dini şöyle tanımlarlar: “Din akıl sahibi insanları kendi tercihleriyle bizzat hayırlı olan şeylere götüren ilahî bir kanundur.”
7.Soru
Fıkıhta niteliği gereği değişmeye kapalı alanlarla ilke olarak değişmeye ve farklı biçimlerde yorumlanmaya müsait alanları birbirinden kategorik olarak ayırmak önem taşımaktadır. Aşağıdakilerden hangi tür hükümler fıkhın değişime kapalı alanlarını oluşturmaktadır?
Şer`î |
Tabbudî |
Ta`lîlî |
Muâmelât |
Ukâbât |
Tabbudî hükümler fıkhın değişime kapalı alanlarını, ta`lîlî hükümler ise
genişletilmeye ve değiştirmeye elverişli alanlarını oluşturmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi otopsinin caiz olması için gerekli şartlardan biridir ?
Ölünün yakınlarının rızasının gözetilmemesi |
Otopsinin uzman ttarafından yapılmaması |
Otopsinin maddi bir menfaat karşılığında yapılmaması |
Otopsi yapılacak kişinin ölümünün tam olarak gerçekleşmiş bulunmaması |
Ölünün saygınlığını ihlal etmeyecek bir şekilde yapılmaması |
İslam bilginleri otopsinin caiz olması için şu şartların yerine gelmesini gerekli görürler: · Otopsi yapılmasını gerektiren bir zaruretin veya zaruret hükmünde değerlendirilebilecek insanî ve toplumsal bir ihtiyacın bulunması. · Otopsi yapılacak kişinin ölümünün tam olarak gerçekleşmiş bulunması. · Ölünün yakınları varsa onların rızasının alınmış olması. · Otopsinin uzman tabip tarafından yapılması. · Otopsinin maddi bir menfaat karşılığında yapılmaması. · Otopsinin zaruret ölçüsünü aşmayacak ve ölünün saygınlığını ihlal etmeyecek bir şekilde yapılması. · Otopsiden sonra cesedin mümkün olan en kısa zamanda usulüne uygun olarak defnedilmesi.
9.Soru
Tahâret, namaz, oruç, zekât ve hac gibi bütün ibadetleri içine alan terim aşağıdakilerden hangisidir?
Muâmelât |
İbâdât |
Ukûbât |
Uluhiyyet |
Uhuvvet |
Tahâret, namaz, oruç, zekât ve hac gibi bütün ibadetleri içine alan terim ibâdâttır.
10.Soru
Talak suresinde belirlenen, kadınlar için boşanma sonrası bekleme (evlenememe) süresi ne kadardır?
1 ay |
2 ay |
3 ay |
4 ay |
5 ay |
Bu bilimsel veri, farklı sebeplere bağlı iddet hükümleriyle birlikte
değerlendirildiğinde, şu tespiti yapmak hiç de zor olmayacaktır: İddet hükmünün amaç ve hikmeti, gebeliğin belirlenmesine indirgenemez. Zira amaç
bundan ibaret olsaydı, en azından menopoza girmiş kadınlar, bilhassa yaşı
ilerlemiş nineler hakkında herhangi bir iddet hükmünün bulunmaması gerekirdi. Halbuki Talak suresinin dördüncü âyetinde yaşının ilerlemesi sebebiyle
adet görmeyen kadınların, yeni bir evlilik yapabilmeleri için üç ay iddet
beklemeleri gerektiği açıkça ifade edilmiştir (Talak 65/4).
11.Soru
Evlilik, karakteristik özellikleri itibariyle nasıl bir mahiyete sahip medeni sözleşmedir?
Ekonomik |
İbadet |
Kültürel |
Siyasi |
Kamusal |
Gerek Kur’ân ve Sünnet’te ele alınışı, gerekse fıkıh doktrini ve edebiyatındaki yeri itibariyle evlilik, karakteristik özellikleriyle ibadet mahiyetine de sahip tipik bir medenî sözleşmedir.
12.Soru
Açlıktan bunalıp çaresiz kalanların ihtiyaç miktarını aşmamak şartıyla haram olan şeyleri tüketebilmesinin hükmü aşağıdakilerden hangisidir?
Haram |
Helal |
Mekruh |
Mübah |
Vacip |
Açlıktan bunalıp çaresiz kalanlar ihtiyaç miktarını aşmamak şartıyla
haram olan gıdalardan yararlanabilirler (Bakara 2/173; Mâide 5/3). Helal
sayarak değil de çaresizlik sebebiyle haram gıdalardan tüketen kimse, bu
davranışından sorumlu olmaz. Zira insanın hayat hakkı ve bunun
tehlikelerden korunması, İslam’ın temel gayelerindendir.
13.Soru
"Fakihin şer`î-amelî bir meselenin hükmünü ilgili delillerden çıkarabilmek için olanca gayretini sarfetmesi” şeklinde tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Hayat |
İbâdât |
Tahâret |
Muâmelât |
İctihât |
İctihât “fakihin şer`î-amelî bir meselenin hükmünü ilgili delillerden çıkarabilmek için olanca gayretini sarfetmesi” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu melekeye sahip olan kimseye de müctehit adı verilmektedir.
14.Soru
''Haramlarda asıl olan taabbudîliktir'' ifadesindeki ''taabbud'' kelimesi ne anlama gelmektedir?
Haram maddelerin tedavide kullanılma ilkesi. |
İlahî talep ve yasakların Allah’a gönülden bağlılığın test edileceği kulluk sınavı mahiyeti taşıması. |
Dinî bir belirleme bulunmadığı sürece yasaktan ve haramdan söz edilememesi. |
Gıda ve bağımlılıklar konusundaki yasakların, fayda-zarar ilişkisi çerçevesinde ele alınması. |
Gıdalarla ilgili haramların aklî gerekçelerinin bulunması. |
Şu hususta bütün fıkıh mezhepleri ve müctehidler ittifak halindedirler. ‘İlahî talep ve yasakların tamamı, temel karakteri itibariyle, Allah’a gönülden bağlılığın test edileceği kulluk sınavı mahiyeti taşır (taabbud). İlahî iradeye gönülden teslimiyet gösterip içtenlikle kullukta bulunanlarla böyle hareket etmeyenlerin ayırt edilmesi, ilahî buyrukların ortak hikmet ve amacını oluşturur.’
15.Soru
Müslüman aile doğru yaşam için hangi referansı kullanır?
Anne ve baba |
Öğretmen ve okul |
Arkadaşlar ve dostlar |
Allah ve Resulü |
Kendiniz ve Tanrı |
Müslüman aile, Allah ve Resûlü’nün istediği gibi yaşayan ailedir.
16.Soru
Hiçbir şeyin olmadığı bir dağda kaybolan ve açlıktan ölmek üzere olan bir kişi az ileride ölmüş bir hayvan görmüş ve bu hayvanın etinden hayatta kalacak kadar yemiştir. Bu durumda bu kişinin işlediği fiilin hükmü nedir?
Haram |
Helal |
Mekruh |
Müstehap |
Farz |
Bu açıdan dikkat çekilmesi gereken iki önemli husus bulunmaktadır:
? Zaruret halinde haram olan gıdadan tüketme izni, geçici ve istisnaî
bir hükümdür. Zaruretin sona ermesiyle birlikte genel hüküm (haram)
tekrar işlerlik kazanır.
? Zaruret halinde haram gıdadan yararlanma, zarureti asgarî düzeyde
ortadan kaldıracak ölçüyü aşamaz.
17.Soru
Hayvan kesimi ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
İlahi kaynağa dayalı bir dine mensup olmayan birinin kestiği hayvanın eti yenmez. |
Hristiyan kimsenin Allah adına kestiği hayvanın eti yenebilir. |
Müslüman kimsenin Allah'tan başkası adına kestiği hayvanın eti haramdır. |
Müslüman kimse kesim sırasında Alla'ı anmayı unutursa o hayvanın eti haram olmaz. |
Yahudi kimse kesim sırasında Allah'ın adını anmayı unutursa o et haram hale gelir. |
Kesen kişinin dini^ mensubiyeti ve kesim sırasında Allah’ın adının anılmasıyla ilgili görüş ve değerlendirmelerin şu noktalarda birleştiği görülmektedir:
-
İslam, Yahudilik ve Hıristiyanlık gibi ilahi^ kaynağa dayalı bir dine mensup olmayanların kestiği hayvanların eti yenilemez.
-
Müslüman veya ehl-i kitaptan birisinin Allah’tan başkası adına kestiği hayvanın eti haramdır.
-
Müslüman ya da ehl-i kitap birisinin, kesim sırasında Allah’ın adını anmayı unutması, Za^hiri^ler hariç, o hayvanın etini haram hale getirmez.
Buna göre doğru cevap E'dir.
18.Soru
Hangi mezhebe göre yetişkin kızların velilerinden izin almadan evlenebilecekleri hükmü vardır?
Hanefi |
Şafii |
Maliki |
Hanbeli |
Zahiri |
Hanefîlere göre yetişkin (bulûğa ermiş) kızlar, malî tasarruflarda bulunabildiklerine göre, tek başlarına evlilik kararı da alabilirler; bunun için velilerinin izin ya da onayı gerekmez. Aralarında Mâlikî, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerinin de bulunduğu çoğunluğa göre ise, yetişkin de olsa kızlar ancak velileri aracılığıyla evlenebilirler. Bu mezheplere göre veli izni olmadan gerçekleşen evlilikler geçersizdir (bâtıl). Hz. Peygamber’in (s.a.), “Veli ve iki âdil şahit bulunmadan nikâh olmaz”, “Velisinin izni olmadan evlenen kadının bu evliliği hükümsüzdür” şeklindeki açıklamaları, bu şartın hukukî dayanaklarını oluşturmaktadır. (Hadisler için bk. Buhârî, “Nikâh”, 36; Ebu
Davud, “Nikâh”, 19).
19.Soru
Domuz etinin haramlığı ayetlerde hangi kavramlarla ele alınmaktadır?
Fısk ve rics |
İllet ve istihale |
Li aynihi haram |
Necis ve haram |
Haram ve gazap |
Fakat İslam âlimleri, domuz etinin haramlığıyla ilgili âyetlerde, bu durumun fısk (hak yoldan sapma) ve rics (maddî veya manevî anlamda pis ve murdar) olarak ifade edilmesinden ve bazı hadislerden hareketle haramlığın domuzun eti ile sınırlı olmadığı görüşündedirler.
20.Soru
"Mecelletü Mecma‘i'l-Fıkhi'l-İslâmî" dergisini hangi kuruluş çıkarmaktadır?
Dünya İslam Birliği Fıkıh Akademisi |
Avrupa Fetva ve Araştırma Kurulu |
İslam Araştırmaları Akademisi |
Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu |
İslam Konferansı Teşkilatı Fıkıh Akademisi |
İslam Konferansı Teşkilatı Fıkıh Akademisi toplantılarda önceden belirlenen konularda bildiriler sunulmakta, bunlar etrafında tartışmalar yapılmakta ve ulaşılan kararlar açıklanmaktadır. Ayrıca bunların tamamı Akademi'nin çıkardığı Mecelletü Mecma‘i'l-Fıkhi'l-İslâmî dergisinde yayımlanmaktadır. Akademi'de ele alınan konuların büyük çoğunluğu günümüz fıkıh problemleriyle ilgilidir. Doğru cevap E seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ