Günümüz Fıkıh Problemleri Final 23. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi senet kırdırmanın caiz olmadığını savunanların görüşlerinden biri değildir?
Senet kırdırma işlemi karşılığında banka, hizmet ve masraf karşılığı olarak sabit bir bedel alabilir. |
Senet kırdırmak, vadeli paranın daha az miktarda olan peşin para kaşılığı satılmasıdır |
Senet kırdırmayı kabul eden bankanın amacı faizli kredi vermektir |
Bu işlemin asıl maksadı kredi alışverişidir |
Senet kırdırmak tersinden faizli bir işlemdir |
Senet kırdırmayı caiz görenler bankanın aldığı komisyonu hizmet ve masraf bedeli olarak görürler.
2.Soru
Para borcunu ve alacağını temsil eden tahviller,kâr ve zarar ortaklığı belgeleri, finansman bonoları ve gelir ortaklığı senetleri aşağıdakilerden hangisine örnek olarak verilebilir?
Para ve alacak senetleri |
Ortaklık senetleri |
Menkul kıymetler |
klasik tahviller |
hazine ve banka bonoları |
Para ve alacak senetleri: Para borcunu ve alacağını temsil eden tahviller,
kâr ve zarar ortaklığı belgeleri, finansman bonoları ve gelir ortaklığı senetleri
mahiyeti itibariyle böyledir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, gayrimüslimlerle olan iş ilişkileri kapsamında yanlış bilgi içermektedir?
İslami değerlere uygun bir iş yerinde çalışmak caizdir. |
Bir gayrimüslim, ortaklıklarda kesinlikle vekil tayin edilemez. |
Yapılan iş, aslı itibariyle dinen haram olmamalıdır. |
Hukuken yasak olan bir işin yapılması, dinen de caiz değildir. |
İlke olarak, bir gayrimüslim ile kira sözleşmesi yapılabilir. |
Ortaklar arasında vekâlet veya hem vekâlet hem de kefalet ilişkileri meydana gelebilmektedir. Bir Müslümanın kendisiyle aynı ülkede bulunan bir gayrimüslimi kendisine vekil tayin etmesinin sakıncası yoktur. Vekâlet ortaklıklarda mali konuları ilgilendirdiği için, kendisiyle borç ilişkisine girilen birisini vekil tayin etmede sakınca görülmemektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.
4.Soru
“Devlet bu tür senet çıkarırken bu sayede vatandaşından para ödünç almıyor. Belli ve İslam’a göre geliri meşru olan bazı gelir kaynaklarındaki hâsılat payını, geçici olarak özel şahıslara bedeli ile peşin olarak veriyor/satıyor. Bu gelir kaynaklarındaki devlet payını senet alanlara belli zaman dilimlerinde, hisseleri nispetinde paylaştırıyor. Devletin vatandaşına devrettiği geliri sınırlamasında bir problem yoktur. Ancak senet sahibine “devrettiğim gelir şu kârdan aşağı olursa farkını ben karşılayacağım” dediğinde problem oluşmaktadır.” görüşü kime aittir?
Abdülaziz Bayındır |
Hayrettin Karaman |
Yaşar Nuri Öztürk |
Süleyman Ateş |
Hamdi Döndüren |
Bu görüş Hayrettin Karaman'a aittir
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “hava parası”nın eş anlamlısıdır?
Peştemallik |
Kapora |
Reasürans |
Pey akçesi |
Pişmanlık akçesi |
“Peştemallik” olarak da bilinen hava parası; bir ticarethanenin devri durumunda ticarethanenin yeri, müşterileri, şöhreti gibi nedenler göz önünde bulundurularak asıl değerinin yanında alınan, tabir caizse, manevi sermaye karşılığında ödenen paradır.
6.Soru
I) Sosyal sigortalar
II) Sabit pirimli sigortalar
III) Zorunlu trafik sigortaları
IV) Karşılıklı sigortalar
V) Değişken primli sigortalar
Yukarıdakilerden hangisi İslam dünyasında hükmü tartışılan sigorta
çeşitlerindendir?
Hepsi |
Yalnız I ve II |
Yalnız III ve IV |
Yalnız V |
Yalnız II |
Sabit primli hususi sigortaların, diğer bir deyişle ticari sigortaların meşrû olup
olmadığı hakkında İslam hukukçuları farklı görüşlere sahiptirler. Bu konuda temelde üç farklı yaklaşımın varlığı görülmektedir. Bunlardan biri, her türüyle bu sigortaların haram olduğu; diğeri, her türüyle bu sigortaların meşrû olduğu; üçüncü yaklaşım ise, ticari sigortaların bazı türlerinin meşrû, bazılarının ise haram olduğu şeklindedir.
7.Soru
Terim olarak iyileşmesi imkansız bir hastalıktan dolayı dayanılmaz acılar çeken bir kimsenin yaşamına, kendi veya kanunî temsilcilerinin isteği üzerine, acı vermeyen bir yöntemle son vermesine ne denir?
Doğal Ölüm |
İntihar |
İdam |
Ötenazi |
İnfaz |
Ötenazi sözlükte "iyi ölüm" demektir. Terim olarak da iyileşmesi imkansız bir hastalıktan dolayı dayanılmaz acılar çeken bir kimsenin yaşamına, kendi veya kanunî temsilcilerinin isteği üzerine, acı vermeyen bir yöntemle son 110 vermek demektir. Ötenazi uygulanışı bakımından iki temel kısma ayrılmaktadır: 1. Aktif ötenazi: İyileşmesi tıbben mümkün görülmeyen bir hastanın acı ve ıstırabını gidermek amacıyla, hayatına son verecek maddelerin, kendisinin veya kanuni temsilcisinin isteği üzerine bilerek kullanılmasına denir. Örneğin hastanın zehirli iğen ile öldürülmesi gibi. 2. Pasif ötenazi: Hastanın hayatının devamı için zorunlu olan tıbbî tedavinin durdurulması ve böylece ölüme terk edilmesidir.
8.Soru
Gelire endeksli senet nedir?
Para borcunu ve alacağını temsil eden tahviller, kâr ve zarar ortaklığı belgeleri, finansman bonoları ve gelir ortaklığı senetleridir. |
Malî hakların yanı sıra yönetime katılma gibi hakları da sağlayan ve gerçek bir ortaklık ilişkisi kuran hisse senetleridir. |
Anonim şirketlerin kâr ve zararda ortak olmak üzere finansman ihtiyaçlarını karşılamak için yurt içinde ve yurt dışında satılmak üzere çıkardıkları kıymetlerdir. |
Belli bir kamu altyapı tesisinin belli bir süre içindeki gelirinin belli bir oranındaki |
Kamu kuruluşları veya özel şirketlerin ödünç para (kredi) bulmak için çıkardıkları bir yıldan uzun vadeli olan borç senetleridir. |
Gelire endeksli senet: Kısaca (GOS) diye de bilinen bu senet belli bir kamu altyapı tesisinin belli bir süre içindeki gelirinin belli bir oranındaki bölümüne karşılık gösterilen, kamu ortaklığı idaresi tarafından çıkarılan menkul kıymettir. Buna intifa senedi de denmektedir.
9.Soru
aşağıdakilerden hangisi zarûrîyat adı verilen beş tümel değerden biri değildir?
Din, canın, aklın, malın ve neslin |
Can |
Mal |
İhtiyaç |
Akıl |
Dinî değer ve hükümler bu genel amacı gerçekleştirmedeki önem ve öncelik sırasına göre üç gruba ayrılmaktadır. Çatışma durumunda bu önceliklerin dikkate alınması gerekmektedir. Birinci sırada zarûrîyat adı verilen beş tümel değer vardır. Bunlar da dinin, canın, aklın, malın ve neslin korunmasıdır. Bu değerler hayatın olmazsa olmazları kabul edilir.
10.Soru
Alınacak belirli bir fazlalık karşılığında borç/kredi verme yoluyla oluşan faiz türü, aşağıdakilerden hangisidir?
Ribe’l-bey |
Ribe’n-nesîe |
Teberru |
Ribel’fazl |
Veresiye faizi |
Borç Faizi: Buna ribe’n-nesîe denir. Faizin bu türü, alınacak belirli bir fazlalık karşılığında borç/kredi verme yoluyla oluşur. Bunda asıl olan vade karşılığında verilenden fazlasını almaktır. Doğru cevap B seçeneğidir.
11.Soru
Kurû’ kelimesi Hanefîlere göre ne ifade eder?
Üç ay |
Üç yıl |
Üç gece |
Üç adet dönemi |
Üç yas dönemi |
Kurû’ kelimesi Hanefîlere göre üç adet dönemini ifade eder.
12.Soru
I. Kölelik
II. Yaşlılık
III. Miras bırakanı öldürme
IV. Hastalık
V. Din ayrılığı
Yukarıdakilerden hangileri, İslam hukuku açısından ittifak edilen miras engelleri arasında yer almaktadır?
I, II ve III |
II, III ve IV |
III, IV ve V |
I, II ve IV |
I, III ve V |
İslam hukuku açısından ittifak edilen miras engelleri; kölelik, miras bırakanı öldürme ve din ayrılığı olmak üzere üç kısımda değerlendirilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.
13.Soru
"Belli bir kamu altyapı tesisinin belli bir süre içindeki gelirinin belli bir oranındaki bölümüne karşılık gösterilen, kamu ortaklığı idaresi tarafından çıkarılan menkul kıymettir. Buna intifa senedi de denmektedir".
Bu tanım aşağıdakilerden hangisine aittir?
Kâr ve zarar ortaklığı belgeleri |
Gelire endeksli senet |
Hisse senedi |
Menkul kıymetler |
Tahvil |
Gelire endeksli senet: Kısaca (GOS) diye de bilinen bu senet belli bir kamu altyapı tesisinin belli bir süre içindeki gelirinin belli bir oranındaki bölümüne karşılık gösterilen, kamu ortaklığı idaresi tarafından çıkarılan menkul kıymettir. Buna intifa senedi de denmektedir.
14.Soru
I. Din ayrılığı
II. Kölelik
III. Boşanma
IV. Küslük
V. Miras bırakanı öldürme
İslam hukuku açısından ittifak edilen miras engelleri yukarıdakilerden hangileridir?
I-II-V |
I-IV-V |
II-III-IV |
III-V |
II-III-IV-V |
İslam hukuku açısından ittifak edilen miras engelleri; kölelik, miras bırakanı öldürme ve din ayrılığı olmak üzere üç kısımda değerlendirilmektedir. Doğru cevap A'dır.
15.Soru
Aşağıdaki sigorta çeşitlerinden hangisinin meşrûiyeti hakkında farklı görüşler ve tartışmalar mevcuttur?
Sosyal sigortalar |
Karşılıklı sigortalar |
Değişken primli sigortalar |
Zorunlu trafik sigortaları |
Ticari sigortalar |
İslam âlimleri arasında sosyal sigortaların ve karşılıklı/değişken primli sigortaların meşrû olduğu hususunda farklı bir görüş bulunmamakla birlikte, ticari sigortaların fıkhî hükmü ciddi şekilde tartışılmıştır. Sabit primli hususi sigortaların, diğer bir deyişle ticari sigortaların meşrû olup olmadığı hakkında İslam hukukçuları farklı görüşlere sahiptirler. Bu konuda temelde üç farklı yaklaşımın varlığı görülmektedir. Bunlardan biri, her türüyle bu sigortaların haram olduğu; diğeri, her türüyle bu sigortaların meşrû olduğu; üçüncü yaklaşım ise, ticari sigortaların bazı türlerinin meşrû, bazılarının ise haram olduğu şeklindedir. Doğru cevap E seçeneğidir.
16.Soru
I. Ebru, tezhip, çinicilik, halı dokumacılığı gibi soyut resimler ittifakla mubahtır.
II. Malikî, Şafiî ve Hanefîlere göre canlı resimlerini yapmak yasaktır. Bunda resim ile heykel arasında fark yoktur.
III. Canlı tasvirlerinin çocukların oyuncağı olmasında bir sakınca yoktur.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
Alimler, resim ve heykel yapımını tek kategoride değerlendirmemiş, resim ve heykelin yapılış amacı ve konusu açılarından ayırıma tabi
tutmuşlardır:
? Cansız doğal nesnelerin; ağaçların, dağların, yıldızların ve diğer tabiat güzelliklerinin resminin yapılmasında beis yoktur. Ancak bunlar arasında
insanların tapınmak amacıyla resmini yaptıkları olursa, bu caiz olmaz.
? İnsanların ürettikleri ya da inşa ettikleri şeylerin resimlerinin yapılmasında sakınca yoktur. Ev, ibadethane, araba ve gemi gibi şeylerin resimleri
yapılabilir.
? Ebru, tezhip, çinicilik, halı dokumacılığı gibi soyut resimler ittifakla mubahtır.
? Canlı tasvirlerinin çocukların oyuncağı olmasında bir sakınca yoktur.
? Eğitim öğretim meseleleri, kimlik, pasaport, suçluların tespit ve takibi gibi gerekli görülen durumlarda resim ve fotoğrafta bir sakınca yoktur.
Toplumsal ihtiyaca göre bu tür fotoğraflar gereklilik de olabilir.
? Canlıların resimlerinin yapılması konusunda iki farklı görüş vardır. Birincisi, Mâlikî mezhebinde esas olan görüştür. Buna göre, canlıların
resimlerini yapmak da haram değildir. Ancak bu resimler putlar, tapınılan ve kutsanan şeylerin resimleri olursa haram olur. Örneğin İsa ve Meryem resimleri gibi. Bu tür şeylerin alım satımı da haramdır. İkinci görüş, Hanefiler, Şâfiîler ve Hanbelîlere aittir. Bunlara göre canlı resimlerini
yapmak yasaktır. Bunda resim ile heykel arasında fark yoktur. Ayrıca, hayal edilen bir takım varlıkların resimleri ile ata kanat takmak gibi şekli
değiştirilmiş canlı hayvan resimleri de böyledir.
? Resim, eğer saygı duyulmayan bir şekilde kullanılıyorsa alimlerin çoğunluğu buna cevaz vermiştir. Mesela yere serilmiş halı ve kilimlerdeki
veya yatak örtülerindeki resimlerde sakınca görülmemektedir.
? Alimlere göre üç boyutlu olan tasvir haramdır. Ancak bütün organları tam değilse haramlık hükmü kalkar. Yani başı ve gövdesi gibi hayati organları olmayan heykelde bir sakınca yoktur. Ayrıca, dayanıksız malzemeden yapılan heykelde de bir sakınca görülmemiştir.
? İbadet etmek veya kutsamak için resim ve heykel yapmak ittifakla haramdır. Bunları üretmek ve ticaretini yapmak da böyledir.
? Resmin konusu, ahlak ve âdâba aykırı ise, örneğin müstehcenlik içeriyorsa caiz değildir.
? Resim bulunan yerde namaz kılmak mekruhtur. Resim namaz kılanın kıble tarafında ise Hanefî mezhebine göre bu daha sakıncalıdır.
Cevap E şıkkıdır.
17.Soru
Doğada yeni bulunan bir yiyeceğin yendiğinde aklın normal işleyişini olumsuz etkilediği görülmüştür. Bu durumda bu yiyeceğin hükmü nedir?
Helal |
Haram |
Mekruh |
Müstehap |
Vacip |
Söz gelimi içki içmek, aklın normal işleyişine zarar verdiği için haram kılınmıştır. Böyle bir etkinin söz konusu olduğu her şey, ismi, hammaddesi, katı ya da sıvı oluşu ve daha başka özellikleri dikkate alınmaksızın, aynı hükme tabi olacaktır.
18.Soru
Menkul kıymetlerin faizle olan ilişkisine bakıldığında aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri faiz sayılmaktadır?
I) Kâr zarar ortaklığı belgesi
II) Tahvil
III) Hazine Bonosu
IV) Hisse Senedi
Yalnız I |
I ve III |
II, III ve IV |
II ve III |
I, III ve IV |
Tahvil ve hazine bonoları birer faizli borç senedidir. Borç veren lehine borçtan fazla bir menfaat şartı içeren her borç fıkıh kaynaklarımızda faiz sayılarak yasaklanmıştır. Dolayısıyla çağdaş İslam âlimleri tahvil ve hazine bonosu almayı caiz görmemişlerdir.
19.Soru
Kişinin kendi iradesiyle müslümanlıktan vazgeçtiğini söz veya yaşantı şeklinde ortaya koymasına ne denir?
Murted |
İrtidat |
Harbi |
Zimmî |
Müste’men |
Kişinin kendi iradesiyle müslümanlıktan vazgeçtiğini söz veya yaşantı şeklinde ortaya koymasına irtidat, bu tür davranışı sergileyene de mürted denmektedir. Bu nedenle cevap “B” seçeneğidir.
20.Soru
Belirli bir mâlî güce sahip olan müslümanın mallarının belirli bir miktarını yılda bir defa olmak üzere belirli kimselere vermesine ne ad verilir?
Fitre |
Zekat |
Hayır işi |
Yardımlaşma |
Fidye |
Zekat, belirli bir mâlî güce sahip olan müslümanın mallarının belirli bir miktarını yılda bir defa olmak üzere belirli kimselere
vermesi demektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ