Günümüz Fıkıh Problemleri Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kamu kuruluşları veya özel şirketlerin ödünç para (kredi) bulmak için çıkardıkları bir yıldan uzun vadeli olan borç senetlerini ifade eder?
Hazine bonosu |
Hisse senedi |
Kar zarar ortaklığı belgesi |
Tahvil |
Gayrimenkul sertifikası |
Tahvil: Kamu kuruluşları veya özel şirketlerin ödünç para (kredi) bulmak için çıkardıkları bir yıldan uzun vadeli olan borç senetleridir. Vadesi bir yıldan az olan devlet iç borçlanma senetlerine ise hazine bonosu denir. Devlet tahvilleri; Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan iç borçlanma tahvilleri ve hazine bonolarıdır. Özel sektörden ise anonim şirketler tahvil ihraç edebilirler/çıkarabilirler. Doğru cevap "D" şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdaki önermelerden hangisi yanlıştır?
Tahvil, hazine bonosu gibi kıymetli evraklar borsadan alım satımı İslam alimlerinin ittifakıyla caizdir. |
Şirketin faiz, içki imali ve ticareti, karaborsacılık, hile, yalan ve aldatma gibi dinen haram yollarla kazanç sağlaması halinde hisse senetlerini alıp satmak ve bundan gelir elde etmek haram ve masiyete ortak olmak manasına geldiğinden, İslam alimlerinin ittifakıyla caiz değildir. |
Esasen faaliyet alanı mubah konular olmakla beraber bazı haram işlere taraf olması sebebiyle şirketin kârına haram kazanç karışmış ise, söz konusu şirketin hisse senetlerini elinde bulunduran pay sahiplerinin bu miktarı yaklaşık olarak hesaplayıp kendisinin hayır ve hasenat niyeti ile olmaksızın- fakirlere harcaması tavsiye edilmiştir. |
Borsadan hisse senedi almanın bile bile insanları ateşe atmak olduğu ve insanların mallarının haksız yere yenmesine göz yummak olduğu da ifade edilmiştir. |
Bazı araştırmacılar, borsaların işleyişiyle ilgili olarak sayılan olumsuzluklara rağmen, haramlığına dair kesin delil bulunmadığından |
Tahvil, hazine bonosu gibi kıymetli evraklar faizli birer borç senedi olarak görüldüğünden, bunların borsadan alım satımı İslam alimlerinin ittifakıyla caiz değildir.
3.Soru
Güzel ses dinlemek amacıyla müzik dinlemenin mubah olduğunu söyleyen İslam alimi kimdir?
Gazzalî |
Buhârî |
Kâsânî |
İbnu’lHümam |
Abdulğanî en-Nablusî |
Ses sanatı olması açısından müziğin, hayatın diğer alanlarında da yer bulması gayet doğaldır. Bu açıdan müziği inceleyen bir çok İslâm alimi, bu tür müziğin mübah olduğunu söylemiştir. Örneğin konuyu geniş bir şekilde ele alan Gazzalî güzel ses dinlemek amacıyla müzik dinlemenin mubah olduğunu söyler. Ona göre içerisinde hikmet ve güzel şeyler olan şiir ve müziğin yasak olmasını gerektirecek bir sebep yoktur. İslâm, içerisinde bayağılık, çirkinlik, kötülük ve haram bir unsur bulunmayan şeyleri yasaklamış değildir (Gazzalî, 1985, II, 681 vd.).
4.Soru
Bid’î boşama nedir?
Eşini boşamak isteyen kişinin, cinsel ilişkinin yaşanmadığı bir temizlik döneminde ve bir talak hakkını kullanarak eşini boşamasıdır. |
Hz. Peygamber’in (s.a.) tarif ettiği usule aykırı olan, sünnete uygun olmayan boşamalardır. |
Serbest boşama sistemidir. |
Belli sebeplerle yargı kararıyla boşanmadır. |
Boşamayı yasaklayan sistemdir. |
Hz. Peygamber (s.a.), Kur’ân’da hükümleri belirtilen boşamanın usulüne uygun biçimde gerçekleşebilmesi için uyulması gerekli şartları açıklamıştır. Buna göre, eşini boşamak isteyen kişi, cinsel ilişkinin yaşanmadığı bir temizlik döneminde ve bir talak hakkını kullanarak eşini boşamalıdır ki, buna fıkıh literatüründe sünnî boşama denilmektedir (Buhârî, “Talak”, 1; Ebu Davud, “Talak”, 4). Dolayısıyla adet döneminde (regl) gerçekleşen boşama, cinsel ilişkinin yaşandığı temizlik evresindeki boşama, bir temizlik döneminde gerçekleşen birden fazla boşama, Hz. Peygamber’in (s.a.) tarif ettiği usule aykırı olan boşamalardır. Bu tür boşamalara, sünnete uygun olmayan boşama anlamında bid’î boşama denilmektedir.
5.Soru
Hangi peygamberin putçulukla mücadelesi Kur’ân’da anlatılmaktadır?
Hz. İsa |
Hz. İbrahim |
Hz. Yahya |
Hz. Süleyman |
Hz. Davud |
İlâhî dinlerde resim ve heykel yapımına olumsuz yaklaşımın, putperestliği
engelleme ile yakın bağlantısı vardır. Hz. İbrahim’in putçulukla mücadelesi
Kur’ân’da anlatılmaktadır (el-Enbiyâ, 21/52).
6.Soru
İsla^m bilginlerinin, müzikle ilgili çok farklı değerlendirmeleri vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu konuda etkili olan hususlardan biri değildir?
İsla^m bilginlerinin, müzikle ilgili çok farklı değerlendirmeleri vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu konuda etkili olan hususlardan biri değildir?
Müziğin amacı, |
Müziğin içeriği, |
Müziğin icra^ edildiği ortam |
Müziğin vesile olduğu sonuçlar |
Müziğin makamı |
İsla^m bilginlerinin, müzikle ilgili çok farklı değerlendirmeleri vardır. Bunda müziğin amacı, içeriği, icra^ edildiği ortam ve vesile olduğu sonuçlar gibi hususların etkili olduğu anlaşılmaktadır.
7.Soru
"Diyanet İlmihali yazarlarına göre; hisse senetleri türleri ne olursa olsun, sermaye piyasalarında alınıp satılmak ve bu suretle ticareti yapılmak amacıyla alınmışsa, vücup tarihinde sermaye piyasası değeri üzerinden ........ oranında zekatı verilmelidir."
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
%2,5 |
%5 |
&10 |
%15 |
%40 |
"Diyanet İlmihali yazarlarına göre; hisse senetleri türleri ne olursa olsun, sermaye piyasalarında alınıp satılmak ve bu suretle ticareti yapılmak amacıyla alınmışsa, vücup tarihinde sermaye piyasası değeri üzerinden %2,5 oranında zekatı verilmelidir."
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aracılığı ile yapılan alışveriş ya da sözleşme için “gaibler arası akit” kuralları geçerlidir?
Telefon |
Telgraf |
İnternet |
Görüntülü telefon |
Tele konferans sistemi |
Tarafların aynı zaman dilimi içinde birbiriyle irtibat kurmalarını sağlayabilen iletişim araçlarının kullanıldığı akitlerde “hazırlar arası akit” kuralları hâkimdir. Taraflar arasındaki irtibatın “aynı anda” değil de “belirli bir sürenin geçmesiyle” sağlanabildiği iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmelerde ise “gaibler arası akit” kuralları geçerlidir. Telefon, internet, görüntülü telefon, tele konferans sistemi gibi araçlarla yapılan alışverişlerde, “hazırlar arasında gerçekleşen normal akitleşme” kuralları geçerlidir. İbrahim Kâfi Dönmez’e göre, telgraf, faks, kaset, disket vb. materyallerin gönderilmesi suretiyle yapılan sözleşmeler, klasik dönemde mektupla yapılan sözleşmelere benzetilerek, “gaibler arası akit” gibi değerlendirilmiştir. Dolayısıyla, doğru cevap B seçeneğidir.
9.Soru
Arapçada "meysir" olarak adlandırılan ve meşru olmayan eğlence türü aşağıdakilerden hangisidir?
Müzik |
Resim |
Heykel |
Kumar |
Spor |
İslam dini, meşru eğlencelere izin vermekle beraber, bazı eğlence yollarını da kapatmıştır. Bunlardan biri de kumardır. Arapça da ‘meysir’ diye adlandırılan kumar “kolaylık” anlamına gelen bir kelimeden türetilmiştir. Çünkü kumar, kolay yoldan kazanmak ya da kaybetmektir. Kumarda emek, hizmet ya da üretim yoktur. Bir emek ve iş karşılığı olmaksızın sırf tesadüflere bağlı kalarak başkalarının zararı karşılığında kolaylıkla mal kazanmaktır kumar. Doğru cevap D seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yatırım aracı olarak kullanılabilen, sahibine ortaklık veya alacaklılık sağlayan ve belirli bir meblağı temsil eden kıymetli evrakları ifade etmektedir?
Menkul kıymet |
Gayrimenkul |
Arızi kazançlar |
Taşınmaz varlıklar |
Madenler |
Menkul kıymet, sahibine ortaklık veya alacaklılık sağlayan ve belirli bir meblağı temsil eden kıymetli evraktır. Menkul kıymet, aynı zamanda, yatırım aracı olarak kullanılabilir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.
11.Soru
İslam ülkesinin vatandaşı olmayıp bu ülkeye izinsiz olarak girenler için kullanılan terim aşağıdakilerden hangisidir?
Zimmî |
Müste’men |
Harbî |
Mecusi |
Sâbii |
İslam ülkesinin vatandaşı olmayıp bu ülkeye izinsiz olarak girenler için de harbî terimi kullanılmaktadır. Bu nedenle cevap “C” seçeneğidir.
12.Soru
- Bir kurum veya şahsın, açtığı bir yarışmada kazananlara ödül vermesi
kumar değildir. Ancak böyle bir yarışmada para almak ve vermek haramdır. - Yarışanların sadece bir kısmı para koyar ve “ben kazanırsam bir şey
almam, fakat sen kazanırsan da bir şey almazsın” şeklindeki anlaşmalar kumar değildir. - Karşılıklı olarak yarışan iki kişiye bir üçüncü şahıs eklenip, yarışmayı
kazanırsa, ikisinden birinin mükaafatı alması ve kaybederse bir şey
ödememesi şartıyla yarışma yapılırsa kumar olmaz.
kumar değildir. Ancak böyle bir yarışmada para almak ve vermek haramdır.
almam, fakat sen kazanırsan da bir şey almazsın” şeklindeki anlaşmalar kumar değildir.
kazanırsa, ikisinden birinin mükaafatı alması ve kaybederse bir şey
ödememesi şartıyla yarışma yapılırsa kumar olmaz.
Alimler, kumar kapsamına girmeyen oyunların yapılış şekilleri hakkında
da bilgi vermişlerdir. Buna göre yukarıdakilerden hangisi veya hangileri doğru bilgidir?
Yalnız I |
I ve II |
Yalnız II |
II ve III |
Yalnız III |
Alimler, kumar kapsamına girmeyen oyunların yapılış şekilleri hakkında
da bilgi vermişlerdir. Buna göre:
? Bir kurum veya şahsın, açtığı bir yarışmada kazananlara ödül vermesi kumar değildir. Böyle bir yarışmada para almak ve vermek helaldir.
? Yarışanların sadece bir kısmı para koyar ve “ben kazanırsam bir şey almam, fakat sen kazanırsan şu kadar alırsın” şeklindeki anlaşmalar kumar değildir.
? Karşılıklı olarak yarışan iki kişiye bir üçüncü şahıs eklenip, yarışmayı kazanırsa, ikisinden birinin mükaafatı alması ve kaybederse bir şey ödememesi şartıyla yarışma yapılırsa kumar olmaz.
13.Soru
Yarışmalar insanların eğitimi, biyolojik ve psikolojik gelişimi ve meşru şekilde eğlenmesi gibi iyi amaçlarla yapılmalıdır. Sırf _____ ve _____ için yarışmak doğru değildir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru bir şekilde tamamlar?
spor yapmak - form tutmak |
kazanmak - kaybetmek |
ispatlamak - kanıtlamak |
mecburiyetten - istemeyerek |
böbürlenmek - kibirlenmek |
Yarışmalar insanların eğitimi, biyolojik ve psikolojik gelişimi ve meşru şekilde eğlenmesi gibi iyi amaçlarla yapılmalıdır. Sırf böbürlenmek ve kibirlenmek için yarışmak doğru değildir.
14.Soru
I. Borsada kıymetli evrakın fiyatları serbest iradelerle teşekkül etmemesi
II. Borsada açıkça birisi lehine diğeri aleyhine haksız kazançlar söz
konusu olması
III. Borsada batık şirketlerin hisse senetleri satışa arz edilebilmesi
IV. Hisse senetlerinin fiyatları gerçek fiyatıyla yeniden değerlendirmeye
tabi tutulmaması
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri kıymetli evrakın borsadan satın alınmasının caiz olmadığını savunan araştırmacıların ileri sürdükleri görüşlerden biridir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II, III ve IV |
Bütün seçenekler kıymetli evrakın borsadan satın alınmasının caiz
olmadığını savunan araştırmacıların ileri sürdükleri görüşlerdendir.
15.Soru
Kişinin kendi iradesiyle müslümanlıktan vazgeçtiğini söz veya yaşantı şeklinde ortaya koymasına ne denir?
Şirk |
Kafir |
Mürted |
Müşrik |
İrtidat |
Kişinin kendi iradesiyle müslümanlıktan vazgeçtiğini söz veya yaşantı şeklinde ortaya koymasına irtidat, bu tür davranışı sergileyene de mürted denmektedir. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kumar kapsamına girmez?
Maçların sonuçlarını tahmine dayanan ve katılan herkesin para yatırdığı oyunlar. |
Sonuçları tahmine dayanan ve para yatırılan at yarışları. |
Bir kurum veya şahsın, açtığı bir yarışmada kazananlara ödül vermesi. |
Milli Piyango satın almak. |
İnternet üzerinden para yatırılarak oynanan bahisler. |
Bir kurum veya şahsın, açtığı bir yarışmada kazananlara ödül vermesi kumar değildir. Böyle bir yarışmada para almak ve vermek helaldir.
17.Soru
Hanefîler, Malikîler, Şafiîler, Hanbelîler, Zahiriler'e göre, hangi nokta miras ilişkisinin oluşumuna engeldir?
din farkı |
Din benzerliği |
Ehli-kitap olma |
Gayrimüslim olma |
Şirk koşma |
Hanefîler, Malikîler, Şafiîler, Hanbelîler, Zahiriler'e göre, din farkı miras ilişkisinin oluşumuna engeldir. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Senet kırdırmanın caiz olmadığı görüşünde olanlardan bazıları senet kırdırmayı _____, kefalet ve _____ benzeterek yorumlamaya çalışmışlardır.
rehin-vekalete |
karz-vekalete |
rücu-karza |
karz-rehine |
rücu-vekalete |
Senet kırdırmanın caiz olmadığı görüşünde olanlardan bazıları senet kırdırmayı karz, kefalet ve vekalete benzeterek yorumlamaya çalışmışlardır. Buna göre, banka ve senet sahibinin asıl maksadı kredi alışverişidir. Bu işlemde senetten kefalet belgesi olarak yararlanılmaktadır. Kişi, borç alabilmek için senedi ciro
ederek bankaya takdim eder ve senetle ilgili bütün haklar bankaya geçer. Senet sahibi bankaya aynı zamanda senedi tahsil yetkisini vermekte ancak, vaktinde ödenmezse kendisi ödemeyi taahhüt etmektedir. Bankanın komisyon diye aldığı, senette yazılı miktarla borç verilen miktar arasındaki fark, kredi karşılığında alınan faizdir. Bankanın tahsil işlemleri ve yaptığı masraf karşılığı olarak aldığı bedel ise, hizmet ve masraf karşılığı olduğundan caizdir.
19.Soru
Hisse senetlerinin ait oldukları şirketin cinsine göre zekatlarının verilmesini savunan görüşe göre, zirai şirketlerin hisse senetlerinin zekatı hangi oranda olmalıdır?
1/2 |
1/5 |
1/10 |
1/40 |
1/100 |
Hisse senetlerinin ait oldukları şirketin cinsine göre zekatlarının verilmesini savunan görüşe göre, zirai şirketlerin hisse senetlerinin zekatı 1/10 veya 1/20 oranında verilir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.
20.Soru
Kumar ile ilgili aşağıdaki iadelerden hangisi yanlıştır?
Yarışanların sadece bir kısmı para koyar ve “ben kazanırsam bir şey almam, fakat sen kazanırsan şu kadar alırsın” şeklindeki anlaşmalar da kumardır. |
Karşılıklı olarak yarışan iki kişiye bir üçüncü şahıs eklenip, yarışmayı kazanırsa, ikisinden birinin mükaafatı alması ve kaybederse bir şey ödememesi şartıyla yarışma yapılırsa kumar olmaz. |
Bir kurum veya şahsın, açtığı bir yarışmada kazananlara ödül vermesi kumar değildir |
Güreş ve yüzme gibi esasında caiz olan olayların sonuçları üzerinde bahse tutuşmanın ve bu yolla kazanç sağlamak da haramdır. |
Gerek Kur'ân gerekse hadislerde kumarın yasaklanışı sadece belirli şekillerine değil, bütün türlerine yöneliktir. |
Alimler, kumar kapsamına girmeyen oyunların yapılış şekilleri hakkında
da bilgi vermişlerdir. Buna göre:
- Bir kurum veya şahsın, açtığı bir yarışmada kazananlara ödül vermesi
kumar değildir. Böyle bir yarışmada para almak ve vermek helaldir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ