Haber Toplama Teknikleri Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birinci el kaynaklardan biridir?
Haber ajansları |
Röportajlar |
Basın bültenleri |
Açıklamalar |
Kamu ve özel sektör kuruluşlarından alınan bilgi ve veriler |
Muhabirin bizzat olaya tanıklık ettiği, izlediği ya da olayın içinde yer alan kişilere dayanarak yaptığı haberler, muhabirin kaynağa telefonla ulaştığı haerler, röportajlar bu tip haber kaynaklarını oluşturur.
2.Soru
Olayların gerçekliğini ve özünü bozmaksızın verilmesi, hangi yaklaşım içinde yer alır?
Olay merkezli |
Kurumsal merkezli |
Gazeteci merkezli |
Dış etkenler |
Tecimsel ilişki |
Olay merkezli yaklaşımda olayların gerçekliğini ve özünü bozmaksızın kitle iletişim araçlarıyla iletilmesi düşüncesi "Ayna Yaklaşımı" adı altında verilmektedir. Haberin toplumun aynası olarak görüldüğü bu yaklaşımda haber içeriği tamamen gerçeği, aynanın gerçekliğini yansıtmakta, haber içeriği medyaya bilgi verenler ile konuyu haber olarak seçenler arasında dengelenmektedir.
3.Soru
"Sıfır araçta hurda avantajında son gün 30 Haziran.Vergisiz fiyata göre hurda teşvikinde dün yeni düzenlemeye gidilirken, ÖTV avantajının 30 Hazirana kadar süreceği belirtildi. Buna göre eski aracını yenisiyle değiştirmek isteyenlere 30 Haziran 2019 tarihine kadar 10 bin liraya varan ÖTV indirimi var. 16 ve üstü yaştaki araçlarını hurdaya ayırıp sıfır araç alanlara 3 bin lira ile 10 bin lira arasında ÖTV teşviki veriliyor. Bu kapsamdaki araç sayısıysa 6 milyon olarak belirlendi."
Yukarıdaki haber hangi haber değerine göre yapılmıştır?
Büüyüklük |
Güncellik |
Yakınlık |
İlginçlik |
Nadirlik |
Bir olay ne kadar çok kişiyi ilgilendirirse, yarattığı etki ne kadar büyükse haber olma ihtimali o kadar çok artar.
4.Soru
5N 1K kuralına göre aşağıdakilerden hangi sorunun cevabı her haberde yer almayabilir?
Ne |
Nerede |
Neden |
Kim |
Kiminle |
5N 1K, ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden, kim, sorularına yanıt arar. Her haberde kiminle sorusunun cevabı yer almayabilir.
5.Soru
I. Söyleşiye hazırlanarak bilgiye dayanan sorular sorulmalıdır
II. Muhabir, konuğu dinlerken kendini okuyucunun yerine koyabilmeli; anlaşılması güç, soyut ve
muğlâk kavramların yeniden ve daha açık ifade edilmesini istemelidir.
III. Soru cümlesi dikkatli kurulmalıdır. Sorunun anlaşılır olması hem görüşülen kişi hem de okuyucu
için önemlidir.
IV. Yönlendirici sorular sorulmalıdır.
Hangileri söyleşi sırasında yapılması gerekenler arasında yer alır?
I |
II |
I ve IV |
I,II ve III |
I,II ve IV |
Söyleşilerde konuğu yönlendirecek sorular sorulmamalıdır?
6.Soru
Yazı ve haberleri, genel yayın politikasına uyarlama görevi aşağıdaki birim/müdürlerden hangisinin görev alanı içerisinde yer alır?
Yazı işleri müdürü |
Haber müdürü |
İstihbarat servisi |
Yazı işleri birimi |
Genel yayın yönetmeni |
Yayınlanacak yazı ve görüntüleri toplama ve sıralamak. Haber ve her türlü yazınsal türlerde fotoğraf ve görüntüleri incelemek, eksikleri tamamlamak,
yanlışları düzeltmek gibi yazı ve haberleri, genel yayın politikasına uyarlama görev ve sorumluluğu da yazı işleri müdürünün görevleri arasındadır.
7.Soru
Amerikalı Gazeteci Charles Anderson Dana, “Bir köpeğin adamı ısırması haber değildir, ancak bir adam bir köpeği ısırırsa o haberdir.” diyerek haberin hangi değerine göndermede bulunmaktadır?
Amerikalı Gazeteci Charles Anderson Dana, “Bir köpeğin adamı ısırması haber değildir, ancak bir adam bir köpeği ısırırsa o haberdir.” diyerek haberin hangi değerine göndermede bulunmaktadır?
Uygunluk |
Devamlılık |
Olumsuzluk |
Eğlence |
İlginçlik |
İLGİNC¸LİK: Haberin ilgi çekici, ilginç olmasıdır. Amerikalı Gazeteci Charles Anderson Dana, “Bir köpeğin adamı ısırması haber değildir, ancak bir adam bir köpeği ısırırsa o haberdir” diyerek haberin ilginçliğiyle ilgili en bilinen değerlendirmeyi yapmıştır. Bilinmeyen, o zamana kadar gerçekleşmemiş, sıra dışı, gündelik hayatımızın rutinlerini ihlal eden haberler ilginç olabilmektedir.
8.Soru
Olayların sebeplerini araştırmak için yapılan söyleşilere ne ad verilir?
Yüzyüze yapılan söyleşiler |
Sıcak haber için yapılan söyleşiler |
İnternetle yapılan söyleşiler |
Soruşturmacı gazetecilik için yapılan söyleşiler |
Renkli haber için yapılan söyleşiler |
Soruşturmacı gazetecilik için yapılan söyleşiler olayların arka planındaki gerçekleri ve nedenlerini
araştırmaktır. Soruşturmacı gazetecilik için yapılan söyleşilerde, muhabirin amacı bilinmeyen bazı
olayları gün ışığına çıkarabilmek için konu ile ilgili uzmanlardan ya da konunun içerisinde yer alan
kişilerle görüş almaktır.
9.Soru
"Mülakat" kelimesi aşağıdakilerden hangisinin karşılığıdır?
Röportaj |
Görüşme |
Söyleşi |
Sohbet |
Fıkra |
Söyleşi yerine kimi zaman mülakat sözcüğü kullanılmaktadır. Arapça bir kelime olan mülakat, söyleşinin eski dildeki karşılığıdır.
10.Soru
Bir olay, bir olgu, bir kişi ya da bir kurumla ilgili muhabirin araştırma yapması, elindeki bilgi ve verileri doğrulatması, gerçekliğe dair ayrıntıları ortaya çıkarması işlemi olan haber toplama tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
İstihbarat |
Araştırma ve arşivcilik |
Görüşme |
Röportaj |
Gözlem |
İstihbarat ayrıca bir olay, bir olgu, bir kişi ya da bir kurumla ilgili muhabirin araştırma yapması, elindeki bilgi ve verileri doğrulatması, gerçekliğe dair ayrıntıları ortaya çıkarması işlemidir. İstihbarat, bilinenlerden yola çıkarak, bilinmeyenleri bilinir hale getirme çabasıdır.
11.Soru
Haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel bir birim hangisidir?
Eşik bekçiliği |
Genel yayın yönetmeni |
İmtiyaz sahibi |
Yazı işleri birimi |
İstihbarat birimi |
Doğru cevap D'dir. Haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel bir birim yazı işleri birimidir.
12.Soru
I. Bilgi/Veriye tanıklık açısından haber kaynakları - Açık kaynak
II. Niteliğine göre haber kaynakları - O¨zel tüzel kişiler
III. Mesajın üretilme biçimi açısından kaynaklar - Belirsiz kaynak
Haber kaynakları ile ilgili yukarıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
II ve III |
O¨zel tüzel kişiler Niteliğine göre haber kaynaklarıdır. Açık kaynak ve belirsiz kaynak ise Mesajdaki konumu açısından kaynaklardır.
13.Soru
Gazetecilerin haberleri toplarken ekonomik güçler, kültür, gelenekler ve dinleyiciler gibi etmenlerden etkilenmeleri, haberlerin toplanması, seçilmesi ve elenmesinde etkili olduğu düşünülen hangi unsur altında incelenebilir?
Biçimsel olmayan ilişki |
Çıkar ilişkisi |
Dış Etmenler |
Mesleki rutinler |
Kamusal ilişki |
Haber toplama dış etmenlerden etkilenmektedir. Başka bir söyleyişle gazeteciler haberleri toplarken ekonomik güçler, kültür, gelenekler ve dinleyiciler gibi etmenlerden etkilenmektedirler. “Piyasa” koşullarının gazetecilikte medya içeriğini etkilemesi, iletileri hem izleyicinin isteklerine hem de ihtiyaçlarına göre hazırlamaya neden olmaktadır.
14.Soru
I-Konu odaklı
II-Kişi odaklı
III-Yüz yüze söyleşi
IV-Basın toplantısı
Yukarıdakilerden hangileri içerik söyleşileri arasında yer alır?
I-II |
I-III |
II-III |
II-IV |
III-IV |
Söyleşi çeşitleri içerik ve biçim olarak ikiye ayrılır. İçerik olarak söyleşiler ise "konu odaklı" ve "kişi odaklı" olmak üzere ikiye ayrılır.
15.Soru
I. Gerçek kişiler
II. Yapay kişiler
III. Sanal kişiler
IV. Kamu tüzel kişiler
V. Özel tüzel kişiler
Niteliğine göre haber kaynakları hangi şıkta doğru verilmiştir?
I ve II |
I ve III |
I,II ve III |
I,III, IV ve V |
II,III,IV ve V |
Niteliğine göre haber kaynakları
• Gerçek kişiler
• Sanal kişiler
• Kamu tüzel kişiler
• Özel tüzel kişiler
şeklinde sıralanabilir.
16.Soru
Kişinin karakter özelliklerini barındıran tanıtıma ne ad verilir?
Tanıtım |
Röportaj |
Portre |
Söyleşi |
Haber |
Bir kişinin karakteristik özellikleri ile tanıtılmasına portre denir. Portre söyleşilerinde söyleşi yapılacak kişi eğer toplum tarafından bilinen bir kişi ise yaşadıkları ve yaptıkları ile özgün bir yanının olması gereklidir.
17.Soru
Yukarıda yer alan alıntıda hangi haber değerinin ön plana çıkarıldığı söylenebilir?
Görsel çekicilik |
Mizah |
Devamlılık |
Olumsuzluk |
Nadirlik |
OLUMSUZLUK
Kötü haber iyi haberdir anlayışı gazeteciler arasında yaygın bir durumdur. O¨zellikle içinde felaket unsurları bulunan, ölümlü ya da yaralıların bulunduğu olaylar haberciler için haber değeri taşımaktadır. Devamlı olarak hayatla mücadele eden toplumun, bireyin bu tip konulara ve olaylara ilgi göstermesi doğaldır. Ayrıca sorun haline gelen birçok olaya dikkat çekmek için de ölü ve yaralıların sayısı verilir. Savaşlar, trafik kazaları, terör olayları, doğal afetler, sigara ve uyuşturucu kullanımı ile ilgili haberler yol açtıkları sonuç itibariyle insan hayatına mal olabilmektedirler. Gazeteciler bireyin daha duyarlı olabilmesi için bu tip kötü olaylara olumsuz yanlarıyla ilgi gösterebilmektedir. Gazetecilerin maddi hasarlı bir trafik kazasına eğer çok araç karışmamışsa, zincirleme bir kaza değilse ilgisiz kalabilmektedir. Medyada muhabirlerinin polis telsizi başında ölümlü ya da yaralanmalı kazaları haber yapmak için beklemeleri buna örnek gösterilebilir. Bunun dışında gazeteciler okurun ilgisini çekmek için olayların olumsuz taraflarına da yönelmektedirler. Ayrıca haberlerde önce olumsuz olarak verilen bazı durumların sonra olumlu hale gelmesi de haberciler için yine haber değeri taşır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi muhabirde bulunması gereken niteliklerden biri değildir?
Merak |
Sezgi |
Atılgan |
Beceri |
Yetenek |
Doğru cevap C'dir. Atılgan olmak muhabirde bulunması gereken niteliklerden biri değildir
19.Soru
Türkiye’de çok yaşanan töre, namus, etnik ayrımcılık gibi toplumsal sorunlar faillerin ya da kurbanların isimleriyle anılmaktadır. Toplumda infial yaratmış cinayetler, siyasi skandallar, özellikle rüşvet ve yolsuzluk olayları, bu olaylara karışan kişiler üzerinden tanımlanarak medyada yer almaktadır. haberlerde bu tür detaylara yer verilerek amaçlanan nedir?
Görsel çekicilik |
Kültürel uygunluk |
Mizah |
Kişiselleştirme |
Heyecanlılık |
Herhangi bir konuyu ele alırken olayın kişilere indirgenerek aktarılması, olgunun kişiselleştirilmesi, olayı daha kolay hatırlanır hale getirmektedir. Bu amaçla haberlerde faillerin isimleri verilir.
20.Soru
I-Gerçeğin toplumsal kurgusudur.
II-Bir olayın raporudur.
III-Yeni olmuş veya tekrar oluşan olaylar hakkındadır.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri haber tanımıdır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I-II |
II-III |
Haber bilme ve haberdar olma çabasının ortaya çıkardığı kitle iletişim araçlarının temel malzemesidir. Zaman içinde ticari bir metaya dönüşen haber, tanımlanması zor bir kavramdır. Bugüne kadar bir çok haber tanımı yapılmıştır. I ve II deki tanımlar da bunların içinde yer alır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ