Haber Toplama Teknikleri Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyada gözlenilen etik erozyona zemin hazırlayan temel nedenlerden biridir?
Ekonomik bağımsızlık |
İç çatışma |
Para karşılığı kaynağa ulaşma |
Kurumsal bağımsızlık |
Zamana karşı doğruyu savunmak |
Şıklarda yer alan ilkeler, Fransız Le Monde gazetesinin yöneticilerinin meslek ahlakı ile ilgili saydıkları temel meslek ilkeleridir. Ancak para karşılığı kaynağa ulaşma medyada gözlenilen etik erozyona zemin hazırlayan temel nedenlerden biridir. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işvereni temsil eden haber kaynaklarından biridir?
TESEV |
DİSK |
KAMU-SEN |
KESK |
KOBİ |
Doğru cevap E'dir. Kobi.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yazılı kaynak türlerinden biri değildir?
Basın açıklaması |
Basın bildirisi |
Fotoğraf |
Basın duyurusu |
Makale |
Doğru cevap C'dir. Fotoğraf yazılı kaynak türlerinden biri değildir.
4.Soru
Yazılı basın konusunda yaptırımı olan tek yasal örgütlenme olan ve 24 Temmuz 1960 tarihinde yürürlüğe giren “Basın Ahlak Yasası” ile kurulan Basın S¸eref Divanı ne zaman fiilen kapanmıştır?
1962 |
1967 |
1972 |
1977 |
1982 |
Bugün yazılı basın konusunda yaptırımı olan yasal bir örgütlenme yoktur. Bu konudaki tek çalışma 24 Temmuz 1960 tarihinde yürürlüğe giren “Basın Ahlak Yasası” ile kurulan Basın S¸eref Divanıdır. Bu kuruluş başarısız olarak 1967 yılında fiilen bitmiştir.
5.Soru
“Haber fotoğrafçısının bir habere ilişkin çektiği fotoğraf, ilgili metinle çelişmemelidir, ve sayfa düzenine uygun çekilmelidir.” Yukarıdaki açıklama haber fotoğrafçısının hangi sınırlılıklarından birini vurgulamaktadır?
Konu alanının çeşitliliği |
Bağımlılık |
Kurumun yayın politikası |
Zamansal ve Mekansal Boyut sınırı |
Etik sorumluluk |
Haber fotoğrafçısı, çekeceği konuyu belirleme özgürlüğüne çoğu zaman sahip değildir, ancak belirlenen konu için çekeceği fotoğrafın içeriğini kendisi belirler. Fotoğraf çekilirken seçilen bakış açısı ve kadraj doğrudan içeriği belirler. Ancak, fotoğraflar gazete sayfasında kendi başlarına yayınlanmaz. “Haber fotoğrafının ana içeriğini belirleyen haber fotoğrafçısıdır, ancak fotoğraflarına eşlik eden metne ve ilgili sayfa düzenine de bağımlıdır”
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyaya reklam verenleri memnun etme kaygısını örneklendirmektedir?
Meydana gelen bir kaza haberi. |
Deprem haberi |
Yeni geliştirilen bir güvenlik sisteminin haberi. |
Bir ülkenin başkanlık seçimi haberi |
Genetik biliminde meydana gelen yeniliklerin haberi |
Genel kamu inancı haberlerin çoğ u kez çıkar amaçlı olarak izler kitlenin içgüdüleri tatmin etmek üzere çarpıttırıldığı şeklindeyken diğer bir teoride gerçek tehdidin serbest bilgi akış ının medyaya reklam verenleri memnun etme gereğ inden kaynaklandığ ı belirtilmektedir. Başka bir anlatımla reklam verenler geçmiş ten günümüze kendi ürünlerinin imajını korumak amacıyla haberleri susturmaya, engellemeye çalışmaktadırlar.
7.Soru
Haber fotoğrafçılarının sadece bir kareye güvenmeyip, olanaklı her türlü seçeneğin fotoğrafını çekmeleri hangi sınırlılıktan kaynaklanır?
Etik sorumluluk |
Zamansal ve mekansal boyut sınırı |
Kalabalık çalışma ortamları |
Zaman |
Tekrar şansının olmaması |
Yaşanılan anların yinelenmemesi, haber fotoğrafçısının omuzlarında farklı bir yük oluşturur. Yinelenemeyecek olanın tekrarı da yoktur. Bu nedenle yapılacak ilk işlem, ilk anda olayın bir kare fotoğrafının çekilerek garanti altına alınması, daha sonra eğer koşullar elveriyorsa, diğer seçeneklerle daha iyi fotoğraflar üretimeye çalışılmasıdır.
8.Soru
Tom Ang ve Harold Evans'a göre aşağıdakilerden hangisi gazete haberlerinin sunumunda fotoğraf kullanılmasının nedenleri arasında yer almaz?
İnanılırlık |
Tanımlama |
Hareketlilik |
Orada olma duygusu |
Biçem ve tutarlılık |
Tom Ang ve Harold Evans gazete haberlerinin sunumunda fotoğraf kullanılmasının nedenlerini Levie ve Lentz’in bulgularının nasıl eyleme geçirileceğini belirten yedi maddede açıklar. Bunlar: İnanılırlık, tanımlama, orada olma duygusu, başka şeyler çağrıştırma, durağanlık, biçem ve tutarlılıktır. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
I-Sistematik değildir.
II-Dayanıksızdır.
III-Olaylar özetlenerek verilir.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri haberin özellikleridir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I-II |
II-III |
Haberin özellikleri; güncel almalıdır, yeni olmuş veya tekrar oluşan olaylar hakkındadır, sistematik değildir, dayanıksızdır, olaylar gerçek önemlerinden daha önemli olarak garip veya en azından beklenmeyen türden olmalıdır.
10.Soru
Aşağıda gazeteciye bilgi sağlayan ortamlar verilmiştir. Seçeneklerden hangisi diğerlerinden farklıdır?
Basın davetleri |
Basın toplantıları |
Basın gezileri |
Basın resepsiyonları |
Konferanslar |
Bilgi sağlayan ortamlar, basın davetleri, basın toplantıları, basın gezileri, basın resepsiyonları, konferanslar, paneller, forumlar, açık oturumlar, sempozyumlar, kongreler, genel kurullar, seminerler, brifingler oluşturmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.
11.Soru
Gazetecilikte çoğunlukla hangi zaman kullanılır?
"di'li" geçmiş zaman |
"miş'li" geçmiş zaman |
Geniş zaman |
Şimdiki zaman |
Gelecek zaman |
Gazetecilikte çoğunlukla "di'li" geçmiş zaman kullanılır. 1980 öncesinde "miş'li" geçmiş zaman kullanılırken, 80'lerden bu yana "di'li" geçmiş zaman kullanılmaktadır. Di'li geçmiş zamanın yanı sıra, gerektiğinde geniş zaman ve şimdiki zaman da kullanılabilir.
12.Soru
"Fotoğraflar, fotoğrafı çekilen şeyin ya da konunun gerçekten kendisi gibi algılanır. Varolmayan bir şeyin fotoğrafı da olamaz" ifadesi aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanır?
Tanımlama |
Orada olma duygusu |
Başka şeyler çağrıştırma |
Durağanlık |
İnanılırlık |
Fotoğraflar, fotoğrafı çekilen şeyin ya da konunun gerçekten kendisi gibi algılanır. Varolmayan bir şeyin fotoğrafı da olamaz. “Fotoğrafın okuyucu kitlesini bilgilendirme ve inandırma gücü, insanların fotoğrafın yanılmazlığı ve nesnelliğine olan inancından kaynaklanır”. Bir nesnenin fotoğrafı üretilirken, görüntüyü oluşturan aracın insan değil de bir makine olması, insanların üretilen görüntünün
doğruluğuna inanmalarını sağlar. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
"U¨nlü oyuncu Kıvanç Tatlıtuğ, Atatürk Havalimanı'nda karşılaştığı hayranlarını üzdü. Basketbol oynarken ayağını inciten Tatlıtuğ'u tekerlekli sandalyede gören hayranları, büyük şaşkınlık yaşadı." ifadelerine aşağıdakilerden hangisi haber değeri katmaktadır?
"U¨nlü oyuncu Kıvanç Tatlıtuğ, Atatürk Havalimanı'nda karşılaştığı hayranlarını üzdü. Basketbol oynarken ayağını inciten Tatlıtuğ'u tekerlekli sandalyede gören hayranları, büyük şaşkınlık yaşadı." ifadelerine aşağıdakilerden hangisi haber değeri katmaktadır?
Nadirlik |
Olumsuzluk |
Devamlılık |
Ünlülük |
Uygunluk |
Ünlülük: Olayın etkili kişisinin ünlü birisi olmasıdır. C¸ok sıradan bir durum, içinde ünlü olduğu için ilginç ve merak edilen bir hal alabilir. O¨zellikle sanatçılar, yazarlar, sporcular, aristokratlar, zenginler ve siyasi kişilikler yaptıklarıyla haberlere konu olabilirler. Bu ünlü kişilerin ne yaptıkları, ne giydikleri, nasıl yaşadıkları eşleri, sevgilileri, başarı ve başarısızlıkları yakından takip edilen konular arasındadır. O¨zellikle ünlülerin toplumsal faaliyetleri ve özel hayatları yakından izlenen konulardır. İnsanlar beğendikleri, kendilerine model aldıkları kişileri önemserler ve onları takip ederler. İzler kitle bütün bu kişileri beğendiği için, kendisiyle özdeşleştirdiği veya herhangi bir nedenle izleyebilir. Toplumda beklenmedik davranışları onların göstermesi hem ses getirir hem de sıradan bir konu onlarla birlikte ilgi çekici hale gelebilir. Aynı zamanda bu beklenmezlik bir yandan da onların ünlü olmalarından dolayı beklenen bir durumdur. Bu kişiler ünlülük durumlarını devam ettirmek ve her zaman toplumun ilgisini yüksek tutmak amacıyla toplumda sıra dışı olaylara isteyerek de konu olabilirler. Gündelik hayatta sıradan bir vatandaşın başına gelebilecek bir olay haber değeri taşımazken aynı olay ünlü bir kişinin başına geldiğinde haber niteliği kazanabilir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yazı işleri biriminde çalışanların taşıması gereken özellikler arasında değildir?
Çok iyi bir Türkçe ve dilbilgisi. |
İyi bir haber duygusu, sezgisi. |
Geniş bir çevresinin olması. |
Sayfaya haber içeriği ve görseliyle bir bütün olarak bakabilme yeteneği. |
Şikayet etmeden çalışabilme özelliği. |
Yazı işleri biriminde çalışanların taşıması gereken özellikler şunlardır:
• Çok iyi bir Türkçe ve dilbilgisi.
• İyi bir haber duygusu, sezgisi.
• Sayfaya haber içeriği ve görseliyle bir bütün olarak bakabilme yeteneği.
• Şikayet etmeden çalışabilme özelliği.
15.Soru
‘Daha özgür ve daha saygın bir basına kavuşmak’ isteyen, habercilik mesleğine saygınlık kazandırmak iddiasında, Oktay Ekşi’nin daveti üzerine bir araya gelen 28 gazetecinin içinden çıkan 9 kişilik çalışma grubun bir buçuk yıllık çalışmalarının sonucunda ortaya çıkan kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
‘Daha özgür ve daha saygın bir basına kavuşmak’ isteyen, habercilik mesleğine saygınlık kazandırmak iddiasında, Oktay Ekşi’nin daveti üzerine bir araya gelen 28 gazetecinin içinden çıkan 9 kişilik çalışma grubun bir buçuk yıllık çalışmalarının sonucunda ortaya çıkan kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
Basın İlan Kurumu |
Gazeteciler Cemiyeti |
C¸ağdaş Gazeteciler Derneği |
Basın Konseyi |
Ekonomi Muhabirleri Derneği |
Basın konseyinin resmi sitesinde “Basın Konseyi’ni sadece ve sadece ‘daha özgür ve daha saygın bir basına kavuşmak’ isteyen aktif (bilfiil çalışmakta olan) gazeteciler kurdu” denilmektedir. Habercilik mesleğine saygınlık kazandırmak iddiasındaki bu kuruluş Oktay Ekşi’nin daveti üzerine bir araya gelen 28 gazetecinin içinden çıkan 9 kişilik çalışma grubun bir buçuk yıllık çalışmalarının sonucunda ortaya çıkmıştır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Basın İlan Kurumu'nun görevleri arasında yer almaktadır?
Süreli yayınların içeriklerini denetlemek |
Basın derneklerine yardımda bulunmak |
Basın çalışanları basın kartı çıkartmak |
Gazetecilik mesleğinin geleneklerin korumak |
Gazetecilerin haklarını savunmak |
Basın İlan Kurumu'nun aracılık hizmetlerinin dışında, ortağı olduğu mevkutelere kredi açmak, basın derneklerine yardımda bulunmak, basın mesleğinde fikren ve bedenen çalışanlara borç vermek, yine bu kişilerden yardıma muhtaç olanlarıyla, ölenlerin yardıma muhtaç ailelerine para yardımı yapmak ve her türlü sosyal girişimde bulunmak da görevleri arasındadır. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Aşağıdaki haber değerlendirme ölçütlerinden hangisi “yenilik, anilik, güncellik ve geçerlik” şartlarını içinde barındırır?
Zamanlılık |
Önemlilik |
İlginçlik |
Çarpıcılık |
Yakınlık |
Doğru cevap A'dır. Yenilik, anilik, güncellik ve geçerlik, haber değerlendirme ölçütlerinden zamanlılıkla ilgilidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi/hangileri devletin iletişim alanındaki sorumluluk ve faaliyetleri arasında yer alır?
I. İletişim alanında kamusal hizmetlerin gerektirdiği kaynakları bulmak ve kullanımları düzenlemek,
II. Ülke dışında kitle iletişim kuruluşlarına sahip olma ve bunlar yoluyla faaliyette bulunmanın genel koşullarını saptamak
III. İletişim alanını belirleyen yasal çerçeveyi çizmek, hak ve sorumlulukları belirlemeye yönelik düzenlemeyi yapmak,
Yanlız II |
Yanlız III |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
Devletin sorumluluk ve faaliyetleri şu şekilde sıralanmaktadır:
1. İletişim alanını belirleyen genel normatif (yasal çerçeveyi çizmek, hak ve sorumlulukları belirlemek) düzenlemeyi yapmak,
2. İletişim alanında kamusal hizmetlerin gerektirdiği kaynakları bulmak ve kullanımları düzenlemek,
3. Ülke içinde kitle iletişim kuruluşlarına sahip olma ve bunlar yoluyla faaliyette bulunmanın genel koşullarını saptamak,
4. Kitle iletişim araçlarının etkinlikte bulunması için gerekli teknik altyapılar ve ayrıcalıklar ile ilgili düzenlememeleri gerçekleştirmek, örneğin telekomünikasyon olanaklarını hazırlamak, yayın yapılacak frekansları sağlamak ve dağıtmak,
5. Toplumda yer alan kurumsal iletişim kanallarının denetimini sağlamak, bir kamu hizmeti olarak iletişim olanaklarından toplum üyelerinin yararlanma koşullarını gözetmek, iletişim kanallarının belirlenen yasal çerçeve ve amaçlar dışında kötüye kullanımının önüne geçmek.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi habercilik etiğine uymayan durumların oluşmasına neden olabilir?
dürüst gazeteciler |
serbest rekabet ortamı |
toplumsal gruplar ve kurumlar |
özgür basın yasası |
piyasa merkezli ticari gazetecilik |
Habercilik alanında meslek etiğine uymayan durumlar öncelikle baskıcı iktidarların sansürcü basın yasalarıyla, medyadaki sahiplik yapısının serbest rekabet ortamını bozacak şekilde oluşturulmasıyla (medyada yoğunlaşma ya da tekelleşme), piyasa merkezli ticari gazetecilik (rating, tiraj kaygısı ve reklam/ilan baskısı) anlayışıyla, basını etki altına almaya çalışan toplumsal gruplar ve kurumlar yoluyla ve dürüst olmayan gazeteciler üzerinden gerçekleşmektedir.
20.Soru
Fotoğraf nesnelerin gerçek bilgilerine eşittir.
Yukarıdaki bilgi fotoğrafın bir anlatım aracı olarak özeliklerinden hangisidir?
Nesnenin kendisi |
Detay |
Çerçeve |
Zaman |
Farklı bakış açısı |
Detay: Fotoğraf nesnelerin gerçek bilgilerine eşittir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ