Haber Toplama Teknikleri Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi basın özgürlüğünün evrensel sınırlarından biridir?
Milli güvenlik |
Cumhuriyetin temel ilkeleri |
Devlet sırrı olan konular |
Kamu düzeni ve güvenliği |
Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunması |
Anayasanın bu üç Maddesine bakıldığında açıkça görülmektedir ki millî güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, Cumhuriyetin temel nitelikleri ve Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunması, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, Devlet sırrı olarak usulünce belirtilmişbilgilerin açıklanmaması, başkalarının şöhret veya haklarının, özel ve aile hayatlarının yahut kanunun öngördüğü meslek sırlarının korunması veya yargılama görevinin gereğine uygun olarak yerine getirilmesi gibi noktalar öncelikli sınırlar olarak çıkmaktadır. Bu sınırlamalar içinde yer alan başlıkların bazılarını ülkenin kendi dinamikleri içinde değerlendirmek olanaklıyken bazılarını da evrensel sınırlar olarak kabul etmek gerekecektir. Örneğin suçların önlenmesi, cezalandırılması, Devlet sırrı olan konular, başkalarının şöhret veya haklarının, özel ve aile hayatlarının korunması gibi başlıklar dünyanın her yerinde kabul gören sınırlardır. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Howard Chapnick haber fotoğraflarının en üstün antropolojik ve tarihi belgeler olduğuna dikkat çekerek söylediği, "fotoğraf haberciliğine önem vermemek, tarihe önem vermemektir." sözü fotoğrafçının hangi rolünün altını çizmektedir?
Habere dahil olma |
Okuyucuyu bilgilendirme çabası |
İnandırıcı olma |
İçgüdü |
Görgü tanıklığı |
Haber fotoğrafçısı olaylara görgü tanıklığı yapmanın yanı sıra tarihe de tanıklık eder. Çünkü haber fotoğrafları insanlık tarihini belgeler. Haber fotoğrafları tarihin görsel parçalarıdır. Fotoğrafların arşivlenerek bir araya getirilmesi, tarihin örsel olarak yazılması anlamına gelir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mesajın üretilme biçimi açısından kaynaklardan biri değildir?
Yazılı |
Basılı |
İşitsel |
Görsel |
Elektronik |
Doğru cevap B'dir. Basılı.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun görev ve yetkileri kapsamında değildir?
Resmi ilanlar ile kamu kurum ve kuruluşlarına ait reklamların yayınlanmasına aracı olmak |
Radyo ve televizyon yayınlarını denetlemek |
Seçim dönemlerinde siyasi parti yayınlarını YSK kararları doğrultusunda denetlemek |
Reklam paylarının verilmemesi halinde ihtarda bulunmak ve yine geciktirilmesi halinde yayını durdurmak |
Yayın izni için gereken şartlardan birini kaybeden ya da hile yaptığı anlaşılan kuruluşların iznini iptal etmek |
B, C, D ve E seçenekleri RTÜK'ün görev ve yetkileri kapsamında yer almaktadır. "Resmî ilanlarla, kamu kurum ve kuruluşlarına ait reklamların, vasıfları Genel Kurulca tespit edilen yayın organlarında, fikir ve içtihat farkı aranmaksızın yayınlanmasına aracı olmak" Basın İlan Kurumu'nun görevidir. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Çağdaş Gazeteciler Derneği ilkelerinden biridir?
Yayın tarihi için konan zaman kaydına saygı gösterilir |
Şiddet ve zorbalığı özendirici, insani değerleri incitici yayın yapmaktan kaçınılır |
Basın organları, yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkına saygı duyarlar |
Gazeteci görevini, taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan sakınır |
Gazetecinin halka ve kamuoyuna karşı mesleki sorumluluğu, işverenine ve kamu otoritelerine karşı sorumluluğundan önce gelir. |
"Gazetecinin halka ve kamuoyuna karşı mesleki sorumluluğu, işverenine ve kamu otoritelerine karşı sorumluluğundan önce gelir." ilkesi, Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin ilkelerindendir. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fotoğrafik görüntü üretimindeki süreçlerden biri değildir?
Optik |
Mekanik |
Elektronik |
Kimyasal |
Zihinsel |
Fotoğrafik görüntü üretimindeki optik, mekanik, elektronik ve kimyasal süreçler, yaşanılan deneyimlerdeki gerçeğin, aslına uygun bir şekilde yansıtılmasını sağlar.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber kaynağının yazılı, görüntülü, sesli olarak kamuoyuna aktarmak istediği bilgi ve verileri içerir?
Basın bülteni |
Basın duyurusu |
Basın açıklaması |
Basın bildirisi |
E-bülten |
Basın bildirisi, içeriğinde yaptırımı da içeren, haber kaynağının eylem ya da söyleme ilişkin görüşlerini yazılı olarak
kamuoyuna aktarmak üzere oluşturduğu metindir. Basın duyurusu, davet niteliğinde olan eyleme ve söyleme ilişkin haber kaynağının yaptığı açıklamaları içeren metindir. Basın bülteni, tanıtıcı bilgi ve verileri içeren, haber kaynağını ilgilendiren konu ya da olaylar hakkında hazırlanmış metindir. E-bülten, internette düzenli olarak belirli abone kitlesine gönderilen, bir kurum, kuruluş ya da ürün veya hizmetle ilgili haber içeriğinden oluşan elektronik postadır. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
İlk defa tek bir negatiften sınırsız sayıda pozitif baskı alınmasını sağlayan kişi kimdir?
Henri Cartier |
Josef Koudelka |
W. Eugene Smith |
Dorothea Lange |
Robert Capa |
William Henry Fox Talbot tarafından fotoğrafa kazandırılmış bir özelliktir. “Talbot’un kalotipinin en değerli özelliği, dagerrotip kadar detaylı bir görüntü olmamasına rağmen, ilk defa tek bir negatiften sınırsız sayıda pozitif baskı alınmasını sağlayan negatif/pozitif sistemidir”.
9.Soru
Çocuklarla ilgili suçları ve cinsel saldırıları haber yapan bir gazetecinin aşağıdaki davranışlardan hangisini yapması gerekir?
Tanık ya da mağdur olan çocukla röportaj yapmak için ailesini ikna etmeye çalışmalı |
Sanık ya da mağdur durumundaki çocukla ailesi izin vermemiş bile olsa görüntü almaya çalışmalı |
Cinsel saldırıda mağdur durumda olan çocuğun yalnızca açık ismini vermeli |
Sanık, tanık ya da mağdur olsun, 18 yaşından küçüklerin açık isimlerini ve fotoğraflarını yayınlamamalı |
Kamuoyunu bilgilendirmek adına 18 yaşından küçük bile olsa sanık ve tanıkların açık isimlerini ve fotoğraflarını yayınlamalı |
Çocuklarla ilgili suçlarda ve cinsel saldırılarda sanık, tanık ya da mağdur (maktul) olsun, 18 yaşından küçüklerin açık isimleri ve fotoğrafları yayınlanmamalıdır. Çocuğun kişiliğini ve davranışlarını etkileyebilecek durumlarda, gazeteci, bir aile büyüğünün veya çocuktan sorumlu bir başkasının izni olmaksızın çocukla röportaj yapmamalı veya görüntüsünü almaya çalışmamalıdır. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
Basın yasalarıyla halkın bilme, ifade ve haber alma hakkını sınırlamaya ne ad verilir?
Basın yasalarıyla halkın bilme, ifade ve haber alma hakkını sınırlamaya ne ad verilir?
Baskı |
Gizlilik |
Sansür |
Denetleme |
Etik |
Basını kısıtlayarak halkın bilme, ifade ve haber alma hakkını sınırlama öncelikle basın yasalarıyla başka bir anlatımla sansür ile gerçekleşmektedir. İktidarın uydusu olması yolunda basına uygulanacak baskı ve yaptırımlar ifade özgürlüğünü de engellemektedir. Bu nedenle halkın haber alma hakkının yasalarla ya da baskıcı başka yollarla kontrol altına alma çabalarının önüne geçmek ve dışarıdan bir etkiye açık hale getirmemek için basının kendi kendini denetleme çabaları ön plana çıkmaktadır. Basın ancak bu şekilde toplumsal sorumluluğunu yerine getirebilecek, böylece gazetecilik mesleğinin saygınlığı korunacak, mesleki ayrıcalıkların kötüye kullanılması önlenecek, iktidarlar tarafından basına yapılabilecek müdahaleler ortadan kalkacak, özdenetim ile yasalardaki boşluk ve eksikliklerden doğabilecek sorunlar önlenecektir.
11.Soru
"Muhabir soruyu sorduğu anda konuğun tepkisini
gözlemleyebilir. Böylece ne zaman gergin ya da rahat olduğunu, sorulara hangi samimiyetle cevap
verdiğini bilebilir. Verilen yanıt kadar konuğun yanıt verme biçimi de önemlidir. Konuğun duruşu, ses
tonu, yüz ifadesi, vücut dili, mimikleri duygu ve düşüncelerine dair önemli ipuçları verir. Bu nedenle en
çok tercih edilen söyleşi türü yüzyüze yapılan söyleşilerdir."
Yukarıdaki paragrafta bahsedilen söyleşi türü, aşağıdakilerden hangisidir?
Basın Odası Söyleşisi |
Panel Söyleşisi |
İnternet Söyleşisi |
Telefon Söyleşisi |
Yüz Yüze Söyleşi |
Muhabirin karşısına birini alarak yüz yüze yaptığı söyleşilerdir. Yüz yüze yapılan söyleşiler telefonla ya
da internetle yapılan söyleşilere oranla daha avantajlıdır. Muhabir soruyu sorduğu anda konuğun tepkisini
gözlemleyebilir. Böylece ne zaman gergin ya da rahat olduğunu, sorulara hangi samimiyetle cevap
verdiğini bilebilir. Verilen yanıt kadar konuğun yanıt verme biçimi de önemlidir. Konuğun duruşu, ses
tonu, yüz ifadesi, vücut dili, mimikleri duygu ve düşüncelerine dair önemli ipuçları verir. Bu nedenle en
çok tercih edilen söyleşi türü yüzyüze yapılan söyleşilerdir. Doğru cevap E seçeneğidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Levie ve Lentz'e göre fotoğrafların metnin işlenişine nasıl yardım ettiğine dair üç maddeden biridir?
İnanılırlık |
Tanımlama |
Durağanlık |
Başka şeyler çağrıştırma |
Duygusal bir tepki uyandırmak |
Levie ve Lentz, metinle kullanılan fotoğrafların etkilerini konu alan araştırmalarında, fotoğrafların metnin işlenişine nasıl yardım ettiğini üç maddede özetlemektedirler: Dokunaklı ve duygusal bir tepki uyandırmak, anlamaya ve akılda tutmaya yardım etmek ve metinde sunulan bilgiyi arttırmak.
13.Soru
Vergi yasasında yapılan değişikliğin mükelleflere getireceği yeni sorumlulukları bir uzman yardımıyla hedef kitleye aktarmak için yapılan söyleşi türü aşağıdakilerden hangisidir?
Sıcak haber için yapılan söyleşi |
Topluma odaklı söyleşi |
Kişiye odaklı söyleşi |
Soruşturmacı gazetecilik için yapılan söyleşi |
Basın odası söyleşisi |
Gündemdeki bir konu hakkında konu ile ilgili kişi ya da kişilerle görüşülerek bilgi alınması konuya odaklı söyleşi ile gerçekleştirilir. Muhabirin amacı bilinmeyen bazı
olayları gün ışığına çıkarabilmek için konu ile ilgili uzmanlardan ya da konunun içerisinde yer alan kişilerleden görüş alarak Soruşturmacı gazetecilik için yapılan söyleşi gerçekleştirir.
14.Soru
Haber üretme sürecindeki en büyük sınırlılık aşağıdakilerden hangisidir?
Haber üretme sürecindeki en büyük sınırlılık aşağıdakilerden hangisidir?
Haber |
İletişim stratejileri |
Donanım |
Zaman |
Etik |
Haber üretme sürecindeki en büyük sınırlılık zaman faktörüdür.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haberde fotoğraf kullanımının nedenlerinden biri değildir?
Metinde sunulan bilgiyi arttırma |
İnanılırlık |
Biçem |
Tutarlılık |
Orada olma duygusu |
Tom Ang ve Harold Evans, gazete haberlerinin sunumunda fotoğraf kullanılmasının nedenlerini yedi maddede açıklar. Bunlar: İnanılırlık, tanımlama, orada olma duygusu, başka şeyler çağrıştırma, durağanlık, biçem ve tutarlılıktır.
16.Soru
"Gazeteci; bilgi ve haber alma, yorum yapma ve eleştirme özgürlüklerini ne pahasına olursa olsun savunur." ifadesi aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
Gazetecinin hakları |
Gazetecinin temel görevleri ve ilkeleri |
İnsan ve yurttaş hakkı |
Gazeteci tanımı |
Gazetecinin sorumluluğu |
17.Soru
Basın ahlakı konusunda ülkemizde yazılmış en kapsamlı metin aşağıdakilerden hangisidir?
Basın ahlakı konusunda ülkemizde yazılmış en kapsamlı metin aşağıdakilerden hangisidir?
Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi |
Basın Meslek İlkeleri |
Çağdaş Gazeteciler Derneği İlkeleri |
Ekonomi Muhabirleri Derneği Etik İlkeleri |
Konsey Sözleşmesi |
Basın ahlakı konusunda ülkemizde yazılmış en kapsamlı metin Gazeteciler cemiyeti tarafından hazırlanmış olan Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi'dir. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Gidal’in tanımında, “.........., kelimenin kendisinden de anlaşılacağı gibi,
haberciliğin görsel açılımıdır” ifadesindeki boşluğu aşağıdakilerden hangisi doğru olarak tamamlar?
Editing |
Fotojurnalizm |
Haber toplamak |
Haber yazmak |
Kurgu yapmak |
Bir konuyu göstererek anlatmanın kitle iletişim araçlarında yaygınlaşması, doğal olarak fotoğrafı haberin ayrılmaz bir parçası durumuna getirmiştir. Bir haberin sunumunda fotoğraf kullanılmasının habere çeşitli yararları vardır. Ancak bu yararlara geçmeden önce, haber fotoğrafının ne olduğunu ele almak gerekir.
Tim Gidal’in haber fotoğrafçılığı tanımında, “Fotojurnalizm, kelimenin kendisinden de anlaşılacağı gibi, haberciliğin görsel açılımıdır”. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Hangisi gazeteciler için güvenilir ve sürekli olan haber kaynakları arasında yer alır?
Anlık ihbar |
Tarihsiz fotoğraf |
İsimsiz ses kaydı |
Tarihsiz ses kaydı |
Sivil toplum kuruluşları |
Gazeteciler için siyasiler, devlet yetkilileri, sivil toplum kuruluşları “güvenilir ve sürekli” haber kaynaklarıdır.
20.Soru
Basın özgürlüğüne ilişkin anayasa metnine göre Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 25. Maddesi aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilmektedir?
Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir |
Basın hürdür, sansür edilemez |
Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır |
Süreli veya süresiz yayınların suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle zapt ve müsaderesinde genel hükümler uygulanır |
Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz |
Her demokratik ülkede olduğu gibi Türkiye’de de Basın Özgürlüğü Anayasa metninde yer almıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 25. Maddesi şöyle demektedir: “Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz”.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ