Haber Toplama Teknikleri Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
PTT A.Ş hangi kuruma bağlıdır?
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına |
Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı |
Hazine ve Maliye Bakanlığı |
Gençlik ve Spor Bakanlığı |
Sağlık Bakanlığı |
PTT A.Ş (Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına) aittir. Doğru cevap A seçeneğidir.
2.Soru
Yukarıdaki özellikleri taşıması gereken kişi/grup aşağıdakilerden hangisidir?
Yukarıdaki özellikleri taşıması gereken kişi/grup aşağıdakilerden hangisidir?
Haber Müdürü |
Genel Yayın Yönetmeni |
İstihbarat Servisi |
Yazı İşleri Birimi |
Muhabir |
Yazı işleri biriminde çalışanların taşıması gereken özellikler şunlardır:
-
C¸ok iyi bir Türkçe ve dilbilgisi.
-
İyi bir haber duygusu, sezgisi.
-
Sayfaya haber içeriği ve görseliyle bir bütün olarak bakabilme yeteneği.
-
S¸ikayet etmeden çalışabilme özelliği.
3.Soru
"Gazetecilerin haberi belirlemelerinde kişisel görüşlerinin etkili olması" habercinin hangi özelliği ile ilişkilidir?
Kuşak Aidiyeti |
İdeolojik Durum |
Cinsiyet |
Yaş |
Medeni durum |
Gazetecilerin haberi belirlemelerinde kişisel görüşlerinin ve ideolojik konumlarının etkileri olduğu konusunda kanıtlar bulunmaktadır. Farklı ideolojilere sahip bireylerin gazetecilik yapması kadar doğal bir durum olamaz.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sıcak haber için yapılan söyleşilere örnek verilebilir?
amacı bilinmeyen bazı olayları ortaya çıkarmak için uzmanlarla konuşmak |
kişiyi öne çıkarmak ve yaptıklarını, yaşamını ya da düşüncelerini tanıtmak |
deprem sonrası, depremle ilgili insanların izlenimlerine başvurmak |
farklı tarafları bir araya getirip, zıt görüşleri dengeli bir biçimde tartıştırmak |
hayatın içinden güncel konularla ilgili birden fazla kişi ile görüşme yapmak |
Deprem sonrası, depreme ilişkin insanların izlenimlerine başvurmak sıcak haber için yapılan söyleşilere örnek verilebilir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, belirli bir konuyu tartışmak, bilinmeyen yanlarını açığa çıkarmak amacıyla bir uzmanla yapılan röportaja verilen addır?
Portre röportaj |
Gezi röportajı |
Radyo röportajı |
Sokak röportajı |
Haber röportaj |
Haber Röportaj: Belirli bir konuyu tartışmak, bilinmeyen yanlarını açığa çıkarmak amacıyla bir uzmanla yapılan röportaja haber röportaj denir. Haber röportajın konusu gündemin içinden seçilebileceği gibi, gündemle hiç ilişkisi
olmayan bir konu da haber röportajda ele alınabilir. Ele alınan konu öncesi, sonrası, doğrudan ve dolaylı etkileri ve sonuçları ile irdelenir. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Basın İlan Kurumu hangi tarihte kurulmuştur?
2 Aralık 1961 |
2 Ocak 1960 |
2 Ocak 1961 |
3 Aralık 1960 |
3 Ocak 1961 |
Basın İlan Kurumu, 2 Ocak 1961 tarihinde kurulmuştur. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
"off the record" sözü ne için kullanılır?
Önemli haberler için |
Yayınlanmaması gereken bilgi için |
Yayınlanacak önemli bilgi için |
Haber kaynağının bilinmediği durumlarda |
Habercinin kendi yarattığı bir haber için |
Gazeteci, açıklanmaması kaydıyla (off the record) verilen bilgiyi ve sarf edilen sözleri yayınlamamalıdır.
8.Soru
İçeriğinde yaptırımı da içeren, haber kaynağının eylem ya da söyleme ilişkin görüşlerini yazılı olarak kamuoyuna aktarmak üzere oluşturduğu metin olan yazılı haber kaynağına ne ad verilir?
Basın açıklaması |
Basın bildirisi |
Basın duyurusu |
Basın bülteni |
Makale |
Doğru cevap B'dir. Basın bildirisi adı verilir.
9.Soru
Yukarıdaki maddeler aşağıdaki kavramlardan hangisi tarafından tanımlanabilir?
Basın O¨zgürlüğü |
İletişim O¨zgürlüğü |
Basın Meslek İlkeleri |
Halkın Gerçekleri O¨ğrenme Hakkı |
Özgür İrade |
-
Yayınlarda hiç kimse; ırkı, cinsiyeti, yaşı, sağlığı, bedensel özrü, sosyal düzeyi ve dini inançları nedeniyle kınanamaz, aşağılanamaz.
-
Düşünce, vicdan ve ifade özgürlüğünü sınırlayıcı; genel ahlak anlayışını, din duygularını, aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı ya da incitici yayın yapılamaz.
-
Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez.
-
Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez.
-
Kişilerin özel yaşamı, kamu çıkarlarının gerektirdiği durumlar dışında, yayın konusu olamaz.
-
Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olmaksızın yayınlanamaz.
-
Saklı kalması kaydıyla verilen bilgiler, kamu yararı ciddi bir biçimde gerektirmedikçe yayınlanamaz.
-
Bir basın organının dağıtım süreci tamamlanmadan o basın organının özel çabalarla gerçekleştirdiği ürün, bir başka basın organı tarafından kendi ürünüymüş gibi kamuoyuna sunulamaz. Ajanslardan alınan özel ürünlerin kaynağının belirtilmesine özen gösterilir.
-
Suçlu olduğu yargı kararıyla belirlenmedikçe hiç kimse “suçlu” ilan edilemez.
-
Yasaların suç saydığı eylemler, gerçek olduğuna inandırıcı makul nedenler bulunmadıkça kimseye atfedilemez.
-
Gazeteci, kaynaklarının gizliliğini korur. Kaynağın kamuoyunu kişisel, siyasal ekonomik vb. nedenlerle yanıltmayı amaçladığı haller bunun dışındadır.
-
Gazeteci görevini, taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan sakınır.
-
S¸iddet ve zorbalığı özendirici, insani değerleri incitici yayın yapmaktan kaçınılır.
-
İlan ve reklam niteliğindeki yayınların bu nitelikleri, tereddüde yer bırakmayacak şekilde belirtilir.
-
Yayın tarihi için konan zaman kaydına saygı gösterilir.
-
Basın organları, yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkına saygı duyarlar.
10.Soru
"..... ....., haber seçim ölçütü olarak haber olacak konunun kamu çıkarı doğrultusunda bir bilgi hazinesi olması, hem okurun ilgisini ve çıkarlarını hem de insanların dikkatini doğal olarak toplaması gerektiği savunulmaktadır" ifadesindeki boşluğu aşağıdakilerden hangisi tamamlar?
Manipülasyon modeli |
Serbest pazar modeli |
Gündem belirleme modeli |
Piyasa modeli |
Tecimsel yayıncılık modeli |
Haber değerleriyle ilgili başka bir yaklaşımda Piyasa Modeli (Market) ve Manipülasyon Modeli (Manipulative) olmak üzere iki model öne sürülmektedir. Tiffen ile Cohen ve Young’ın savunduğu Piyasa Modelinde haber seçim ölçütü olarak haber olacak konunun kamu çıkarı doğrultusunda bir bilgi hazinesi olması, hem okurun ilgisini ve çıkarlarını hem de insanların dikkatini doğal olarak toplaması gerektiği savunulmaktadır. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber fotoğrafçılarının karşılaştığı sınırlılıklardan biri değildir?
Kurumun yayın politikası |
Tekrar şansının olmaması |
Yalnız çalışma ortamı |
Zaman |
Bağımlılık |
Haber fotoğrafçılarının karşı karşıya olduğu sınırlılıklar şunlardır:
- Etik sorumluluk
- Zamansal ve mekansal boyut sınırı
- Kurumun yayın politikası
- Tekrar şansının olmaması
- Kalabalık çalışma ortamları
- Zaman
- Konu alanının çeşitliliği
- Bağımlılık
12.Soru
" Haber içeriği reklam verenlerin, yayın kuruluşunun sahip ya da sahipleri ve diğer yayıncıların bulunduğu ticari ortak ve müttefiklerin görüşlerini, uygulamalarını yansıtmaktadır. Bu ilişki düzeyinde piyasa şartlarında ekonomik etkenler belirleyici olmaktadır" ifadesi haberin toplanmasına, seçilmesi ve elenmesine ilişkin aşağıdaki hangi temel yaklaşımı ifade etmektedir?
Biçimsel olmayan ilişki |
Çıkar ilişkisi |
Kamusal ilişki |
Tecimsel ilişki |
Dış etmenler |
Tecimsel ilişki: Haber içeriği reklam verenlerin, yayın kuruluşunun sahip ya da sahipleri ve diğer yayıncıların bulunduğu ticari ortak ve müttefiklerin görüşlerini, uygulamalarını yansıtmaktadır. Bu ilişki düzeyinde piyasa şartlarında ekonomik etkenler belirleyici olmaktadır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Aşağıdaki haber alanlarından hangisinde Türkiye’de uzmanlaşma sağlanmıştır?
Sanat |
Sağlık |
Magazin |
Eğitim |
Bilim ve teknoloji |
Türkiye’de ekonomi, politika, spor ve magazin dallarında uzmanlaşma sağlanmıştır. C¸ünkü bu dallar, tarihi süreç içerisinde uzun bir geçmişe sahiptir. Ancak kültür sanat, eğitim, sağlık, bilim ve teknoloji, çevre gibi alanlarda Türkiye’de uzmanlaşma tam olarak sağlanmamıştır.
14.Soru
Gazetecilikte "haber atlatma" etik sorunlara neden olabilmektedir. Bu sorun hangi unsurdan kaynaklanmaktadır?
Medya sahipliği |
Rekabetçi yapı |
Örgütsel yapı |
İşgören niteliği |
Zaman faktörü |
Haber atlatma, bir gazetecinin haberi diğer meslektaşlarından daha önce yayınlaması demektir. Bu durumda gazeteci hızlı davranmak zorundadır. Zaman faktöründen dolayı etik sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Aşağıdaki haber kaynaklarından hangisinin kullanımında gazetecilerin akredite olması koşulu bulunmaktadır?
Bilimsel kaynaklar |
Valilikler |
TBMM |
Cumhurbaşkanlığı |
Siyasi partiler |
Cumhurbaşkanlığı makamına ilişkin haberler, geziler, programlar hakkında yapılan haberlere yönelik haber kaynağıdır. Cumhurbaşkanlığı basın bürosu tarafından akredite olmuş gazeteciler bu haberleri takip eder. Cumhurbaşkanlığı külliyesinde gazeteciler için bir basın ofisi bulunur. Gazete ve televizyonların akredite muhabirleri bu ofiste Cumhurbaşkanlığı ilgili haberleri takip eder. Cumhurbaşkanlığı tarafından düzenlenmiş her türlü etkinlik, rapor, program gibi faaliyetlerin yanında Cumhurbaşkanının katılmış olduğu toplantı, gezi gibi etkinlikler de haber değeri taşır. Cumhurbaşkanlığı, kurumsal kimliği ve Başbakanın kişisel kimliği bağlamında önemli bir haber kaynağıdır. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyada gözlenilen etik erozyona zemin hazırlayan temel nedenlerden biridir?
İyi niyet |
İç tartışma |
Rekabetçi yapı |
Para kazanma hırsı |
Uzmanlık |
medyada gözlenilen etik erozyona zemin hazırlayan temel nedenler;
• Yoğunlaşma,
• Sağlıklı bir habercilik eğitiminin olmaması,
• Sansasyonel habercilik,
• Haber metinleri ve görüntülerindeki şiddet, cinsellik, ırkçılık gibi unsurların çok öne çıkarılması,
• Dilin bayağılaştırılması,
• Kurgulanmış yalan habere artan eğilim,
• Haber kaynaklarına ve okuyuculara karşı sorumsuzluk,
• Para karşılığı kaynağa ulaşma,
• Kişisel öfke ve kızgınlıkların haber sayfalarına yansıması,
• Özel hayata, kişi onur ve şahsiyetine saygısızlık,
• Para kazanma hırsı,
• Haber kaynaklarına aşırı yakınlık, taraflılık,
• Haber sektörü çalışanları arasındaki ücret dengesizliği,
• Haber Sektörü çalışanlarının iş güvencesinden yoksunluğu,
• Promosyon olarak sıralanmaktadır.
17.Soru
Haber fotoğrafçılığının temel öğesi nedir?
Fotoğraf |
Haber |
Fotoğraf makinesi |
Mekan |
Zaman |
Clifton C. Edom çağdaş haber fotoğrafçısını tanımlarken “öncelikle muhabir, ondan sonra foto muhabirdir” (Edom, 1976, s. 27) diye belirtir. Edom’un tanımından da anlaşılacağı gibi haber fotoğrafçılığının temel öğesi haberdir.
18.Soru
Bireyleri duygusal olarak olumlu yönde etkileyen konu ve olayların değerlendirildiği haber değeri aşağıdakilerden hangisidir?
Eğlence |
Görsel çekicilik |
Kültürel uygunluk |
Heyecanlılık |
Mizah |
HEYECANLILIK
İnsanları heyecanlandıran sevinçli, mutluluk dolu, korkulu ve üzüntülü gibi birçok duygusal aktivite olmasına rağmen bu kapsamda genellikle bireyleri duygusal olarak olumlu yönde etkileyen konu ve olaylar değerlendirilmektedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haberin öğelerinden biri değildir?
Ne |
Nerede |
Ne zaman |
Nasıl |
Ne için |
5N1K olarak da adlandırılan haberin öğeleri ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden, kim olarak belirlenmiştir.
20.Soru
Özellikle haber yapım sürecinde önemli etkilerinin görüldüğü bu süreçte gelen bilginin ilgili gazete ya da televizyonun yayın kimliğine ve politikasına uygunluğunu denetlemede yararlanılan yöntem aşağıdakilerden hangisidir?
Yayın politikası |
Eşik bekçiliği |
Yazı işleri denetimi |
İstihbarat yöntemi |
Konu teklifçiliği |
Gazete veya televizyon organizasyonuna yayın periyodu içinde gelen, haber, yorum ve görsel malzemenin, söz konusu gazetenin veya televizyonun yayın kimliği ve yayın politikasına uygun olarak seçilmesi işlemi “eşik bekçiliği” olarak adlandırılmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ