Haber Toplama Teknikleri Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi'nde yer alan başlıklardan biri değildir?
İnsan ve yurttaş hakkı |
Gazetecinin tarafsızlığı |
Gazetecinin sorumluluğu |
Gazetecinin hakları |
Gazeteci tanımı |
İnsan ve yurttaş hakkı, gazetecinin sorumluluğu, gazetecinin hakları ve gazeteci tanımı Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi'nde yer alan başlıklardan arasındadır. Gazetecinin tarafsızlığı metinde ayrı bir başlık olarak yer almamaktadır. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Hangisi haberi etkileyen güçlerden biri değildir?
hedef kitlenin kimliği |
toplumun yaşam biçimi |
Medya patronunun kimliği |
Olayın niteliği |
Haberin kaynağının kimliği |
Haber içeriklerinde haberi üreten kurumun yapısı en önemli etkenlerden birisidir. Bununla birlikte hedef kitlenin kimliği, toplumun yaşam biçimi, gelenekleri, olayın niteliği, haberin kaynağının kimliği, haberin yayılmasını isteyenin ya da istemeyenin çıkarı, tutumu, ne tür bilginin verildiği ve neyin gizli tutulduğu, ekonomik durumun halk üzerindeki baskısı haberi etkileyen güçlerdir. U¨rünü biçimleyen haber merkezinin içindeki güçler, izlenen gazeteciliğin türü, mesleğe yönelik tutum, kitle iletişim aracının ve teknolojisinin türü, medya kuruluşunun gazetecilere olan tutumu, zaman, yer ve ekonomik kısıtlılıklar haberi etkileyen unsurlardır. Haber bazen önyargılı olabilmekte bazen eksik bilgiler içerebilmektedir. Haberi yazan kişiler kendi geçmişlerini, inançlarını, ideolojilerini habere yansıtabilirler. Haber ile ilgili bütün bu durumlar haberi şüpheli bir bilgi haline getirmektedir.
3.Soru
Kurban bayramının hafta sonu ile birleştirilerek 9 güne çıkarılması haberi aşağıdaki haber değerlerinden hangisi ile ilişkilendirilebilir?
Uygunluk |
Eğlence |
Kişiselleştirme |
Kültürel Uygunluk |
Devamlılık |
Tahmin edilebilirlik ve izleyici talebi öğelerini de içinde bulunduran bu ölçüt resmi ve dini bayramlar, kutlamalar, anma günleri, spor karşılaşmaları gibi izleyicinin beklentilerinin ve olacağını önceden kestirebildiği olayların dikkate alındığı değerdir. Bu nedenle ilgili haber uygunluk haber değeri ile değerlendirilebilir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fransız Le Monde gazetesi tarafından belirlenen meslek ahlakı ile ilgili temel ilkelerden biridir?
Dilin doğru kullanımı |
Yoğunlaşma |
Sağlıklı bir habercilik eğitimi |
Promosyon |
Kolektif çalışma |
Fransız Le Monde gazetesinin yöneticileri meslek ahlakı ile ilgili temel meslek ilkelerini şöyle açıklamaktadırlar:
-
Ekonomik bağımsızlık,
-
Kurumsal bağımsızlık,
-
Haberde doğruluğun önemi ve hassasiyeti,
-
Zamana karşı doğruyu savunmak,
-
Hataların kabulü,
-
İç tartışma,
-
Kolektif çalışma,
-
İyi niyet,
-
Dürüstlük,
-
Uzmanlık
-
YetenekDoğru cevap E'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Radyo Televizyon Üst Kurulu yasasının görev alanlarından biridir?
Haberleri cins ve konularına göre sınıflayarak arşivlenmesini sağlamak |
Yayın kalitesini artımak maksadıyla toplantı, anket, ziyaret, tanıtım ve benzeri faaliyetleri yapmak |
Reklam paylarının verilmemesi halinde ihtarda bulunmak |
Her tür istek, şikâyet ve sorunları dinlemek ve çözüm yolları bulmak |
Her türlü hizmet ve faaliyetlerini sanal basın-yayın yoluyla kamuoyuna tanıtmak |
RTÜK:
•Üst kurul radyo ve televizyon yayınlarını kurulan izleme ve kayıt istemleriyle denetlemek,
Seçim dönemindeki siyasal parti yayınlarını YSK kararları doğrultusunda denetlemek,
• Uyduyla yapılan yayınların ulusal ve uluslararası ilkelere uygunluğunu denetleyip diğer
ülkelerdeki yetkili kuruluşlarla işbirliği yapmak, yasaya aykırı yayın yapma, kurulun öngördüğü
yükümlülükleri yerine getirmeme ve izin ve tahsis şartlarını ihlal etme durumlarında yayın
kuruluşlarına yasal müeyyideleri uygulamaya karar vermek,
• Reklam paylarının verilmemesi halinde ihtarda bulunmak ve yine geciktirilmesi halinde yayını
durdurmak ve “Amme alacaklarının tahsil Usulü Hakkında Kanun” gereğince işlem yaptırmak;
• Yayın izni için gereken şartlardan birini kaybeden ya da hile yaptığı anlaşılan kuruluşların iznini
iptal etmek;
• Cevap ve düzeltme hakkı için dava açacak olanların başvuruları durumunda yayın bandının bir
kopyasını ücretli olarak vermek ve bu hak tanındığı halde gereğini yapmayan kuruluşa üç aya
kadar yayın durdurma, tekrarında ise izin iptali müeyyidelerini uygulamakla görevlidir.
6.Soru
Hangi söylemde basın özgürlüğü anlayışı devlet ve sivil toplum ayrımı çerçevesinde ele alınmaktadır?
Hangi söylemde basın özgürlüğü anlayışı devlet ve sivil toplum ayrımı çerçevesinde ele alınmaktadır?
Sosyalist felsefi söylem |
Liberal felsefi söylem |
Komünist felsefi söylem |
Marksist felsefi söylem |
Serbest felsefi söylem |
Toplumun doğal haklara sahip özgür ve eşit bireylerden oluştuğunu ifade eden liberal felsefi söylem, anayasal devlet, özel mülkiyet ve rekabetçi piyasa ekonomisi mekanizmalarıyla bireylerin haklarının korunmasını kapsar. Liberal felsefi söylemde, basın özgürlüğü anlayışı devlet ve sivil toplum ayrımı çerçevesinde ele alınmaktadır. Sivil toplum, kişisel yaşam, aile ve iş yaşamından oluşan devletten bağımsız özel bir alan olarak kabul edilmekte ve basın özgürlüğü de özel mülkiyet bağlamında düşünülerek bireylerin doğal hakları kapsamına girmektedir
7.Soru
Anadolu Ajansı hangi yıl kurulmuştur?
1920 |
1923 |
1924 |
1927 |
1930 |
Doğru cevap A'dır. Anadolu Ajansı 1920 yılında kurulmuştur.
8.Soru
Hangi cümle Türkiye Cumhuriyeti anayasasının 28. Maddesinde yer almaktadır?
Basın hürdür, sansür edilemez. |
Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. |
Herkes, düşünce ve kanaatlerini açıklama ve yayma hakkına sahiptir. |
Kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz. |
Herkes düşüncesini istediği araçla açıklayabilir. |
"Basın hürdür, sansür edilemez." cümlesi Türkiye Cumhuriyeti anayasasının 28. Maddesinde yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.
9.Soru
Hangisi günümüzde medyanın 4. kuvvet olmasının önünde oluşan sorunlardan biri olamaz?
Yalan haber |
Manipülasyon amaçlı haber |
Özel hayatların gizliliğinin ihlali |
Kamu yayarının göz ardı edilmesi |
Şeffaf habercilik |
Medyanın dördüncü güç olmaktan çıkıp, güçlerin medyası haline dönüşmesi veya birinci güç haline gelmesi herkes tarafından açıkça dile getirilen en önemli konulardan biri haline gelmiştir. İlk kitle iletişim araçlarından günümüze medyanın “haber verme” veya haber yayınlama anlayışında değişiklikler olmuş, yalan haber, manipülasyon (yönlendirme) amaçlı haber, özel hayatların gizliliğinin ihla^li, kişisel çıkarlar, kamu yararının göz ardı edilmesi gibi bir dizi "mesleğe özel" sorunlar baş göstermiştir.
10.Soru
Röportajı yapan kişinin belirleyiciliğinin en yüksek olduğu ropörtaj türü aşağıdakilerden hangisidir?
Gezi röportajı |
Haber röportaj |
Portre röportaj |
Belgesel röportaj |
Dizi röportaj |
Gezi Röportajı: Bu röportaj türünün birinci karakteri röportajcının kendisidir. Röportaj türleri içinde röportajı yapan kişinin belirleyiciliğinin en yüksek olduğu başka bir anlatımla en öznel türdür.
11.Soru
Muhabirin bizzat olaya tanıklık ettiği, izlediği ya da olayın içinde yer alan kişilere dayanarak yaptığı haberler, muhabirin kaynağa telefonla ulaştığı haberler, röportajlar hangi tür haber kaynaklarını oluşturur?
Haber ajansları |
Kamu ve özel sektör kuruluşları |
Basın bültenleri |
Oda, dernek ve vakıflar |
Birinci el kaynaklar |
Birinci El Kaynaklar:
Muhabirin bizzat olaya tanıklık ettiği, izlediği ya da olayın içinde yer alan kişilere dayanarak yaptığı haberler, muhabirin kaynağa telefonla ulaştığı haberler, röportajlar bu tip haber kaynaklarını oluşturur.
İkinci El Kaynaklar:
Haber ajansları, basın bültenleri, açıklamalar, kamu ve özel sektör kuruluşları, oda, dernek, vakıf ve kişilerden çeşitli yol ve yöntemlerle alınan bilgi, belge ve verilerle oluşturulan haberlerin kaynaklarıdır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gazetecinin haber yapmakta en çok kullandığı haber kaynaklarından biridir?
Sendikalar |
Meslek odaları |
Holdingler |
Siyasi partiler |
Halkla ilişkiler ajansları |
Haber konusu olabilecek bilgileri gazeteciye sağlayan en önemli haber kaynaklarından biri resmi kurum ve kuruluşlardır. Çünkü bu kurum ve kuruluşların icraatları kişilerin gündelik hayatlarını direkt etkileyebilecek unsurlar barındırır ve ayrıca resmi kaynaklar, saygınlıkları sayesinde haberi inanılır kılar. Resmi organlar, gazetecinin haber yapmakta en çok kullandığı haber kaynaklarıdır. Bu haber kaynakları da coğrafi konuma göre başkent haber kaynakları olan Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar, Genel Müdürlükler ile siyasi partiler ve diğer illeri de kapsayacak şekilde valilikler, kaymakamlıklar, belediyeler, il ve ilçe müdürlükleridir. Aynı zamanda uzmanlık alanlarına göre de haber kaynaklarında farklılaşma olur. Güvenlik ve savunmaya ilişkin, Emniyet ve Türk Silahlı Kuvvetleri, adalet kurumlarına yönelik yargı organları, eğitim ve sağlık konularına ilişkin olarak da eğitim ve sağlık kuruluşları haber kaynağıdır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
İnsanların dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri nedenlerle hiçbir şekilde kınanmaması ve aşağılanmaması hususunda yasa kapsamında sorumluluğu olan birim aşağıdakilerden hangisidir?
Radyo Televizyon Üst Kurulu |
Basın İlan Kurumu |
Gazeteciler Cemiyeti |
Basın Konseyi |
Çağdaş Gazeteciler Derneği |
Radyo Televizyon Üst Kurulu yasasının Yayın İlkeleri başlıklı dördüncü maddesi itibariyle Basın Kanunun tanımlandığı sınırlara benzer sınırlar çizilmektedir. Aynı madde de yer alan doğrudan ahlakı ilgilendiren diğer konular içerisinde nsanların dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri nedenlerle hiçbir şekilde kınanmaması ve aşağılanmaması yer almaktadır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mesajın üretilme biçimi açısından sınıflandırılan kaynaklar arasında yer almaz?
Yazılı kaynaklar |
Resmi kaynaklar |
Görsel kaynaklar |
Görsel-işitsel kaynaklar |
Elektronik kaynaklar |
Mesajın üretilme biçimi açısından kaynaklar:
• Yazılı kaynaklar
• Görsel kaynaklar
• Görsel-işitsel kaynaklar
• Elektronik kaynaklar
15.Soru
Haber fotoğrafçısının, hem editörün daha rahat çalışabilmesi için hem de kendi yaptığı işin sağlamasını yapması açısından, birden fazla sayıda fotoğrafla olayı kaydetmesi hangi sınırlılığının önüne geçmiş olur?
Tekrar şansının olmaması |
Kalabalık çalışma ortamları |
Konu alanının çeşitliliği |
Zamana karşı yarışma |
Kurumun yayın politikası |
Olayın bir daha tekrarlanmayacağı düşünülerek, olanak varsa, hem fotoğraf editörünün daha rahat çalışabilmesi için hem de fotoğrafçının yaptığı işin sağlamasını yapması açısından, birden fazla sayıda fotoğrafla olayı kaydetmek gerekir. Haber fotoğrafçılığının sınırlılıklarından biri çoğu durumda tekrar şansının olmayışıdır. Haber fotoğrafçısı bir olayın fotoğrafını çektikten sonra, gazetesine gidip editörüne fotoğrafları gösterdiğinde, eğer sonuç başarısız ise çekimi yenileme şansı çoğu zaman yoktur.
16.Soru
Dünya tarihindeki önemli olayların tek bir fotoğraf karesinde özetlendiği fotoğraflara ne ad verilir?
Sabit fotoğraf |
Nesnel fotoğraf |
Objektif fotoğraf |
İkonik fotoğraf |
Eylemsel fotoğraf |
Dünya tarihindeki önemli olayların tek bir fotoğraf karesinde özetlendiği fotoğraflara ikonik fotoğraf adı verilir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi basının haber kaynaklarından biri değildir?
Parlamento |
Sendika kuruluşları |
Üniversiteler |
Ticari kuruluşlar |
Haber ajansları |
Basının haber kaynakları arasında şunlar bulunur:
- Cumhurbaşkanlığı
- Parlamento
- Bakanlıklar
- Siyasi parti kuruluşları ve temsilcilikleri
- Sendika kuruluşları
- emniyet ve jandarma birimleri
- Adliyeler
- Eğitim kurumları
- Üniversiteler
- Hastaneler
- Ticari kuruluşlar
- Kurumlar
- Kişiler
18.Soru
Gazetecilerin toplumsal ya da siyasal bir öğreti oluşturan, ülkü olarak da benimsenebilen, kişi ve kurumların davranışlarına yön veren düşünceler bütünü içinde destekledikleri siyasal partinin resmi üyesi olması ya da örgütlü bir gruba üye olmaları durumu aşağıdaki ifadelerden hangisi ile açıklanabilir?
İdeolojik durum |
Kuşak aidiyeti |
Haberci görüşü |
Gazetecilerin ardyöresi |
Demografik sentez |
Gazetecilerin haberi belirlemelerinde kişisel görüşlerinin ve ideolojik konumlarının etkileri olduğu konusunda kanıtlar bulunmaktadır. Farklı ideolojilere sahip bireylerin gazetecilik yapması kadar doğal bir durum olamaz. Hatta bu gazeteciler destekledikleri siyasal partinin resmi üyesi, örgütlü bir grup ya da cemaatin temsilcisi olabilir ve bu durumlarını açıkça ifade edebilirler.
19.Soru
Türkiye’de medya üzerinde yasayla kurulmuş olan, denetim hakkına sahip tek kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
Türkiye’de medya üzerinde yasayla kurulmuş olan, denetim hakkına sahip tek kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
Basın İlan Kurumu |
Radyo Televizyon Üst Kurulu |
Gazeteciler Cemiyeti |
Basın Konseyi |
Çağdaş Gazeteciler Derneği |
Türkiye’de medya üzerinde yasayla kurulmuş olan, denetim hakkına sahip tek kuruluş 3984 sayılı yasa ile kurulan Radyo Televizyon U¨st Kuruludur. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilgiye tanıklık bakımından yapılan sınıflama içinde yer alır?
Açık kaynak |
Birinci el haber kaynakları |
Gerçek kişiler |
Kamu tüzel kişileri |
Spor çevreleri |
Muhabirin bizzat olaya tanıklık eden kişiye dayandırarak yaptığı haberde kullandığı kaynak "birinci el haber kaynağı" olarak adlandırılır. Bu sınıflama içinde birinci ve ikinci el haber kaynakları yer alır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ