Haber Yazma Teknikleri Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ters piramit tekniğiyle yazılmış haberlerin aşamalarından biri değildir?
Özetleyici giriş |
Ayrıntılar |
Anımsatıcılar |
Geçmiş hakkında bilgi |
Sonuç |
Haberin en önemli unsurları haberin giriş cümlesinde özetlenir. Haberin odak noktası giriş cümlesinde ifade edilir. Ters piramit tekniğiyle yazılmış haberlerin aşamaları; Özetleyici giriş, Ayrıntılar (açıklama ve diğer bilgiler), geçmiş hakkında bilgi, sonuç.
2.Soru
“Kazada, Keklik ile motosiklet sürücüsü Veysi Eğri ağır yaralandı, motosiklette bulunan kimliği henüz belirlenemeyen bir kişi ise kaçtı. Kaza sonrası başını çarpıp ağır yaralanan ve ameliyata alınan Nevin Keklik, tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.”
Yukarıda bir trafik kazası haberinin bir bölümü verilmiştir. Yukarıda verilen kaza haberi aşağıdaki haber ögelerinden hangisine karşılık gelmektedir?
Sonuç |
Üst başlık |
Gövde |
Giriş |
Alt başlık |
B, C, D ve E seçeneklerinde yer alan haber ögeleri, soru kökünde verilen haber için bilgi anlamında yetersiz kalmaktadır. Soruda verilen haberin bölümünde ayrıntılarla birlikte kazanın sonucu da yer almaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.
3.Soru
Hangisi yazılı kitle iletişim araçlarında kullanılan görsel unsurlardan biri değildir?
Fotoğraf |
Karikatür |
Tablo |
Video |
Grafik |
Yazılı kitle iletişim araçlarında kullanılan ve haberi niteleyen türdeki fotoğraf, illüstrasyon, karikatür, tablo, şekil ya da grafik gibi unsurlara “görsel unsurlar” adı verilir. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Devlet yönetimi tarafından alınan kararlar, çıkarılan yasalar ve resepsiyonlar gibi içinde birden fazla önemli detayı bulunduran haber konularının yazımında hangi haber tekniği tercih edilir?
Dörtgen tekniği |
Bölümleme tekniği |
Piramit tekniği |
Listeleme tekniği |
Renkli yazım tekniği |
Devlet yönetimi tarafından alınan kararlar, çıkarılan yasalar ve resepsiyonlar gibi içinde birden fazla önemli detayı bulunduran haber konuları listeleme tekniğinin tercih edilmesinde önemli bir etkendir.
5.Soru
Haber kavramıyla ilgili aşağıda yer alan ifadelerden hangisi doğrudur?
Yaşanan her olaydan haber yapılır. |
Her olay haber değeri taşır. |
Her olay yayınlanabilirlik değeri taşır. |
Olayı haber yapan en önemli şey magazinel olup olmadığıdır. |
Haberin tüketicisi kamuoyudur. |
Yaşanan her olay haber yapılmaz; çünkü her olay haber değeri taşımaz. Olayın ne zaman meydana geldiği, nerede meydana geldiği, kaç kişiyi ilgilendirdiği, ilginçliği, nadirliği, heyecanlılığı, kuşkululuğu, garipliği, zıtlığı, yenilik ya da tazeliği gibi çeşitli unsurlar “haber değerleri” olarak anılır. Bir olay bu unsurlardan ne kadarına, hangi ölçüde sahipse o olayın haberinin de “değerli” bulunduğu söylenebilir. Meydana gelen olayda bu haber değerlerinden hangisi daha ön planda ise haber, o nokta üzerine odaklanır ve odaklanılan haber değerine “haberin odak noktası” adı verilir. Olayı haber yapan en önemli şey, odak noktasıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bölümleme tekniği haber yazarken dikkat edilmesi gereken hususlardan biri değildir?
Başlangıç paragrafı ile son paragrafın birbirini tekrar etmeden tamamlamasına özen göstermek |
Farklı olayların ortak noktalarını anlamak |
Haberin çerçevesini okura doğru yansıtacak kapsayıcı bir başlık yazmak |
Her bölüm için bir ara başlık kullanmak |
Genel haberin içinde yer alacak her bölümü kendi içinde ortak noktayı yansıtacak bir şekilde yeniden yazmak |
B, C, D ve E seçeneklerinde belirtilenler bölüme tekniğiyle haber yazırken dikkat edilmesi hususları ifade etmektedir. A seçeneği, haberi Wall Street Journal tekniğiyle yazarken dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi paragraflar halinde habere ilişkin diğer bilgi ya da ayrıntıların yer aldığı bölüme verilen isimdir ?
Giriş |
Gelişme |
Değerlendirme |
Gövde |
Sonuç |
Haber metninde girişten sonra, ayrıntıların işlenmeye başlandığı ve diğer öğelerle detaylara yer verildiği bölüme haberin gövdesi denir. Uygulanan haber yazma tekniğine göre üsluba uygun biçimde paragraflar halinde habere ilişkin diğer bilgi ya da ayrıntılar “gövde” bölümünde verilir.
8.Soru
Piramit tekniğine göre hazırlanan bir habere, aşağıdakilerden hangisi ile başlanır?
Giriş |
İlk belirti |
Kronolojik anlatım |
Düğüm |
Sonuç |
Piramit tekniğinde haber, şu sırayı izler:
Giriş, ilk belirti, kronolojik anlatım, düğüm, sonuç. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.
9.Soru
Haber metni hangi aşama tamamlandıktan sonra yayılanmaya hazır hale gelir?
Haber metni hangi aşama tamamlandıktan sonra yayılanmaya hazır hale gelir?
Bilgi toplama |
Haber metnini yazma |
Denetim ve doğrulama |
Odak noktası bulma |
Görgü tanıklarıyla görüşme |
Haber metni ancak denetim ve doğrulama aşaması tamamlandıktan sonra yayıma hazır hâle gelir. Doğru cevap C'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi uzman gazetecilerin bir haber metnindeki bilgilerin aktarılış tarzını ifade eder ?
Bir doğrudan aktarma |
Bir dolaylı anlatım |
Bir doğrudan, bir dolaylı anlatım |
İki doğrudan, bir dolaylı anlatım |
Bir doğrudan, iki dolaylı anlatım |
Haber metninde aktarılacak bilgilerin en öz şekilde; doğrudan ve dolaylı aktarmalar dengeli bir şekilde dağılarak yazılması daha uygun olacaktır. Uzman gazetecilerin bu konudaki tavsiyesi her bir paragrafta “bir doğrudan, iki dolaylı anlatım” yapılması şeklindedir.
11.Soru
Bir trafik kazası haberinde yanıt aranan en önemli soru aşağıdakilerden hangisidir?
Kaza yapan araçların plakası nedir? |
Olayda ölü ya da yaralı var mıdır?* |
Araçların şoförleri kimlerdir? |
Bu yıl meydana gelen trafik kazası sayısı nedir? |
Kurtarma çalışmaları kim tarafından ve nasıl gerçekleştirilmiştir? |
Olayda ölü ya da yaralı olup olmadığı ve adlarının ne olduğu sorusu genellikle trafik kazası haberlerinde atlanılmaması gereken en önemli sorudur.
12.Soru
Haber yazma sürecinin ilk aşaması aşağıdakilerden hangisidir?
Haber yazma sürecinin ilk aşaması aşağıdakilerden hangisidir?
Düşünüp ve bir odak noktası bulmak. |
Haberin nerede meydana geldiğini bulmak. |
Haberin neden meydana geldiğini bulmak. |
Haberle ilgili bilgi toplamak. |
Haber metni tekniğine hakim olmak. |
Haberin ilk basamağı her zaman zihinde başlayan düşünme ve tasarlama ile oluşturulmalıdır. Zihinde odak noktası hedeflenmemiş bir haberi yazmak ve sonunu getirmek pek de kolay değildir. O hâlde ilk aşama “düşün ve bir odak noktası bul” şeklinde özetlenebilir
13.Soru
Haberin en önemli bölümü olan giriş bölümünü en iyi şekilde yazmak için aşağıdakilerden hangisini yapmak gerekir ?
Tekrar tekrar düşünmek |
Haberi iyi anlamak |
Editöre sormak |
Kısa tutmak |
Farklı punto ile yazmak |
Giriş cümlesinin önemi nedeniyle haberin bu cümlede başladığı ve bittiği de söylenir. Dolayısıyla haberin en önemli bölümü olan giriş bölümünün yazılması, haberin tamamının yazılmasından daha zordur. En iyi girişi bulabilmenin en iyi yolu, tekrar tekrar düşünmek ve yazmaktan geçer.
14.Soru
Ters piramit tekniği ne zaman geliştirilmiştir?
1840'lar |
1850'ler |
1860'lar |
1870'ler |
1880'lar |
Ters piramit tekniği muhabirlerin Amerika Birleşik Devletleri’nde İç Savaş döneminde; yani 1850’lerde, telgrafla haber geçmek için geliştirdikleri bir tekniktir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wall Street Journal tekniğiyle yazılan bir haberde dikkat edilmesi gereken adımlardan biri değildir?
Olay yerinin detaylarını anlatmasına olanak verecek notlar tutmalıdır. Örneğin oda ya da ofis gibi kapalı bir ortam ise buraya ait detaylar; açık alanda ise coğrafi konumu, doğal ortam gibi detaylar atlanmamalıdır. |
Olayın içinde yer alan tüm kişilere ulaşılmalıdır. |
Olayı haberleştirmek için istatistiki bilgi ya da arşiv taraması yapılmış olmalıdır. |
Genellikle haberin bir ayrıntısını içeren öyküleyici bir anlatım ile başlanmalıdır. |
Olayın bütün boyutlarını çözmeli her boyutu için yeterince bilgi topladığından emin olmalıdır. |
Wall Street Journal, Amerik Birleşik Devletleri’nde yayımlanan ancak etkinliği dünya çapında olan bir gazetedir. Böylesine geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmasındaki önemli nedenlerden biri, kendine özgü bir tarz yaratmasıdır. Wall Street’in yarattığı farklılığın yapı taşlarından belki de en önemlisi, haber dilidir.
Bu tekniğe uygun bir haber yazabilmek için muhabirin öncelikle şunlara dikkat etmesi gerekir:
Haber yazma aşamasında da şu adımlar izlenmelidir:
• Olay yerinin detaylarını anlatmasına olanak verecek notlar tutmalıdır. Örneğin oda ya da ofis gibi kapalı bir ortam ise buraya ait detaylar; açık alanda ise coğrafi konumu, doğal ortam gibi detaylar atlanmamalıdır.
• Olayın içinde yer alan tüm kişilere ulaşılmalıdır.
• Olayın aktörleri ve tanıklarının görüşlerini almalıdır.
• Olayın bütün boyutlarını çözmeli her boyutu için yeterince bilgi topladığından emin olmalıdır.
• Olayı haberleştirmek için istatistiki bilgi ya da arşiv taraması yapılmış olmalıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ters piramit tekniği hakkında doğru bir ifadedir?
Gazete haberlerinin yalnızca %20’si ters piramit tekniği ile yazılmaktadır. |
Haber ajanslarından gelen haberlerin %50’si ters piramit tekniği ile yazılmaktadır. |
Internette yayınlanan haberlerde ters piramit tekniği kullanılmamaktadır. |
Ters piramit tekniği haberi okumayı zorlaştırmaktadır. |
Ters piramit tekniği haber yazımını hızlandırmaktadır. |
Günümüzde yaklaşık olarak gazete haberlerinin yüzde 80’i ve haber ajanslarından gelen haberlerin de neredeyse tamamının ters piramit tekniği ile yazıldığı söylenebilir. Internette yayınlanan haberlerin büyük bölümü için de bu tekniğin kullanıldığı görülmektedir. Okumayı kolaylaştırıp tekrarı önleyen, merakı tatmin eden, sayfa düzenini, haberi kesme ve genişletmeyi kolaylaştıran ve haber yazımını hızlandıran ters piramit tekniği, bütün haber türleri ve iletişim araçları için uygulama olanağına sahiptir.
17.Soru
Belirli sayfa ya da bölümlerin hazırlanmasından sorumlu, yönetici konumundaki, künyede de isimleri yer alan kişiler kimlerdir?
Muhabir |
Editör |
Görsel yönetmen |
Yazı işleri müdürü |
Sayfa tasarımcısı |
Editörler belirli sayfa ya da bölümlerin hazırlanmasından sorumlu, yönetici konumundaki, künyede de isimleri yer alan kişilerdir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
18.Soru
Yayın organlarında, yayınlanacak ya da çöpe atılacak haberleri belirleyen kişilere verilen genel ad aşağıdakilerden hangisidir?
Genel yayın yönetmeni |
Eşik bekçileri |
Yazı ayırımcıları |
Yazı seçiciler |
Yazı bekçileri |
Cevap: Yayın organlarında yayınlanacak ya da çöpe atılacak haberleri belirleyen kişilere genel olarak “eşik bekçileri” denilmektedir
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yazılmış bir metin üzerinde gereken düzeltmeleri yaparak yazıyı yayıma hazır duruma getiren kişiye denir ?
Yazı müdürü |
İstihbarat şefi |
Redaktör |
Rejisör |
Redaksiyon |
Bir yayın organında redaktör yazılmış bir metin üzerinde gereken düzeltmeleri yaparak yazıyı yayıma hazır duruma getiren kişiye denir.
20.Soru
Aşağıdaki konulardan hangisinin Wall Street Journal tekniğiyle yazılması daha işlevseldir?
Spor |
Sağlık |
Magazin |
Polis-adliye |
Kültür-sanat |
Wall Street Journal tekniği, pek çok habere ama özelliklede karmaşık haberlere uygulanabilecek, onlar› anlaşılır kılacak bir yazım yöntemidir. Ekonomi, sağlık ve bürokrasi konularının haber hâline getirilmesinde sonucun gerçek hayattaki örnekleriyle ilişkilendirilerek anlatılmasını sağladığı için işlevsel bir yöntemdir. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ