Haber Yazma Teknikleri Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangi haber türünde olursa olsun haberin nasıl kısaltılabileceğine ilişkin bilgi ve beceriler nasıl kazanılmaktadır?
5N 1K kuralı ile |
Haberi doğrulatarak |
Kamu yararını gözeterek |
Ters piramit tekniğini uygulayarak |
Otosansür uygulayarak |
Ters piramit tekniği ile yazılmış bir şampiyona haberinde en önemli bilgiler ilk paragraflarda verildiği için sondan başlayarak istenilen paragrafları atmak haberin anlatım yapısını bozmaz. Dolayısıyla haberin ayrıntılarına ilişkin bilgiler haberden çıkarıldığında haberi yeniden yazmak gerekmez.
2.Soru
“Acaba gördüğüm ya da duyduğum bu olayı en yakın arkadaşıma anlatsam, söze nasıl başlardım, ona ilk önce ne söylerdim?” şeklindeki soru hangi haber girişi yazma tekniğine işaret etmektedir?
Tanımlayıcı giriş |
Özetleyici giriş |
Alıntı giriş |
Sorulu giriş |
Genelleyici giriş |
“Acaba gördüğüm ya da duyduğum bu olayı en yakın arkadaşıma anlatsam, söze nasıl başlardım, ona ilk önce ne söylerdim?” İşte bu soru, özetleyici giriş yazmanın anahtarını oluşturur. Bu soruya verilecek yanıtla, yaşanan olayı özetleyen bir giriş de bulunabilir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
3.Soru
- Düşünme
- Bilgi toplama
- Doğrulama
- Odak noktası bulma
- Metin yazma
Haber yazma sürecinin aşamaları hangi şıkta doğru sıralamada verilmiştir?
I-II-III-IV-V |
III-II-V-IV-I |
I-IV-II-V-III |
V-IV-III-II-I |
II-III-V-I-IV |
Haber yazma süreci, temel olarak dört aşamadan geçerek tamamlanır. Bir olay karşısında önce düşünülür. O olayın haber olup olamayacağına karar verilir. Haber olabileceğine karar verilirse, odak noktasının ne olacağı belirlenir. Bu odak noktası çerçevesinde haber zihinde tasarlanır. Ardından bilgi toplama aşamasına geçilir. Bu aşamada elde edilen bilgiler çerçevesinde gerekirse odak noktası değiştirilebilir. Yeterli bilgilere erişildikten sonra haberin yazılması aşamasına geçilir. Taslak metin tamamlandıktan sonra son aşamaya gelinir. Bu aşamada da denetim ve doğrulama işlemleri tamamlanarak haber yayına hazır hâle getirilir.
4.Soru
Günlük bir gazetede yayımlanacak bir şampiyona haberi için en uygun haber giriş tekniği genellikle aşağıdakilerden hangisidir?
Öyküleyici giriş |
Betimleyici giriş |
Alıntılı giriş |
Karşılaştırmalı giriş |
Özetleyici giriş |
Sonuç olarak ters piramit tekniği ile haber yazmanın en pratik yolu özetleyici bir girişte bulunmak ve olaya ilişkin haber unsurlarını önemlilik sıralaması içerisinde en önemliden daha az önemliye doğru sıralamaktan geçer.
5.Soru
Aşağıdaki haber yazma tekniklerinden hangisi aynı zamanda renkli yazım tekniği olarak adlandırılır?
piramit tekniği |
wall street journal tekniği |
blok tekniği |
listeleme tekniği |
bölümleme tekniği |
Haber dilindeki ayrıntıdan başlayan renkli anlatım nedeniyle piramit tekniğine “renkli yazım tekniği” adı da verilmektedir.
6.Soru
Haber metninde ayrıntılara ve diğer unsurlara yer verilen bölüm hangisidir?
Giriş |
Spot |
Üst başlık |
Gövde |
Ara başlık |
Haber metninde girişten sonra, ayrıntıların işlenmeye başlandığı ve diğer ögelerle detaylara yer verildiği bölüme “haberin gövdesi” denir. Uygulanan haber yazma tekniğine göre üsluba uygun biçimde paragraflar hâlinde habere ilişkin diğer bilgi ya da ayrıntılar “gövde” bölümünde verilir. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
Haber değeri taşıyan unsur olarak ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Haber yazma süreci |
Haberin bilgi toplama aşaması |
Haberin odak noktası |
Haberi değerlendirme |
Haberi doğrulama |
Bir haberi değerli ya da önemli kılmak için haber değeri taşıyan unsurun ne olduğuna odaklanmak gerekir. İşte bu noktaya; eş deyişle haber değeri taşıyan unsura, “haberin odak noktası” adı verilir. Doğru cevap C’dir.
8.Soru
Doğrudan aktarma ile ilgili aşağıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
1. Aktarılanlar biçimsel bir değişime uğramaz.
2. Söylenenler tırnak içine alınır.
3. Söylenenler özetlenir.
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
Yalnız 2 |
Yalnız 3 |
1 ve 3 |
Doğrudan (dolaysız) aktarmada söylenenler biçimsel bir değişikliğe uğramadan, haber kaynağının söylediği biçimde değiştirilmeksizin, olduğu gibi, “tırnak içinde” aktarılır. Dolaylı anlatımda ise muhabir, haber kaynağının söylediklerini; özü ve anlamını bozmadan kendi cümleleriyle, dönüştürerek ya da özetleyerek aktarır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
9.Soru
Haber yazmanın ilk aşamasının amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Haberin farklı açılarını keşfetmek |
Haberin yazımına karar vermek |
Haberin doğrulama işlemini yapmak |
Haberin bilgilerini toplamak |
Haberin odak noktasını bulmak |
Haber yazmanın ilk aşamasını “düşünme” oluşturur. Herhangi bir olay ya da durum karşısında haber yazmadan önce düşünmek ve haber yazılacak unsurun; eş deyişle haberin odak noktasının ne olduğunu keşfetmek gerekir. Bir haberi değerli ya da önemli kılmak için haber değeri taşıyan unsurun ne olduğuna odaklanmak gerekir. İşte bu noktaya, eş deyişle haber değeri taşıyan unsura haberin odak noktası denir.
10.Soru
I. Olayın ne zaman meydana geldiği
II. Olayın ilginçliği
III. Olayın nadirliği
IV. Olayın yeniliği
V. Olayın garipliği
Yukarıdaki ifadelerden hangileri haber değerleri olarak anılan unsurlar arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve IV |
I, II ve III |
I, II, III, IV ve V |
Yaşanan her olay haber yapılmaz; çünkü her olay haber değeri taşımaz. Olayın ne zaman meydana geldiği, nerede meydana geldiği, kaç kişiyi ilgilendirdiği, ilginçliği, nadirliği, heyecanlılığı, kuşkululuğu, garipliği, zıtlığı, yenilik ya da tazeliği gibi çeşitli unsurlar “haber değerleri” olarak anılır. Doğru cevap E’dir.
11.Soru
"Yurt dışından telefon alırken bir kez daha düşünün" cümlesi haber giriş tekniklerinin hangisine örnek olarak verilebilir?
Sorulu giriş |
Genelleyici giriş |
Okur/izleyici adresli giriş |
Tanımlayıcı giriş |
Özetleyici giriş |
Okur/İzleyici Adresli Giriş: Haberin girişinde doğrudan doğruya o haberi okuyan, dinleyen ya da izleyen kişilerin habere katılmalarını sağlayan ya da onlara seslenen cümle ya da cümleler bulunabilir. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber dilini ve anlatımını etkileyen unsurlardan biridir?
Ne zaman yayınlanacağı |
Plan oluşturma |
Haberin giriş bölümü |
Haber taslağı |
Haberle ilgili fazla bilgi edinmek |
Genel olarak haber dilini ve anlatımını etkileyen unsurlar; haberin yayınlanacağı kitle iletişim aracının türü, haberin konusu, niteliği, hedef kitlesi, ne zaman yayınlanacağı, en önemli unsurun ne olacağı ve habere ayrılan yer ya da süre ile bağlantılı olarak değişir
13.Soru
Aşağıda verilen sayı yazımlarından hangisi haberde sayıların yazılışı kuralına uygundur?
Hava 0 derecenin altına inecek. |
Yoksulluk sınırı 5 bin 600 TL oldu. |
Etkinlik on yedi otuzda gerçekleşecek. |
Gruplar 10’ar kişi olarak belirlendi. |
On Kasım’da Atatürk anıldı. |
Sıfır (0) yazıyla yazılır.
Bir (1) yazıyla ya da rakamla yazılabilir.
Diğer sayılarda rakam kullanılır.
Binli haneler yazı ve rakamla karışık yazılabilir.
Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir.
14.Soru
Haberin kamuoyu tarafından değerli ya da önemli olarak algılanan boyutuna ne denir?
bilgi toplama |
haberin odak noktası |
çapraz kontrol |
tek yönlü haber |
sözcük seçimi |
Haber metninin kamuoyunda olabildiğince çok sayıda kişinin ilgisini çekebilecek nitelikte olup olmadığı ve okuyucunun bu haberi okuduğu takdirde elde edeceği ya da sağlayacağı doyum, kazanım ya da tatminin ne olacağı sorusu gözden uzak tutulmamalıdır. Haber yazmanın ilk basamağı düşün ve bir odak noktası bul şeklindedir.
15.Soru
Haber üst üste dörtgen bloklar hâlinde düşünülebilir. Az ve özü veren haber girişinden sonra haberin ayrıntıları önemi azalan bir sıra hâlinde eş değer paragraflar içinde haber gövdesinde yer alır. Konu, açıklayıcı nitelik taşıyan eş değer paragraflar hâlinde anlatılır. Kimi zaman da haber gövdesinde olayın geçmişine ilişkin bilgi ve fikirler verilir.
Yukarıda hakkında bilgi verilen haber yazma tekniği hangisidir?
Kronolojik dizi tekniği |
Listeleme tekniği |
Bölümleme tekniği |
Wall Street Journal tekniği |
Dörtgen tekniği |
Soru kökünde bilgisi verilen haber yazma tekniği dörtgen (kare/blok) tekniğidir. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Haberdeki görsel unsurlara ilişkin aşağıdakilerden hangisi/hangileri söylenebilir?
1. İnsanların yüzünün göründüğü fotoğraflar portre fotoğraflardır.
2. Foto altı yazılara asla başlık atılmaz.
3. Televizyonda görseller haberi destekleyen unsurdur.
Yalnız 1 |
Yalnız 2 |
1 ve 2 |
Yalnız 3 |
1 ve 3 |
Televizyon haberciliği büyük ölçüde görüntüye dayanırken, yazılı kitle iletişim araçlarında metin ön plandadır ve görüntü; eğer kendisi haber değilse, genellikle “haberi destekleyen unsur” olarak tanımlanır. Portre fotoğraf: Genel olarak insanların yüzünün göründüğü fotoğraflardır. “Fotoğraf altı” yazıları genellikle fotoğrafa ya da habere ilişkin bir ya da iki cümleden oluşan kısa ifadeler içerir. Kimi zaman bu yazılara başlık atıldığı da görülür. Doğru yanıt A seçeneğidir.
17.Soru
I İlk okuma yazma
II Yazım yanlışlarının denetim
III Okunurluk ve anlaşılırlık denetimi
IV Bilgi toplanması
V Tekniğe karar verme
Yukarıda verilenlerden hangileri habere son şekli verilmeden önce yapılması gerekenlerdendir?
I,III,V |
I,II,III |
II,III,IV |
II,III,V |
I,IV,V |
Denetim ve doğrulama aşamasında dikkat edilmesi gerekenler: İlk okuma yazma, yazım yanlışlarının denetimi, okunurluk ve anlaşılırlık denetimi
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wall Street Journal tekniğine uygun bir haber yazabilmek için muhabirin dikkat etmesi gereken noktalardan birisi değildir?
Olay yerinin detaylarını anlatmasına olanak verecek notlar tutmak. |
Zamansal gelişimi takip etmek. |
Olayın içinde yer alan tüm kişilere ulaşmak. |
Olayın bütün boyutlarını çözmek. |
Olayı haberleştirmek için istatistiki bilgi ya da arşiv taraması yapmak. |
Wall Street Journal tekniğine uygun bir haber yazabilmek için muhabirin öncelikle şunlara dikkat etmesi gerekir:
• Olay yerinin detaylarını anlatmasına olanak verecek notlar tutmalıdır. Örneğin
oda ya da ofis gibi kapalı bir ortam ise buraya ait detaylar; açık alanda ise coğrafi konumu, doğal ortam gibi detaylar atlanmamalıdır.
• Olayın içinde yer alan tüm kişilere ulaşılmalıdır.
• Olayın aktörleri ve tanıklarının görüşlerini almalıdır.
• Olayın bütün boyutlarını çözmeli her boyutu için yeterince bilgi topladığından
emin olmalıdır.
• Olayı haberleştirmek için istatistiki bilgi ya da arşiv taraması yapılmış olmalıdır.
"B" seçeneği Kronolojik Dizi Tekniği'ne aittir.
19.Soru
Devlet yönetimi tarafından alınan kararlar, çıkarılan yasalar ve resepsiyonlar gibi içinde birden fazla önemli detayı bulunduran haber konuları hangi tekniğinin tercih edilmesinde önemli bir etkendir?
Piramit tekniği |
Listeleme tekniği |
Bölümleme tekniği |
Kronolojik dizi tekniği |
Wall Street Journal tekniği |
Birden fazla önemli olay içeren haber konularının yazımında en kullanışlı tekniklerden biri listelemedir. Devlet yönetimi tarafından alınan kararlar, çıkarılan yasalar ve resepsiyonlar gibi içinde birden fazla önemli detayı bulunduran haber konuları listeleme tekniğinin tercih edilmesinde önemli bir etkendir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber yazma süreçlerinden "bilgi toplama" aşamasında dikkat edilmesi gerken unsurlardan biridir?
Haberin odak noktasını oluşturma |
Elde edilen bütün bilgilerin gözden geçirilmesi |
Haber yazma tekniğine karar verilmesi |
Haberde kullanılacak görsel malzemenin elde edilmesi |
Haber başlığının belirlenmesi |
Bilgi toplama aşamasında dikkat edilmesi gereken önemli bir unsur da haberde kullanılacak görsel malzemelerin elde edilmesidir. Başka bir deyişle konuyla ilgili görüntülerin, fotoğrafların çekilmesi ya da çeşitli kaynaklardan elde edilmesi ya da kullanılabilecek grafik, şekil ya da illüstrasyon gibi diğer görsel malzemelerin temin edilmesi gerekir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ