Haber Yazma Teknikleri Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Haber yazmanın dördüncü aşaması aşağıdakilerden hangisidir?
Haber metnini yazma. |
Bilgi toplama. |
Düşünme ve odak noktası bulma. |
Denetim ve doğrulama. |
Dilbilgisi kontrolü. |
Haber yazmanın dördüncü aşaması, bir haberin doğruluğuna verilen öneme de at- fen “denetim ve doğrulama” şeklinde ifade edilebilir.
2.Soru
".............. Bunlar tam bir cümle yapısında, haberin özeti ya da girişi niteliğinde de olabilmektedir. Bir ifade tam bir cümle yapısında olduğunda, bunu üst başlık ya da alt başlık olarak kullanmak da mümkündür." Hangisin tanımıdır?
alt başlık |
üst başlık |
ana başlık |
manşet |
sürmanşet |
Alt Başlık: Alt başlıklar ya da başka bir tanıma göre sayfa spotlarının genellikle ana başlığı açıklaması beklenir. Bunlar tam bir cümle yapısında, haberin özeti
ya da girişi niteliğinde de olabilmektedir. Bir ifade tam bir cümle yapısında olduğunda, bunu üst başlık ya da alt başlık olarak kullanmak da mümkündür.
3.Soru
Hangisi, ara başlığın işlevlerinden biri değildir?
Okuyucuyu rahatlatmak |
Okuyucunun aradığını bulmasını sağlamak |
Haberdeki farklı unsurları birbirinden ayırmak |
Tekdüzeliği ortadan kaldırmak |
Haberin özetini vermek |
Ara Başlıklar / Spot başlıkları: Haber metninin içinde paragrafların arasında kimi zaman okuyucuyu rahatlatmak, uzun haber metinlerinde okuyucunun aradığını bulmasını sağlamak, haberdeki farklı unsurları birbirinden ayırmak, tekdüzeliği ortadan kaldırmak ve haberde görsel bir başlık dengesi kurmak gibi amaçlarla ara başlıklar kullanılır. Ara başlıklar, bir haber paragrafını 2-3 sözcükte tanımlayan, genellikle tam bir cümle yapısında olmayan yardımcı bir başlık türüdür. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber metnini yazarken dikkat edilmesi gereken aşamalardan biridir?
Haber yazma tekniğine karar verilir. |
Haber bir bütün olarak yazılır. |
Elde edilen tüm bilgiler habere eklenir. |
Odak noktası dışına çıkılır. |
Görseller olmadan haber tasarlanır. |
Haber yazılırken dikkat edilmesi gereken aşamalar şunlardır:
Elde ettiğiniz bütün bilgileri gözden geçirin.
Eğer elde ettiğiniz bilgilerin eksiksiz olduğunu düşünüyorsanız, öncelikle bir yazı planı çıkarmalısınız. Bunun için haberinizin odak noktasını hatırlamalısınız.
Haber yazma tekniğinizin hangisi olacağına karar verin.
Haberde kullanılmasını düşündüğünüz alt konu ya da temaları belirleyin
Ardından plana uygun olarak yazma eylemine başlayın
Yazma işleminin ardından haberinize uygun birden fazla başlık önerin
Habere eşlik edecek görsel malzemelerin nasıl kullanılacağına karar verin.
5.Soru
Ters piramit tekniğiin anatomisine göre haber değeri taşıyan en önemli bilginin verildiği bölüme ne ad verilir?
Ayrıntılar |
Açıklamalar ve diğer bilgiler |
Özetleyici giriş |
Genel ve alt temalar |
Sonuçlandırma |
Özetleyici giriş tekniğindehaberin en önemli unsurları haberin giriş cümlesinde özetlenir. Haberin odak noktası giriş cümlesinde ifade edilir.
6.Soru
Kronolojik dizi tekniğinin sıkça kullanıldığı tür, hangi haberciliktir?
Magazin haberciliği |
Canlı yayın haberciliği |
Spor haberciliği |
Aktüel haberciliği |
Belgesel haberciliği |
Teknik çoğunlukla muhabirin olaya aktif tanıklığını gerektirir. Muhabirin tanıklığının mümkün olmadığı durumlarda ise tanıkların ifadelerine dayanan ve gelişimi farklı kaynaklara doğrulatılmış bir haber yapım sürecini zorunlu kılar. Bu tekniğin sıkça kullanıldığı tür, spor haberciliğidir. Özellikle de spor karşılaşmalarının aktarımında sıklıkla tercih edilir. Genellikle 24 saatlik bir dilim içinde gerçekleşen olayların aktarımında bu teknik tercih edilir. Günümüz kitle iletişim araçları gazete haricinde anlık haber verme kapasitesine sahip olduklarından kronolojik dizi tekniği, 24 saati aşan durumlar için çoğunlukla işlevsel değildir. Olayın önemli anlarının belirli bir zaman dizgesi ışığında anlatılması esasına dayanan bu yöntem günümüzde haber siteleri tarafından sıklıkla kullanılmaktadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ters piramit tekniğini diğer haber yazma tekniklerinden ayırmanın yollarından biridir?
Haberin en can alıcı noktasının en sonda verilmesidir. |
Haberin özetinin girişte verilmesidir. |
En önemli bilgilerin en sona saklanmasıdır. |
Haberle ilgili ayrıntıların sonuçta verilmesidir. |
Haberle ilgili ayrıntılar önem sırasına göre verilmez. |
Ters piramit tekniği ile yazılmış haberleri diğer haber yazma teknikleri ile yazılmış haberlerden ayırmanın en pratik yolu, haberin özetinin girişte verilip verilmediği, haberin en önemli bilgilerinin girişte bulunup bulunmadığı ve haberin devamında ayrıntıların giderek azalan önem sırasına göre yer alıp almadığı sorularına dikkat etmekten geçer.
8.Soru
I. Bir cümlede sadece bir fikre yer verilmelidir.
II. Cümleler olabildiğince kısa ve öz anlatımlar içermelidir.
III. Cümleler dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır.
IV. Cümleler duru, yalın ve açık olmalıdır.
V. Haber cümleleri doğru, kısa ve kolayca anlaşılır olmalıdır.
Yukarıdaki ifadelerden hangileri haber yazımında dikkat edilmesi gereken cümle yapısına ilişkin noktalar arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
IV ve V |
I, II, III, IV ve V |
I, IV ve V |
I, III ve V |
Haber yazımında dikkat edilmesi gereken cümle yapısına ilişkin kimi noktalar şöyle sıralanabilir:
- Haber cümleleri doğru, kısa ve kolayca anlaşılır olmalıdır.
- Bir cümlede sadece bir fikre yer verilmelidir.
- Cümleler olabildiğince kısa ve öz anlatımlar içermelidir.
- Cümleler dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır.
- Cümleler duru, yalın ve açık olmalıdır.
- Muhabir kendi fikirlerini haber metnine katmamalı ya da karıştırmamalıdır.
- Haber metninde geçen “benim, ben, bana, bizi, bizim” gibi sözleri, haber kaynağına gönderme yaparak kullanmalıdır.
- “Şok oldular”, “iğne atsan yere düşmez” gibi sıradan tanımlamalardan kaçınılmalıdır.
Doğru cevap C’dir.
9.Soru
Bir gazetede yayımlanacak bir yangın haberi için en uygun haber giriş tekniği genellikle aşağıdakilerden hangisidir?
Tanımlayıcı giriş |
Alıntı giriş |
Sorulu giriş |
Özetleyici giriş |
Öyküleyici giriş |
Ters piramit tekniğinde haberin bütün ağırlığı ya da haber değeri taşıyan en önemli bilgi özet bir şekilde en başta, giriş bölümünde verilir. Bu nedenle ters piramit tekniği ile yazılmış haberlerin büyük çoğunluğunda özetleyici giriş tekniği kullanılır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bölümleme tekniğiyle haber hazırlamak için dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir?
Tüm bölümler için tek başlık kullanılır. |
Haberin detaylarını açıkça veren bir giriş yazılır. |
Bölümlerin sıralaması haberi yazana göre değişir. |
Haberin çerçevesini doğru yansıtan kapsayıcı bir başlık yazılır. |
Her bölüm birbirinden bağımsız noktaları yansıtır. |
Bölümleme tekniğiyle haber hazırlamak için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır: Bu teknikte yazılmış örnek bir haber metni aşağıda sunulmaktadır. • Farklı olayların ortak noktalarını anlamak gereklidir. • Genel haberin içinde yer alacak her bölüm kendi içinde ortak noktayı yans›tacak bir flekilde yeniden yazılır. • Bölümler, zaman, protokol ya da önem sırasına göre arka arkaya dizilir. • Haberin çerçevesini okura doğru yansıtacak kapsayıcı bir başlık yazılır. • Haberin çerçevesini doğru koyan bir özetleyici giriş paragrafı yazılır. • Her bölüm için bir ara başlık kullanılır.
11.Soru
Lahor polisinden Başkomiser Süheyl Şukera, “Avukatlar eskiden çok yumuşak başlı insanlardı. Nazik ve eğitimlilerdi. Ancak son birkaç yılda tamamen başka bir şeye dönüştüler” diyor. Şukera, geçen ay sadece Lahor’da avukatların karıştığı 18 saldırı olayı yaşandığını söylüyor. Başkomiser “Bir olayda, avukatlar bir polis müfettişinin bacağını kırdı. Avukatlar bazı polislerin de taşlar ve sandalyelerle kafasını kırdı.” diyor.
Yukarıdaki gibi bir girişi olan bir haber aşağıdaki yöntemlerden hangisi ile yazılmıştır?
ters piramit |
bölümleme |
wall street journal |
listeleme |
kare |
Haberin giriş metninde bir kaynaktan alıntılama yapılmıştır. Bu da bizi Wall Street Journal tekniğine götürmektedir.
12.Soru
Haber metninde, ayrıntıların işlenmeye başlandığı, diğer ögeler ve detayların yer verildiği bölüme ne ad verilir ?
Haberin spotu |
Haberin gövdesi |
Haberin girişi |
Haberin manşeti |
Haberin sürmanşeti |
Haber metninde girişten sonra, ayrıntıların işlenmeye başlandığı ve diğer ögelerle detaylara yer verildiği bölüme “haberin gövdesi” denir.
13.Soru
Kronolojik Dizi Tekniğinin sıkça kullanıldığı haber türü aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Ekonomi haberleri |
Kültür- sanat haberleri |
Politika haberleri |
Spor haberleri |
Magazin haberleri |
Bu tekniğin sıkça kullanıldığı tür, spor haberciliğidir. Özellikle de spor karşılaşmalarının aktarımında sıklıkla tercih edilir.
14.Soru
I Olayı düşünmek ve bir odak noktası bulmak
II Olayın gerçekleştiği zamanı
III Olayın nedenini açıklamak
IV Haberi yazma
V Bilgi toplama
Haber yazma sürecinin ikinci aşaması yukarıdakilerden hangisidir?
I |
II |
III |
IV |
V |
Haber yazma sürecinin ikinci aşaması bilgi toplamadır.
15.Soru
Haber yazma tekniklerinde Wall Street Journal Tekniğiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
Bir ana odaklanan giriş cümlesiyle başlar. |
Olay içinde yer alna tüm kişilere ulaşılmasına gerek yoktur. |
Kare tekniğiyle bazı benzerlikleri vardır. |
Giriş ve sonuç paragrafları birbirini tekrar eder niteliktedir. |
Olayın haberleştirilmesi için arşiv taramasına gerek yoktur. |
Bir ana,bir kişiye yada bir olaya odaklanan giriş cümlesiyle başlar.
Olay içinde yer alna tüm kişilere ulaşılmasına gerekir.
Kare tekniğiyle bazı benzerlikleri vardır.
Giriş ve sonuç paragrafları birbirini tamamlar niteliktedir.
Olayın haberleştirilmesi için arşiv taraması gerekir.
16.Soru
Olayın geçmişini vurgulayan türdeki girişlerde önce geçmişte yaşanan olay
hakkında bilgi verilir, ardından yeni gelişme ifade edilir. Aşağıdakilerden hangisi buna uygundur?
I. Küresel krizle birlikte artışa geçen ve şubat ayında yüzde 16,1 ile rekor kıran
işsizlik oranı (NE?) haziranda yüzde 13’e geriledi (Referans, 18 Eylül 2009).
II. Temmuz ayında İsveç kara sularında kaçırılan ve geçen hafta Rusya’nın düzenlediği operasyonla ele geçirilen ArticSea gemisini (NE?), İsrail istihbarat
servisi Mossad’ın (KİM?) kaçırttığı (NE?) öne sürüldü (Hürriyet, 24 Ağustos 2009).
III. Irak’ın başkenti Bağdat’ta geçtiğimiz hafta düzenlenen ve 95 kişinin ölümüyle
sonuçlanan saldırılardan birinin (NE?) Saddam Hüseyin dönemindeki polis şeflerinden Wissam Ali Kazım İbrahim (KİM?) tarafından örgütlendiği
(NE?) ortaya çıktı (Hürriyet, 24 Ağustos 2009).
I ve II |
II ve III |
III ve I |
hiçbirisi |
Hepsi |
Olayın geçmişini vurgulayan türdeki girişlerde önce geçmişte yaşanan olay
hakkında bilgi verilir, ardından yeni gelişme ifade edilir. Örnek haber girişleri şu
şekildedir:
• Küresel krizle birlikte artışa geçen ve şubat ayında yüzde 16,1 ile rekor kıran
işsizlik oranı (NE?) haziranda yüzde 13’e geriledi (Referans, 18 Eylül 2009).
• Temmuz ayında İsveç kara sularında kaçırılan ve geçen hafta Rusya’nın düzenlediği operasyonla ele geçirilen ArticSea gemisini (NE?), İsrail istihbarat
servisi Mossad’ın (KİM?) kaçırttığı (NE?) öne sürüldü (Hürriyet, 24 Ağustos 2009).
• Irak’ın başkenti Bağdat’ta geçtiğimiz hafta düzenlenen ve 95 kişinin ölümüyle
sonuçlanan saldırılardan birinin (NE?) Saddam Hüseyin dönemindeki polis şeflerinden Wissam Ali Kazım İbrahim (KİM?) tarafından örgütlendiği
(NE?) ortaya çıktı (Hürriyet, 24 Ağustos 2009).
17.Soru
Daha çok güncel olmayan, yeterli zamana sahip okura seslenen, haberin yayımlanacağı yer ya da süreye ilişkin bir kısıtlama bulunmayan yayın organlarında daha çok kullanılan haber tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
Piramit tekniği |
Kronolojik dizi tekniği |
Wall Street Journal tekniği |
Listeleme tekniği |
Bölümleme tekniği |
Piramit tekniği daha çok güncel olmayan, yeterli zamana sahip okura seslenen, haberin yayımlanacağı yer ya da süreye ilişkin bir kısıtlama bulunmayan yayın organlarında daha çok kullanılır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ters piramit tekniğinin özelliklerinden biridir?
Bu teknikte habere yönelik bilgiler en az önemliden en önemliye doğru verilir. |
Bu teknikte en can alıcı bilgi en sonda verilir ve haberin ayrıntılarına değinilmez. |
Haber yazma teknikleri içinde en yenisidir. |
Haber yazma kuralları içinde en az kullanılanıdır. |
Bu teknikte en önemli bilgi en başta verilir ve ardından konunun ayrıntılarına değinilir. |
Haber yazma kuralları içinde en eskisi ve en çok kullanılanı ters piramittir. Tekniğin bu uzun ömrünün ardında sihirli bir formül yatar. Çünkü bu teknikte habere yönelik bilgilerin, hedef kitlenin ilgisine göre, en önemliden daha az önemliye doğru sıralanması öngörülür. Söz konusu önemlilik sıralaması nedeniyle bu tekniğe, ters dönmüş bir piramit şeklini andırdığından ters piramit adı verilmiştir.
19.Soru
Hangisi ters piramit tekniğinin yapısını oluşturan anatomi içerisinde yer almaz?
Özetleyici giriş |
Ayrıntılı giriş |
Açıklama ve diğer bilgiler |
Geçmiş hakkında bilgi |
Sonuç |
Ters piramit tekniğinin yapısı; özetleyici giriş, ayrıntılar: açıklama ve diğer bilgiler, geçmiş hakkında bilgi ve sonuç bileşenlerinden oluşmaktadır.
20.Soru
Haber kaynağının söylediği sözleri cümle yapısını değiştirerek, dönüştürerek ya da
özetleyerek aktarma biçimi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir ?
Anlatım |
Dolaylı aktarma |
Doğrudan anlatım |
Aktarmak |
Anlatmak |
Haber kaynağının söylediği sözleri cümle yapısını değiştirerek, dönüştürerek ya da
özetleyerek aktarma biçimi; dolaylı aktarmadır.
Doğru yanıt B seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ