Haber Yazma Teknikleri Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber yazımında kullanılacak sözcük seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalardan bir tanesi değildir?
Sade bir dil kullanılmalıdır. |
İmla kılavuzu kullanılmalıdır. |
Argo sözcüklere yer verilmemelidir. |
Edebi bir dil kullanılmalıdır. |
Varsa yabancı sözcükler açıklanmalıdır. |
Haber, akademik ya da edebi^ bir metin değildir ve hedef kitlesi büyük ölçüde toplumun genelidir. Bu nedenle, toplumu oluşturan tüm bireylerin anlayabileceği biçimde yalın cümleler kurulması gerektiği açıktır. Dolayısıyla, haber yazarken sıcak, sevecen, olabildiğince kısa, kolay yazılan ve söylenen, yaygın, halk dilindeki sözcükler tercih edilmelidir. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Piramit tekniğinin diğer adı aşağıdakilerden hangisidir?
Renkli anlatım tekniği |
Dörtgen teknik |
Listeleme tekniği |
Bölümleme tekniği |
Wall street journal tekniği |
Haber dilindeki ayrıntıdan başlayan renkli anlatım nedeniyle piramit tekniğine “renkli yazım tekniği” adı da verilmektedir. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bölümleme tekniğinde haberin parçalarını birleştiren unsurdur?
Sonuç |
Giriş |
Başlık |
Ayrıntılar |
Spot |
Birbiriyle ilişkili çok parçalı olaylar bütününü haberleştirmek için uygun bir yöntemdir. Bölümleme tekniğinde her olay ayrı bir bölüm gibi ele alınır ve tek başına bir habermiş gibi girişi, gövdesi ve sonucu olan bir metin hâlinde yazılır. Haberin parçalarını birleştiren haberin başlığıdır. Bu tür başlıklara “şemsiye başlık” denir. Doğru cevap C'dir.
4.Soru
Ay, gün ya da tarihlerin yazımı konusunda aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Bölge toplantısı 11,14 Temmuz günleri arasında gerçekleştirilecek. |
Karşılaşma bugün (10 haziran) oynanacak. |
14 temmuz’da sona erecek. |
29 Kasım 1956 salı günü görüştüler. |
14 Temmuz Çarşamba günü oynanacak |
Örneğin:
... bölge toplantısı 11-14 Temmuz günleri arasında gerçekleştirilecek.
... karşılaşma bugün (10 Haziran) oynanacak.
... 14 Temmuz’da sona erecek.
... 14 Temmuz Çarşamba günü oynanacak.
Belirli bir gün ve ayı bildiren gün ve ay adları büyük harfle başlar:
29 Kasım 1956 Salı günkü...
18 Aralık 1999’da göreve başlayan...
Geçtiğimiz Mayıs ayında...
Önümüzdeki Çarşamba günü...
5.Soru
Haber yazımında cümle yapısında dikkat edilecek unsurlardan biri hangisidir?
Bir cümlede birden çok fikre yer verilmelidir. |
Cümleler olabildiğince karmaşık anlatımlar içermelidir. |
Haber cümleleri doğru, kısa ve kolayca anlaşılır olmalıdır. |
Cümleler dil bilgisi kurallarına uygun olmayabilir. |
Muhabir kendi fikirlerini haber metnine katabilir. |
Bir cümlede sadece bir fikre yer verilmelidir. Cümleler olabildiğince kısa ve öz anlatımlar içermelidir. Cümleler dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır. Muhabir kendi fikirlerini haber metnine katmamalı ya da karıştırmamalıdır.
6.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisi ters piramit tekniği ile yazılan bir haberi giriş paragrafında olmamalıdır?
Yatakta sigara içerken uyuyunca evi yandı. |
Bir hafta önce aynı mahallede yangın çıkmıştı. |
Yangında 50 bin liralık zarar meydana geldi. |
Dikkatsizlik sonucu çıkan yangınların sayısı artıyor. |
Gece çıkan yangın mahallede paniğe yol açtı. |
Ters piramit tekniği ile yazılan haberlerde öncelikle olayla ilgili olarak “okuyucuyu ilgilendiren” en önemli unsurun ne olduğu bulunmalıdır. Yangının nedeni nerede ne zaman gerçekleştiği, nasıl olduğu ters piramit tekniğinde önce verilmesi gereken bilgiler arasındadır. Aynı mahallede bir önceki hafta da yangın çıkması ise geçmiş bilgisi olarak kabul edilebileceği için haber giriş paragrafında bulunmamalıdır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi denetim ve doğrulama aşamasında yapılması gereken noktalardan bir tanesidir?
Çapraz kontrol |
Haberin odak noktasını belirleme |
Bilgi toplama |
Eksik bilgi denetimi |
Haber planını oluşturma |
Çapraz kontrol, haberin odak noktasını belirleme, bilgi toplama, haber planını oluşturma denetim ve doğrulama aşamasından önce tamamlanmış olması gereken noktalardır. Eksik bilgi denetimi ise denetim ve doğrulama aşamasının bir parçasıdır. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Bir futbol karşılaşmasını haber yapmaya giden bir muhabir için en uygun haber yapma tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
Kronolojik dizi tekniği . |
Wall Street Journal tekniği |
Piramit tekniği |
Listeleme tekniği |
Bölümleme tekniği |
Kronolojik dizi tekniği; gelişimi belirli bir zaman dilimi için olan ve sonucu bu gelişim sürecinin sonunda ortaya çıkan bir olayın zamansal gelişimine bağlı kalarak haberleştirilmesidir. Teknik çoğunlukla muhabirin olaya aktif tanıklığını gerektirir. Bu tekniğin sıkça kullanıldığı tür, spor haberciliğidir. Özellikle de spor karşılaşmalarının aktarımında sıklıkla tercih edilir
9.Soru
Bir haberci bir kaynaktan aldığı bilgiyi farklı bir kaynağa da doğrulatıyorsa buna ne ad verilir?
Ters kontrol |
Çapraz kontrol |
Zıt kontrol |
Direkt kontrol |
Doğru kontrol |
Habercilik mesleği her zaman “şüpheli” olmayı gerektirir. Bu nedenle, haberci çoğunlukla bir haber kaynağından elde ettiği bilgiye “kesin doğru” gözüyle bakmaz ve o bilgiyi başka haber kaynaklarından doğrulatmaya çalışır. Çünkü söz konusu bir tek haber kaynağının söylediği bilginin doğruluğu ve güvenilirliği, yazılacak haberin de doğruluğunu ve güvenilirliğini etkileyecektir. Haber kaynaklarının ise sizi yönlendirmeye çalışmayacağını kimse garanti edemez. Bu nedenle, iyi bir habercinin elde ettiği bilgileri farklı kaynaklardan ve mümkünse zıt kaynaklardan doğrulatması gerekir. Kimi zaman “çapraz kontrol” söz konusu olabilir. Bu da elde edilen bilginin iki zıt ya da farklı haber kaynağına sorulup doğrulatılması anlamına gelir. Doğruluk kontrolü yapılamayan bilgiler için “haber kaynağının ifadesine göre” ya da “bir başka kaynaktan doğrulatılamayan bilgiye göre” gibi ifadelerin haber metninde kullanılması yerinde olacaktır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber yazma sürecinin ilk aşamasını oluşturmaktadır?
Düşünme |
Bilgi toplama |
Yazma aşaması |
Haberi denetleme |
Haberi doğrulama |
Haber yazmanın ilk aşamasını “düşünme” oluşturur. Herhangi bir olay ya da durum karşısında haber yazmadan önce düşünmek ve haber yazılacak unsurun; eş deyişle haberin odak noktasının ne olduğunu keşfetmek gerekir. Doğru cevap A’dır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber değerlerinden biri değildir?
İlginçlik |
Nadirlik |
Olayın ne zaman meydana geldiği |
Olayın nerede meydana geldiği |
Okunabilirlik |
Yaşanan her olay haber yapılmaz; çünkü her olay haber değeri taşımaz. Olayın ne zaman meydana geldiği, nerede meydana geldiği, kaç kişiyi ilgilendirdiği, ilginçliği, nadirliği, heyecanlılığı, kuşkululuğu, garipliği, zıtlığı, yenilik ya da tazeliği gibi çeşitli unsurlar “haber değerleri” olarak anılır. Doğru cevap E’dir.
12.Soru
Bir yayın organında belirli sayfa ya da bölümlerin hazırlanmasından sorumlu, yönetici konumundaki kişi hangisidir?
İstihbarat şefi |
Editör |
Yazı işleri müdürü |
Sayfa tasarımcısı |
Redaktör |
Editörler belirli sayfa ya da bölümlerin hazırlanmasından sorumlu, yönetici konumundaki, künyede de isimleri yer alan kişilerdir. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Aşağıdaki haber yazım tekniklerinden hangisinin ilk paragrafı "özetleyici giriş tekniği"yle yazılır?
Piramit tekniği |
Renkli yazım tekniği |
Dörtgen tekniği |
Bölümleme tekniği |
Kronolojik dizi tekniği |
Bu teknikte haber giriş paragrafı, zaman sırasıyla oluşturulmuş gövde paragrafları ve muhabir tarafından gerekli görüldüğü durumlarda sonuç paragrafından oluşur. Haberin ilk paragrafı özetleyici giriş tekniği türündedir.
14.Soru
Odak noktası haberin hangi boyutuna işaret eder?
Zamanına, yerine |
Olayın nasıl gerçekleştiğine |
Kimleri etkilediğine |
Değerine-önemine |
Olayın neden gerçekleştiğine |
Odak noktası çoğunlukla haberin kamuoyu tarafından “değerli” ya da “önemli” olarak algılanan boyutuna işaret eder.
15.Soru
Ters piramit tekniği Amerika'da ilk hangi amaçla kullanılmıştır?
Profosyonel olarak haber tekniği olarak kullanılmıştır. |
Sağlık alanında öncelikli vakaları belirlemek için kullanılmıştır. |
İç savaş döneminde muhabirlerin telgrafla haberleşmesi için kullanılmıştır. |
Uzun masal anlatımına muhalif bir teknik olarak çıkmış ve kullanılmıştır. |
Tiyatro oyunlarında dikkat çekici giriş yapmak için kullanılmıştır. |
Ters piramit tekniği muhabirlerin Amerika Birleşik Devletleri’nde İç Savaş döneminde; yani 1850’lerde, telgrafla haber geçmek için geliştirdikleri bir tekniktir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde belirsiz ad tamlaması yanlış kullanılmıştır?
Eski Ekonomi Bakanı |
Bayram özel indirimi |
İstanbul eski Büyükşehir Belediye Başkanı |
Eski okul binası |
Eski yemek takımı |
Belirtisiz ad tamlamasında, tamlayanda herhangi bir ek yoktur; tamlanan ad, “-i” eki almıştır. Bu tür tamlamalarda, tamlayan ile tamlanan arasına hiçbir sözcük giremez. - “Bayram özel indirimi” yerine, “Özel bayram indirimi” yazılmalıdır.
17.Soru
Hangi tekniğe uygun haberler genellikle editoryal süreçte; yazı işleri odasında ya da haber toplantısında ortaya çıkar?
Hangi tekniğe uygun haberler genellikle editoryal süreçte; yazı işleri odasında ya da haber toplantısında ortaya çıkar?
Bölümleyici |
Listeleme |
Wall street journal |
Kronolojik dizi |
Ters piramit |
Bölümleme tekniğine uygun haberler genellikle editoryal süreçte; yazı işleri odasında ya da haber toplantısında ortaya çıkar. Muhabirlerden gelen haberleri değerlendiren editörler, aynı konuda gelen birbirinden farklı haberleri tek bir şemsiye başlık altında bir araya getirerek, haberleri birleştirebilir. Bu sayede; masa başında, bölümleme tekniğiyle yeni ve birden çok haberi kapsayıcı bir tek haber oluşturulmuş olur. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Ters piramit tekniğinde haber değeri taşıyan en önemli bilginin en başta verilmesine ne ad verilir?
Ayrıntılı açıklama tekniği |
Sonuca odaklanma tekniği |
Önemli bilgi tekniği |
Özetleyici giriş tekniği |
Önemliden önemsize tekniği |
Ters piramit tekniğinde haberin bütün ağırlığı ya da haber değeri taşıyan en önemli bilgi; özet bir şekilde en başta, giriş bölümünde verilir. Bu nedenle ters piramit tekniği ile yazılmış haberlerin büyük çoğunluğunda özetleyici giriş tekniği kullanılır.
19.Soru
Kronolojik dizi tekniği kullanılarak yazılan haberlerde genellikle hangi giriş tekniği ile habere başlanır?
Tanımlayıcı |
Özetleyici |
Öyküleyici |
Alıntılı |
Sorulu |
Kronolojik dizi tekniği kullanılarak yazılan haberlerde genellikle özetleyici giriş tekniği kullanılır. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Aşağıdaki haber sorularından hangisi diğerlerinden farklı türde bir habere aittir?
Kaza hangi yolda meydana gelmiştir? |
Kazada alkollü sürücü var mıdır? |
Kazaya karışan şoförlerin ve yolcuların durumu nedir? |
Kazada yolun bozukluğu bir neden olabilir mi? |
Binanın söndürülmesi ne kadar zaman almıştır? |
İlk dört seçenek trafik, son seçenek ise bir yangın haberi ile ilgilidir. Cevap E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ