Dörtgen tekniğinde haber üst üste dörtgen bloklar hâlinde düşünülebilir. Az ve
özü veren haber girişinden sonra haberin ayrıntıları önemi azalan bir sıra hâlinde
eş değer paragraflar içinde haber gövdesinde yer alır. Konu, açıklayıcı nitelik taşıyan eş değer paragraflar hâlinde anlatılır. Kimi zaman da haber gövdesinde olayın geçmişine ilişkin bilgi ve fikirler verilir.
Daha çok yorumlayıcı haberler için geliştirilen dörtgen tekniği, daha çok haberi yazacak muhabir tarafından, haberi anlamlı bir çerçeveye oturtabilmek amacıyla kullanılır.

A. Giriş

B. Sonuç

C. Olay gelişimi 2

D. Olay gelişimi 1

E. İlk belirti

Haberin gövdesi kapsamında ayrıntılara yer verilen gövde bölümünde ise genellikle olayın “neden” ve “nasıl” olduğu kronolojik bir sıra içerisinde açıklanır.

Ara Başlıklar / Spot başlıkları: Haber metninin içinde paragrafların arasında
kimi zaman okuyucuyu rahatlatmak, uzun haber metinlerinde okuyucunun aradığını bulmasını sağlamak, haberdeki farklı unsurları birbirinden ayırmak, tekdüzeliği ortadan kaldırmak ve haberde görsel bir başlık dengesi kurmak gibi amaçlarla
ara başlıklar kullanılır

Cinayet haberleri de çoğunlukla ters piramit tekniği ile yazılır.

Dolaylı aktarma: Haber kaynağının söylediği sözleri cümle yapısını değiştirerek, dönüştürerek ya da özetleyerek aktarmak.

Akademik unvanların yazılışında şu kurallara dikkat ediniz:

• Rektör: Üniversite yöneticisi
• Dekan: Fakülte yöneticisi
• Müdür: Yüksekokul, birim yöneticisi
• (Genel, Fakülte, Okul) Sekreteri: İdari yönetici
• Prof. Dr.: Profesör Doktor, doktora ünvanı var
• Prof.: Profesör, sanatta yeterlilik sahibi, doktor unvanı yok
• Doç. Dr.: Doçent Doktor
• Dr.Öğr.Ü.: Doktor Öğretim Üyesi (Eski adı: Yrd. Doç. Dr.: Yardımcı Doçent Doktor)
• Arş. Gör.: Araştırma Görevlisi
• Öğr. Gör.: Öğretim Görevlisi
• Dr.: Doktor
• Öğretim elemanı: Tüm akademik personel anlamındadır.
• Öğretim üyesi: Dr. Öğretim Üyesi, Doçent ve Profesörleri tanımlar.
• Öğretim görevlisi: Öğretim üyesi dışındaki öğretim kadrolarını tanımlar.        Doğru cevap A’dır.

Günlük yayın organlarında haber okumak isteyenlerin çoğunlukla uzun masalları okuyacak zamanları yoktur ve ne olup bittiğini hızlı bir şekilde öğrenmek isterler. Onun için haberlerin daha en başta neler olup bittiğini anlatması beklenir. Masalda olayın giriş, gelişme ve sonuç bölümleri bulunurken, haberde sonuç en başta yer alır. Olayın sonunda ne olmuşsa, o en başta söylenir.

Çapraz kontrol bilgi toplama aşamasında elde edilen bilginin iki zıt ya da farklı haber kaynağına sorulup doğrulatılması işlemine verilen addır.

Ters piramit tekniğinde aslında uygulanması gereken kural tam da budur. İlk yapılması gereken şey; en önemli, en can alıcı ya da haber değeri anlamında en yüksek değere sahip bilginin en başta verilmesidir.

Burada asıl olan habere ilişkin tüm sorulara ilk cümlede yanıt vermek değil,
en önemli olanları ilk cümlede ifade etmektir. Bu nedenle özetleyici girişin temel
mantığı, “en önemli, en çarpıcı, en ilginç olanı en başta vermek” şeklinde özetlenebilir. Şimdi özetleyici türde yazılmış bazı haber girişlerine bakalım:
• Ankara’nın Elmadağ İlçesi’ndeki Roketsan Fabrikasının bahçesinde (NEREDE?) dün görevlilerin yakıt imhası yaptığı sırada (NE ZAMAN?) büyük
bir patlama (NE?) meydana geldi (Hürriyet, 10 Haziran 2009).
• Mudurnu’da (NEREDE?) Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına
yakalanan (NEDEN?) emekli infaz koruma memuru Hayri Ş. (52) (KİM?),
tedavi gördüğü Ankara’da (NEREDE?) yaşamını yitirdi (NE?) (Milliyet, 15
Haziran 2009).

• İstanbul Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi (KİM?), depremi önceden belirleme sistemi geliştirerek devrim niteliğinde bir buluşa (NE?) imza
attı (Taraf, 6 Eylül 2009).
• İstanbul’da (NEREDE?) taksi ücretlerine zam yapılırken, gece tarifesi kaldırıldı (NE?) (Posta, 18 Eylül 2009).
• İngiliz The Daily Telegraph gazetesi (KİM?) İngiltere’nin Avrupa’daki en
pahalı tatil yerlerinden biri olduğuna dikkat çektiği haberinde (NEREDE?)
Türkiye’yi en uygun tatil olanaklarının olduğu ülkelerden biri olarak gösterdi (NE?) (Radikal, 28 Temmuz 2009).
• Dünya Kanser Araştırma Fonu (WFCRF) adlı kanserle mücadele kuruluşu
(KİM?), sayıları giderek artan zincir kahve salonlarında satılan bazı buzlu
kahvelerin, mükellef bir yemekten daha fazla kalori içerdiği (NE?) uyarısında bulundu (Radikal, 28 Temmuz 2009).
Olayın meydana geldiği yeri vurgulayan haber

Yayın organlarında yayınlanacak ya da çöpe atılacak haberleri belirleyen kişilere genel olarak “eşik bekçileri” denilmektedir.

Ana başlığın üzerinde ya da satır boşluklarına göre sağ ve sol yanında yer alan başlık üst başlıktır.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Cinayet haberlerinde bazı durumlarda, örneğin 18 yaşından küçük olanlar için kimlik bilgilerinin paylaşılması yasaktır.

Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir, A şıkkı hatalıdır.  Sıfır rakamla değil yazıyla yazılmalıdır, B şıkkı bu nedenle hatalıdır. C şıkkında saat "17.30'da" şeklinde yazılmalıdır. Sıra sayılarının rakamla gösterilmesi durumunda rakamdan sonra kesme işareti kullanılmalıdır. E seçeneği bu nedenle hatalıdır. D seçeneğinde ise herhangi bir hata bulunmamaktadır.

Haberlerin sonuç paragrafı ya da cümleleri genellikle geçmiş hakkında bilgi verici, geleceğe yönelik duyurum ya da sonuç yargısı ifade eder nitelikte olabilir. Kimi
haber sonlandırma ifadeleri şu şekilde sıralanabilir:

Toplantı, ödüllerin verilmesiyle sona erdi.
Bölgede hava sıcaklığının eksi 20 derece olduğu belirtiliyor.
Sanatçı, kutlamalar çerçevesinde ayrıca 2 Eylül’de Eskişehir’de bir sokak konseri verecek.
Meydana gelen zararın ve hafriyatın kaldırılmasının bedelinin 250 bin lira olduğu kaydedildi.

Haber yazımında dikkat edilmesi gereken cümle yapısına ilişkin kimi noktalar şöyle sıralanabilir:

• Haber cümleleri doğru, kısa ve kolayca anlaşılır olmalıdır.
• Bir cümlede sadece bir fikre yer verilmelidir.
• Cümleler olabildiğince kısa ve öz anlatımlar içermelidir.
• Cümleler dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır.
• Cümleler duru, yalın ve açık olmalıdır.
• Muhabir kendi fikirlerini haber metnine katmamalı ya da karıştırmamalıdır.
• Haber metninde geçen "benim, ben bana, bizi, bizim" gibi sözler, haber kaynağına gönderme yaparak kullanılmalıdır.
• "Şok oldular", "iğne atsan yere düşmez" gibi sıradan tanımlamalardan kaçınılmalıdır.

Ters piramit tekniği ile yazılmış haberleri diğer haber yazma teknikleri ile yazılmış haberlerden ayırmanın en pratik yolu, haberin özetinin girişte verilip verilmediği, haberin en önemli bilgilerinin girişte bulunup bulunmadığı ve haberin devamında ayrıntıların giderek azalan önem sırasına göre yer alıp almadığı sorularına dikkat etmekten geçer.

Bu haberlerin yazımında genellikle şu unsurlara dik- kat edilir:

Emniyet yetkililerinden olay ve kişiler ile ilgili bilgi alınması,

Olayın tanıkları ile görüşülerek bilgi alınması,

Olaya karışan kişileri tanıyan kişilerden ve yakınlarından dikkatli ve özenli bir biçimde bilgi alınması,

Ölü ve yaralı sayısının kesin bir biçimde öğrenilmesi,

Olaya adı karışanların kimlikleri, adresleri ve yaşamları hakkında bilgi toplanması,

Olay ile ilgili olarak aranan kişiler varsa bunların kimliklerinin ve eşgallerinin tanımlanması,

18 yaşından küçüklerin kimliklerinin açık bir biçimde yazılmasının Basın Kanu- nu çerçevesinde de yasak olduğunun bilinmesi,

Cinayetin olası nedenleri ve sonuçlarının farklı kaynaklardan öğrenilmesi,

Olayın neden ve sonuçlarının duygusallıktan arındırılarak aktarılması,

İleri sürülen nedenlerle ilgili olarak bir kez daha “iyi ama niye?” sorusunun sorulması,

Cinayette kullanılan aletler ve uygulanan yöntemin kesin bir biçimde öğrenilmesi,

Mümkünse yaralıların, zanlıların, emniyet görevlilerinin, savcının, adliye doktorunun ve diğer görevlilerin sözlerinin kaydedilmesi,

Görgü tanıklarının ve olayla ilgili diğer kişilerin sözlerinin kaydedilmesi,

Zanlının yakalanması ve mahkeme sürecinin takip edilmesi,

Ölülerin defnedilmesi sürecinin takip edilmesi,

Haberin başka kişilere örnek olmasının önlenmesi için en ince ayrıntılara kadar olayın aktarılmamasına özen gösterilmesi,

Olayda suçlanan kişinin bir “zanlı” olduğunun akıldan çıkarılmaması,

Zanlının itirafta bulunması hâlinde bile mahkeme tarafından verilmiş kesin hüküm bulunmadıkça “masum” olduğunun kabul edilmesi,

Emniyet’te verilen ifadelerin mahkeme salonunda değiştirilebileceğinin unutulmaması habercilik açısından önem taşımaktadır.