Haber yazmanın üçüncü aşaması “bir plan oluştur ve haberini yaz” şeklinde özetlenebilir.

Bir yangın haberinde yanıtı aranan en önemli soru Olayda kim ya da kimler öldü? sorusudur.

Wall Street Journal tekniğiyle yazılan haberlerde olayın içinde yer alan önemli bütün kişilere ulaşılmalıdır. A şıkkı doğru cevaptır.

Özetleyici giriş tekniğinde haberin en önemli unsurları haberin giriş cümlesinde özetlenir. Haberin odak noktası giriş cümlesinde ifade edilir. Ş

Haber Spotu (Özet, Kesit): Haberin 15-20 sözcükten oluşan özet ifadesi ya
da haberin okunmasını sağlayacak ilgi çekici anlatımlardır.

Bu olay, acaba ne haberi” sorusuna haber ögeleriyle yanıt verilebilir. Çünkü haber ögeleri (5N1K) bir haberin omurgasını oluşturur. 5N1K: Bir haber metninde yanıtı aranan “ne”, “nerede”, “ne zaman”, “neden”, “nasıl” ve “kim” sorularına karşılık gelir ve en temel haber yazma formülü olarak bilinir. Doğru cevap D’dir.

A, C, D ve E seçenekleri bir cinayet haberi hazırlanırken dikkat edilecek unsurlar arasında yer alır ancak B seçeneği dikkat edilmesi, önem verilmesi gereken bir konumda bulunmamaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ters piramit tekniği ile yazılmış haberlerin büyük çoğunluğunda özetleyici giriş tekniği kullanılır.

TDK imla kurallarına göre çeyrek, dakika, saniye ifadesi yoksa saatlerin yazı ile eğer bu ifadeler varsa rakamla yazılması gerekir. Saat 16.00 sularında ifadesi yerine saat 16.00 sıralarında yazılmalıdır. Sabah saat 4.30 da ifadesi yerine 4.30’da yazılmalıdır. 1978’li yıllarda yerine 1978’de yazılmalıdır.

“Wall Street Journal Tekniği” olarak geçen bu haber yazma biçimi; bir kişiye, bir an’a ya da olaya odaklanan giriş cümlesiyle başlar. Giriş alıntı giriş tekniği, tanımlayıcı giriş tekniği ya da öyküleyici giriş tekniğiyle yapılabilir. Alıntı giriş tekniği, haberin bir kaynağın söylediği sözlerden alıntı yapılarak başlamasıdır. Amaç, olayın ana fikrini temsil edecek bir kişi, bir an ya da olayla başlayarak özelden genele ulaşmaktır.

Haber metnini yazma noktasında elde ettiğiniz bilgileri önünüze koyun ve bunları nasıl yazacağınızı düşünün. Şu adımlara dikkat edin:

• Elde ettiğiniz bütün bilgileri gözden geçirin.
• Eğer elde ettiğiniz bilgilerin eksiksiz olduğunu düşünüyorsanız, öncelikle bir yazı planı çıkarmalısınız.
• Haber yazma tekniğinizin hangisi olacağına karar verin.
• Haberde kullanılmasını düşündüğünüz alt konu ya da temaları belirleyin ve bunları yazı planın ilgili bölümlerine (giriş, gelişme, sonuç) not edin.
• Ardından plana uygun olarak yazma eylemine başlayın ve haberin ilk taslak metnini oluşturun.
• Yazma işleminin ardından haberinize uygun birden fazla başlık önerin.
• Öte yandan habere eşlik edecek görsel malzemelerin nasıl kullanılacağına da bu aşamada karar verip, onlara ilişkin açıklama yazılarını da yazmak gerekir.
• Bu aşamaları tamamladıktan sonra son aşamaya (denetim ve doğrulama aşaması) geçebilirsiniz.

Doğru cevap D’dir.

Kronolojik dizi tekniği; gelişimi belirli bir zaman dilimi için olan ve sonucu bu gelişim sürecinin sonunda ortaya çıkan bir olayın zamansal gelişimine bağlı kalarak haberleştirilmesidir. Teknik çoğunlukla muhabirin olaya aktif tanıklığını gerektirir. Doğru cevap C'dir.

habercilikte sayıların nasıl yazıldığıyla ilgili olarak şu noktalara işaret edilebilir:

• Sıfır (0) yazıyla yazılır: Örneğin: “...sıfır derece...”
• Bir (1) yazıyla ya da rakamla yazılabilir. Örneğin: “... birincilik kürsüsüne çık­tı”, “ ... 1 oy boş çıkarken, 4 oy da geçersiz sayıldı.”
• Diğer sayılarda rakam kullanılır: 17.30’da, 11.00’de, 13 Temmuz 2009’da, 1.500.000 lira, 1.250.000 kişi, 25 kilogram, 150 kilometre, yüzde 50, % 25.
• Binli haneler yazı ve rakamla karışık yazılabilir: 1765, 2 bin 500, 5 milyon 800 bin 455, iki buçuk.
• Sayılarda kesirler virgül ile ayrılır: 15,2 (15 tam, onda 2), 5,26 (5 tam, yüzde 26).
• Sıra sayıları yazıyla (birinci, ikinci, üçüncü, vb.) ya da rakamla gösterilebilir. Ra­kamla gösterilmesi durumunda ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da ra­kamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır: 15., 56., XX.; 5’inci, 6’ncı
• Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir: 2’şer değil ikişer, 9’ar değil do­kuzar, 100’er değil yüzer.

Ana başlığın üzerinde ya da satır boşluklarına göre sağ ve sol yanında yer alan başlıklardır. Ana başlığı tanımlayan, açıklayan özellikte ve çoğunlukla da 5-10 sözcüklü bir cümle hâlinde sunulur. Genellikle ince, zayıf yapılı,
beyaz karakterli ya da dişi karakterli harflerle dizilir.

Haber yazmanın ilk aşamasını “düşünme” oluşturur. Herhangi bir olay ya da durum karşısında haber yazmadan önce öncelikle düşünmek ve ardından haber yazılacak unsurun; eş deyişle haberin odak noktasının ne olduğunu keşfetmek gerekir.

Her haberde ters piramit tekniğinde oldu¤u gibi “özü” vermek yerine, bazen”hikâye” anlatma yolu tercih edilebilir. Kimi kaynaklarda ters piramit tekniğinin karşıtı olarak “düz piramit” adı verilse de piramit tekniği, bir ayrıntıdan başlayarak olay› anlatmayı ifade eder.

Haber yazma sürecinin ikinci aşaması “bilgi toplama”dır. Olayla ilgili olarak merak edilmesi muhtemel tüm soruların yanıtları bu aşamada aranır.  Doğru cevap D’dir.

Anlatım: Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz veya yazı ile bildirme, ifade.

Bir başka açıdan ise bu durum, gazete sayfalarını hazırlayan editörlerin de işini kolaylaştırır. Çünkü sayfaya sığmayan uzun haberlerin kesilmesi gerektiğinde önemsiz ya da ayrıntı bilgilere yer verilen en alttaki paragrafları atarak ya da keserek haberi kısaltabilmek mümkündür. Bu da haber metinlerinin hızlı bir şekilde işlenebilmesi anlamına gelir. Giriş paragrafına bakan editör, başlığın uygunluğunu denetleyebilmekte; uzun gelen haberlerde son paragrafları atarak haberleri kısaltabilmektedir. Bu kullanım avantajlarını sağlayan başka hiçbir yazım tekniği yoktur.

HABER YAZMA TEKNİKLERİ

PİRAMİT TEKNİĞİ

WALL STREET JOURNAL TEKNİĞİ

KRONOLOJİK DİZİ TEKNİĞİ

LİSTELEME TEKNİĞİ

BÖLÜMLEME TEKNİĞİ

DÖRTGEN (KARE(/BLOK) TEKNİĞİ