Haber Yazma Teknikleri Final 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Öyküyü doğal akışı içinde sunmaya yardım eden röportaj yazma tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
Kronolojik anlatım |
Ters piramit tekniği |
Renkli haber |
İzlenim yazısı |
Edebî mükalat |
Kronolojik anlatım, en kolay röportaj yazısı hazırlama yollarından biridir. Çünkü olayın başlangıcından itibaren alınan notlar ya da yaşanan gelişmeler sırasıyla yazıya geçirilir. Öykü de doğal akışı içerisinde sunulur.
2.Soru
Gazetecilik meslek ahlakına ilişkin tartışma ilk kez hangi dönemde görülmüştür?
16. yüzyıl |
17. yüzyıl |
18. yüzyıl |
19. yüzyıl |
20. yüzyıl |
Gazetecilik meslek ahlakına ilişkin tartışma, ilk kez 17. yüzyılda görülmüş; basın özgürlüğü, sansür ve bu alandaki hukuksal düzenlemelere ilişkin tartışmalarla birlikte gelişim göstermiştir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
İçeriği ve sunumu, bireysel ihtiyaç ve isteklere göre şekillendirmek internet haberciliğinin hangi özelliğine karşılık gelmektedir?
Yöndeşme |
Kişiselleştirme |
Hipermetin |
Çoklu ortam |
Doğrusal olmayan yapı |
İnternet gazeteciliğinin isteğe göre değiştirmek ve kişiselleştirme özelliği bulunmaktadır. Bu özellik içeriği ve sunumu, bireysel ihtiyaç ve isteklere göre şekillendirmeyi ifade etmektedir.
4.Soru
Gazetecilik mesleği açısından bir haberin ortaya çıkaracağı sonuçlarla değil, haberin yapılma amacı ile ilgilenilmesi aşağıdaki ahlak, etik ve temel yaklaşımlardan hangisi ile açıklanabilir?
Töre bilimsel Anlayış |
Patent Ahlakı Anlayışı |
Etik Ahlak Anlayışı |
Ödevci Ahlak Anlayışı |
Yararcı Ahlak Anlayışı |
Örnekte verilen durum bir gazetecinin aklının emrettiği doğrulara her zaman uyarsa ve eğer bu doğrular her yerde ve zamanda geçerli olursa, bu durum ödevci ahlak anlayışına göre geçerli bir kavram olarak açıklanmaktadır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “ekleme” yapılması gerektiğini ifade eden semboldür?
/ |
∫ |
∩ |
)( |
∧ |
Bir cümle içerisinde iki sözcük arasına yeni sözcük ya da sözcükler eklemek için ya da iki cümle arasına başka bir cümle ya da cümleler eklemek için eklemenin yapılacağı yere ekleme “∧” işareti konulmakta ve hemen üzerine yapılacak ekleme yazılmaktadır.
6.Soru
Bir haberi değerli ya da önemli kılmak için haber değeri taşıyan unsura ne ad verilir?
Bir haberi değerli ya da önemli kılmak için haber değeri taşıyan unsura ne ad verilir?
Odak noktası |
Ana fkir |
Tema |
5N1K |
Çapraz kontrol |
Bir haberi değerli ya da önemli kılmak için haber değeri taşıyan unsurun ne olduğuna odaklanmak gerekir. İşte bu noktaya; eş deyişle haber değeri taşıyan unsura, “haberin odak noktası” adı verilir. Doğru cevap A'dir.
7.Soru
Radyo haberciliğinin en zayıf yönünü olan geri dönüş olanağının olmamasını nasıl önlenebilir?
Detaylara fazla yer verilmelidir, |
Özet olarak sunulabilir, |
Başlıklar halinde sunulabilir, |
Bülten olarak sunulur, |
Belirli özellikleri olmalıdır. |
Radyo yayını içerisinde haber bültenleri genellikle saat başlarında, bazen de yarım saatlerde verilmekte ve haber bültenleri, bir ya da iki spiker tarafından seslendirilmektedir. Radyoda genellikle haberlerin özel olarak ya da başlıklarıyla yayınlandığı ara bültenler ile haberlerin detaylarıyla verildiği ana haber bültenleri yer almaktadır. Ana haberlerde, haberler detayları ile sunulurken, ara haber bültenlerinde ise, haberin başlığı ile spotu verilmektedir. Radyoda ana haber bültenleri genellikle sabah, öğlen ve akşam saatlerinde, ara haber bültenlerinden daha uzun süreli yayınlanır.
*Haberlerde ilk haberden başlayarak en önemliden daha az önemliye doğru bir sıralama izlenir.
* Kim bültenlerde dış haberler, ekonomi haberleri, finans haberleri, hava ve yol durumu gibi haberler için ayrı duyurum müzik, efekt ya da sesleriyle hazırlanmış program müzikleriyle değişik bölümlemelere gidilebilir.
*Haberler ilgi çekmek temeline dayanır.
*Genel bir sunumla dikkatler çekilip, habere giriş yapılır.
*Asıl olan hızlılıktır.
*Açıklamadan çok bilgi önemlidir.
*Bültende özel ses efektleri, teyp kaydı ya da telefon bağlantısı ile söyleyenin ağzından da sözler aktarılarak canlılık yaratılabilir.
*Haberler, taze haber alma gereksinimini sağlayan açık, anlaşılması kolay ifadeler üzerine kuruludur.
*Haber türünün en zayıf yönü, tekrarlanmazsa geri dönüş olanağının bulunmasıdır.
8.Soru
Türkçe metinlerde kolay okunabilirlik ve anlaşılabilirlik için kelime sayısının hangi rakamı aşmaması tavsiye edilmektedir?
10 |
15 |
20 |
25 |
30 |
Türkçe metinler içinde kolay okunabilirlik ve anlaşılabilirlik için bir cümlenin en fazla 20 kelimeden oluşması ve mümkünse 25 kelimeyi aşmaması tavsiye edilebilir.
9.Soru
Görünenin ötesini, sahne arkasını anlatmaya çalışan röportaj türüne ne ad verilir?
Haber röportaj |
İlgi çekici röportaj |
Biyografik röportaj |
Açıklayıcı ve yorumlayıcı röportaj |
Bir şeyin nasıl yapıldığını gösteren röportaj |
Açıklayıcı ve yorumlayıcı röportaj, görünenin ötesini, sahne arkasını aktarmaya çalışır. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insanoğlunun, sosyalleşme sürecinde fizyolojik olarak doğuştan sahip olduğu en önemli ayırt edici özelliğidir ?
Dili kullanabilme üstünlüğü |
Empati yapabilmesi |
Konuşabilmesi |
Görebilmesi |
Düşünebilmesi |
Toplumsal bir varlık olan insanoğlunun, sosyalleşme sürecinde fizyolojik olarak doğuştan sahip olduğu en önemli ayırt edici özelliği, kuşkusuz, dil ve dili kullanabilme üstünlüğüdür. Sosyalleşme ihtiyacı ve çabası içinde olan birey iletişim kurmak, kendisini anlatabilmek, duygularını, düşüncelerini ifade edip paylaşabilmek amacı ve arzusuyla tarihin her döneminde farklı yöntemler geliştirmiş ve günümüzün üstün iletişim teknolojisini yaratmıştır.
11.Soru
Televizyon haberciliğinde görüntü dili ve haber dili nasıl olmalıdır?
Uyumlu olmalıdır, |
Haberde, haber metni önemlidir, |
Görüntü ile haber metninin süreleri tutmasa da olur, |
Metin ve görüntü tutarlı olmalıdır, |
Görüntü her şeyi anlatır, metin önemli değildir, |
Televizyon haberinin ifade biçimi olarak iki dile sahiptir. Biri haber içeriğini anlatan metin dili diğeri de, yayına verilen olayı gösteren video görüntüsünün birbiriyle tutarlı olması gerekir. Bir yanda okunan metin ile diğer yanda gösterilen video görüntüsünün birbiriyle tutarlı olması gereklidir. Bu nedenle görüntü kayıtlarının numarası ve süresinin, spikerin okuyacağı metinle uyumlu olması şartı söz konusudur. Programı yöneten yönetmenin de, her iki ortama ilişkin başlangıç ve bitiş sürelerini bilmesi ve ona göre davranması bir zorunluluktur. Bu çerçevede, bir televizyon haber bülteninde haberlerin sıra numarası, spikerin okuyacağı metin, önceden hazırlanmış haber bandının, numarası, süresi ve son sözünün ne olduğu önceden belirtilmelidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir haber oluştururken dikkat edilmesi gereken unsur yada unsurlardandır?
I. Haber öğelerini vermek
II. Konuşur gibi yazmak
III. İmgelem yaratabilmek
I |
II,III |
I,II, III |
I,II |
III |
Araçsal özellikler de göz önünde bulundurularak radyo ve televizyon haberi hazırlarken özellikle dikkat edilmesi gereken noktalar şu üç unsura
işaret eder:
• Haber ögelerini vermek
• Konuşur gibi yazmak
• İmgelem yaratabilmek
13.Soru
Ödevci ahlak anlayışıyla yararcı ahlak anlayışı arasındaki en temel farklar düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Yararcı ahlakta kişisel kazanç olmaması gerekir. |
Ödevci ahlak hedefe ulaşmak için her şeyi uygun kılar. |
Yararcı ahlakta kişi salt iyiyi hedeflemekle yükümlüdür. |
Ödevci ahlak kamu yararına odaklanır. |
Yararcı ahlak eylemin sonucuna odaklanır. |
Ödevci ahlak anlayışına göre, ahlaki eylemde önemli olan hedef ya da amaçlanandır. Bu nedenle hiçbir amaç, kullanılan etik dışı bir aracı haklılaştıramaz. Ahlaksal eylemde, eylemi ortaya koyan kişinin bu eylemden maddi ya da manevi bir kazancının olmaması şartı aranır. Kişi salt olarak iyiyi hedeflemekle yükümlüdür.
14.Soru
Piramit tekniği ile haber yazan bir kişi, aşağıdaki basamaklardan hangisini kullanmaz?
Giriş |
İlk belirti |
Kronolojik anlatım |
Düğüm |
Yorum |
Piramit tekniğinde son basamak yorum değil, sonuç olmalıdır. Dolayısıyla doğru cevap E şıkkıdır.
15.Soru
Dinleyicilere bilim, sanat, edebiyat gibi bir konuda bilgi vermek için yapılan konuşmaya ne ad verilir?
seminer |
panel |
konferans |
sempozyum |
basın toplantısı |
Dinleyicilere bilim, sanat, edebiyat gibi bir konuda bilgi vermek için yapılan konuşmaya “konferans” adı verilir.
16.Soru
Başlık, giriş, gövde, görseller ve sonuç (kapanış) bölümlerinden oluşan bir haber metnine ne denir?
yayıncılık |
muhabir |
basın bülteni |
haber kaynağı |
gazetecilik |
Genel olarak bir basın bülteni; başlık, giriş, gövde, görseller ve sonuç (kapanış) bölümlerinden oluşan bir haber metnidir.
17.Soru
"Çarpıcı ve iyi düzenlenmiş bir başlık oluşturduktan sonra açıklayıcı ve bülten ile ilgili temel bir fikir ortaya koyan bir .......... yazılmalıdır. ............ paragrafı, tüm haberi 15-20 sözcükle özetlemelidir ve “kim, nerede, nasıl, neden” sorularına yanıt vermelidir." tanımında boşluklara hangi kelime gelecektir?
gövde |
başlık |
görseller |
sonuç |
giriş |
Giriş: Çarpıcı ve iyi düzenlenmiş bir başlık oluşturduktan sonra açıklayıcı ve bülten ile ilgili temel bir fikir ortaya koyan bir giriş yazılmalıdır. Giriş paragrafı, tüm haberi 15-20 sözcükle özetlemelidir ve “kim, nerede, nasıl, neden” sorularına yanıt vermelidir.
18.Soru
I.Sesin vurgulanması
II.Sözcüklerin uyumu
III.Resmî olması
IV.Sesin farklı kullanımı
Yukarıdakilerden hangisi\hangileri konuşma dilinin özelliklerindendir?
I,II |
I,II,III |
I,IV |
II,III |
I,II ve IV |
Konuşma dilinin en temel ögeleri ses ve sesin farklı kullanım biçimleri ve sözcük dizgeleridir. Dilin farklı kullanım biçimleri sesin vurgulanması,
tonlanması, şiddeti, sözcüklerin uyumu, zaman belirteçlerinin yerinde kullanımıdır.E seçeneği doğrudur.
19.Soru
Röportaj yapılan kişiyi tanıtmaya yarayan röportaj türü aşağıdakilerden hangisidir ?
Haber röporta |
Tarihsel röportaj |
Macera ve kişisel hikâye röportajı |
Bir şeyin nasıl yapıldığını gösteren röportaj |
Biyografik röportaj |
Röportaj yapılan kişiyi tanıtmaya yarayan röportaj türü biyografik röportajdır.
20.Soru
Bir söyleşi yazısında, konuşma sırasında görüşülen kişinin bir soru üzerine gülmesi parantez açılarak “(Gülüyor...)” şeklinde verilmesinin esas nedeni aşağıdakilerden hangidir?
Noktalama işaretleri ve yazım kurallarına uymak için. |
Yazının konuşuyormuş hissi uyandırması için |
Kronolojik anlatıma uyması için. |
Bölümleme anlayışına uyması için. |
Olumlu bir davranış olduğu için |
Genel olarak söyleşi metninin içten, samimi ve doğal olması gerektiği söylenebilir. Bu nedenle anlatılanların günlük konuşma dilinde olması beklenir. Söyleşi metninde kurulan cümleler, karşılıklı konuşmadaki gibi devrik yapıda olabilir. Yazının konuşuyormuş hissi uyandırması adına, kimi zaman yazarın, metin içinde parantez açarak ortamı ya da davranışları anlatması da uygun görülür. Örneğin konuşma sırasında görüşülen kişinin bir soru üzerine gülmesi parantez açılarak “(Gülüyor...)” şeklinde verilebilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ