Haber Yazma Teknikleri Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Habercilikte "kolay okunabilir" metinlerde, cümlelerdeki kelime sayısı en fazla kaç olmalıdır?
14 |
18 |
21 |
27 |
32 |
Cümlelerin kelime sayısı 25 ve üzerinde ise bunların “zor okunan” metinler olduğu söylenebilmektedir. 29 ve üzeri ise, “çok zor okunabilir” metinler olarak yorumlanmaktadır. 21 kelime ve altı da “kolay okunabilir” nitelikte bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
“Medya kuruluşlarında çalışan gazeteciler patronlarının diğer kuruluşlarla ilişkilerini göz önünde bulundurarak haber yaparlar.”
Dürüstlük ve tarafsızlık anlamında etik bir tartışma yaratan yukarıdaki ifade aşağıdakilerden hangisini tam anlamıyla ifade etmektedir?
Paralı habercilik |
Hediye |
Özel ziyafetler |
Kurum çıkarları ve kişisel çıkarlar |
Reklam |
Medya patronlarının başka alanlardaki özel çıkarlarını korumak ya da geliştirmek için yayın organlarını kullanması dürüstlük ve tarafsızlık adına etik bir tartışmaya dönüşür. Paralı habercilik habercinin para ya da hediye karşılığı bilgi satın alması ve haber yapması ile ilgilidir. Medyada ön plana çıkmak isteyen baskı grupları ve politikacılar gazeteciler için görkemli ziyafetler düzenlemekte ve hediyeler vermektedir. Reklam, yayın kuruluşlarının ayakta kalabilmesi ve varlıklarını sürdürebilmeleri için gereklidir. Ekonomik sıkıntısı bulunmayan yayın organları daha bağımsız olabilecektir.
3.Soru
Ahlak kurallarını ve bunların nitelikleriyle uygulamalarını konu alan bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
Ahlak |
Hukuk |
Etik |
İyilik |
Ontoloji |
Ahlak kurallarını ve bunların nitelikleriyle uygulamalarını konu alan bilim dalının adıdır. Ahlak alanında düşünme, felsefe yapma sürecinin insana kazandırmış olduğu bir etkinliktir. Konusu ahlaktır ve sorunsalı, ahlakın açıklanması ve buna bağlı ilkelerin belirlenmesidir. Töre bilim demektir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zaman kısıtlılığı olmayan bir gazetecilik türüdür?
Gazete haberciliği |
Televizyon haberciliği |
Ajans haberciliği |
Ekonomi haberciliği |
Dergi haberciliği |
Dergi haberciliği, gazete ve televizyon haberciliğinden ayrı olarak, “zaman kısıtlılığı olmayan” bir habercilik türüdür. Bu nedenle dergi haberciliği; günlük haberciliğin rutin, detaylı bilgi içermeyen ve acil sunumu dışında olarak; daha ayrıntılı, geçmişi de kapsayan ve derinlemesine incelemelerle doğru bilgi aktarımı sağlayan, farklı bakış açılarıyla haberin sunulmasını sağlayan bir yapıya sahiptir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi daha titiz haberciliği gerekli kılan kriz durumları arasında yer almaz?
Savaş |
Terör |
Hastalık |
Siyasal Çalkantı |
Seçim propoganda dönemi |
Savaş, terör, saldırı, hastalık, ekonomik bunalım, siyasal çalkantı, doğal afet ya da kaza gibi kriz durumları, daha titiz habercilik uygulamalarını gerekli kılar. Seçim propoganda dönemleri bu durumlar arasında yer almaz. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi radyo haber bülteninin özelliklerinden biridir?
Ana haber bültenleri 30-50 dakika olarak tasarlanır |
Özel ses ve görüntü efektleri oldukça yaygındır |
Uzun metinlerden oluşur. |
En önemli haber en son sunulur |
Haber bülteni, program müziği (jingle) ile başlar. |
Radyo ana haber bültenleri 5- 10 dakikadır. Görüntü efektlerine yer verilemez. Kulağa hitap ettiğinden kısa cümleli, az heceli ve telaffuzu kolay sözcüklerle oluşturulur. En önemli haber ilk başta verilmelidir. Ancak radyo haber bültenleri program müziği ile başlar. Bu nedenle doğru cevap E'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisini bir televizyon haber bülteninin de yönetmenin bilmesi gerekmez ?
Haberlerin sıra numarası |
Haber bandının numarası |
Haber bandının numarası |
Haberin süresi |
Haberin içeriği |
Program yöneten yönetmenin de, her iki ortama ilişkin başlangıç ve bitiş sürelerini bilmesi ve ona göre davranması bir zorunluluktur. Bu çerçevede, bir televizyon haber bülteninde haberlerin sıra numarası, spikerin okuyacağı metin, önceden hazırlanmış haber bandının numarası, süresi ve son sözünün ne olduğu önceden belirtilmelidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gazetecinin temel görevleri ve ilkelerinden biri değildir?
Gazeteci, bir bilginin, haberin yayını ya da yayımlanmaması karşılığı hiçbir maddi veya manevi avantajın peşinde olamaz. |
Gazeteci, hangi konuda olursa olsun, elde ettiği bilgileri geniş biçimde yayın konusu yapmadan kendi yararına kullanamaz. |
Gazeteci her türlü baskıyı reddeder ve çalıştığı basın - yayın organındaki yöneticileri dışında kimseden işiyle ilgili talimat alamaz. |
Gazeteci; her türden şiddeti haklı gösterici, özendirici ve kışkırtan yayın yapamaz. |
Gazeteci, inanmadığı bir görüşü savunmaya veya meslek ilkelerine aykırı bir iş yapmaya zorlanamaz. |
“Gazeteci, inanmadığı bir görüşü savunmaya veya meslek ilkelerine aykırı bir iş yapmaya zorlanamaz” seçeneği gazetecinin haklarından biridir. Diğer seçeneklerde ise gazetecinin temel görevleri ve ilkeleri verilmiştir. Doğru cevap E’dir.
9.Soru
Radyo ve televizyonculukta haber giriş cümlesi hangi tekniğe uygun biçimde yazılır ?
Yazışma dili |
Konuşma dili |
Haber dili |
Vücut dili |
İşaret dili |
Genel olarak radyo ve televizyonculukta haber giriş cümlesi, konuşma dili tekniğine uygun biçimde yazılır. Haber metinleri basit, düz ve günlük cümlelerle yazılır; uzun, monoton ve gereksiz bilgilerin yer almadığı cümlelerden ve uzun paragraflardan kaçınılır. Temek amaç, haberin en çabuk ve anlaşılır biçimde ve bir haber hikayesi biçiminde dinleyiciye aktarılmasıdır.
10.Soru
Dinleyicinin hemen karşısında ya da yanında başka biri varmış gibi, baş başa olmayı, samimiyet hissini ve dikkati konuşan sese odaklama güdüsünü uyandırmayı hedefleyen haber hazırlama tekniği hangisidir?
Haber ögelerini vermek |
Konuşur gibi yazmak |
İmgelem yaratabilmek |
Yorum katmak |
Dinleyici gibi düşünmek |
Haberlerin sesli olarak birine anlatılıyormuşçasına sunulduğu konuşma dili tekniği; haberi, “karşıdaki insanlarla konuşuyormuş gibi” yazma temeline dayanır. Çünkü bu teknikle yazılan haber, bir spiker tarafından sesli olarak okunarak izleyenlere sunulmaktadır. Anahtar ilkeleri “konuştuğunuz gibi yazın” ya da “yazdıklarınızı sesli olarak okuyun” olan konuşma tekniğinde, sunucuların izleyenlerine “şimdi ne olduğunu duyduğunu ya da gördüğünü aktarmasıdır” anlayışı esastır. Doğru cevap B şıkkıdır.
11.Soru
Türkiye'de Basın Ahlak Yasası hangi tarihte imzalanmıştır?
1942 |
1951 |
1960 |
1969 |
1977 |
24 Temmuz 1960 günü İstanbul (Türkiye) Gazeteciler Cemiyeti ve İstanbul (Türkiye) Gazeteciler Sendikasının ortak girişimiyle Basın Ahlak Yasası gazeteciler ve yayın kuruluşlarının temsilcileri tarafından imzalanmıştır. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Haber taslak metninin denetim ve doğrulama sürecinde yazım yanlışlarının denetimi kaçıncı aşamada yapılır?
İlk aşama |
İkinci aşama |
Üçüncü aşama |
Dördüncü aşama |
Son aşama |
2. Yazım yanlışlarının denetimi: Okuma sırasında, haberin ilk aşamasında belirlenmiş olan “odak noktası” yeniden hatırlanır ve bu odak noktasından hareketle öncelikle yazım hataları, cümle ve anlatım bozuklukları kontrol edilir. Yanlış alanda kullanılan sözcükler denetlenir. Yanlış cümleler belirlenerek düzeltilir.
13.Soru
Görünenin ötesini, sahne arkasını aktarmaya çalışan röportaj türü hangisidir ?
Açıklayıcı ve yorumlayıcı röportaj |
Bir şeyin nasıl yapıldığını gösteren röportaj |
Tarihsel röportaj |
Biyografik röportaj |
İlgi çekici (duygusal içerikli) röportaj |
Görünenin ötesini, sahne arkasını aktarmaya çalışan röportaj türü açıklayıcı ve yorumlayıcı röportajdır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber yazma sürecinin aşamalarından birisi değildir?
Düşünme ve odak noktası bulma |
Bilgi toplama |
Yazma |
Röportaj yapma |
Denetim ve doğrulama |
Haber yazma süreci, temel olarak dört aşamadan geçerek tamamlanır. Bir olay karşısında önce düşünülür. O olayın haber olup olamayacağına karar verilir. Haber olabileceğine karar verilirse, odak noktasının ne olacağı belirlenir. Bu odak noktası çerçevesinde haber zihinde tasarlanır. Ardından bilgi toplama aşamasına geçilir. Yeterli bilgilere erişildikten sonra haberin yazılması aşamasına geçilir. Taslak metin tamamlandıktan sonra son aşamaya gelinir. Bu aşamada da denetim ve doğrulama işlemleri tamamlanarak haber yayına hazır hâle getirilir. Röportaj yalnızca haberin içinde kullanılan unsurlardan bir tanesidir. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
ABD yasalarına göre polis bir evi ararken yanında medya mensuplarının bulunmasına izin vermesi, evin sahibi açısından aşağıdaki seçeneklerden hangisinin ihlal edildiğini göstermektedir?
Mahremiyet Hakkı |
Seçme ve Seçilme Hakkı |
Yaşama Hakkı |
Sağlık Hizmeti Hakkı |
Bilgi Alma Hakkı |
Özel bir mekan olarak kabul edilen evin sınırlarının medya tarafından ihlali söz konusudur. Bu durum ABD anayasasının 4.maddesine göre mahremiyet hakkının ihlali olarak değerlendirilmektedir.
16.Soru
"O¨rneğin ters piramit tekniği ile yazılmış bir şampiyona haberinde en önemli bilgiler ilk paragraflarda verildiği için sondan başlayarak istenilen paragrafları atmak haberin anlatım yapısını bozmaz. Dolayısıyla haberin ayrıntılarına ilişkin bilgiler haberden çıkarıldığında haberi yeniden yazmak gerekmez." Verilen örnek ters piramit tekniğinin hangi özelliğine bir örnektir?
"O¨rneğin ters piramit tekniği ile yazılmış bir şampiyona haberinde en önemli bilgiler ilk paragraflarda verildiği için sondan başlayarak istenilen paragrafları atmak haberin anlatım yapısını bozmaz. Dolayısıyla haberin ayrıntılarına ilişkin bilgiler haberden çıkarıldığında haberi yeniden yazmak gerekmez." Verilen örnek ters piramit tekniğinin hangi özelliğine bir örnektir?
Haberin ayrıntılı bir şekilde yazılması |
Haberin özetlenmesi |
Haberin kısaltılabilmesi |
Haberin 5N1K ögelerini içermesi |
Haberin sonuç bölümünün yer alması |
Verilen örnek ters piramit tekniğinde haberin kısaltılabilmesine bir örnektir.
17.Soru
“Çocukluğumda Mardin’de hep uçurtma uçurulurdu. Bir gün tam 127 tane uçurtma saydığımı hatırlıyorum ama bu kültür giderek kayboluyor.” Bu sözler 27 yaşındaki Mardinli Uçurtma Ustası Zahit Mungan’a ait…. (BBC Türkçe, 3 Ağustos 2018)
Yukarıdaki haber girişi hangi haber giriş tekniğine daha yakındır?
Özetleyici giriş |
Alıntı giriş |
Ayrıntı giriş |
Genelleyici giriş |
Zıtlık ifade eden giriş |
Alıntı Giriş
Kimi zaman habere haber kaynağının bir sözü ile başlanabilir. Özellikle toplantı, demeç ya da görüşme türü açıklama ya da konuşmaya dayalı haberlerde; haberin en değerli unsurunun söylenen bir söz olduğu durumlarda alıntı giriş yapılır. Alıntı girişte; haberde ön plana çıkarılması düşünülen söz, giriş cümlesinde tırnak içinde verilir. Sözü söyleyen haber kaynağı da genellikle aynı cümle ya da paragrafta tanımlanır.
18.Soru
Lady Diana'nın paparazzilerden kaçarken kaza geçirmesi ve ölmesi hangi yılda gerçekleşmiştir?
1982 |
1989 |
1991 |
1997 |
2003 |
Lady Diana'nın paparazzilerden kaçarken kaza geçirmesi ve ölmesi 1997'de gerçekleşmiştir. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Gezi yazısı ile röportaj arasındaki ilişki ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
Gezi yazıları evrensel anlama ulaşmak için iyice irdelenmiş tanıklık belgeleridir. |
Röportaj gerçekleşen olayı yorum katarak öznel bir biçimde betimler. |
Hem gezi yazısı hem röportaj araştırma, inceleme, belge ve bilgi toplama yollarını kullanır. |
Gezi yazılarında amaç belli konulara dikkat çekmek ve gerçekleri sorgulamaktır. |
Röportajlarda ilgi çekici yerler anlatılır. |
Gezi yazıları da röportaj yazılarının kullandığı araştırma, inceleme, bilgi ve belge toplama yollarından yararlanır. Gezi yazılarında ilgi çekici yerler anlatılır; röportajda ise asıl amaç haberde de olduğu gibi belli konulara dikkat çekmek, belli sorunlara işaret etmek, olayların ardındaki gerçekleri sorgulamak ve sonuçta kamuoyu oluşturmaya çalışmaktır. Röportajlar, gezi yazılarına oranla yalnızca gözlemlerin ürünü değil, araştırma, soruşturma ve görüşmelerin sonucu yalın ve özgün biçim verilmiş, evrensel anlama ulaşmak için de iyice irdelenmiş tanıklık belgeleridir. Röportaj gerçekleşen olayı yorum katmadan nesnel bir biçimde betimler.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi konuşma dilinin özelliklerinden biri değidir?
Sözcüklerin uyumu |
Sesin tonlaması ve şiddeti |
Sesin vurgulanması |
Zaman belirteçlerin yerinde kullanılması |
Sembol ve işaretlerin kullanılması |
Dil; ifade biçimi olarak, yazı ve konuşma dili olarak ikiye ayrılır. Yazı dilinde, toplumsal sistem içerisinde ortak kılınmış ve geliştirilmiş birtakım sembol ve işaretler kullanılır. Konuşma dilinin en temel ögeleri ses ve sesin farklı kullanım biçimleri ve sözcük dizgelerdir. Dilin farklı kullanım biçimleri sesin vurgulanması, tonlaması, şiddeti, sözcüklerin uyumu, zaman belirteçlerinin yerinde kullanımıdır. Doğru cevap E’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ