Haberciliğin Temel Kavramları Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Basın kanunu gereğince gazete içeriğinden hukuken sorumlu kişi hangi seçenekte verilmiştir?
Editör |
Yazı işleri müdürü |
Muhabir |
Sayfa sekreteri |
Görsel yönetmen |
Yazı işleri müdürü, basın kanunu gereğince gazete içeriğinden hukuken sorumlu kişidir.
2.Soru
Günümüzdeki anlamda ilk gazetelerin yayınlanmayabaşladığı 16. ve 17. yüzy›lda monarşi rejimlerindedikkati çeken medya anlayışı aşağıdakilerdenhangisidir?
Serbest Pazar Kuramı
|
Liberal Kuram
|
Sovyet-Totaliter Kuram
|
Gelişmeci Kuram
|
Otoriter Kuram
|
3.Soru
Bir Medya Akademisyeni olan Art Silverblatt'a göre medya okuryazarlığının temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Bir Medya Akademisyeni olan Art Silverblatt'a göre medya okuryazarlığının temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Medyada bilgi yönetimi. |
Okuma ve yazma yeteneğinin geliştirilmesi. |
İzleyici olarak beğeni düzeyini aşağı çekmek. |
Medya içerikleri ve medyada verilen mesajları eleştirel düşünme. |
Bilgi gereksinimlerini saptama. |
Bir Medya Akademisyeni olan Art Silverblatt’a göre kişinin eleştirel düşünme yetenekleriyle medya içerikleri hakkında bağımsız yargılar verebilmesi ve bunu geliştirme. Medya içerikleri ve medyada verilen mesajları eleştirel düşünme, medya okuryazarlığının temel özelliklerinden biridir.
4.Soru
Medya okuryazarlığı için temel becerilerle ilgili olarak bir medya mesajını anlamlı parçalara bölmeye ne ad verilir?
Analiz |
Değerlendirme |
Gruplama |
Sentez |
Özetleme |
Bir medya mesajını anlamlı parçalara bölmek analiz becerisidir. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kitle iletişim araçlarının işlevleri arasında yer almaz?
Haber verme
|
Bilgi iletme
|
Toplumsallaştırma
|
Ayrıştırma
|
Bütünleştirme
|
6.Soru
Associated Press foto muhabiri olan ve 2. Körfez Savaşı sırasında çektiği fotoğrafla 2005 yılında Pulitzer fotoğraf ödülünü kazanan foto muhabir hangisidir?
Coşkun Aral |
Burhan Özbilici |
Murad Sezer |
Tolga Adanalı |
Rıza Özel |
Associated Press foto muhabiri olan ve 2. Körfez Savaşı sırasında çektiği fotoğrafla
2005 yılında Pulitzer fotoğraf ödülünü kazanan Murad Sezer’dir. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Türkçe’deki “gazete” sözcüğünün kökeni nereden gelmektedir?
Osmanlı tüccarların İtalya'da uğradıkları liman
|
Sicilya’da haber veren mektuplara verilen isim
|
Gutenberg’in ilk matbaada bastığı eser
|
Ortaçağ’da Venedik’te kullanılan bir para birimi
|
Almanya’nın Meinz kentinin haber bülteni
|
8.Soru
I. Gerçekliği betimlemek amacıyla sayfalarımızda yer alan görüntüler, her açıdan gerçek olmalıdır.
II. Bir görüntü, tekrar düzenlenemez, tersine çevrilemez ya da çarpıtılamaz; herhangi bir kişi ya da bir şey eklenemez ya da çıkarılamaz (konuyla ilgisi olmayan dış kısımların çıkarılması için kabul edilen kesme uygulaması buna dahil değildir).
III. Renk düzenlemeleri ya da fotoğrafların siyah-beyaz’a çevrilmesi, eskiden görüntülerin karanlık odada işlenmesi sırasında
kullanılan karanlık odada maskeleme tekniklerinde olduğu gibi temiz ve doğru bir kopya elde etmek için zorunlu olan durumlarla sınırlanmalı ve en az düzeyde uygulanmalıdır.
IV. Haber fotoğraflarında poza izin verilmez.
Yukarıdakilerden hangi/hangileri New York Times’ın ilkelerindendir ?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I,II ve IV |
Hepsi |
Tamamı New York Times’ın ilkelerindendir.
Doğru yanıt E seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Medya Okuryazarlığı kavramının unsurlarından biri değildir?
Ulaşma |
Analiz etme |
Değerlendirme |
Kıyaslama |
İletme |
Medya okuryazarlığı, medya mesajlarına ulaşma, bunları analiz edebilme, değerlendirebilme ve bunların iletilmesi olarak tanımlanmaktadır (Yates, 1999). Bu tanımdaki unsurlar dört başlık altında ele alınmaktadır. Bunlar; ulaşma, analiz etme, değerlendirme ve iletmedir. Doğru cevap D’dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "kamu yararı ve olayla doğrudan ilgisi olmadıkça haberin kişinin cinsiyetine dayandırılmaması" gazeteciden beklenen doğru davranış kurallarından hangisi ile yakından ilgilidir?
Cinsel saldırılar |
Haber-İlan |
Müessese Çıkarı |
Kimlik veya özel durum |
Taraf olma |
A) Cinsel saldırılar: Cinsel saldırı mağdurlarının fotoğrafları, görüntüleri veya kimlikleri, açık kamu
yararı olmadıkça yayınlanamaz.
B) Haber-İlan (Reklam): Haber ve yorum metinleri yahut görüntüleri ile İlan-Reklam amaçlı metinlerin ayrımı hiç bir karışıklığa yer bırakmayacak ölçüde yapılmalıdır.
C) Müessese Çıkarı: Gazetecinin bir basın-yayın organındaki işlevini Hak ve Sorumluluk bildirgesindeki hakları, sorumlulukları ve görevleri belirler. Gazeteci, bu mesleki çerçeve ile yayın organının çizgisi dışında, müessese çıkarı söz konusu olsa dahi, hiçbir faaliyete gönüllü yahut zorla katılamaz.
D) Kimlik veya özel durum: Açık kamu yararı olmadıkça ve olayla doğrudan ilgisi, bağlantısı bulunmadıkça, bir insanın davranışı veya işlediği suç, onun ırkına, milliyetine, dinine, cinsiyetine, cinsel eğilimine, hastalığına yahut fiziksel, zihinsel özürlü olup olmamasına dayandırılamaz. Kişinin bu özel durumu, alay, hakaret, önyargı konusu yapılamaz.
E) Taraf olma: Gazeteci ve yayın organı, her ne nedenle ve her ne biçimde olursa olsun, taraf oldukları bir olaydaki konumlarını kamuoyuna açıkça belirtmelidir. Yayın organı yahut yorumcu, siyasi, ekonomik ve toplumsal tercihlerinin doğrultusunda yayın yapabilir. Bu durumda da bu tavır açıkça ortaya konulmalı, ayrıca haber-olay ayrımı kesin biçimde yapılmalıdır.
Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haberin önemli unsurlarından değildir?
Zamanında verilmesi
|
Zamanında sunulması
|
Okur/izler kitlesinin ilgisini çekmesi
|
Gerçeği değiştirebilecek şekilde sunulabilmesi
|
Anlaşılabilir olması
|
12.Soru
Profesyonel Gazeteciler Birliği Etik kurallarına hangi tarihte son şekli verilmiştir?
1992 |
1993 |
1994 |
1995 |
1996 |
Profesyonel Gazeteciler Birliği Etik Kurallarına eylül 1996 yılında son hali verilmiştir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dijital okuryazarlıkla en az ilişkilidir?
Aşağıdakilerden hangisi dijital okuryazarlıkla en az ilişkilidir?
Enformasyon çağı |
Konvansiyonel medya |
Yazılım uygulamarına erişim kolaylığı |
Dijital içerik |
İnternet teknolojisi |
Konvansiyonel medya, geleneksel medya demektir. Dijital medya okuryazarlığı bu kavramla doğrudan ilişkili değildir.
14.Soru
Dijital okuryazarlık nedir?
Dijital cihazların ustaca kullanılması |
Dijital ortamlarda uzun vakitler geçirilmesi |
Dijital medya kullanım sıklığı |
Dijital medyayı kullanım için gereken bilgi, beceri, tutumlar |
Dijital medyayı kullanımındaki artış |
Dijital okuryazarlık ile ilgili yetkinlikler; problemleri çözmek, iletişim kurmak, bilgiyi yönetmek, işbirliği yapmak, içerik oluşturmak ve paylaşmak; iş, boş zaman, katılım, öğrenme, sosyalleşme, tüketim için etkili, verimli, uygun, eleştirel, yaratıcı, özerk, esnek ve etik bir şekilde bilgi iletişim teknolojilerini ve dijital medyayı kullanım için gereken bilgi, beceri, tutumlar (yetenekler, stratejiler, değerler ve farkındalık dahil) olarak tanımlamaktadır
15.Soru
Toplumsal ve kişisel gelişim açısından değerlerndirildiğinde medya okuryazarlığının "Enerji ve pratik zekâyı kullanarak bilgiyi en doğru şekilde öğrenmek ve analiz etmek ve becerilerin birleşimi" tekniğine ne denir?
Kişisel anlam eşleştirme ve anlam yapılandırmayı güçlendirmek |
Medya mesajından alınmak istenilene yoğunlaşma-odaklanma |
Elde edilebilir bilginin kullanılabilir olması |
İzlenilen, dinlenilen veya okunan bir şeyin gerçek mi, yoksa hayal ürünü mü olduğunun farkında olma |
Kişisel sorumluluk alma |
Kişisel anlam eşleştirme ve anlam yapılandırmayı güçlendirmek: Bu hedeflere ulaşmak için enerji ve pratik zekâyı kullanarak bilgiyi en doğru şekilde öğrenmek ve analiz etmek ve becerilerin birleşimidir. Belirli bir kanının oluşması için zihinsel çabalar da önemlidir. Çünkü sonuçta bir kitabın okunması, bir dersin dinlenmesi, bir televizyon programının izlenmesi için gereken süre kişinin harcadığı zihinsel çabayı gösterir. Zihinsel çabaya yapılan yatırımın miktarı (AIME) kişisel gelişim için medya okuryazarlığı adına oldukça önemlidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin 26 Eylül 2007 yılında gerçekleştirdiği 1005. toplantıda kriz zamanlarında ifade ve haber alma özgürlüğünün korunması hakkında yayınladığı ilkelerde belirlenen alt başlıklardan biri değildir?
Kriz durumlarının tanımlanması |
Medya çalışanlarının çalışma koşulları ve güvenlik |
Medya çalışanlarının haber kaynaklarını açıklamama özgürlüğü |
Medya çalışanlarının dolaşımı ve habere ulaşma özgürlüğü |
İfade ve haber alma özgürlüğüne getirilecek aşırı sınırlamalar ve kamuoyunun manipüle edilmemesi için alınan tedbirler |
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 26 Eylül 2007 yılında gerçekleştirdiği 1005. toplantısında kriz zamanlarında ifade ve haber alma özgürlüğünün korunması hakkında rehber ilkeler yayınlamıştır. Bu ilkeler dört alt başlık ile hazırlanmıştır: Kriz durumlarının tanımlanması, medya çalışanlarının çalışma koşulları ve güvenlik, medya çalışanlarının dolaşımı ve habere ulaşma özgürlüğü, ifade ve haber alma özgürlüğüne getirilecek aşırı sınırlamalar.
17.Soru
Kaynak, gazeteciye kayda alınmama isteğini görüşme sonunda belirtmişse gazetecinin ne yapması gerekir?
Bu koşulun geçerli olmayacağı kendisine söylenmeli.
|
Editör aranarak bu durumda ne yapılması gerektiği editöre sorulmalı.
|
Kaynağa “Zaten söylediklerinizi haberde kullanmayacağım” denip, konu geçiştirilmeli.
|
Kaynağın bu isteği karşısında maddi talepte bulunulmalı.
|
Kaydı kaynağın önünde siliyormuş gibi yaparak kaynak kandırılmalı.
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iletişim hak ve özgürlüğü ve basın özgürlüğü ilkeleri gereğince birlikte bulunması gereken koşullardan değildir?
Haberde güncellik |
Haberde gerçeklik |
Kamu yararı ve toplumsal ilgi |
Haber kaynağını açıklama |
Konu ile anlatım arasında düşünsel bir bağlılık ve amaca uygun araç kullanma |
İletişim hak ve özgürlüğü ve basın özgürlüğü ilkeleri gereğince:
- Haberde (eleştiri ve yorumda) gerçeklik,
- Haberde (eleştiri ve yorumda) güncellik,
- Kamu yararı ve toplumsal ilgi,
- Konu ile anlatım arasında düşünsel bir bağlılık ve amaca uygun araç kullanma koşulları birlikte bulunmalıdır.
Doğru cevap C’dir.
19.Soru
M.Ö. 59 Yılında Sezar emriyle yayınlanan halkı ilgilendiren olayları duyurmak için kullanılan haber bültenlerine ne ad verilmektedir?
Acta Diurna
|
Acta Senatus
|
Ori
|
Papirus
|
Efimerit
|
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, 2011 yılında Amerikan ordusunun Afganistan’daki operasyonlarını cep telefonuyla çekerek “Picture of the Year” yarışmasında 3.’lük ödülünü almıştır?
Damon Winter |
James Nachtwey |
Ron Haviv |
Susan Meiselas |
Alex Webb |
Times foto muhabiri Damon Winter, 2011 yılında Amerikan ordusunun Afganistan’daki operasyonlarını cep telefonuyla çekerek “Picture of the Year”
yarışmasında 3.’lük ödülü almıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ