Ehlü’s-Sünne, Ehlü’l-Hadîs diye isimlendiren hadisçiler kendilerini İslam toplumunun sünnet çizgisinde devamından sorumlu bir grup olarak görüyorlardı.Gerek yazdıkları müstakil konulu reddiyelerde ve tartışma kitaplarında gerekse çok konulu büyük kitapların ilgili bölümlerinde, iman amel ilişkisi, Allah’ın sıfatları, kader gibi ilmî ve fikrî tartışma konularında Ehlü’l-Bid‘a dedikleri sünnet karşıtlarına ve sünnetten sapanlara karşı, derledikleri ve tasnif ettikleri hadislerle cevaplar vermeyi dahası onların etkinliklerini zayıflatarak sünnet’in etkinliğini artırmayı amaçlamışlardır.

Cevap B

Müstahrec ( المستخرج ), Daha önce telif edilen herhangi bir hadis kitabında bulunan hadisleri teker teker ele alarak kitap sahibinin senedinden başka bir senedle rivayet etmek suretiyle meydana getirilen hadis kitabıdır.

Tasnif dönemi kitaplarının, hadisleri konularına göre gruplandıran türleri şunlardır: Tek bir konudaki hadisleri toplayan kitaplar, birden çok alt konu barındıran tekbir ana konuda yazılmış kitaplar, tartışma ve reddiye kitapları, Muvatta’lar, Sünenler, Câmî’ler, Musannefler. 

Din dünya ayırımında sınırların nereden çizileceği meselesi de problemlidir. Dinin sınırlarını kenara itilmesine, hayatı düzenleme özelliğini yitirmesine, bireysel bir tatmin aracı haline dönüşmesine yol açabilir. Dinin alanının çok genişletilmesi ise hayatı dine indirgemek gibi bir sonuç doğurabilir.

Meğâzî Hz. Peygamber’in savaşları, Sîret/Siyer ise, hayatı anlamına gelir. Bu konulardaki hadisleri toplayan kitaplar da aynı isimle anılır. Meğâzî kitaplarında Hz. Peygamber’in savaşları ile ilgili rivayetler, Siyer kitaplarında ise hayatı ile ilgili rivayetler bir araya getirilmiştir. Bunlar da belli bir konudaki hadisleri toplayan kitaplardan sayılabilir. Fakat yaygın olarak yazılmış olmaları ve önemlerine binaen ayrı bir tür sayılabilirler. Bu iki kitap türünden meğâzîler daha önce, siyerler ise daha sonra yazılmışlardır. İbn Şihâb ez-Zührî, İbn İshâk ve Vâkıdî ayrıca Siyer isimli kitaplar yazmışlardır. İslam tarihinde yazılan siyer kitaplarından en meşhuru ve klasik olanı İbn Hişam’ın (ö.218/833) Sîretü İbn Hişâm ismiyle meşhur olan eseridir.

Tespit edilebildiği kadarıyla Kütüb-i sitte ve diğer temel hadis kaynaklarını esas alarak hadis kitabı derleyen ilk âlim Beğavî nisbesiyle tanınan Hüseyin b. Mes’ûd olmuştur. O, Mesâbîhu’s-sünne isimli eserini başta Kütüb-i sitte olmak üzere Dârimî’nin es-Sünen, Mâlik’in el-Muvatta’, Şafiî’nin el-Müsned, Dârekutnî’nin es-Sünen, ve Beyhakî’nin Şuabü ’l-îmân adlı eserlerinden derleyerek meydana getirmiştir.Berkaninin  “el-Müsned” adlı eseri bu derleme içinde yer almamıştır.

Sünnet, Hz. Peygamber’den gelmesi bakımından üçe ayrılır. Kavli Sünnet, Fiili Sünnet, Takriri Sünnet.

El-Müsnedü’l-müstahrec ala Sahihi’l-İmam Müslim Tamamlayıcı nitelikteki eserlerdendir.

Sünnet ’in anlamı, Hz. Peygamberin sözleri, davranışları ve onaylarıdır. Yani onun yolu ve hayat tarzı, sürekli ve devamlı davranışlarıdır.

1950’den sonraki yıllarda ise hadis çalışmaları toparlanma sürecine girmiş, daha sonra ise olgunlaşmaya başlamıştır. 

Tedvin ve tasnif iç içe süreçler olsa da bir önceki ünitede gördüğümüz gibi tedvi^nin başlangıcı kesinlikle tasniften öncedir.

Şarkiyatçılık genelde Batılıların, Doğu halklarını özelde ise İslam dünyasını çeşitli açılardan ve bilhassa dini kaynaklarını inceledikleri alanın ismidir.

Herhangi bir hadisin ilk kaynağından hadis kitabı yazarına gelinceye kadar kimler tarafından nakledildiğini gösteren bu zincirler, hadisin dayanakları, doğruluğunun belgeleri niteliğindedir. Yani hadis havada ve boşlukta değil, bu zincirle ilk kaynağına, Hz. Peygamber’e bağlanmakta ve dayandırılmaktadır. Hadis ilminde, başında senedi yani isnad zinciri zikredilmeyen hadislere Muallâk Hadis denir. Muallâk kelimesinin anlamı, yere veya sağlam bir zemine dayanmayan, boşlukta, havada asılı duran demektir. Bu zincirler hadisin sağlam bir zemine dayandığının göstergesidir.

Hz. Peygamber’in hayatını anlatan kitaplara Sîret/Siyer kitapları adı verilir. 

Arapça’da alfabetik olarak sıralanmış anlamına gelir. 

Cem’ul-fevâid Rûdânî diye tanınan Muhammed b. Muhammed elMağribî’nin (ö. 1094/1683) İbnü’l-Esîr’in Câmiu’l-usûl’ü ile Heysemî’nin Mecma’u’z-zevâid’ine İbn Mâce ve Dârimî’nin es-Sünen’lerini ilâve etmek suretiyle on dört temel hadis kitabındaki hadisleri bir araya getirdiği eserdir. Mağribi’nin eseri bu ondört eserden biri değil, bunları muhteva eden eserdir. 

Hadis ilminde, başında senedi yani İsnat zinciri zikredilmeyen hadislere Muallak Hadis denir.

Hadisin, onu rivayet eden kimselerin isimlerinin sırayla zikredildiği kısıma sened denir. Kullanılan şekliyle, yani her bir râvînin bir önceki râvînin ismini vererek ilk kaynağa varan şekliyle Müslümanlara has olan sened kullanımı, hadisin güvenilirliğini sağlamak için ortaya çıkarılmıştı.

Tesbît, sabitleme, kaydetme, bağlama, sağlama alma anlamlarına gelir. Bu dönemde hadislerin sözlü ve yazılı olarak öğretilmesi, öğrenilmesi, halk arasında yayılması, böylece hafızalarda ve değişik yazı malzemeleri üzerine kaydedilip koruma altına alınması söz konusudur. Bu dönem aşağı yukarı hicri 1. yüzyılın sonlarına kadar devam etmiştir.