Hadis Tarihi ve Usulü Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Râvî tabakaları denildiğinde daha çok rivâyet asırları olarak bilinen ilk üç asırdaki râvîler anlaşılır. Hadis tarihinde ilk dönem veya mütekaddimûn dönemi denilen bu asırlarda yaşamış kaç râvî tabakası vardır?
Bir |
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Râvî tabakaları denildiğinde daha çok rivâyet asırları olarak bilinen ilk üç asırdaki râvîler anlaşılır. Hadis tarihinde ilk dönem veya mütekaddimûn dönemi denilen bu asırlarda yaşamış beş râvî tabakası vardır. Her biri kendi dönemi açısından hadis rivâyetinde büyük bir öneme sahip olan bu tabakalar arasında ilk üç tabaka daha önemli, birinci tabaka çok daha önemlidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde eğitim sırası (öğreten sıralamasına göre) doğru verilmiştir?
Sahâbe – Tâbiûn - Etbâu’t-tâbiûn |
Sahâbe - Etbâu’t-tâbiûn – Tâbiûn |
Etbâu’t-tâbiûn – Sahâbe – Tâbiûn |
Tâbiûn – Sahâbe - Etbâu’t-tâbiûn |
Etbâu’t-tâbiûn – Tâbiûn – Etbâu’t-tâbiûn |
Tâbiûn hadis öğrenimi bakımından sahâbenin öğrencileri, hadis öğretimi bakımından etbâu’t-tâbiûnun hocaları konumundadır. Dolayısıyla sıralama şu şekilde olmalıdır: ‘Sahâbe - Tâbiûn - Etbâu’t-tâbiûn’.
3.Soru
Aşağıda verilen seçeneklerden hangisi hadislerin metin özelliklerine göre sınıflandırılmalardan bir tanesi değildir?
Kudsi |
Merfü |
Mevküf |
Muttasıl |
Muhkem |
Hadisler, makbûl veya merdûd olma durumları dışındaki bazı özelliklerine göre de isimlendirilmişlerdir. Bunlardan bir tanesi metnin özelliklerine göre yapılan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırma kutsi, merfü, mevküf, maktü, muhkem, muhtelufu’l hadis şeklinde olmak üzere altı ayrı biçimde gerçekleşmektedir. Seçeneklerde verilen muttasıl seçeneği ise senedin özelliklerine göre yapılan sınıflandırmalardan biridir.
4.Soru
“Hadis Istılahları Sözlüğü” kime aittir?
Talat Koçyiğit |
M. Yaşar Kandemir |
Mücteba Uğur |
Mehmet Sofuoğlu |
Abdullah Aydınlı |
Abdullah Aydınlı “Hadis Istılahları Sözlüğü” nü, M. Yaşar “Hadis İlimleri ve Hadis Istılahları” nı, Talat Koçyiğit “Hadis Istılahları” nı, Mücteba Uğur “Hadis Terimleri Sözlüğü” nü, Mehmet Sofuoğlu “Sahîh-i Müslim ve Tercümesi” ni kaleme almıştır
5.Soru
İsnadlarıyla nakledildiği hadis kitaplarının nakil döneminde yaygınlaşan öğrenim ve öğretim metotları hangisinde doğru verildiği söylenebilir?
Semâ’-kırâat |
İcâzet-vicâde |
Münâvele-mükâtebe |
Semâ’-münâvele |
İ’lâm-vasıyyet |
“İlk Asırlardaki Kullanımları”’na bakıldığında İcâzet-vicâde yaygınlaşan öğrenim ve öğretim metotudur.
6.Soru
Temel hadis kitapllarını birbiriyle mukayese eden eserlere ne ad verilmektedir?
Cem’ |
Tahrîc |
Zavâid |
Şerh |
Zühd |
Temel hadis kaynaklarını birbiriyle mukayese eden eserlere zavâid adı verilmektedir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Müksirûn Sahâbîler’inden değildir?
Câbir b. Abdullah |
Ebû Saîd el-Hudrî |
Ebu’t-Tufey Âmir b. Vâsile el-Leysî |
Enes b. Mâlik |
Ebû Hureyre |
Sahâbe genelinde en son vefat eden kişi 110/728 yılında Mekke’de vefat eden Ebu’t-Tufeyl Âmir b. Vâsile el-Leysî’dir.
8.Soru
Dâru’l-hadîsi’n-Nûriyye nerede kurulmuştur?
Bağdat |
Nîşâbur |
Kahire |
Basra |
Dımaşk |
Dâru’l-hadîsi’n-Nûriyye Dımaşk’ta kurulmuştur.
9.Soru
Râvîlerin, aralarında müşterek bir nokta olan çeşitli hükümleri veya bilgileri ayrı ayrı lafızlarla nakletmeleri şeklinde meydana gelen ortak manaya ne denir?
Haber-i infirâd |
Lafzî Mütevâtir |
Haberu’l-vâhid |
Ma‘nevî mütevâtir |
Haberu’l-âhâd |
Ma‘nevî mütevâtir, Râvîlerin aralarında müşterek bir nokta olan çeşitli hükümleri veya bilgileri ayrı ayrı lafızlarla nakletmeleri şeklinde meydana gelen ortak manaya denir.
10.Soru
I. Râvî senedi bitirdikden sonra, metne geçmeden önce metinle ilgili bir söz söyleme gereği duyması
II.Garib bir kelimenin izahı veya diğer bazı
çıklamalar yapılması.
III. Râvî Hz. Peygamber’in hadisini rivayet etmeyi bitirdikden sonra kendi sözüne geldiğinde onu dinlemekte olanlardan bazısı hadisin devam ettiğini zannedip râvînin sözünü hadise eklemesi.
IV. Herkes aynı şekilde rivayet ederken bir râvînin biraz farklı rivayet etmesi gibi belli bir açıdan tek kalması
Hangisi metne yapılan eklemeler sebebi değildir?
II |
III ve IV |
I |
III |
IV |
Herkes aynı şekilde rivayet ederken bir râvînin biraz farklı rivayet etmesi gibi belli bir açıdan tek kalması şeklinde de olabilir. Bu şekilde rivayet edilmiş olan hadise ise garîb-i nisbî denir. Ekleme sebebi değildir.
11.Soru
Bir hadisin mütevâtir olması için önerilen en düşük sayı neden dört olarak düşünülmüştür?
Zina günahının ispatı ve cezalandırılması için dört şahit istendiğine bakılarak önerilmiştir |
Üçten az olmamak kaydıyla belirli bir rakam verilmemesi olduğunun söylenmesi |
Kanaatin kuvvetlenmesi |
Bedir harbine katılanların sayısı |
Bedir harbine katılmayanların sayısı |
İslâm’da verilen en büyük ceza için bu sayı yettiğine göre, o, kesin bilgi için de yeterli olmalıdır, diye düşünülmüştür.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hadis/sünnet mirasını asırlar ötesinden günümüze taşıyan asıl sır olarak anılmaktadır?
Sahâbe toplumunun değişik sosyal kesimlerden oluşması |
Hz. Peygamber’in huzurundayken ve onu dinlerken sessiz, sâkin, dikkat ve ciddiyet içinde olmaları |
Her türlü sorunun çözümünde bizzat başvurulan yegâne otoritenin Hz. Peygamber olması |
Hz. Peygamber’in inen âyetleri söz ve uygulamalarıyla açıklaması |
Sahabilerin, Hz. Peygamber’in vefatından sonra sünnetine uymayı Kur’an’a uymak olarak kabul etmesi |
Hadis/sünnet mirasını asırlar ötesinden günümüze taşıyan asıl sır, sahâbîlerin Hz. Peygamber’in huzurundayken ve onu dinlerken bir sahabînin ifadesiyle “başlarına kuş konmuşçasına” sessiz, sâkin, dikkat ve ciddiyet içinde olmalarıdır.
13.Soru
İmlâ’ yönteminde talebelere hadisleri yazdıran hocaya ne ad verilmiştir?
Müstemlî |
Mübelliğ |
Mümlî |
Mücîz |
Müstecîz |
İmla yönteminde talebeye hadisleri yazdıran hocaya C şıkkındaki mümlî, onun söylediklerin yazan öğrenciye müstemlî, yazan kişilerin kalabalık olması halinde hocanın söylediklerini uzaktakilere yüksek sesle nakledenlere de müstemlî veya mübelliğ denilirdi. Mücîz ise icazet veren hoca anlamına gelir. Müstecîz de icazet isteyen öğrencidir.
14.Soru
Hangisi mütavatir hadisleri konu eden eser yazan ilk kişidir?
Muammed b. Cafer el-Kattani |
Şafii |
Suyuti |
İbn Hibban |
Münavi |
Suyuti (ö.911/1525) mütavatir hadisler konusunda ilk ser olan Ezharu’l-mütenasire fi’l-ahbari’l- mütevatire adlı eserinde kendi şartlarına göre mütevatir kabul ettiği 113 hadis zikretmiştir.
15.Soru
Sahâbe kelimesi, sözlükte bir arada bulunmak, dost ve arkadaş olmak anlamına gelen hangi kökten türetilmiş bir isim-i mensûb olup sahâbî kelimesinin çoğuludur?
Sahacı |
Suhbet |
Sohbet |
Ashap |
Sahip |
Sahâbe kelimesi, sözlükte bir arada bulunmak, dost ve arkadaş olmak anlamına gelen suhbet kökünden türetilmiş bir isim-i mensûb olup sahâbî kelimesinin çoğuludur.
16.Soru
Hadislerin senet ve metinleri ile ilgili her türlü birikimi, yeteneği ve faaliyeti kapsayan hadis faaliyeti aşağıdakilerden hangisidir?
Râvî |
Mervî |
Dirâyet |
Rivâyet |
Vech |
Hadis İlmi ve hadisle ilgili faaliyetler rivâyet ve dirâyet olmak üzere ikiye ayrılır. Rivayet daha çok hadis öğrenme, nakletme, derleme, hadisleri içeren kitaplar telif etme gibi faaliyetlerini kapsar. Dirâyet ise, hadislerin senet ve metinleri ile ilgili her türlü birikimi, yeteneği ve faaliyeti kapsar. Doğru cevap C'dir.
17.Soru
Hadislerin aslına uygun nakli için ilk üç yüzyılda en uygun görülen eğitim-öğretim metotları aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?
İcâzet-mükâtebe |
Semâ’-kırâat |
İ’lâm-vasıyyet |
Münâvele-icâzet |
Mükâtebe-münâvele |
“Semâ’ ve Kıraat” Hadislerin aslına uygun nakli için ilk üç yüzyılda en uygun görülen eğitim-öğretim metodu olduğu belirtilmektedir.
18.Soru
Hicrî 150’li yıllardan itibaren genişleyen İslâm coğrafyasının başta Irak ve Hicaz olmak üzere farklı bölgelerinde değişik fıkhî ekoller ortaya çıkmış ve her ekol kendi fıkhî yaklaşımı doğrultusunda hadisleri yorumladığı fıkhu’lhadîs türünde eserler ortaya koymuştur. Aşağıdakilerden hangisi bu tür eserlerden biridir?
Kavâid fî ‘ulûmi’l-hadîs |
Garâibü’l-ehâdîs |
Silsiletü’l-ehâdîsi’s-sahîha |
el-Muvatta |
Ulûmu’l-hadîs |
Hicrî 150’li yıllardan itibaren daha önce tedvin edilen hadisler konularına göre tasnîf edilmeye başlamıştır. Ma’mer b. Râşid’in el-Câmi’ adlı eseri bunun ilk örneği sayılır. Böylece şifâhî rivâyet geleneği yavaş yavaş yazılı rivâyet alışkanlığına dönüşmüş ve ezber ikinci plana düşmüştür. Dönemin sonlarına doğru konu ve râvî esasına göre yazılmış kapsamlı hadis kitapları telif edilmiştir. Diğer taraftan genişleyen İslâm coğrafyasının başta Irak ve Hicaz olmak üzere farklı bölgelerinde değişik fıkhî ekoller ortaya çıkmış ve her ekol kendi fıkhî yaklaşımı doğrultusunda hadisleri yorumladığı fıkhu’lhadîs türünde eserler ortaya koymuştur. İmam Mâlik’in el-Muvatta’ı, İmam Muhammed’in el-Âsâr’ı ve İmam Şâfiî’nin el-Ümm’ü bu türün ilk örnekleri sayılabilir.
19.Soru
Kimler ister yakîn isterse zan ifade etsin, âhâd haberle amel etmenin zarureti konusunda hemfikirdir?
Ehl-i sünnet mezhepleri |
Hâricîler |
Mutezile |
İslam Alimleri |
Vâsıl b. Atâ |
Ahmed b. Hanbel, Mâlik b. Enes ve hadisçilerin çoğunluğu ise, haber-I vâhidin sıhhati sabit olunca yakîn ilim ifade ettiği ve dolayısıyla amel edilmeyi gerektirdiği konusunda ittifak halindedirler. Ancak Mutezile ve Hâricîler dışındaki bütün Ehl-i sünnet mezhepleri ister yakîn isterse zan ifade etsin, âhâd haberle amel etmenin zarureti konusunda hemfikirdir.
20.Soru
Sahih hadisin bütün niteliklerini taşıdığı halde râvîlerinden birinin veya bir kaçının zabt sıfatı tam olmayan hadis türüne ne ad verilir?
Sahih li-gayrih |
Mütevâtir |
Hasen Hadîs |
Merdûd |
Mürsel |
Hasen hadis, sahih hadisin bütün niteliklerini taşıdığı halde râvîlerinden birinin veya bir kaçının zabt sıfatı tam olmayan hadistir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ