Hadis Tarihi ve Usulü Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Râvîlerinin sika olması, râvîleri arasında kopukluk olmaması yani senedin muttasıl olması, şâzz yani diğer sika râvîlerin rivayetlerine aykırı olmaması ve muallel yani sahihliğine zarar verecek gizli bir kusurunun olmaması gibi özellikler hangi hadis türünün özellikleridir?
Hasen Hadîs |
Sahîh Hadîs |
Mütevâtir hadîs |
Mu‘allel |
Maklûb |
Sahîh hadîs, en meşhur tarifine göre, senedinin başından sonuna kadar sika (adâlet ve zabt sahibi) râvînin sika râvîden rivayet ettiği, şâzz ve muallel olmayan hadîstir. Bu tarife göre sahih hadisin dört özelliği bulunmaktadır: Râvîlerinin sika olması, râvîleri arasında kopukluk olmaması yani senedin muttasıl olması, şâzz yani diğer sika râvîlerin rivayetlerine aykırı olmaması ve muallel yani sahihliğine zarar verecek gizli bir kusurunun olmaması..
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cerh-Ta’dil kitapları arasında yer almaz?
Târîhu esmâi’s-sikât |
Et-Tabakât |
Kitabü’l-feraiz |
Et-Târih |
Tesmiyetü şüyûhi’n-Nesâî |
Kitabü’l-feraiz Cerh-Ta’dil kitapları arasında yer almamaktadır.
3.Soru
İslam'ın iki temel kaynağı hangi şıkta verilmiştir?
Kur’an ve sünnet |
Kur’an ve Ahlak |
Kur’an ve risaliye |
Kur’an ve cemaet |
Kur’an ve tarikat |
Bilindiği gibi İslâm’ın iki temel kaynağı olan Kur’an ve sünnet, aynı zamanda İslâm eğitim-öğretim geleneğinde daima ilk sırada yer alan temel eğitim-öğretim alanlarıdır.
4.Soru
Hangisi sözlü ve yazılı olarak her türlü bilgi ve metin aktarımını, naklini ifade eder?
Tahammül |
Eda |
Tahammülü’l-ilm |
Şeyh |
Rivayet |
Tahammül hadisi belli esaslara göre öğrenmeye denir Onu ezberden veya bir kitaptan usulüne göre rivayet etmeye eda denir. İkisi birlikte (Tahammül ve eda) Tahammülü’l-ilm olarak ifade edilir. Şeyh ise hadis öğreten kişidir.
5.Soru
Hangisi müksirûn diye bilinen yedi sahâbîdendir?
Hz. Âişe |
Hz. Ali |
Bilâl-i Habeşî |
Hz. Hatice |
Zeyd b. Hârise |
Hz. Âişe, 2210 hadis ile müksirûn diye bilinen yedi sahâbî arasında dördüncü sıradadır. Hz. Hatice, Hz. Ali, Bilâl-i Habeşî ve Zeyd b. Hârise ilk Müslüman sahâbîler arasındadır.
6.Soru
Semâ’ metoduna delâlet eden rivâyet lafızlarının en üstünü aşağıdakilerden hangisidir?
Haddesenî |
Haddesenâ |
Kara’tü |
Kara’nâ alâ fülân |
Semi‘tü |
E şıkkındaki “İşittim” anlamındaki Semi‘tü, Semâ’ metoduna delâlet eden rivâyet lafızlarının en üstünüdür. A ve B şıkkındaki rivâyet lafızları ise Semâ’ metoduna delâlet eder, ancak Semi‘tü’den sonra gelmektedir. Kara’tü ve Kara’nâ alâ fülân, rivâyet lafızları ise Kırâat metoduna açıkca delâlet eden rivâyet lafızlarındandır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zevaid kitaplarına örnek gösterilebilir?
Kenzü’l-ummal |
Cem’ul-fevaid |
Cem’ul-cevami |
el-Metalibül-‘aliye |
Camiu’s-sagir |
Herhangi bir hadis kitabının bir başka hadis eseri veya eserleriyle karşılaştırıp, birincisinin ikincisinden fazla olarak ihtiva ettiği hadisleri bir araya getiren eserlere zevaid kitapları denmektedir. İbn Hacer el-Askalânî’nin el-Metâlibü’l-‘âliye bi- zevâid’il- mesânîdi ’s-semâniye isimli eseri de günümüze ulaşan önemli zevâidlerdendir.
8.Soru
Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini ya da birkaçını taşımayan hadislere ne denir?
Mevzu |
Haberu’l-vâhid |
Âhâd |
Zayıf |
Haber-i infirâd |
Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini ya da birkaçını taşımayan hadislere zayıf hadis denir. Hadis usûlü eserlerinde anlatılan hadis çeşitlerine bakıldığında en fazla hadis çeşidinin zayıf hadislere dair olduğu görülür. Çünkü delil olmaya uygun sahih hadisler konusunda farklı gruplandırmalar yapmak pek gerekli görülmemiştir.
9.Soru
Tasnif dönemi kitapları, hadis konularına göre gruplandırılır. Buhârî’nin el-Edebü’l-müfred isimli kitabı hangi tür kitaplara örnek verebiliriz?
Muvatta’lar |
Sünenler |
Câmî’ler |
Zühd Kitapları |
İmanla İlgili Kitaplar |
İmanla İlgili Kitaplar Ebu Bekr b. Ebû Şeybe (ö.235/849), Ahmed b. Hanbel (ö.241/855) ed-Derâverdî (ö.243/857) ve daha başkaları Kitâbü’l-îmân başlıklı kitaplar yazmışlardır.
10.Soru
İslâm’ın yerleşip kökleşmesinde Hz. Peygamber’e canları ve malları pahasına kayıtsız şartsız eşsiz bir bağ-lılık gösteren , ilim öğrenme ve öğretme konusunda da büyük bir duyarlılık sergileyen Peygamber efendimizin yakınında olanlar ne diye adlandırılır?
İslam Filozofu |
Sahabe |
İmam |
Öğretmen |
Uygulayıcılar |
İslâm’ın yerleşip kökleşmesinde Hz. Peygamber’e canları ve malları pahasına kayıtsız şartsız eşsiz bir bağlılık gösteren Sahâbe, ilim öğrenme ve öğretme konusunda da büyük bir duyarlılık sergilemiştir. Bu amaçla Hz. Peygamber’in yakınında bulunup sürekli onun söz ve davranışlarını takip etme imkânı aramışlar-dır.
11.Soru
Zayıf hadisin helal ve haramların tespitinde kullanılmayacağı hususu teoride ifade edilse de, pratikte bu prensibin özellikle hangi mezhep ya da mezhepler tarafından ihlal edildiği söylenebilir?
Mâlikî |
Hanefî |
Mâtürîdî |
Eş‘arî |
Mutezile |
Zayıf hadisin helal ve haramların tespitinde kullanılmayacağı hususu teoride ifade edilse de, pratikte bu prensibin özellikle Hanefîler ve Şâfiîler tarafından ihlal edildiği söylenebilir.
12.Soru
Başından sonuna kadar her tabakada, yalan söylemek üzere anlaşmaları aklen ve âdeten mümkün olmayacak kadar çok râvînin rivayet ettiği hadislere ne denir?
Makbûl hadis |
Merdûd hadis |
Mütevâtir hadis |
Sahîh hadis |
Zayıf hadis |
Başından sonuna kadar her tabakada, yalan söylemek üzere anlaşmaları aklen ve âdeten mümkün olmayacan kadar çok râvînin rivayet ettiği hadislere mütevâtir hadis denir.
13.Soru
Mütevâtir hadisler konusunda ilk eser yazan aşağıdakilerden hangisidir?
Suyûtî |
Enes b. Mâlik |
Ca‘fer el-Kettânî’ |
Mâlik |
Buhârî |
Mütevâtir hadisler konusunda ilk eser yazan Suyûtî’dir (ö. 911/1505). O, el- Ezhâru’ l-mütenâsire fi’ l-ahbâri’ l-mütevâtire adındaki eserinde kendi şartlarına göre mütevâtir kabul ettiği 113 hadis zikretmiştir. Daha sonra bu kitabını Suyûtî, Katfü’l-Ezhâri’l-mütenâsire fi’l-ahbâri’l-mütevâtire ismiyle özetlemiştir.
14.Soru
Hadis ilminin müstakil bir dalı olan “cerh ve ta‘dîl” ilminin amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Hadis râvîlerinin hayatlarını anlatmak |
Mütevâtir hadislerin fihristini tutmak |
Hadisleri çeşitlerine göre sınıflandırmak |
Hadisleri kronolojik sıraya koymak |
Hadis uyduran râvîlerin tanınmasını sağlamak |
Hadis rivayet edene bunu kimden aldığını sormakla başlayan ve sonraları sadece İslam ümmetine özel bir isnad sisteminin ortaya çıkmasına sebep olan uygulama, hicrî ilk üç asırda hadis uydurmacılığına karşı alınmış en önemli tedbirlerden birisini oluşturur. İslam âlimleri, isnad sistemi uygulamasıyla hadislerin senedlerini tenkid süzgecinden geçirmenin yanı sıra metinlerini de incelemeyi ihmal etmemişlerdir. Bu arada sahabe asrından itibaren büyük cerh ve ta‘dîl otoriteleri yetişmiş ve bunlar rivayetine vakıf oldukları şahısları takip etmiş, araştırmış, güvenilirliklerini tespit ve ilan etmişlerdir. Bunun neticesinde hadis uyduran râvîlerin tanınmasını sağlayan cerh ve ta‘dîl ilmi adında hadis ilminin müstakil bir dalı oluşmuştur. Doğru cevap E’dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi el-Mevzû‘ât’ı kaleme alan İslâm âlimidir?
Suyûtî |
İbn Arrâk |
Ali el-Kârî |
Şevkânî |
Ebu’l-Ferec İbnü’l-Cevzî |
“el-Mevzû‘ât”, E seçeneğinde adı geçen Ebu’l-Ferec İbnü’l-Cevzî’nin (ö. 597/1201) uydurma olduğu tespit edilen 1850 haberi fıkıh konularına göre bir araya getirdiği eserdir.
16.Soru
Sünnet, Hz. Peygamber’den gelmesi bakımından farklı isimlerle adlandırılır. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi “Hz. Peygamberin sözleri”ni ifade eder?
Kavlî Sünnet |
Fiilî Sünnet |
Takrîrî Sünnet |
Hadis |
Tezkiye |
Sünnet, Hz. Peygamber’den gelmesi bakımından üçe ayrılır
Kavlî Sünnet ( السنة القولية ): Hz. Peygamber’in sözleridir.
Fiilî Sünnet ( السنة الفعلية ): Hz. Peygamber’in filleri ve davranışlarıdır.
Takrîrî Sünnet ( السنة التقريرية ): Hz. Peygamber’in huzurunda veya bilgisi dâhilinde olmak şartıyla, sahâbe tarafından söylenen sözleri ve yapılan davranışları onaylaması veya karşı çıkmamasıdır.
17.Soru
İlk üç asırda en az kullanılan hadis öğrenim ve öğretim metotları aşağıdakilerden hangisidir?
Münâvele-icâzet |
Mükâtebe-münâvele |
İcâzet-mükâtebe |
İ’lâm-vasıyyet |
Semâ’-kırâat |
İlk üç asırda en az kullanılan hadis öğrenim ve öğretim metotları İ’lâm-vasıyyet metodudur.
18.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde Zabtın unsurları bir arada verilmiştir?
Teyakkuz, Hıfz, Kitabı Korumak |
Teyakkuz, Bülûğ, İslâm |
İslâm, Hıfz, Kitabı Korumak |
İslâm, Hıfz, Akıl |
İslâm, Takva, Akıl, |
Teyakkuz, Hıfz, Kitabı Korumak ve Mana ile Rivâyette Lâfızların Anlamını Bilmek Zabtın unsurlarındandır.
19.Soru
Haberin doğru olması için, onun dürüst ve sözüne güvenilen kimselerden alınması gerekir. Sözüne güvenilen kimseler de ya yakîn veya zan yoluyla bilinir. İşte yakîn vasıtasıyla bilinen habere ne ad verilir?
Âhâd |
Mütevâtir |
Akâid |
Haber-i vâhid |
Râvî |
İşte yakîn vasıtasıyla bilinen haber mütevâtir; zan yoluyla bilinen haber ise âhâddır.
20.Soru
Hadislerin öğrenilmesinde hangi hanım sahâbilerin büyük gayretleri olmuştur?
Ensâr Hanımları |
Yazı bilen hanımlar |
Evli olmayan hanımlar |
Suffe’de kalan hanımlar |
Bedir gazisi olan hanımlar |
Hadislerin öğrenim ve öğretiminde hanım sahâbîlerin payı büyüktür. Hanım sahâbîler içinde ise, konumuzla ilgili olarak Ensâr denilen Medine’nin yerlisi Müslüman hanımlar ile Hz. Peygamber’in hanımlarının özel bir yeri vardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ