Hadis Tarihi ve Usulü Final 24. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bütün rivayetlerinde lafızları aynı olan yani, Hz. Peygamber’in ağzından çıktığı şekilde bize ulaşan hadislere ne ad verilir?
Müdelles |
Lafzî Mütevâtir |
Mu‘dal |
Munkatı |
Mu‘allel |
Bütün rivayetlerinde lafızları aynı olan yani, Hz. Peygamber’in ağzından çıktığı şekilde bize ulaşan hadislere Lafzî Mütevâtir denir.
2.Soru
Râvîlerinden birinin zabt sıfatı bulunmayan fakat Sahih hadisin bütün niteliklerini taşıyan hadise aşağıdakilerden hangi isimle anılır?
Zayıf |
Hasen |
Maktû |
Mürsel |
Muzdarib |
Merdûd Hadisler konusu incelendiğinde doğru seçeneğin “Zayıf hadis” olarak anıldığı görülebilecektir.
3.Soru
- İslam Dini’ni dışarıdan ve tarafsız olarak incelemezler.
- Kural koyucu (normatif) ve bağlayıcı nitelikte ilim dallarıdır.
- İslâm Dini’ni sadece bir bilgi nesnesi olarak ele alırlar.
- Müslümanların değer yargılarını biçimlendirirler.
Yukarıdakilerden hangileri İslami İlimler ile ilgili doğru yargılardır?
I-II-III |
II-III-IV |
I-II-IV |
III-IV |
II-III |
Cevap A'dır.
4.Soru
Hadis ilminde ise zayıf bir râvînin kendisinden daha iyi durumda olan râvîye aykırı bir şekilde rivayet ettiği hadîslere ne denir?
Münker-Ma‘rûf |
Muzdarib |
Mu‘dal |
Munkatı |
Maklûb |
Arapça’da münker, yadırganan, karşı çıkılan, reddedilen, benimsenmeyen, tepki ile karşılanan, hoş görülmeyen, doğru bulunmayan gibi anlamlara gelir. Ma‘rûf ise münkerin zıt anlamlısıdır. Yani doğru bulunan, benimsenen, kabul gören demektir. Hadis ilminde ise zayıf bir râvînin kendisinden daha iyi durumda olan râvîye aykırı bir şekilde rivayet ettiği hadîs demektir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hadisin hocadan hangi metotla alındığını gösteren bir terimdir?
Tahammül |
Edâ |
Şeyh |
Tahammülü’l ilm |
Edâ siğası |
Bir hadisin hocadan hangi metotla alındığını gösteren terim Edâ siğası ya da rivâyet lafzıdır.
6.Soru
İslam âlimleri düşünüldüğünde aşağıda verilenlerden hangisinin amellerin fazileti hakkında zayıf hadisle amel edilebileceğini savunduğu söylenebilir?
Ebû Dâvud |
İbn Hazm |
Ebû Bekir İbnü’l-Arabî |
Müslim |
Yahya b. Ma‘în |
Zayıf Hadis bölümünde de belirtildiği üzere amellerin fazileti hakkında zayıf hadisle amel edilebileceği görüşünde olan âlim “Müslim” dir.
7.Soru
Hadis terimi olarak, bir kişinin herhangi bir râvînin, hadis kitabı müellifinin el yazısı ile yazılmış kitabını veya bazı hadislerini bulup ele geçirmesine ne denir?
Vicâde |
Vasıyyet |
İ’lâm |
Mükâtebe |
Münâvele |
Münâvele sözlükte, bir nesneyi eliyle vermek mânasına gelmektedir. Terim olarak, hadis hocasının hadislerini ihtiva eden kitabını rivâyet etmesi için talebesine elden vermesi veya kitabın kendisine ait olduğunu ifade etmesi demektir.
8.Soru
Aşağıdaki hadislerden hangisi Hz. Peygamberin ashabını ilim öğrenmeye ve öğretmeye teşvik etmesi ile ilgili değildir?
“Allah, kim için hayır dilerse, onu dinde fakîh (ince anlayış sahibi) yapar” (Buhârî, İlim, 14) |
“Her kim ilim öğrenmek üzere yola koyulursa, Allah ona cennete giden yolu kolaylaştırır” (Buhârî, İlim, 10)
|
“Şu üç zümre kıyamet gününde şefaat eder: Peygamberler, âlimler ve şehitler” (İbn Mâce, Zühd, 38) |
“Şu iki kimseden başkasına gıpta edilmez: Allah’ın mal verip hak yolda harcamayı nasip ettiği kimse ve hikmet verip onunla hükmetmeye ve onu öğretmeye muvaffak kıldığı kimse” (Buhârî, İlim, 15) |
“Birbirinize buğuz etmeyin, birbirinize haset etmeyin, birbirinize arka çevirmeyin; Ey Allah’ın kulları, kardeş olun. Bir Müslümana, üç günden fazla din kardeşi ile dargın durması helâl olmaz” (Buhârî, Edeb, 57, 58.) |
Allah Teâlâ “Allah’a karşı ancak âlim kulları gerçek anlamda saygı
duyar” (35Fâtır, 28) ve “De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?”
(39Zümer, 9) meâlindeki âyetlerden anlaşılacağı üzere ilmin önemini vurgulamış;
Hz. Peygamber de, ashabını ilim öğrenmeye ve öğretmeye teşvik etmiştir.
Bu konudaki şu hadislere göz atalım:
“Allah, kim içn hayır dilerse, onu dinde fakîh (ince anlayış sahibi) yapar”
(Buhârî, İlim, 14)
“Her kim ilim öğrenmek üzere yola koyulursa, Allah ona cennete giden
yolu kolaylaştırır” (Buhârî, İlim, 10)
“Şu üç zümre kıyamet gününde şefaat eder: Peygamberler, âlimler ve şehitler” (İbn Mâce, Zühd, 38)
“Şu iki kimseden başkasına gıpta edilmez: Allah’ın mal verip hak yolda
harcamayı nasip ettiği kimse ve hikmet verip onunla hükmetmeye ve onu
öğretmeye muvaffak kıldığı kimse” (Buhârî, İlim, 15)
9.Soru
Dârimî, İbn Huzeyme, İbn Hibbân ve Hâkim hangi bölgede yetişmiştir?
Horasan ve Mâverâünnehir bölgesi |
Mağrib ve Endülüs bölgesi |
Bağdâd bölgesi |
Cezîre bölgesi |
Kûfe bölgesi |
Dârimî, İbn Huzeyme, İbn Hibbân ve Hâkim Horasan ve Mâverâünnehir bölgesinde yetişmiştir.
10.Soru
Aşağıda verilen seçeneklerden hangisi hadis tarihinde görülen başlıca hadis uydurma sebeplerinden biri değildir?
İslam düşmanlığı |
Arap dilini bilmemek |
Irk ve Mezhep yanlılığı |
Maddi yarar elde etme hırsı |
İslam’a hizmet etme arzusu |
Müslümanlığın kısa süre içinde yayılması bazı kesimlerin maddi manevi zarara uğramasına neden olmuştur. Bu kişilerce uydurma hadisler ortaya atıldığı bilinmektedir. Hadisin Müslümanlar nazarında değerinin yüksek olması ilk dönemlerden beri çeşitli hadislerin uydurulmasına neden olmuştur. Ayrıca kendi ırk ve mezhebini üstün, düşman gördüklerini ise kötü göstermek isteyenlerin de hadis uydurdukları bilinmektedir. Bazı cahil Müslümanlar ise İslam’a hizmet ettikleri düşüncesiyle hadis uydurmuşlardır. Ancak başlıca gerekçeler içinde Arap dilini bilmiyor olmanın bir hadis uydurma gerekçesi olduğuna dair bir bilgi bulunmamaktadır.
11.Soru
Verilen cümledeki boş yere aşağıdakilerden hangisinin gelmesi en uygun olur?
Hadis âlimleri, doğrudan saifelerden rivayet edenleri ……. diye tanıtmak suretiyle bunların rivayetlerinin geçersizliğini ilan etme gereği duymuşlardır.
Sahabe |
Muhaddis |
Sahafi |
Talebe |
Ravi |
Yazıyla hadis metinlerinin artması ehil olmayanların da hadis ilmine el atmasına neden olmuştu. Hadis alimleri doğrudan yazılı kaynaklardan hadis rivayet edenleri sahafi olarak adlandırmıştır. Sahabe Hz. Muhammed’i görmüş, onunla arkadaşlık etmiş kişiler için kullanılan bir terimdir. Muhaddis hadis bilimiyle uğraşan kişiler için kullanılır. Talebe öğrenci, Ravi ise rivayet eden anlamlarına gelir.
12.Soru
- İnsanların en yalancısı
- Hadiste yalan konuşur
- Uydurmacılıkta son nokta
- Yalanın elebaşlarından biri
- Yalancılıkla itham edilmiştir
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri en ağır cerh lâfızları arasında yer almaktadır?
I, III ve IV |
II, III ve IV |
IV ve V |
I, III ve V |
I, IV ve V |
En ağır cerh lâfızları: insanların en yalancısı, uydurmacılıkta son nokta, yalanın elebaşlarından biri, yalan kaynağı, yalancılığı dillere destan olarak ifade edilir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Za‘îfü Sünen-i Ebû Davûd” adlı kitabın yazarıdır?
Hâkim en-Nîsâbûrî |
İbn Ebû Şeybe |
Nâsıruddîn el-Elbânî |
İbn Sa‘d |
Ahmed b. Hanbel |
Soruda bahsi geçen kitabın yazarı C seçeneğindeki Nâsıruddîn el-Elbânî’dir. Nâsıruddîn el-Elbânî, kendince zayıf saydığı Ebû Davûd’un Sünen’inde bulunan hadislere dair “Za‘îfü Sünen-i Ebû Davûd” adlı kitabı yazmıştır.
14.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi mütevatir hadis şartlarından bir tanesi olarak kabul edilemez?
Hadisin kalabalık bir topluluk tarafından rivayet edilmesi. |
Rivayet eden topluluğun her nesilde tevatür sayısının altına düşmemesi. |
Rivayet eden topluluğun yalan üzerine birleşmelerinin aklen ve adeten mümkün olmaması. |
Haberi nakleden kişilerin haberi bizzat kaynağından işitmeleri ve kendi gözleriyle görmeleri. |
Senedin herhangi bir yerinde ya da tamamında tek bir ravinin bir raviden rivayet etmesi. |
Hadisin kalabalık bir topluluk tarafından rivayet edilmesi ve bu topluluğun her nesilde tevatür sayısının altına düşmemesi gerekir. Bu kalabalığın yalan üzerine birleşmelerinin aklen ve adeten mümkün olmaması bir diğer şarttır. Haberi nakleden kişilerin o haberi bizzat kaynağından işitmeleri veya olayı kendi gözleriyle görmeleri gerekmektedir. E seçeneğinde verilen tanım ise haber-I vahid hadis tanımıdır.
15.Soru
Zayıf hadis, sahih hadisin tarifinde zikredilen niteliklerden birini veya birkaçını taşımayan hadistir ve taşımadığı niteliğe göre değişik isimler alır. Buna göre zayıf hadisteki kusurlar aşağıdakilerden hangisinden kaynaklanabilir?
Râvîsinin adalet eksikliğinden |
Sahip olma yönünden |
Taşıdığı nitelikten |
İşaretlerin aksini gösterenlerden |
Tespitinde delil olması |
Zayıf hadisteki kusurlar râvîsinin adalet eksikliğinden veya hafızasının zayıflığından kaynaklanabilir.
16.Soru
Hadiseteki şiddetli zayıflık nedir?
Râvînin yalancılığı, yalan söylemekle itham edilmesi, çok hata yapması, fıskı ve hadisin şâz olması aşırı cerh sebebi kabul edilmiş ve bu tür hadislerin zayıflığı şiddetli zayıflık olarak nitelendirilmiştir. |
Kendi ırkını veya mezhebini övmek, düşman gördüğü ırk veya mezhepleri yermek için de hadis uydurulmuş olması |
Hadisin râvîsinin cerh edilmesinden veya senedin kopuk olması |
Hadisin metnindeki kusurun onun sahihliğine zarar verme derecesindeki değişiklikler |
Senedde râvî düşmesinin az veya çok olması |
Râvînin yalancılığı (kezzâb), yalan söylemekle itham edilmesi (müttehem bi’l-kizb), çok hata yapması (fuhş-i galat), fıskı ve hadisin şâz olması aşırı cerh sebebi Kabul edilmiş ve bu tür hadislerin zayıflığı şiddetli zayıflık olarak nitelendirilmiştir.
17.Soru
Hz. Ömer döneminde fethedilen yer olan ve birçok sahâbînin yerleşip vatan edindiği yerin Medîne yerine hilâfet merkezi yapılınca kısa sürede bir ilim ve kültür merkezi haline gelen şehir hangisidir?
Basra |
Medine |
Küfe |
Bağdat |
Cezire |
Hz. Ömer döneminde fethedilen Kûfe, birçok sahâbînin yerleşip vatan edindiği yer olmuştur. Hz. Ali’nin hilâfetinde Medîne yerine hilâfet merkezi yapılınca kısa sürede bir ilim ve kültür merkezi haline geldi.
18.Soru
I. Tâbiûn
II. Muhadramûn
II. Sahabe
Yukarıdaki maddelerden hangisi veya hangileri ravi tabakalarındandır?
Sadece I |
Sadece II |
I ve III |
II ve III |
Hepsi |
Hadis tarihindeki önem sırası şü şekildedir; Sahabe, Tabiun ve Muhadramun.
19.Soru
Bir râvînin sika olup olmadığını Kütüb-i sitte’de rivâyeti geçen aşağıdaki eserlerden hangisine bakılması uygun olur?
Zehebî’nin Tezkiretü’l-huffâz’ına |
İbn Hacer’in Tehzîbü’l-Tehzîb’ine |
İbn Hibbân’ın es-Sikât’ına |
İbn Adî’nin el-Kâmil’ine |
İbn Hacer’in el-İsâbe’sine |
Sika ve Zayıf Râvîlerle İlgili Ricâl Kitapları bölümü incelendiğinde İbn Hacer’in Tehzîbü’l-Tehzîb’ine bakılması en uygun olur.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi senedin özelliklerine göre sınıflandırılan hadis türlerinden biridir?
Müsned |
Müdrec |
Musahhaf |
Muennen |
Muharref |
D seçeneğinde verilen Muennen, senedindeki iki veya daha çok râvî arasında bulunan hadistir ve senedin özelliklerine göre sınıflandırılan hadis türlerindendir. A, B, C ve E seçeneğinde belirtilen hadisler ise senedi veya metninin müşterek özelliklerine göre sınıflandırılan hadislerdendir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ