Hadis Tarihi ve Usulü Final 25. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki âlimlerden hangisi amellerin faziletiyle ilgili konularda zayıf hadisle amel etmek caiz değildir görüşündedir?
Süfyân es- Sevrî |
Ebû Bekir İbnü’l-Arabî |
Ahmed b. Hanbel |
Ebû Dâvud |
Abdullah b. Mübârek |
Yahya b. Ma‘în, Müslim, İbn Hazm, Ebû Bekir İbnü’l-Arabî gibi âlimlere göre ne helal, ne haram, ne de amellerin faziletiyle ilgili konularda zayıf hadisle amel etmek caiz değildir.
2.Soru
Ehl-i sünnet olarak nitelenen bütün mezheplerde haber-i vahidle yapılması mümkün olan eylem aşağıdaki seçeneklerin hangisinde gösterilmektedir?
Abdest almak |
Hayrı istemek |
Kötülükten ırak olmak |
Dürüst olmak |
Amel etmek |
Bu nedenle Ehl-i sünnet olarak nitelenen bütün mezheplere göre haber-i va^hidle amel etmek gerekir.
3.Soru
İlim yolculuklarının son temsilcisi kimdir?
Saîd b. el-Müseyyeb |
Ebû Eyyûb el-Ensârî, |
Cerîr b. Abdullah |
İbn Mende |
Mesrûk |
İbn Mende, ilim yolculuklarının son temsilcisidir. Saîd b. el-Müseyyeb, “Gerektiğinde tek bir hadis için bile günlerce yolculuk yapardım.” demiştir. Ebû Eyyûb el-Ensârî, “kim dünyada bir müminin ayıbın örterse, kıyamet günü Allah da onun ayıbını örter” anlamındaki bir cümlelik hadisi, sırf kendisindekiyle mukayese etmek üzere Mısır’a gidip dönmüştür. Cerîr b. Abdullah Şam’da oturan Abdullah b. Üneys’in yanındaki zulüm ile ilgili bir hadisi almak için bir aylık yolculuğa katlanmış, kısas ile ilgili tek hadisi öğrenmek için de satın aldığı bir deveyle Mısır’a kadar gitmiştir. Şa’bî, hocası Mesrûk’u, “İnsanlar arasında ilim uğruna islâm dünyasının dört bir tarafını dolaşan Mesrûk gibisini görmedim.” diyerek övmüştür.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hz. Peygamber ‘in öğrenmeye ve öğretmeye teşvik hadislerinden değildir?
“Her kim ilim öğrenmek üzere yola koyulursa, Allah ona cennete giden yolu kolaylaştırır” |
“Şu üç zümre kıyamet gününde şefaat eder: Peygamberler, âlimler ve şehitler” |
“Şu iki kimseden başkasına gıpta edilmez: Allah’ın mal verip hak yolda harcaması nasip ettiği kimse ve hikmet verip onunla hükmetmeye ve onu öğretmeye muvaffak kıldığı kimse” |
“Sabah namazınıza çok dikkat ederek geçirmemen gerekir. Çünkü sabah namazında çok büyük faziletler vardır.” |
“Allah kim için hayır dilerse, onu dinde fakih yapar” |
D şıkkındaki hadiste sabah namazının öneminden bahsedilmektedir.
5.Soru
İbnü’s Salâh’ın: “Hadis hocalığı yapacak kimsenin hadis birikimine ne zaman ihtiyaç duyulursa, yaşı ne olursa olsun, hadis rivâyetine başlayıp ilmi yayması uygun olur” sözü hadis öğrenme ve öğretme âdâbı içinde öğretenin hangi özelliğine işaret etmektedir?
Hocalık Ehliyetine Riâyet |
Üstün ahlâka sahip olmak |
İhlâs ve İyi Niyet |
Bunama Halinde Hocalığı Bırakmak |
Kendisinden Üstün Olanlara Öncelik Vermek |
Hoca, ilim ve yaş bakımından rivâyet ehliyetine sahip olmadıkça hadis okutmaya kalkışmamalıdır. İbnü’s Salâh bu konuda ortaya koyduğu prensibi şu şekilde aktarmaktadır: “Hadis hocalığı yapacak kimsenin hadis birikimine ne zaman ihtiyaç duyulursa, yaşı ne olursa olsun, hadis rivâyetine başlayıp ilmi yayması uygun olur.”
6.Soru
Hadiste, Câhiliyye ve İslâm devirlerine yetişip Hz. Peygamber zamanında müslüman olduğu halde onu görememiş kimselere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Fukahâ-i seb’a |
Muhadramûn |
Etbâu’t-tâbiîn |
Büyük tâbiîn |
Ru’yet |
Tâbiîn tabakasından sayılan özel bir grup vardır ki, bunlara muhadramûn (tekili: muhadram) denir. Hadiste, Câhiliyye ve İslâm devirlerine yetişip Hz. Peygamber zamanında müslüman olduğu halde onu görememiş kimselere denir. Bunlar, Hz. Peygamber zamanında yaşamış olmaları bakımından sahâbeye, O’nu değil de sahâbeyi görmüş olmaları bakımından tâbiîne benzerler. Sayıları konusunda yirmiden yüzelli küsüre kadar muhtelif rakamlar verilen muhadramlar arasında Üveys el-Karanî, Ebû Osman en-Nehdî ve Alkame b. Kays sayılabilir.
7.Soru
Zabıtın unsurları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Teyakkuz |
Hıfz |
Kitabı korumak |
Mana ile rivâyette lâfızların anlamını bilmek |
Kizbü’r-ravi |
Zabtın Unsurları 1. Teyakkuz (التيقظ( Dikkat ve uyanıklık anlamına gelen teyakkuz, râvînin rivâyetlerini iyi bilmesi, tanıması ve başkalarının rivâyetlerinden ayırdedebilme dikkatini göstermesidir. Dalgınlık râvînin rivâyetlerini karıştırmasına veya başkasının hadislerini kabullenip kendisininmiş gibi rivâyet etmesine yol açar
2. Hıfz (الحفظ( Hıfz, râvînin ezberleme güç ve yeteneği, hadisi tam ve sağlam bir şekilde ezberleyip aklında tutma kabiliyeti demektir. Râvînin çokça yanılması, hata yapması, şâz ve münker hadisler rivâyet etmesi, hafızasının sağlam olmadığını veya rivâyetlerini iyi ezberlemediğini gösterir. Hadis münekkidleri, 179 her râvînin birer insan olarak hata yapma ve yanılma payı bulunduğunu göz ardı etmemekle birlikte, rivâyetlerinde hata ve yanılgıları ağır basan râvîlerin hadislerini terk etmişlerdir. 3. Kitabı Korumak (الكتاب ضبط ( Râvînin, hadislerinin yazılı bulunduğu asl denilen kitabını, uğrayabileceği değişiklik ve sokuşturmalara karşı koruyup her türlü şüpheden uzak tutması anlamına gelen kitap zabtı, gerek hadislerin sahihliğini tesbitte gerekse hafızadan kaynaklanan yanılmalarda ve diğer râvîlerle olan rivâyet ihtilaflarının belirlenip giderilmesinde çok önemlidir. 4. Mana ile Rivâyette Lâfızların Anlamını Bilmek Hadisi lâfzı değil de, manası ile rivâyet eden râvî, mana ile rivâyet şartlarına sahip olmalıdır. Hadis rivâyetinde aslolan, mümkün olduğunca lâfızlarına bağlı kalmaktır. Bununla birlikte aynı lâfızlarla rivâyet etme imkânı bulamayan râvî, hadisin anlamını bozabilecek lâfızları bilmesi gerekir. Aksi takdirde farkında olmadan ciddi anlam kaymalarına yol açılabilir; haramı helâl, helâli de harama dönüşebilir.
8.Soru
‘Enes b. Ma^lik şöyle rivayet etmiştir: Ben, Ebu^ Talha, Ebu^ Ubeyde b. el-Cerra^h ve U¨bey b. Ka‘b’a hurmadan yapılmış şarap dağıtırdım. Bir gün bir haberci geldi ve şarabın haram kılındığını söyledi. Bunun üzerine Ebu^ Talha, Ey Enes! Kalk ve şu şarap kabını kır, dedi. Ben de kalktım ve bir taşla kabı kırdım.’ Bahsedilen olayda hangi hadis çeşidinden bahsedildiği aşağıdaki şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Sahih |
Mütevatir |
Âhâd |
Zayıf |
Mevzú |
Haberi vahid anlamına gelen Ahad hadis türünden bahsedilmektedir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hadisin coğrafi merkezleri arasında değildir?
Medine |
Mekke |
Mısır |
Kudüs |
Mağrib ve Endülüs |
Kısa sürede birer ilim merkezi haline dönüşen Medine, Mekke, Şam, Kufe, Basra, Bağdad, Cezire, Yemen, Mısır, Mağrib ve Endülüs, Horasan ve Maveraünnehir İlim Merkezleri veya Hadisin Coğrafî Merkezleri olarak adlandırılır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dikkat ve uyanıklık anlamına gelen ve râvînin rivâyetlerini iyi bilmesi, tanıması ve başkalarının rivâyetlerinden ayırdedebilme dikkatini göstermesi ile ayrılan zabtın belirleyici unsurlarından biridir?
Mukayese |
İmtihan |
Teyakkuz |
Hıfz |
Kizbü’r-râvî |
Teyakkuz: Dikkat ve uyanıklık anlamına gelen teyakkuz, râvînin rivâyetlerini iyi bilmesi, tanıması ve başkalarının rivâyetlerinden ayırdedebilme dikkatini göstermesidir. Dalgınlık râvînin rivâyetlerini karıştırmasına veya başkasının hadislerini kabullenip kendisininmiş gibi rivâyet etmesine yol açar. Bu nedenle, etbâu’t-tâbiîn muhaddislerinden Şu’be b. el-Haccâc (ö. 160/777), meşhur râvîlerden onların bilip tanımadığı hadisler rivâyet edenlerin hadislerinin terk edilmesi gerektiğini söyler.
11.Soru
Ebû Mûsa el-Eş’arî’nin Hz. Peygamber tarafından vali olarak gönderildiği yer neresidir?
Cezîre |
Mısır |
Bağdât |
Mağrib |
Yemen |
Ebû Mûsa el-Eş’arî’nin Hz. Peygamber tarafından vali olarak gönderildiği yer Yemen’dir.
12.Soru
Bir kişinin herhangi bir râvînin, hadis kitabı müellifinin el yazısı ile yazılmış kitabını veya bazı hadislerini bulup ele geçirmesine denir. Söz konusu müellif veya râvinin çağdaş olup olmaması, çağdaş ise görüşüp görüşmemeleri, görüşmüşse ondan semâ’ı bulunup bulunmaması önemli değildir.
Verilen bilgiler hangi hadis terimini açıklamaktadır?
İ’lâm |
Vasıyyet |
İcâzet |
Vicâde |
Semâ’ |
Verilen bilgiler vicâde terimini açıklamaktadır.
13.Soru
Nizâmiye adlı medreseler kompleksinin ilki ve en gelişmişi nerde açılmıştır?
Bağdât |
Cezîre |
Yemen |
Mısır |
Basra |
Nizâmiye adlı medreseler kompleksinin ilki ve en gelişmişi Bağdât’ta açılmıştır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi saha^benin hadisleri bizzat Hz. Peygamber’den işiterek öğrenme yöntemidir?
Müşâfehe |
Müşahede |
Hıfz |
Müzakere |
Edâ |
Sahâbe hadisleri bizzat Hz. Peygamber’den işiterek (müşâfehe), onun davranışlarını görerek (müşahede) veya diğer sahâbîler vasıtasıyla öğrenmekteydi. Onlar öğrendiklerini genellikle ezberleme (hıfz) yoluyla muhafaza ediyor ve bunu pekiştirmek amacıyla da bazen aralarında müzakere ediyorlardı.
15.Soru
Hangisi hadislerin öğrenilmesinde yaşanan sorunlardan biridir?
Hadislerin ezberlenmesinin nerdeyse imkânsız olması |
Hadis öğrenmenin yasak olması |
Müslümanların farklı diller konuşması |
Hadisleri aktaracak kişi sayısının çok az olması |
Hadis dilin çok karmaşık ve zor olması |
İslam coğrafyasının gelişmesi sonucu çok sayıda Arap olmayan Müslüman olması Arapça olan hadis metinlerinin okuma ve anlama sorunu yaygın ve çok önemli bir problem haline gelmiştir.
16.Soru
Hadis ilminde, ancak işin uzmanı âlimlerin fark edebileceği ve sahihliğe zarar veren gizli bir kusuru (illeti) bulunan hadîse ne ad verilir?
Mu’allel |
Muzdarib |
Maklub |
Mahfuz |
Garib |
Muallel kelimesi Arapça’da hasta, kusurlu, sakat, özürlü gibi olumsuz anlamlar taşır. Hadis ilminde, ancak işin uzmanı âlimlerin fark edebileceği ve sahihliğe zarar veren gizli bir kusuru (illeti) bulunan hadîse denir. Bu hadislerde, mevkûf olanın merfû, munkatı’/mürsel olanın muttasıl olarak veya bunların tersi şeklinde, yahut merfû ve mevkûfların ya da farklı merfûların birbirleriyle karıştırılarak rivayetleri gibi kusurlar bulunabilmektedir.
17.Soru
I. Ravilerin kalabalık olması
II. Şeklen senede sahip olması
III. Ravilerin bizzat kaynağı görmesi ve işitmesi
IV. Ravilerin yalandan arınmış olması
V. En fazla hadis çeşidine sahip olması
Aşağıdakilerden hangisi ilk tevatür hadisin özelliklerindendir?
Yalnız I |
I ve II |
I,III ve V |
I, III ve IV |
Hepsi |
Şeklen sened sahip olanlar mevzu hadislerdir. En azla hadis çeşidi ise zayıf hadislerde bulunur.
18.Soru
İbn Ömer’den nakledildiğine göre Kubâ’da sabah namazı kılınırken bir haberci gelir ve Hz. Peygamber’e bir âyet indiğini, artık namazların Kâbe’ye doğru kılınacağını bildirir. Önceden Kudüs’e yönelerek namaz kılan Müslümanlar bu haber üzerine Kâbe’ye yönelerek namaz kılmaya başlarlar. Burada içlerinde Ensâr’ın fakihleri bulunan Kubâ halkı Hz. Peygamber’den bizzat duymadan bir kişinin getirdiği habere dayanarak kıbleyi değiştirmişlerdir (Buhârî, “Ahbâru’l-âhâd”, 1).
İmam Şâifî’nin er-Risâle’sinden verilen yukarıdaki hadis örneği hangi tür hadislere örnektir?
Mütevâtir hadis |
Âhâd hadis |
Zayıf Hadis |
Mu’allak hadis |
Mevzû hadis |
Âhâd hadislerde bir kişinin getirdiği habere göre amel edildiği görülür. Örnekteki hadis Âhâd hadislerdendir.
19.Soru
I. Müşahede
II. Müşâfehe
III. Hıfz
IV. Müzakere
V. Diğer Sahâbîler
Sahâbîler hadisleri nasıl öğrenmekteydiler?
I ve II |
III ve IV |
V |
I, II ve V |
Hepsi |
Sahâbe hadisleri bizzat Hz. Peygamber’den işiterek (müşâfehe), onun davranışlarını görerek (müşahede) veya diğer sahâbîler vasıtasıyla öğrenmekteydi. Ezberleme (hıfz) yoluyla muhafaza ediyor ve bunu pekiştirmek amacıyla da bazen aralarında müzakere ediyorlardı.
20.Soru
Peygamberimizi konu alan bir ilim olan Şemâil, peygamberimizin hangi yönünü inceler?
Peygamberimizin hayatını |
Peygamberimizin mucizelerini |
Peygamberimizin sözlerini |
Peygamberimizin fiziksel özelliklerini |
Peygamberimizin eşlerini |
Şemâil (الشمائل :(Peygamberimizin fiziksel özellikleriyle yani dış görünüşüyle ve ahlâkî vasıflarıyla ilgilenir, o konudaki verileri, bilgileri toplar ve değerlendirir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ