Halk Edebiyatına Giriş 1 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk halk hikâyelerinin kökenleri itibariyle teşekkül ettiği kabul edilen kaynaklardan biri değildir?
Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da gerçek olaylardan doğmuş kısa hikâyeler: Salman Bey Hikâyesi, İlbeyoğlu Hikâyesi.
|
Yaşayan veya yaşadığı rivayet edilen âşıkların hal tercümelerinden doğan hikâyeler: Kerem ile Aslı, Âşık Garip, Emrah ile Selvihan.
|
Dinî-millî hadiselerle bunlara dayalı kahramanlık konularını konu edinen halk kitapları kökenli hikâyeler: Battal Gazi, Ebû Müslim Cenkleri, Kesikbaş Hikâyesi, Güvercin Destanı.
|
Klasik hikâyeler: Tutinâme, Binbir Gece Masalları, Ferhad ile Şirin, Leyla ve Mecnun.
|
Kahramanlık hikâyeleri: Köroğlu hikâyesi ve kolları, Celâlî Bey, Kirmanşah, Eşref Bey.
|
2.Soru
Türk halk hikâyelerini ele alıp işledikleri konulara göre tasnif edince, aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu gruba dahildir?
Kahramanlık Hikâyeleri |
Klasik hikâyeler |
Kısa hikayeler |
Yaşayan aşık hikayeleri |
Dinî-millî hikayeler |
Türk halk hikâyelerinin kökenleri itibariyle dört önemli kaynaktan teşekkül ettiği
kabul edilir ve hikâyeler de bu kabule göre oluşturulur. Burada verilen seçenekler bu kabule göre verilen konu başlıkları ile ilgilidir. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
3.Soru
Semaî ile aşağıdaki hangisi doğrudur?
Sadece hece ölçüsü ile yazılan bir nazım şeklidir.
|
Sadece aruz ölçüsü ile yazılan bir nazım şeklidir.
|
Semaî "fe'ilâtün fe'ilâtün fe'ilâtün fe'ilün" ölçüsüyle yazılan şiirlere denilir.
|
Semaî Divan Edebiyatı nazım şekillerinden biridir.
|
Hem hece hem de aruzla yazılan bir nazım biçimidir.
|
4.Soru
Halk edebiyatında “konuşmalık tür” ifadesinin ortaya atılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisinde daha iyi açıklanmaktadır?
Sözlü edebiyatın teatral bir biçimde icra edilen ve anlatıcı ile dinleyici arasında bir iletişim biçimi olarak görmesi nedeniyle
|
Halk Edebiyatı ürünlerinin millî ruhu ortaya koyan en arı ve duru kaynaklar olması
|
Halk Edebiyatı ürünlerinin, ulusal kimliğin ve kökleri üstünde yenilenerek çağdaş formların oluşturulmasındaki katkıları dolayısıyla
|
Anonim Halk Edebiyatı ürünlerinin yaklaşık iki yüzyıldır sözlü ve yazılı kaynaklardan derlenmesi dolayısıyla
|
Halk Edebiyatı ürünlerinin “Topluluk Hâlinde Yaratma” ilkesine uygun üretilmesi gereği
|
5.Soru
Aşağıdaki Türk destanlarından hangisi "Yeni Türk Destanları" arsında yer alır?
Alp Er Tunga Destanı |
Göç Destanı |
Manas Destanı |
Ergenekon Destanı |
Türeyiş Destanı |
Yeni Türk Destanları
Son yüzyıllarda sözlü kaynaklardan derlenerek yazıya geçirilmiş bu destanlar, sahip oldukları tematik ve yapısal özellikler bakımından kendi aralarında arkaik, kahramanlık ve tarihî destanlar olarak üçe ayrılırlar.
1) Arkaik Destanlar: Daha ziyade Altay, Hakas, Tıva, Saha (Yakut), Teleüt, fior gibi İslâmiyeti kabul etmemiş ve ağırlıklı olarak şamanist dünya görüşüne sahip Sibirya’da yaşayan Türk boyları arasından derlenmiş, içerisinde yaygın olarak mitolojik motişer yer alan tematik destanlar bu gruba girmektedir. Bu destanlar, içlerinde birçok eski veya arkaik temalar ve motişer nedeniyle arkaik destanlar olarak adlandırılmaktadır. Bu tür destanlara, Altın Arığ Destanı, Alıp Manaş Destanı, Maaday Kara Destanı, Ural Batır, Er Töştük, Yaratılış Destanı, Ucocoş Destanı, Olonhoy Destanı, Altın Cüs Destanı, Kula Mergen Destanı, Abat Destanı, Koğutay Destanı, Duha Kocaoğlu Deli Dumrul Destanı, Basat ve Tepegöz Destanı, Ay Manıs Destanı, Akbuzat Destanı, Altın Taycı Destanı, Er Samır Destanı ve Oğol Han Destanı örnek olarak verilebilir.
2) Kahramanlık Destanları: Kahramanın yerini, yurdunu düşmanlara karşı koruduğu ve âşık olduğu kızı elde ederek evlendiği çoğunlukla çok epizotlu bu destanlar asıl kahramanlık destanları olarak bilinir. Türk epik destan geleneğinde en yaygın olan bu tür destanlardır. Kahramanlık destanlarına, Manas Destanı, Köroğlu Destanı, Alpamış Destanı, Kambar Batır Destanı, Bozoğlan Destanı, Kobılandı Batır Destanı, Kurmanbek Destanı, Çora Batır Destanı gibi örnekler verilebilir.
3) Tarihî Destanlar: Konu ve kahramanlarını tarihî şahsiyetler ve tarihî olayların oluşturduğu kahramalık destanlarına tarihî destanlar adı verilir. Tarihi destanlara, Battal Gazi Destanı, Danişmend Gazi Destanı, Sarı Saltuk Destanı, Edigey Destanı, Karasay Kazi Destanı, Orak Mamay Destanı, Nözüğüm Destanı, Abdurrahman Han Destanı, Timur Destanı, Osman Batır Destanı ve Genç Osman Destanı örnek olarak verilebilir. Doğru cevap C'dir.
6.Soru
Toplumlarını çoğunlukla dış düşmanlara ve felaketler karşı koruyan olağanüstü özelliklere sahip kahramanların hayatını ve kahramanlıklarını anlatan manzum veya manzum-mensur karışık anlatılara ne ad verilir?
Mit
|
Halk Hikayesi
|
Masal
|
Epik Destan
|
Efsane
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anlatmalık tür icracılarından biridir?
Mevlid-han
|
Gazel-han
|
Hanende
|
Şarkıcı
|
Destancı
|
8.Soru
Herhangi bir türe bağlı kalmaksızın tek başına gelenekte yaşayan, söz cambazlığı terimi ile isimlendirilen tekerlemelere ne ad verilir?
Âşıkların söyledikleri tekerlemeler
|
Masal tekerlemeleri
|
Oyun tekerlemeleri
|
Yanıltmacalar
|
Karagöz-Hacivat tekerlemeleri
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Pertev Naili Boratav'ın tespitlerine göre Halk hikayesi anlatma geleneği içinde yer alan bölümlerden biri değildir?
Fasıl |
Döşeme |
Hikaye |
Duvak Kapama |
Methiye |
Halk hikâyelerinin icrası, anlatıldığı çevreye ve anlatan âşığa göre farklılıklar gösterir. Pertev Naili Boratav’ın tespitlerine göre halk hikâyesi anlatma geleneği genel olarak fasıl, döşeme, asıl konu (hikâye), duvak kapamayla dört ve bazen bunlara eklenen efsanelerle beş bölüm hâlinde tertip edilir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.
10.Soru
Türk kültüründeki büyük Sufilerin, evliyaların hayatlarından, kerametlerinden bahseden efsanelere ne ad verilir?
Gezgin efsane. |
Etiyolojik efsane. |
Menkıbe. |
Motif |
Taş kesilme motifi. |
Türk kültüründeki büyük Sufilerin, evliyaların, hayatlarından, kerametlerinden bahseden efsanelere “menkıbe” ve bu tür menkıbeleri toplayan eserlere de “menakıb-nâme” adı verilir.
11.Soru
Kültürün oluşmasında sözlü iletişimin temel işlevi nedir?
Biriktirmek
|
Dinletmek
|
Tutturmak
|
Sevdirmek
|
Aydınlatmak
|
12.Soru
Türk kültüründeki büyük sufilerin, evliyaların, hayatlarından, kerametlerinden bahseden efsanelere ne ad verilir?
Etiyolojik Efsane |
Gezgin Efsane |
Menkıbe |
Memorat |
Mesnevi |
Menkıbe
13.Soru
Bazı deyimler, mecazi anlamlar oluştururken gerçek anlamlarından da tamamen sıyrılmazlar ve bazen tamamen kendi gerçek anlamlarında da kullanılabilirler. Aşağıdakilerden hangisi buna örnek olarak gösterilebilir?
Baltayı taşa vurmak
|
Hem suçlu, hem güçlü
|
İyiye iyi kötüye kötü demek
|
Kellesi koltuğunda
|
Kaşla, göz arasında
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mitlerin genel yapısal özellikleri arasında yer almaz?
Mit, tanrısal ve olağanüstü varlıkların eylemlerinin öyküsüdür. |
Mitler kalıplaşmış tekerlemelerle başlar ve biter. |
Mitlerde anlatılan öykü gerçek ve kutsal olarak kabul edilir. |
Mit, her zaman için bir 'yaratılış' ve 'köken'le ilgilidir. |
İnsan, miti bilmekle nesnelerin 'köken'ini bilir, bu nedenle de, nesnelere egemen olmayı ve onları istediği gibi yönlendirip kullanmayı bu bilgiyle başarabileceğine inanır. |
Mitler kalıplaşmış tekerlemelerle başlar ve biter.
15.Soru
Kurallı cümle hâlinde sorulan bilmecelere ne denir.
Mensur Bilmeceler |
Manzum Bilmeceler |
Beyitlerden Kurulu Bilmeceler |
Bentlerden Kurulu Bilmeceler |
Bağlamda Bilmeceler |
Mensur Bilmeceler
16.Soru
Masalları mitleri memoratlari epik destanlar ve efsanelerden ayıran en önemli özellik hangisidir?
Dini konulara yer vermesi |
Gerçek olaylardan oluşması |
Kurmacaya yer vermesi |
Destansı dilleri |
Mutlak doğrular üzerine kurulması |
Masalların diğer sözlü edebiyet türlerine göre en önemli farkı kurmacaya bolca yer vermesi ve kurmacayı merkeze alan ilk sözlü edebiyat türü olmasıdır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye dışında yaşayan Türk topluluklarında "masal" yerine kullanılan sözcüklerden biri değildir?
Erteği |
Ötünç |
Nagıl |
Erket |
Hallap |
Türkiye dışında yaşayan diğer Türk topluluklarında ise masal yerine Türkistan’da “erteği”, “ertek”; Azerbaycan’da “nagıl”; Çuvaşlarda “hallap”; Uygurlarda “ötünç” (öğüt verici hikâye) terimleri kullanılmaktadır. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mit'lerin yapısal özellikler arasında değildir?
Tanrısal varlıkların öyküleridir |
Mitlerde anlatılan öyküler kutsal kabul edilir |
Mitlerin ortaya çıkışları milattan öncedir |
Mitler her zaman bir yaratılıştan bahseder |
Mit'ler olağan dışı varlıkların öyküleridir |
Mitlerin, yaşadıkları kültürlerde “gerçek hikâye” olduğuna inanılır. Bu tür toplumlarda mitler şu yapısal özellikleri gösterirler:
1) Mit, tanrısal ve olağanüstü varlıkların eylemlerinin öyküsüdür.
2) Mitlerde anlatılan bu öykü, kesinlikle gerçek ve kutsal olarak kabul edilir.
3) Mit, her zaman için bir “yaratılış” ve “köken”le ilgilidir. Bir şeyin nasıl hayata geçtiği ya da bir davranışın, bir kurumun, bir çalışma biçiminin nasıl yaratılmış olduğunu anlatır. Bu nedenle de mitler, insana özgü her anlamlı eylemin örnek tiplerini oluşturur. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Ölçüsü, kafiyesi ve nazım birimi olan mısra, dörtlük ve bentlerden meydana gelmiş bilmecelere ne ad verilir?
Manzum Bilmeceler |
Mensur Bilmeceler |
Beyitlerden Kurulu Bilmeceler |
Beyitlerden Kurulu Olmayan Bilmeceler |
Bentlerden Kurulu Bilmeceler |
Manzum Bilmeceler
20.Soru
Bazı hayvan ve bitkilerin oluşum ve kökeni hakkında bilgi veren efsanelere ne ad verilir?
gezgin efsane
|
Etiyolojik Efsane
|
Usture
|
Menakıb-name
|
Esatir
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ