Halk Edebiyatına Giriş 2 Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi türkülerde asıl sözlerin bulunduğu bölümü ifade eder ?
Türkü |
Ninni |
Ağıt |
Mani |
Bent |
Türküler kıt'alar bakımından iki bölümden oluşur. Birinci bölüm türkülerin asıl sözlerinin bulunduğu bölümdür. Bu bölüme bent adı verilir.
2.Soru
Adam aman...güle naz
Bülbül kanatların kırılsın
Nerden ettin güle naz
Felek senin elinden
Ağlayan çok gülen az
…
Yukarıda örneği verilen mâni aşağıdaki icra ve ibda edildikleri sosyo-kültürel bağlamlara dayalı olarak tasnif edilen mâni türlerinden hangisine bir örnektir?
Sevda mânileri |
Bekçi ve davulcu mânileri |
Sokak satıcılarının mânileri |
Semai kahvelerinin mânileri |
Doğu Anadolu hikâye mânileri |
Adam aman...güle naz/Bülbül kanatların kırılsın/Nerden ettin güle naz/Felek senin elinden/Ağlayan çok gülen az/… örneği verilen bu mâni, icra ve ibda edildikleri sosyo-kültürel bağlamlara dayalı olarak tasnif edilen Semai kahvelerinin mânilerine bir örnektir.
3.Soru
Karagöz oyununda oynatılan iki boyutlu, saydamlaştırılabilen, sıcağa dayanıklı ve kolayca eğilip bükülmeyen, derilerden yapılan kuklalara ne denir?
Göstermelik
|
Tasvir
|
Zenne
|
Nevrekan
|
Mandıra
|
4.Soru
Seyirlik türler için aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
Gerçekçiliğe ve özdeşleştirmeye dayanmayan bir kişileştirme yöntemi izler. |
Göstermeci tiyatro ile taban tabana zıtlık gösterir. |
Harekete çok önem verir. |
Oyunlarda yer alan hareketler birbiriyle organik bütünlük gösterir. |
Oyun konuları karmaşık ve anlaşılması zordur. |
Seyirlik türler, gerçekçiliğe ve özdeşleştirmeye dayanmayan bir kişileştirme yöntemi izler.
5.Soru
Türk halk şiiri türlerinin en eski ve yaygınlarından biri olan “türkü”, aynı zamanda Türk müziğinde kendi içinde sistematik bir bütünlüğe sahip ezgiler topluluğunun da müzikal bir form olarak adıdır. Türkülere farklı coğrafyalarda Türk halkları tarafından farklı isimler verilmiştir.
Yukarıda verilen öncüle göre aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlış verilmiştir?
Başkurt Türkçesi- Halk Yırı |
Kırgız Türkçesi- Eldik Ir |
Tatar Türkçesi- Halık Cır |
Türkmen Türkçesi- Halk Koşigi |
Uygur Türkçesi- Nahşa |
Türk halk şiiri türlerinin en eski ve yaygınlarından biri olan “türkü”, aynı zamanda
Türk müziğinde kendi içinde sistematik bir bütünlüğe sahip ezgiler topluluğunun da müzikal bir form olarak adıdır. Halk Edebiyatının en eski kaynaklarından olan Dîvânu Lugâti’t-Türk’te “ır” ve “yır” kelimeleriyle karşılanan türkü terimi yerine Azerbaycan Türkçesinde “mahnı”, Başkurt Türkçesinde “halk yırı”, Kazak Türkçesinde “türki” (türik halık anı), Kırgız Türkçesinde “eldik ır”, Tatar Türkçesinde “halık cır”, Özbek Türkçesinde “türki” veya “halk koşigi”, Uygur Türkçesinde “nahşa” veya “koça nahşisi”, Türkmen Türkçesinde “halk aydımı” terimleri kullanılmaktadır.
6.Soru
Kırsal bölgelerde, köylerde görülen daha çok tarih öncesine uzanan bolluk, eriştirme, canlandırıcılık, atalara tapınım gibi işlevsel kuttörenlere bağlı bir tiyatro geleneğidir.
Yukarıda tanımı verilen terim aşağıdakilerden hangisidir?
Yug |
Sığır |
Şölen |
Köy seyirlik oyunları |
Kam |
Köy seyirlik oyunları konusunun önde gelen araştırmacılarından olan Metin And köy seyirlik oyunlarını “Kırsal bölgelerde, köylerde görülen daha çok tarih öncesine uzanan bolluk, eriştirme, canlandırıcılık, atalara tapınım gibi işlevsel kuttörenlere bağlı bir tiyatro geleneğidir.” Şeklinde tanımlamaktadır.
7.Soru
Divan şiirinde ölen kişinin ardından yazılan şiirlere ne ad verilir?
Fiölen |
Yuğ töreni |
Mersiye |
Ağıt töreni |
Sığır töreni |
Mersiye: divan şiirinde ölen bir kişinin ardından yazılan şiirlere verilen isimdir.
8.Soru
Eski Türklerde hangi tören sırasında ağıtların duyulması beklenir?
Sığır |
Şölen |
Yuğ |
Kurban |
Evlilik |
Yuğ Töreni: Eski Türklerde cenaze töreni anlamındadır. Ağıtların bu törenlerde duyulması beklenir.
9.Soru
Kukla olmadan oynanan seyirlik oyunu hangisidir?
Iskemle kuklası |
İpli kukla |
Araba kuklası |
Dev kuklası |
Canlı kukla |
Araba Kuklası: Araba kuklası çok yaygın olarak bilinen bir kukla türüdür. Araba kuklasında kuklayı oynatan kişi arabanın dibine gizlenip, arabanın üzerindeki büyük boy kuklaları sopa ile oynatır. ipli Kukla: ipli kuklanın yapımında en çok kullanılan malzeme ahşaptır. ipli kukla yapımında hem yumuşak ve hafif hem de dayanıklı olan ıhlamur gibi ağaçlar kullanılır. iskemle Kuklası: Göğüslerinden yatay biçiminde bir ip geçirilen bu kuklalar gayda ve benzeri çalgıların eşliğinde aşağıdan ipleri çekilmek suretiyle oynatılırlar. Canlı Kukla: Anadolu’da köylerde çeşitli adlar altında oynatılan bir kukla da “canlı kukla”dır. Bu oyunda aslında kukla yoktur. Dev Kuklası: Bu kukla türü hazırlanan kuklaların çok büyük olması nedeniyle “dev kuklası” olarak adlandırılır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi usulsüz ezgilerdendir?
horon |
karşılama |
hoyrat |
şıkıltım |
oturak |
Usulsüz ezgiler: Bunlar uzun havalardır ve “kayabaşı”, “divan”, “maya”,
“bozlak”, “koşma”, “garip”, “hoyrat”, “kerem”, “kesik kerem”, “müstezad”, “Türkmani”, ve “Çukurova”, “Aydos”, “Eğin” gibi çeşitleri vardır.
11.Soru
Birçok kişinin içinde bulunduğu bir olayı tek başına canlandıran bir oyuncudur. Mimik ve şive taklitleriyle birçok kişinin, bir kişi tarafından canlandırılması demek olan bu sanat en önemli dramatik sözlü sanat türlerimizden birisidir. Bu sanatın, sanatkârı, bir sandalyeye oturarak dinleyicilerine hikâye anlatır.
Yukarıdaki öncülde verilen bilgilerde anlatılan sözlü edebiyat ürünü aşağıdakilerden hangisidir?
Kukla |
Karagöz |
Orta oyunu |
Gölge oyunu |
Meddah |
Meddah, birçok kişinin içinde bulunduğu bir olayı tek başına canlandıran bir oyuncudur. Mimik ve şive taklitleriyle birçok kişinin, bir kişi tarafından canlandırılması demek olan meddahlık en önemli dramatik sözlü sanat türlerimizden birisidir. Bu sanatın, sanatkârı olan meddah, bir sandalyeye oturarak dinleyicilerine hikâye anlatır.
12.Soru
Karagöz oyununda kullanılan iki boyutlu kuklalara verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Nevrekân |
Tasvir |
Kukla |
Samıt |
Kıssahan |
Karagöz oyununda “tasvir” olarak adlandırılan iki boyutlu kuklalar, saydamlaştırılabilen, sıcağa dayanıklı ve kolayca eğilip bükülmeyen derilerden yapılmaktadır
13.Soru
Tören ve tören dışı geleneksel icra ortamlarında, icracı tarafından dinleyicilere “söyleme” etkinliğine dayalı olarak meydana getirilen bu sözlü edebiyat oluşumlarına ne ad verilir?
Söylemelik Türler.
|
Söylemelik.
|
Ağıt.
|
Mani.
|
Türkü.
|
14.Soru
Oyuncuların kostümlerinin bulunduğu ve giyinip soyundukları çadır ya da perdeyle kapatılmış yere ne ad verilir?
Sandık odası |
Kapı |
Çalgıcıların yeri |
Dükkân |
Yenidünya |
Sandık Odası (Pusat Odası): Oyuncuların kostümlerinin bulunduğu ve giyinip soyundukları çadır ya da perdeyle kapatılmış bir yer. Kapı: Oyuncuların meydana girip çıktıkları kısım. Çalgıcıların Yeri: Orta oyununda genellikle zurna ve çifte-nara gibi müzik aletlerini çalan müzisyenlerin oturduğu yer. Dükkan: Neredeyse bütün oyunlarda “Pişekâr”ın yardımıyla bir işe başlayan “Kavuklu”nun dükkan olarak kullandığı 70 cm yüksekliğinde iki kanatlı bir paravana. Yenidünya: Oyuna göre ev, hamam gibi mekânlar olarak kullanılan yaklaşık 1,5 m yüksekliğinde tahtadan yapılmış 2-4 kanatlı kafes veya paravandır. Yenidünya’nın içinde 2-3 tane iskemle vardır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aşıklık geleneğinin temsilcilerinden birisi değildir?
Âşık Gevherî |
Öksüz Âşık |
Kayıkçı Kul Mustafa |
Âşık Paşa |
Âşık Seyranî |
Âşık Gevherî, Öksüz Âşık, Kayıkçı Kul Mustafa, Âşık Seyranî aşıklık geleneğinin önemli temsilcilerindendir. Âşık Paşa divan edebiyatının önde gelen şairlerinden birisidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hayvanları taklit edici oyunlardandır?
Ali ve fatoş oyunu |
Kartal oyunu |
Göçebe oyunu |
Keloğlan oyunu |
Istiklal savaşı oyunu |
Keloğlan oyunu: masallara bağlı oyunlardandır. Göçebe oyunu: destanlara veya âşıkların hayatlarına bağlı oyunlar. İstiklal savaşı oyunu: tarihi olaylara bağlı oyunlardan dır. Ali ve Fatoş oyunu: samıt veya lal oyunu. Kartal oyunu: hayvanları taklid edici oyunlar.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi karagöz oyununda oyuncuya yardım eden yardımcı oyunculardan biri değildir?
Hayalbaz |
Sandıkâr |
Yardak |
Dayrezen |
Güvey |
Karagöz oyunu tek kişinin icra ettiği bir gösteridir. Fakat, karagözcünün yardımcıları da vardır. “Hayâlî” veya “hayalbaz” (hayal oynatan) da denilen karagözcü ustasına, “sandıkâr” da denilen çırağı yardım eder. Karagöz oyunun icrası sırasında şarkı ve türküleri okuyana “yardak”, oyun esnasında tef çalan yardımcıya
“dayrezen” ad verilirdi. Güvey ise köy seyirlik oyunlarının bir oyuncusudur.
18.Soru
Takvime bağlı oyunlardan olan Köy seyirlik oyunları, doğanın canlandığı; üreme, hasat gibi olayların gerçekleştiği; mevsim değişikliklerinin yaşandığı zamanlarda oynanmaktadır. Sadece eğlence amaçlı takvime bağlı olmayan oyunlar aşağıdakilerden hangisidir?
Madımak |
Arap ve Kız Kaçırma |
Değirmen Döndürme |
Tarla |
Hepsi |
Köy seyirlik oyunları, doğanın canlandığı; üreme, hasat gibi olayların gerçekleştiği; mevsim değişikliklerinin yaşandığı zamanlarda oynanmaktadır. Bu durum, köy seyirlik oyunlarının kökeninin eski zamanlarda icra edilen bereket törenlerine veya bu amaçlarla yapılan törenlere kadar götürülebileceğini ortaya koymaktadır. Bu tür oyunlar genellikle takvime bağlıdır. Sadece eğlence amaçlı oyunların takvime bağlı olmadığı görülmektedir.
19.Soru
Oyuncularının oyunculuğu meslek edinmediği Türk seyirlik türü aşağıdakilerden hangisidir?
Karagöz |
Kukla |
Köy seyirlik oyunları |
Orta oyunu |
Meddah |
Seyirlik köy oyunları, köylülerce uzun kış aylarında, özellikle düğünlerde, bayramlarda eğlenmek ve vakit geçirmek için düzenlenip oynanır. Köylerde oynanan seyirlik oyunlarının oyuncuları (aktörleri) oyunculuğu meslek edinen kişiler değildir, hatta zaman zaman seyirci köylülerin bile oyuna katıldığı görülmektedir.
20.Soru
Türküler genellikle kaçlı hece ölçüleriyle oluşturulur?
9-13 |
7-15 |
8-12 |
6-12 |
5-11 |
Hece ölçüsü bakımından türküler, duraklı veya duraksız, çoğunlukla 7 ile 15 arasındaki heceli kalıplarla oluşturulurlar. Ancak gelenekte yaşamakta olan türkü örneklerine bakıldığında bunun kesin bir sınırlaması yoktur. Örneklere göre, türküler, hece ölçüsünün bütün kalıplarıyla söylenebilir. Fakat yedili, sekizli ve onbirli hece ölçüsünün daha yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu durum da türkünün bir nazım şekli olmamasının bir kanıtı olarak kabul edilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ